تبیین سیاست‌گذاری فرهنگی/ آزادی عمل فیلم‌سازان را نگیریم

پگاه ارضی، کارگردان فیلم سینمایی «نبات» در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایکنا درباره اولین تجربه سینمایی‌اش، اظهار کرد: پیش از فیلم سینمایی نبات نزدیک به ۱۰ سال بود که در زمینه ساخت فیلم ‌کوتاه فعالیت می‌کردم تا این‌که نگارش فیلمنامه نبات را آغاز کردم، البته ایده‌هایم را در یک دفترچه ثبت می‌کردم. این طرح یکی از ایده‌هایی بود که تصمیم گرفتم آن را به سناریو تبدیل کنم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند! وقتی فیلمنامه این کار به پایان رسید برای آن درخواست پروانه ساخت دادم که بعد از چند ماه مجوز آن صادر شد، اما این شروع داستان بود، زیرا باید برای آن سرمایه‌گذار می‌یافتم.
وی در پاسخ به این سوال که آیا موضوع قصه برگرفته از تجربیات شخصی‌اش بوده است؟ بیان کرد: هر فردی که ازدواج می‌کند و صاحب فرزند می‌شود، در زندگی فراز و نشیب‌های گوناگون را به وفور تجربه می‌کند. این موضوع هم تنها مختص من نیست، بلکه در اطراف همه ما به وفور وجود دارد. در این فیلم من پدری را نشان دادم که الگوی بسیاری خوبی برای جامعه است. او با وجود این‌که در برخی مواقع احتیاجات فرزندش را درک نمی‌کند، اما باز هم تلاش می‌کند تا بتواند خواسته‌های دخترش را برآورده کند و پدر فداکاری باشد.
این فیلمساز افزود: این‌که ما برخی آسیب‌ها را در سینما مشاهده نمی‌کنیم، دلیلی بر عدم وجود آن‌ها نیست، بلکه بیانگر کم کاری سینماست. هنر هفتم از نگاه من مؤظف است تا به آسیب‌های اجتماعی و روابط انسانی بپردازد و در مقابل همه انسان‌ها آیینه‌ای باشد تا آن‌ها کنش و واکنش‌های خود را نسبت به دیگران مشاهده کنند. این تذکر اگر به روش تأثیرگذاری انجام شود مطمئن باشید به خیلی از مسائل کمک خواهد کرد. نکته جالب اینجاست برخی‌ها می‌گویند رابطه نبات و سعید (شهاب حسینی) در فیلم شبیه سوپراستار است. این تصور درست نیست، بلکه به دلیل کم کاری در این حوزه اگر دو فیلم بخواهند به موضوعی واحد بپردازند آن آثار شبیه هم می‌شوند، در غیر اینصورت موضوعات مورد نظر با هم تفاوت‌های اساسی دارد.این مسئله بیانگر آن است که ما در سینما به حد کافی به رابطه میان فرزند و پدر نپرداخته‌ایم.    برخی آثار سینمایی، فضای سینما را مسموم کرده‌اند
این کارگردان با بیان این‌که فیلم‌های بی‌محتوا فضای کلی سینما را مسموم کرده‌اند، بیان کرد: به اندازه‌ای تولیدات بی‌محتوا و بعضاً خشن و تلخ در سینما زیاد شده که تماشای این آثار برای مخاطبان عادی شده‌ است، برای همین وقتی فیلمی همانند نبات بخواهد خلاف این جریان حرکت کند با جریانات مخالف رو‌به‌رو خواهد شد، لازم به ذکر فیلم‌های خوب هم در سینما تولید می‌شوند که چند نمونه آن هم در حال حاضر در حال اکران هستند، اما تعدادشان به نسبت فیلم‌های دیگر کمتر است.  
وی در پاسخ به این سوال که چرا سینمای ایران در مقایسه با هالیوود در پرداختن به موضوعاتی درباره خانواده کم کار است، تأکید کرد: قیاس سینمای ایران با هالیوود درست نیست، چون به لحاظ تعداد و تنوع ژانر به هیچ وجه نباید فیلم‌های این دو حوزه را با هم مقایسه کرد. در ضمن طبیعی است تصور شود فیلم‌های که در آن موضوع و محور خانواده هستند در هالیوود بیشتر ساخته می‌شوند، درصورتی‌که با توجه به ظرفیت سینمای ایران، فکر نمی‌کنم در این زمینه کم کار باشیم.
ارضی اضافه کرد: برخی مواقع بودجه یک فیلم در هالیوود با کل هزینه سینمای ایران برابری می‌کند، پس چگونه می‌توان این دو عرصه را باهم مقایسه کرد. همچنین در هالیوود هم فیلم‌های خوب و هم سیاه درباره خانواده ساخته می‌شود، اما تعداد فیلم‌های این ژانر به اندازه‌ای زیاد است که سیاهی دیده نمی‌شود یا به نوعی تعادل حفظ شده است. نکته بعد این‌که سینمای ایران در حوزه ملودرام‌های خانوادگی کم کار است و خانواده بیشتر با نگاه اجتماعی تصویر می‌شود، پس وقتی در این فضا و در قالب یک مشکل اجتماعی به این موضوع می‌پردازیم اکثراً به موضوعات تلخ می‌رسیم، ممکن است این تصور ایجاد شود فیلم تصویر مطلوب از خانواده را نشان نمی‌دهد و البته قرار نیست همیشه در آثار سینمایی روابط مطلوب را نشان دهیم، بلکه قرار است باعث ایجاد سؤال شویم؛ سؤالی که انتظار می‌رود زمینه‌های سازندگی در پی داشته و موجب کنجکاوی بیشتر مخاطب به مسائل روان‌شناسی، جامعه شناسی و خودشناسی شود.   اجاره‌نشین‌ها نمونه‌ای زیبا از فیلمی خانوادگی
این فیلمساز درباره جایگاه خانواده در سینما و این‌که کدام ژانر بستر مناسبت‌تری برای پرداختن به این موضوع است، بیان کرد: مسائل اجتماعی و خانوادگی را هم می‌توان با ژانر کمدی بیان کرد. بهترین نمونه در این زمینه، فیلم زیبای «اجاره نشین‌ها» است. این کار به خوبی رفتار‌های خانوادگی، و فرهنگ ایرانی را ترسیم کرد و به این موضوعات از دریچه طنز پرداخت. این اتفاق در سینمای اکشن هم قادر است رخ دهد، اما نه تنها تنوع ژانر در تولیدات داخل نداریم بلکه آثار کمدی اکثراً بی‌‌محتوا هستند.   
این کارگردان در پاسخ به سؤالی پایانی مبنی بر این‌که برای فرهنگ‌سازی در حوزه سینما چه باید کرد، گفت: سیاست گذاری فرهنگی می‌تواند در دراز مدت نتایج خوبی به همراه داشته باشد، اما به شرطی‌که سیاست گذاری با آزادی عمل فیلمساز همراه باشد و کارگردان مجبور نباشد دستورات را پیاده کند. برای مثال وقتی توصیه می‌شود سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی در آثار سینمایی تبلیغ شود باید به فیلمسازان اجازه داده تا از دریچه نگاه خود به مسائل بنگرند.  گفت‌و‌گو از داوود کنشلو انتهای پیام

منبع: ایکنا

کلیدواژه: خبرگزاری قرآن قرآن ایکنا هنر فرهنگی عکس نبات ارضی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۱۹۴۸۹۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سینما به روایت سینما/ دیوار میان پایتخت و شهرستان با «آپاراتچی» فروریخت

فیلم «آپاراتچی» مصداقی از پرداختن به سینمای مردمی است که در چهل‌ودومین جشنواره فیلم فجر با استقبال مخاطبان مواجه شد و توانست سیمرغ بلورین و جایزه ویژه کارگردانی بخش نگاه نو را از هیئت داوران دریافت کند؛ از مهم‌ترین ویژگی‌های این فیلم روایتی است که فضای خارج از پایتخت ارائه می‌شود.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، «من فقط یک فیلم‌سازم و تمام زندگی‌ام سینماست. سینما شغل من نیست، عشق منه.» این‌ها سخنان جلیل رشیدی است، شخصیت اول فیلم آپاراتچی، که برگرفته از شخصیت جلیل طائفی، یک عاشق سینما در دهه ۶۰ است؛ جلیل اگر چه شغلش نقاشی است، اما عشقش فیلم‌سازی است و حاضر است سختی‌هایش را هم به جان بخرد؛ فیلم آپاراتچی روایتگر دلبستگی‌های یک نقاشِ ساختمانِ عاشقِ سینما است که با اشتیاق تمام به تولید چند فیلم کوتاه موفق شده و در آرزوی ساختن نخستین فیلم سینمایی خودش است؛ به طور کلی در این فیلم با یک اثر درباره سینما و برای سینما روبه‌رو هستیم.

مسئله آپاراتچی مسئله سینما، مسئله بقا یا از میان رفتن سینما است، مسئله فیلم آپاراتچی به ظاهر محدود به یک دوره زمانی خاص و در عمل مربوط به همیشه تاریخ در این مرز پرگهر است و بر این اساس علی طاهرفر، کارگردان فیلم آپاراتچی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه دو رویکرد اساسی در درون‌مایه فیلم آپاراتچی وجود دارد، اظهار می‌کند: رویکرد اول فیلم آپاراتچی هنر مردمی است و رویکرد دوم آن روایت دهه ۶۰، زیست و فرهنگ مردم تبریز در این دهه است که می‌توان گفت در دل همین هنر مردمی ادای دین به سینما نیز موضوعی نهفته است.

وی ادامه می‌دهد: موقعیت فیلم در ادای دین به سینما جزو موقعیت‌های نمایشی است که بیشتر کارگردانان دوست دارند در آن تجربه داشته باشند، چراکه یک عمر پشت دوربین به تجربه نشستند و می‌خواهند همین تجربیات را جلوی دوربین ببرند.

کارگردان فیلم آپاراتچی با اشاره به اینکه ایران همچون کشورهای دیگر نمایندگان زیادی برای نمایش فیلم در سینمادارد و این موضوع یک دغدغه فرهنگی برای سینماگران محسوب می‌شود، تصریح می‌کند: گاهی در دل فیلم‌ها بسیاری از حقایق سینما ظهور و بروز پیدا می‌کند، به طوری که گاهی لحظات شیرینی را رقم می‌زند و گاهی نیز حقایق تلخی در آن است که نکات گفته نشده سینما را بیان می‌کند؛ در همین راستا این اتفاقات دست به دست هم دادند که من با رغبت به سمت آپاراتچی بیایم.

در «آپاراتچی»، تلاش برای ارائه هنر مردمی بود

وی با اشاره به موضوع ادای دین به سینما می‌افزاید: وقتی که با یک موضوع خاص مواجه هستیم مخاطبان آن خاص خواهند بود و عام نیستند در همین راستا تلاش کردیم هنر مردمی را ارائه دهیم که مخاطب عام داشته باشد.

طاهرفر می‌گوید: دغدغه ما این بود که فیلمی با شاخصه‌ها و مولفه‌هایی را تولید کنیم که مخاطب عام را جذب کند تا افراد علاوه بر اینکه لحظات شاد، مفرح، شیرین و گاهی کمدی را مشاهده می‌کنند، هنگام خروج از سینما یک ارزش افزوده فرهنگی نیز به همراه داشته باشند، چراکه مخاطب در سبد فرهنگی خود یک فیلمی را انتخاب و هزینه اقتصادی کرده است در همین راستا حق دارد هنگام خروج از سینما حداقل از نظر مضمونی یک تعالی را در خود احساس کند.

وی در خصوص برخوردهای مردمی نسبت به فیلم نیز اظهار می‌کند: هنگامی که در عرصه غوغاسالاری فیلم‌های کمدی و گیشه‌پسند قدم می‌گذارید، کار دشوار می‌شود، اما به لطف خدا در هر کدام از مولفه‌هایی که بیان شد بازخوردهایی با تراز بالا و پایین از سوی مخاطبان دریافت کردیم که این بازخوردهای خوب انگیزه مضاعفی را برای ادامه دادن در این مسیر به ما داده است.

کارگردان فیلم آپاراتچی با بیان اینکه امیدوارم روزگاری به این نتیجه نرسیم که باید در بستر طنز چیزی را تعریف کنیم تا مخاطب به سینما بیاید، ادامه می‌دهد: ما باید در لایه‌های بیرونی، درونی، فرامتن و زیر متن مفهومی را بگنجانیم تا مردم به بهانه کمدی بودن فیلم بیایند و آن مورد را نیز دریافت کنند؛ از این‌رو امیدوارم روزی فرا برسد که ما در حوزه فیلم‌های غیرکمدی به جایگاهی برسیم که فیلم ما جزو انتخاب نخست تماشاچی‌ها باشد.

وی تصریح می‌کند: طی سال‌های اخیر اتفاقاتی رخ داده که سلیقه مخاطبان را بر مدار برخی کارهای ناصواب فرهنگی بنا گذاشتیم و این اتفاقی نامبارک و راه انحطاط سینمایی ما است، از این‌رو باید توجه داشت که معمولاً وقتی چنین اتفاقی می‌افتد هم سرمایه‌گذاران و هم تهیه‌کنندگان و به‌تبع آن در یک دراز مدت یا میان مدت کارگردانان و نویسندگان نیز به آن سمت خواهند رفت و تنها بر مبنای رسالت خود عمل نمی‌کنند؛ در همین راستا امیدوارم روز فرابرسد که با حمایت سازمان سینمایی و جریان سینمایی کشور شاهد آفرینش آثاری بهتر باشیم.

تنوع ژانرهای جشنواره فجر، از مهم‌ترین نکات آن بود

طاهرفر می‌افزاید: جشنواره فیلم فجر امسال از همان انتخاب فیلم‌ها برای بخش نگاه نو و سیمرغ، طبقه بندی که اتفاق افتاد و جواب نهایی که برگزار کنندگان آن مبنی بر تکمیل جدول فیلم‌ها دادند که در وسط جشنواره نیز خیلی از منتقدین و کارشناسان عنوان کردند که عدالت سینمایی رعایت نشده، با فراز و نشیب زیادی همراه بود؛ در همین راستا باید گفت که حواشی جشنواره زیاد بود اما مهم‌ترین حسن آن وجود تنوع موضوعی قابل قبول سینمای اجتماعی، کمدی، سیاسی، ورزشی و حتی کودک و نوجوان بود.

وی با بیان اینکه ما گاهی اوقات مصلحت را فدای حقیقت می‌کنیم، می‌گوید: بسیاری از فیلمسازان دیگری بودند که باید در بخش سودای سیمرغ حضور پیدا می‌کردند، همه عوامل‌شان به چالش کشیده می‌شدند و یک رقابت پایا پای می‌داشتند اما این اتفاق نیفتاد؛ از این رو یقین دارم که سال بعد سازمان سینمایی یک تدبیری برای این موضوع خواهد داشت.

کارگردان فیلم آپاراتچی اظهار می‌کند: باید اعتراف کنم لطف خدا و شهدا بود که در اولین حضور و اولین فیلمم در بخش مسابقه رفتیم و سیمرغ نیز گرفتیم؛ همچنین خیلی خوشحالم که فیلمی با موضوع دهه ۶۰، جنگ، ترور، شهادت، نماز جمعه و هنر مردمی ساختیم.

وی با بیان اینکه دیوار بزرگ و حائلی که برای تولید فیلم میان شهرستان و پایتخت بود در حال کوتاه شدن است، ادامه می‌دهد: اتفاق بدی است که فیلمسازان شهرستانی بعد از یک، دو و حتی سه دهه بعد فضا برایشان فراهم شود تا فیلم بسازند، چراکه این باعث می‌شود خیلی از انرژی‌ها، پتانسیل‌ها و استعدادهایی که در شهرستان‌ها داریم رو به نابودی برود و گاهی نیز فنا می‌شوند؛ به طوری که شخص یا مسیر خود را عوض می‌کند و قلم و دوربین را زمین می‌گذارند یا امیدی به این سینما نخواهد داشت.

طاهرفر تصریح می‌کند: با رویکردهای امسال جشنواره فیلم فجر به آینده امیدوار شدم و امیدوارم که سازمان سینمایی سوره، فارابی و سازمان سینمایی در ادامه نیز اتفاقات خوبی را رقم بزنند.

تصویر، هنری اثرگذار است

علیرضا استادی بازیگر فیلم آپاراتچی نیز در گفت‌وگو با ایمنا با بیان اینکه از حضور خود در خانواده فیلم آپاراتچی خرسند هستم، اظهار می‌کند: هر هنرمندی دغدغه این را دارد که متفاوت‌تر از قبل باشد، در همین راستا این پروژه برای من یکی از بارزترین موارد بود و زمانی که کار پیشنهاد شد، کلیت فیلم را خواندم و با توجه به اینکه فیلمی روایی و روایتگر بخشی از هنر سینما بود با افتخار نقش پیشنهاد شده را قبول کردم.

وی ادامه می‌دهد: در بازخوردها بیان شد که آپاراتچی فیلم کمدی شریفی است که می‌شود آن را با خانواده دید، نمی‌گویم فیلم‌های دیگر خالی از شرافت بوده اما این فیلم با توجه به تحقیق و پژوهشی که آقای طاهرفر انجام دادند در این زمینه به طبع خود را نشان داده است چرا که وقتی یک کار خروجی یک تفکر و پژوهش باشد و درست چیده شود خروجی آن استقبال خوب مردم خواهد بود؛ از این رو فیلم خوب اقبال شده و نشان می‌دهد که فیلمساز توانسته کار خود را به درستی انجام دهد.

بازیگر فیلم آپاراتچی تصریح می‌کند: جشنواره چکیده و نتیجه کارهای تولید شده یک الی دو ساله هنرمندان است و در فیلم هنرمندان نیز می‌توانیم بازخورد شرایط اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و… را مشاهده کنیم.

وی افزود: هویت یک ملت در آثار هنری‌شان دیده می‌شود به همین خاطر من تمام کارهای تولید شده را خالی از این بحث نمی‌بینم و به مرزبندی شهرستانی و مرکزی زیاد قائل نیستم چراکه هر هنرمندی اگر کار قابل اعتنا برای تولید داشته باشد می‌تواند حرفی نیز برای گفتن داشته باشد؛ در همین راستا فیلم آپاراتچی هم از آن دسته کارهایی است که فیلمساز توانسته به نحو احسن کار خود را انجام دهد.

استادی می‌گوید: ساخت فیلم‌هایی همچون آپاراتچی می‌تواند بر فرهنگ یک کشور اثرگذار باشد چرا که اکنون یکی از هنرهای ارتباطی و تأثیرگذار، هنر تصویر است و باید بیشتر به آن اهمیت داده شود.

وی اظهار می‌کند: به وفور سوژه‌هایی همچون آپاراتچی در کشور و جامعه ما اتفاق افتاده است؛ در همین راستا پرداختن به شخصیت‌های هنری، قهرمانی، فرهنگی و… در قالب سینما، تلویزیون و مواردی از این دست می‌تواند بر افق فرهنگی و هنری کشور مؤثر باشد.

به گزارش ایمنا، آپاراتچی تازه‌ترین روایت سینما از سینما است که می‌توان آن را ادای دینی به این حوزه دانست اما آنچه این فیلم را از دیگر آثار مشابه در این زمینه متمایز می‌کند، پرداختن به سینمای مردمی است و تقابل آشکاری که این نوع از سینما با دو جریان تحجر و شبه روشنفکری دارد؛ فیلم سینمایی آپاراتچی در چهل و دومین جشنواره فیلم فجر با استقبال مخاطبان مواجه شد و توانست سیمرغ بلورین و جایزه ویژه کارگردانی بخش نگاه نو را از هیئت داوران دریافت کند و در این راستا باید به این نکته توجه داشت آپاراتچی سعی داشته عموم مردم را به فیلم جذب کند و در این مسیر به موفقیت نیز دست یافته است.

کد خبر 748562