به نقل از «قدس آنلاین»

رونمایی از «اسناد عدلیه دوره قاجار» برای نخستین بار در آستان قدس رضوی

تاریخ انتشار: ۳ تیر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۱۶۸۴۴۹

همزمان با روز قوه قضائیه از اسناد وزارت عدلیه مربوط به دوره قاجار موجود در سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی رونمایی می‌شود. این مراسم در قالب چهاردهمین برنامه از سه‌شنبه‌های فرهنگی سه‌شنبه چهارم تیرماه سال جاری و در آستانه روز قوه قضائیه در موزه قرآن و هدایای مقام معظم رهبری صحن کوثر حرم مطهر امام رضا(ع) انجام می‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 محمدحسین مروج کاشانی/

همزمان با روز قوه قضائیه از اسناد وزارت عدلیه مربوط به دوره قاجار موجود در سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی رونمایی می‌شود. این مراسم در قالب چهاردهمین برنامه از سه‌شنبه‌های فرهنگی سه‌شنبه چهارم تیرماه سال جاری و در آستانه روز قوه قضائیه در موزه قرآن و هدایای مقام معظم رهبری صحن کوثر حرم مطهر امام رضا(ع) انجام می‌شود.

معاون امور موزه‌های این سازمان با اعلام این خبر به خبرنگار قدس گفت: یکی از مجموعه‎های نفیس و باارزش مرکز اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی در دوره قاجاریه، مجموعه وزارت عدلیه خریداری شده از آقای محمد گُلبن در سال 1382 هجری شمسی است و برای نخستین بار به نمایش درمی‌آید.

مهدی قیصری نیک ادامه داد: یکی از اقدامات دوره قاجاریه در نظام قضایی کشور که از نظر بعضی مورخان، «اصلاح» لقب گرفته است، الگوگیری از سیستم دادرسی کشورهای اروپایی و اجرای آن در نظام قضایی ایران بود و در این اسناد، امجدالسلطان از سال 1325 تا 1329 قمری سمت معاونت وزارت عدلیه در دوره‎های وزارت مهدی قلی‌خان مخبرالسلطنه، رضا مؤیدالسلطنه، حسن محتشم‎السلطنه، عبدالوهاب نظام‎الملک و حسن مشیرالدوله را عهده‌دار بوده است.

این مقام مسئول اضافه کرد: در دوران مظفرالدین شاه و وزارت عبدالحسین میرزا فرمان‌فرما (1325-1324ق)، عدلیه  مشتمل بر چهار محکمه ابتدایی، جزایی، استیناف و تمیز بوده است و براساس محتوای اطلاعاتی اسناد مجموعه امجدالسلطان، محاکم عدلیه در دوران قاجار به دو دسته کلی محاکم عمومی و محاکم اختصاصی تقسیم می‌شدند.

وی اضافه کرد: محاکم عمومی، حق رسیدگی به تمام دعاوی را داشته و خود به دو دسته محاکم ابتدایی و محاکم استینافی تقسیم می‌شد، اما محاکم اختصاصی حق رسیدگی به هیچ امری را نداشتند، مگر آنچه وزارت عدلیه اجازه داده بود مانند محاکم تجارت و محاکم قضایی.

معاون امور موزه‌ها خاطرنشان کرد: محاکم عدلیه از طرف دیگر به دو حوزه صلحیه و ابتدایی هم تقسیم می‎شدند. حوزه صلحیه، تحت نظارت اداره مدعی‎های عمومی و وزیر عدلیه و حوزه ابتدایی، تحت ریاست یک رئیس بود که دو نفر کارمند تابع هم داشت.

قیصری نیک گفت: در محکمه ابتدایی یک دفتر‎دار برای تحریرات لازمه، ثبت تقریرات و ضبط اوراق و غیره وجود داشت که در این محکمه مستنطقین به دو درجه تقسیم می‎شدند، به گونه‌ای که مستنطق درجه اول، رئیس دایره استنطاق بود و در حوزه استیناف هم یک محکمه استیناف وجود داشت که اعضای آن شامل یک رئیس و چند عضو بود که گاهی به امور حقوقی و گاهی نیز به امور جزایی می‎پرداختند و علاوه بر این در کنار هر یک از محاکم استیناف یک دفترخانه هم وجود داشت که مدیریت ثبت و ضبط اوراق محکمه بر‎عهده آن بود و تقریرنویس‎ها هم در مقابل رئیس دفتر، مسئول بودند.

وی افزود: دیوان تمیز که از دیگر زیرمجموعه‌های عدلیه در دوران قاجار بود نیز به دو بخش حقوقی و جزایی منشعب می‎شد. در این دیوان، یک دفترخانه تحت ریاست یک دفتردار به همراه چند تقریرنویس کار ثبت و ضبط را بر‎عهده داشتند، در ضمن مسئولان و مستشاران دیوان تمیز  و اعضای محاکم  استیناف به تصویب وزیر عدلیه و صدور فرمان شاه انتخاب می‎شدند و اعضای محاکم ابتدایی و مستنطقین درجه دوم و مقامات محاکم صلحیه هم به پیشنهاد معاون عدلیه و به‎ وسیله وزیر عدلیه معین می‎شدند. همچنین دفترداران محاکم ابتدایی، استیناف و تمیز و سایر کارکنان دفترخانه محاکم را هم وزیر عدلیه منصوب می‎کرد.

معاون امور موزه‌ها بیان کرد: پس از تصویب و اجرایی شدن این قانون و تغییرات به‎ وجود آمده در تشکیلات عدلیه در سال 1328 قمری و قانون اصول محاکمات به سال 1329 قمری، شالوده این وزارتخانه تا اواخر دوره قاجار حفظ و اجرا شد که روند اجرای این تغییرات در سال‎های 1325 تا 1329 قمری در اسناد مجموعه امجدالسلطان بخوبی مشهود است.

قیصری نیک متذکر شد: محتوای این مجموعه اسناد، به علت دارا بودن اطلاعات مفید و جامع درباره نظام قضایی دوره قاجار، نمودار و چارت داخلی تشکیلات عدلیه، شرح وظایف محاکم و کارکنان آن، محل جغرافیایی هر یک از محاکم در شهرها، نحوه رسیدگی به پرونده‎های دعاوی، موضوع اختلافات، شناسایی رجال دولتی و محلی و بخشی از  تاریخچه عدلیه ایران از اهمیت بسزایی برخوردار است.

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: آستان قدس رضوی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۱۶۸۴۴۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کتاب «چالش‌های تاریخی» اثر سلیمی نمین رونمایی شد

سلمی نمین در مراسم رونمایی از کتاب «چالش‌های تاریخی» گفت: بدون آزادسازی اسناد انتظاری از پژوهشگر نمی‌رود تا کار دقیق انجام دهد. مراکز اسناد ثروت ملت است، اما عده‌ای به دلیل بخل‌ورزی آن را ثروت خودشان می‌پندارند. - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، مراسم رونمایی از کتاب «چالش‌های تاریخی» تألیف سلیمی نمین با حضور حجت الاسلام مرتضی اشراقی از نوادگان امام راحل، حسین صفار هرندی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، موسی حقانی رئیس مؤسسه تاریخ معاصر ایران و رضاپور حسین رئیس دانشکده روانشناسی دانشگاه تهران در سازمان اسناد و کتابخانه ملی برگزار شد.

سلیمی نمین در این نشست گفت:  قدرت‌های زیاده‌خواه و سلطه‌طلب در صدد مخدوش کردن تاریخ ملت‌ها و خدشه وارد کردن بر شخصیت‌های تاریخ ‌از ملتها می پردازند. دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران مفتخر است کارش را در سال 1380 با دفاع از شخصیت تاریخ ساز معاصر ایران یعنی امام خمینی (ره) آغاز کرد. در آن دوران کتاب «پاسداشت حقیقت» به نگارش در آمد که پاسخی در برابر هجمه‌های سازمان یافته علیه امام بود که در قالب خاطرات آیت الله منتظری منتشر یافت. پس از نگارش این کتاب، نتوانستیم از سد صدور مجوز وزارت ارشاد عبور کنیم و نا گزیر بودیم نُسخی را تکثیر کنیم و عرضه کنیم تا کمکی برای حل مشکل باشد. خیلی از بزرگان این اثر را ستودند.

بیت امام در ارائه اسناد تاریخی کم‌کاری جدی دارد

وی افزود: بدون پایبندی مراکز تولیدکننده‌ی تاریخ و اسناد تاریخی، پرداختن به تاریخ سخت است. گلایه‌ای حتی از بیت امام دارم. بسیاری از اسنادی که بیت می‌تواند در مسیر تبیین درست تاریخ کمک‌کار پژوهشگر باشد، کم‌کاری جدی دارد. برای پاسخگو به آقای کدیور که درباره آقای شریعتمداری نوشته شده بود، در مرکز اسناد جماران رفتم. امام نگاه برجسته‌ای نسبت به آقای شریعتمداری داشتند. بدون آزادسازی اسناد انتظاری از پژوهشگر نمی‌رود تا کار دقیق انجام دهد. مراکز اسناد ثروت ملت است، اما عده‌ای به دلیل بخل‌ورزی آن را ثروت خودشان می‌پندارند. در چنین فضایی کار پژوهش سخت شده است. شخصیت‌های اثرگذار به ویژه در مراکز فرهنگی کتاب مطالعه نمی‌کنند، و چون مطالعه نمی کنند، نمی توانند در مقام دفاع از محققان بر بیایند.

صفار هرندی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه این نشست گفت: نکته‌ای را از زبان عناصر ضد انقلاب در اوایل دهه هفتاد خواندم که گفته بود «نیاز نیست کار سیاسی کنیم و لازم نیست مبارزۀ سیاسی را دنبال کنیم بلکه کافی است با نسلی که از دوره انقلاب فاصله دارد، به گفت و گو بنشینیم. از این جهت باید اطلاعات آنان از تاریخ و فرهنگ منطبق با خودمان تنظیم کنیم. اگر اینگونه که ما بخواهیم، اطلاعات را دریافت کنند، عمل سیاسی را خود آنان انجام می دهند.» از این جهت باید هوشمندی دشمن را تحسین کنیم. در آن زمان موجی از کتاب‌هایی که روایت‌های تاریخی را تحریف می‌کرد، وارد بازار شد. عزیزانی هم برای دفاع و هجمه به آنان وارد عرصه شدند که آقای سلیمی نمین از جمله آنان بود. غیرت و حساسیتی که اقای سیلمی نمین برای ارائه تصویر روشن و درست از حضرت امام یافتم، این روحیه را ستایش می‌کنم. حساسیت‌های ایشان در نقاط درستی بود.

حمایت از تولید آثار فاخر انقلاب اسلامی در مرکزی

وی افزود: برای برخی این قداستی که برای امام قائل بودیم، اهمیت ندارد. نسل ما انقلاب را از معبری در یافتند که در پیشانی آن، امام بود. خدشۀ به امام، کل آن معبر را نابود می‌کند. آنان که زدن امام را انتخاب کردند، درست فهمیدند که کجا را باید واژگون کنند. باید برای حفظ این هاله قدسی که دور شخصیت امام است، تلاش کنیم. برخی با افتخار می‌گویند از اصول خودشان بازگشتند، اما امام اصولش از اول همانی بود که مطرح کرد و تا آخر پای آن اصول ایستاد.

صفار هرندی ادامه داد: باید در هر نقطه‌ای که انحراف از حقیقت اتفاق می‌افتد، این حساسیت امثال آقای سلیمی نمین را نشان داد. یک روزی رادیوی اسرائیل محلی برای انعکاس منویات یک شخصیت برجسته‌ای که از شاگردان امام بوده و به قدری برجستگی داشته که بزرگان قم تصور می‌کنند او باید جانشین امام باشد و کسی است که حرارت ضد اسرائیلی او از امام کمتر نبود. اما روزی چشم باز می‌کنیم و می‌بینیم منویات و استفتائات ایشان از طریق رادیو اسرائیل پخش می‌شود. آنجا انسان می‌فهمد که آثار تحریف تاریخی چقدر خطرناک است.

در انتهای این برنامه از کتاب «چالش‌های تاریخی» رونمایی شد.

بر پایه این گزارش، کتاب «چالش‌های تاریخی» با عنوان فرعی چرخش قلم و سخن در سیر تاریخ تالیف عباس سلیمی نمین از سوی دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران به بازار چاپ و نشر کتاب آمد. این کتاب در هشت فصل اصلی و تعدادی زیربخش در هر فصل به بررسی موضوعاتی همچون باستان با عظمت، مشروطه به غارت رفته، سیر تاریخی کودتای 1299، نهضت ملی و مشت آهنین، دردی جانکاه، خیزش سراسری یک ملت از دریچه مستند «انقلاب 57»، فرجام تمسک به منابع نامعتبر، منشا تقابل آقای منتظری با امام پرداخته است.

به طور کلی هشت چالش تاریخی در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته است که این هشت چالش عبارتند از: نسبت 7 آبان با ایرانیان (مناظره شروین وکیلی، پرویز رجبی، عبدالمجید ارفعی، بهرام روشن‌ضمیر و عباس سلیمی نمین)، مشروطه به غارت رفته (مناظره قلمی در روزنامه شرق)، سیر تاریخی کودتای 1299 (مناظره صادق زیباکلام و عباس سلیمی نمین در کانون اندیشه جوان)، نهضت ملی و مشت آهنین (مناظره قلمی ابراهیم یزدی و عباس سلیمی نمین)، رکس؛ آتشی که به جان آتش‌افروزان افتاد (مناظره قلمی در روزنامه کارگزاران)، خیزش سراسری یک ملت از دریچه مستند «انقلاب 57»( محاجه‌ای قلمی با شبکه من و تو)، خرد جمعی و نظام تصمیم‌ساز در دفاع مقدس و… (مناظره مرتضی الویری و عباس سلیمی نمین در جماران)، منشا تقابل آقای منتظری با امام (مناظره اعضای بیت آیت‌الله منتظری و عباس سلیمی نمین به دعوت انجمن اندیشه و قلم).

انتهای‌پیام/