زمانی بودجه نهضت قرآنی کشور نصف دستمزد یک مربی فوتبال بود/ با نگاه اداری، نهضت قرآنی درست نمی‌شود
تاریخ انتشار: ۱۵ تیر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۲۹۵۷۸۹
به گزارش ایکنا، باشگاه خبرنگاران جوان نوشت: با آمدن فصل تابستان و تعطیلی مدارس و کلاس های دانشگاهی اولین چیزی که دغدغه خانواده ها، دانش آموزان و دانشجویان است، پر کردن اوقات فراغت با برنامه های متنوع است. برنامه هایی که در آن آموزشگاه های خصوصی بیشترین سهم را در انتخاب خانواده ها دارند و سهول الوصول ترین و بیشترین امکانات را در اختیار هر فرد یا خانواده قرار می دهند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
سالها می گذرد و هر ساله تابستان بر جذابیت کلاس های تابستانه زبان‌های خارجی، ورزشی، نقاشی و موسیقی و ... افزوده می شود و هر کدام از این رشته ها سعی کردند خود را با برترین متدهای خارجی به روز کنند. در این بین هم کسانی هستند که چشم خود را به روی زرق و برق کلاس‌های خصوصی بستند و پیرو بیانات رهبر معظم انقلاب پیرامون تربیت نسل اسلامی تمام دغدغه‌شان تربیت و آموزش فرزندان صالح و قرآنی است. البته که این تربیت و شکل گیری آموزش صحیح باید زیرنظر اساتید و مدیران قرآنی کشور مانند سازمان اوقاف و امور خیریه یا سازمان دارالقرآن کشور به مدیریت مهدی قره شیخلو و دیگر مدیران قرآنی کشور باشد.
یکی از دغدغه های مهم در روند موسسات و محافل قرآنی اخذ مجوز و نظارت بر محتوا و کیفیت برگزاری کلاس‌های قرآنی است، محافلی که مبتنی بر فرمایشات رهبر انقلاب وظیفه تربیت نسل اسلامی به ویژه قرآنی کشور را دارند. مهدی قره شیخلو ریاست سازمان دارالقرآن کشور درباره تشریح برنامه‌های این سازمان در فصل تابستان و فعالیت نهادهای قرآنی با ما گفتگو کرد که در ادامه می خوانید:
سلام عرض می‌کنم آقای قره شیخلو؛ خداقوت و ممنونم از وقتی که امروز برای ما گذاشتید. خیلی سریع وارد اولین سوال شویم، به تابستان 98 رسیدیم و دغدغه خانواده ها کلاس های تابستانی برای فرزندانشان است. از برنامه های خود برای تابستان امسال بفرمایید.
همان طور که شما و مخاطبان اطلاع دارید، یکی از ماموریت های اساسی ما در سازمان دارالقرآن توسعه آموزش های عمومی و تخصصی قرآن کریم است که هم عموم مردم و هم قشر تخصصی جامعه را مورد هدف قرار می‌دهد. ما در مجموعه چیزی حدود چهل عنوان آموزشی داریم که از آموزش های عمومی و پایه شروع می شود و نهایتا به آموزش های تخصصی و پایه مربی متخصص قرآن می‌رسد. معمولا این برنامه ها را در سطح استان ها در حد ظرفیت بودجه ای که در استان ها داریم، سهمیه ها را از طریق تشکلات قرآنی مردمی توزیع می کنیم.
یعنی چند موسسه و محفل قرآنی؟
ما امروز چیزی حدود دو هزار موسسه و هفت هزار خانه قرآنی در کشور داریم؛ البته این آمار به این معنا نیست که همه آن ها صددرصد فعال هستند؛ بلکه بخش عمده‌ای از این ها در سطح کشور فعالیت می کنند و این موسسات بستر اجرایی برنامه های آموزشی سازمان دارالقرآن را برعهده دارند.
برنامه های آموزشی ما هم مبتنی بر آموزش ظاهری قرآن (مثل روخوانی، روان خوانی، قرائت، حفظ قرآن و ...) و هم در زمینه مفاهیم قرآن و آموزش تفسیری آن است. محوری که چند سالی است برای رسیدن به آن سرمایه گذاری کردیم؛ چراکه احساس می‌کنیم یکی از مسائلی که امروز نیاز جامعه ماست بحث آموزش های متکی بر سبک زندگی قرآنی و نگاه قرآن به زندگی و کاربردی کردن آموزش های قرآنی است. چراکه ما در سال گذشته ۱۳۹۷، بیش از سیصد کارگاه آشنایی با سبک زندگی قرآنی در کشور ایجاد کردیم که بازخوردهای خیلی خوبی داشت و نشان داد که مردم بیشتر متقاضی آموزش مفاهیم قرآنی هستند تا یافته‌هایشان را در زندگی بیش از گذشته اجرایی کنند.
این استقبال خوب، چرا مستمر نیست؟
خانواده در تربیت نسل قرآنی و اصولاً تشویق فرزندان به بحث های قرآنی نقش بسیار مهمی دارد. در نبود اعتبارات و توجه های لازم به موسسات و جلسات قرآنی، ما تلاش کردیم با استفاده از ظرفیت خیرین استان ها کار را پیش ببریم؛ اما توان ما محدود است. ان‌شاءالله با حمایت بیشتر مسئولان ارشد کشور توجه بیشتری به قرآن در کشور شود.
در شرایط امروز جامعه باید نگاه ویژه‌ای به قرآن داشته باشیم. نگاه معمولی اداری خیلی کار را پیش نمی‌برد، مگر اینکه یک عزم جدی در توسعه قرهنگ قرآنی در کشور رقم بخورد. ما این زمینه ها را برای تابستان امسال آماده کردیم و در خدمت مدیران نهادهای دارالقرآن در سراسر کشور هستیم که هماهنگی ها و یکسان سازی لازم انجام شود.
یکی از اصلی ترین وظیفه های درالقرآن، نظارت، ارزیابی و مجوز دادن به موسسات قرآنی است. به اختصار درباره نحوه مجوز گرفتن موسسات قرآنی و ... برای ما بگویید.
نگاه ما و سیاست کلی نظام این است که کارهای دینی بیشتر در بستر مردمی پیگیری شود. مسائل دینی مبتنی بر اعتقادات مردم است و خیلی ظاهر اداری ندارد و نمی شود با آن برخورد کرد. تقریبا یک دهه است بحث راه اندازی موسسات قرآنی مردمی مطرح شده و به نظرم در حد خودش رشد خوبی داشته است؛ اما در قیاس با هیئت‌های مذهبی که سابقه طولانی تری دارند، ما عمر کوتاهی داریم. همه ما امیدواریم به جایی برسیم که این سبک اتفاقها مثل محرم که خود مردم پای کار هستند، در برگزاری محافل قرآنی هم رخ دهد. در برپایی هیئت های امام حسین (ع) صفر تا صد امور را خود مردم انجام می دهند و سازمان و نهاد و ارگانی از آن ها حمایت نمی کند.
ما دو شکل کار در سازمان دارالقرآن داریم؛ یکی موسسات قرآنی و دیگری خانه‌های قرآنی که خانه‌های قرآنی کمی از موسسات قرآنی متفاوت تر هستند. در واقع کسانی که متقاضی دریافت مجوز برای موسسات قرآنی هستند، باید یکسری شرایط عمومی مثل سن، مدرک تحصیلی و ... را داشته باشند و صاحب نظر در یک رشته قرآنی باشند. البته ما سه نوع موسسه قرآنی عمومی، تخصصی تک منظوره و تخصصی چند منظوره داریم که هرکدام از آنها شرایط خودش را برای اعطای مجوز دارد.
خانه‌های قرآنی ما مقیاس کوچکتری نسبت به موسسات قرآنی هستند که ماموریت‌های محدودتری دارند. خانه‌های قرآنی ثبت شماره‌ای ندارند و مجوز خود را از سازمان تبلیغات اسلامی دریافت می‌کنند. البته ما امروز نیاز به موسسات تخصصی در کشور داریم. همین دو هزار موسسه قرآنی که داریم، بیشتر توانستند در بخش آموزش عمومی مجوز بگیرند.
با توجه به رشدی که شما در تاسیس موسسات و خانه های قرآنی اشاره کردید، حلقه مفقوده دیدن نشدن فعالیت های قرآنی در کشور چیست؟
عمر موسسات قرآنی در کشور ما عمر جوانی است و نسبتاً در این یک دهه پیشرفت چشمگیری داشتند. امیدواریم در سنوات آینده با توجه به حمایت‌ها و کمک‌هایی که خود مردم می‌کنند، مراجعه به این موسسات و شلوغ شدن آن باعث دوام کاری این موسسات و رشد آنها شود.
من باز تاکید می‌کنم که خانواده‌ها نقش بسیار مهمی در این راستا دارند و مثل همه حوزه‌هایی که نگران آینده فرزندانشان هستند و هزینه می‌کنند، آشنایی بچه‌ها با قرآن هم مهم است. این امر تعیین کننده مسیر زندگی بچه هاست. باید توجه کنیم که انس با قرآن فرزندان ما را از آفت‌های اجتماعی دور نگه می‌دارد.
یک دهه است موسسات برپا شده و کار خودش را رو به رشد پیش می برد، اما چرا تا امروز نتوانستند مطالبه رهبر انقلاب را پیرامون تربیت 10 میلیون حافظ قرآنی پاسخ دهند؟
ما بیش از پنج هزار جلسه سنتی قرآن در کشور داریم. حضرت آقا با توجه به جایگاه رهبریتی که دارند افق‌هایی را برای ما مشخص می‌کنند که شاید در زمان خیلی کوتاه قابل دسترس نباشند؛ مثلا ایشان در یکی از فرمایشاتشان اشاره کردند در مملکتی که با اصول قرآنی اداره می‌شود، نباید احدی پیدا شود که نتواند قرآن را درست بخواند. درواقع این افقی است که حضرت آقا برای ما مشخص کرده اند و ما نمی‌توانیم بگوییم که همه ۸۰ میلیون نفر مردم ما قرآن را صحیح از رو بخوانند.
این را بگویم که ما در کشور برای قرآن کم سرمایه گذاری کرده ایم. این اتفاقات اگر بخواهد رقم بخورد، سرمایه آن هم باید متناسب باشد. من به یاد دارم که در اوایل دهه ۸۰ بحث نهضت قرآن آموزی مطرح شده بود و اتفاقا متولی آن سازمان تبلیغات و دارالقرآن بود. در همان دوران مسئول سازمان دارالقرآن از دستگاه‌های بودجه‌ای کشور گِله کرد که این چه نهضت قرآن آموزی است که کل بودجه سالش نصف دستمزد مربی تیم فوتبال ماست. در واقع با این بودجه‌ها نهضت راه نمی‌افتد و نهایتا بشود کاری معمولی برای قرآن انجام داد. افق‌هایی هم که رهبری برای ما مشخص کردند، باید سرمایه انسانی و اعتبارات آن انجام شود. ما اگر بخواهیم واقعا ده میلیون حافظ قرآن داشته باشیم خیلی از زیرساخت‌ها را باید آماده کنیم.
رسیدن به جامعه آرمانی قرآنی، نیاز به سرمایه و فرهنگ سازی دارد، اینکه من می‌گویم سرمایه گذاری، همه آن سرمایه گذاری ریالی نیست. برخی از این سرمایه گذاری‌ها حمایتی و تبلیغاتی است؛ تبلیغی که خود رسانه صدا و سیما در ایجاد آن بسیار موثر است. مثالی می‌زنم؛ دو نفر از اساتید قرآنی چند سال پیش در سفری تحقیقی به کشور مصر رفتند. آنها می‌گفتند که برای رفت و آمد در شهر از وسیله نقلیه عمومی استفاده می‌کردند، آنها گفتند که نود درصد ماشین‌هایی که ما سوار می‌شدیم، رادیو روی موج رادیو قرآن بود، یعنی نود درصد رانندگان تاکسی وقتی در ماشین بودند قرآن گوش می‌کردند. این اتفاق خیلی ساده در مصر شکل نگرفته، بلکه یک فرهنگ سازی پشت آن بوده است.
ما اگر دم از فرهنگسازی می زنیم، یعنی اینکه من مدیر که در خط مقدم هستم کار خودم را به خوبی انجام دهم و زیرساخت‌هایی مثل آموزش و پرورش، رسانه ملی و ... کارشان را به درستی انجام دهند. ما از پیش دبستانی باید تربیت بچه‌ها را با قرآن گره بزنیم، احساس می‌کنم هنوز سرمایه گذاری جدی در کشور ما وجود ندارد و کل بودجه قرآنی که به ما در سال ۹۸ اختصاص داده اند، باید چیزی حدود نزدیک به ۳۰۰ میلیارد تومان باشد. سیصد میلیارد تومان در مقایسه با کل بودجه ۹۸، درصدی اندک است، سیصد میلیارد تومان پول یک قرار داد در فلان وزارتخانه کوچک است که برای صد کیلومتر اتوبان سرمایه گذاری می‌کنند.
در اینجا باید مردم ورود پیدا کنند و این نقیصه فقط با ورود مردم به بحث قرآن برطرف می‌شود. با این بودجه‌هایی که ما داریم، خیلی نباید منتظر جهش رو به رشد قرآنی باشیم.
یعنی فقط مشکل در نبود اعتبارات و بسیج مردمی است؟
این را من با قطعیت می‌گویم که الان هر کسی که اراده کند، می‌تواند از برنامه‌های قرآنی کشور استفاده کند و فضای محافل قرآنی مهیاست، ما ضعف داریم و آنگونه که باید تبلیغ نمی‌کنیم اما حلقه مفقوده ما فرهنگسازی است. در دو دهه گذشته جنس زندگی مردم تغییر کرده و اولویت‌های زندگی مردم جا به جا شده است. دستگاهی مثل ما موظف است ارائه خدمات خود را متناسب با نیاز جامعه به روز کند. مردم ما اگر احساس کنند که در این کلاس‌ها و محافل قرآنی آورده‌ای برای زندگیشان وجود دارد و قابل بهره برداری است، قطعا استقبالشان بیشتر می‌شود. البته این استقبال پیکانی دو سویه است؛ به طوری که هم مردم باید استقبالشان را بیشتر کنند و هم دستگاه‌ها باید خدمات خود را ارتقا بدهند. اگر این اتفاق رقم بخورد بخشی از این مشکلات حل می‌شود.
یکی از مهمترین ابرازهای فرهنگساز رسانه است؛ بارها گفته‌ام فرهنگ ترافیک و کمربند ایمنی را تلویزیون برای مردم جا انداخت. در میان رسانه ها تلویزیون می‌تواند نقش محوری داشته باشد و به ارتقای فرهنگ قرآنی کمک کند و کاری کند که قرآن در سبد روزانه مردم جایی برای خود باز کند و نه صرفا در مناسبت ها.
همیشه این نکته را گفتم که در ماه رمضان رسانه ملی و دیگر دستگاه‌ها بسیج می‌شوند، البته این کار خوب و عالی است؛ ولی وقتی عید فطر می‌شود همه اتفاقات تعطیل می‌شود و ما از اوج قرآن پایین می‌آییم. قرآن برای همه ایام است و ماه رمضان بهارش است. در ماه رمضان کار نهادهای قرآنی باید ادامه پیدا کند، نه اینکه اوج بگیرد و بعد از رمضان تعطیل شود.
یکی از مواردی که همیشه درد است این است که ما بیشتر کارکرد قرآن را برای مراسم عزاداری و روضه خوانی داریم. در هر فیلمی که ساخته می‌شود، قرآن خوانده نمی‌شود، مگر اینکه کسی فوت کرده باشد. این فرهنگ کاملاً باید تغییر کند که بهترین جا برای شکل گیری آن رسانه است. البته ما هم باید خوراک و محتوای خوب پیدا کنیم.
این خوراک خوب یعنی نگاه ویژه به موسسات و محافل خانگی قرآنی؟
بخشی از آن محافل قرآنی است. ما باید آمار را دقیق بیان کنیم. ما خودمان از سال ۱۳۸۴ برای فعالیت مجوز داریم. تا امروز به دو هزار و ۵۴ موسسه قرآنی رسیده ایم. مجوز‌هایی را هم در سازمان تبلیغات اسلامی صادر کرده ایم و در مقایسه با آنها، تعطیلی‌های ما شاید به سه درصد هم نرسند.
در سال تعطیلی موسسات قرآنی در میان ۲۰۰۰ مورد به ۵۰ موسسه هم نمی‌رسد. موسسات ما روزهای سختی را می‌گذارند، روزانه هزینه‌های ما افزایش پیدا می‌کند و متاسفانه محل درآمد موسسات ما روز به روز کم می‌شود. بارها این مثال را زدم که اصلی‌ترین مشکل موسسات ما هزینه مکان است. اکثر موسسات ما اجاره نشین هستند و موسسه‌ای که ثبات مکان داشته باشد، در یک منطقه جا می‌افتد و شناخته می‌شود. در مقابل ۱۰۵ هزار مدرسه در این کشور داریم؛ مدرسه‌ای که آب و برق و صندلی و امکانات برگزاری یک کلاس را دارد و ۹۹ درصد این مدرسه‌ها یک شیفت هستند و فقط صبح‌ها استفاده می‌شوند. اگر از این ۱۰۵ هزار تا ۵ هزار آن را به موسسات بدهیم، نیمی از مشکلات موسسات حل می‌شود. اما متاسفانه این نگاه وجود ندارد. سازمان میراث فرهنگی کلی ساختمان دارد که به خرابه تبدیل شده، چه ایرادی دارد که آنها به موسسات قرآنی داده شود تا هم نگهداری و هم از آنها بهینه استفاده شود.
بودجه سازمان دارالقرآن چقدر است؟ عمده آن در کجا هزینه می‌شود؟
بودجه ما در سال ۹۸، ۸ میلیارد تومان تصویب شد. تقریباً عمده پول ما از طریق موسسات قرآنی هزینه می‌شود و براساس سهمیه بندی به آنها تعلق می‌گیرد. البته ۸ میلیارد تومان برای سی و یک استان و ده‌ها تشکل قرآنی کم است. ما این قول را می‌دهیم که اگر این اعتبارات افزایش پیدا کند، فعالیت خود را افزایش دهیم.
یکی از نگرانی های مردم بحث محتوا و حضور مربیان خبره قرآنی است. برنامه شما برای تربیت مربیان قرآنی چیست؟موسسات قرآنی موظف هستند حتما از مربیانی استفاده کنند که گواهینامه تدریس دارند. ما هر سال برنامه‌ای برای آموزش و بازآموزی مربیان داریم. تقریبا چیزی حدود ۸۰ هزار مربی قرآنی طی این سی سال تربیت کردیم و ظرفیت خوبی برای موسسات داریم. اما آنقدر رشد تکنولوژی در جهان امروز سریع شده که ما باید با این سرعت تغییر کنیم و براساس نیاز روز پیش برویم.
مربی قرآن باید قرآن درس بدهد و نیاز‌های بینشی و ارزشی مردم را مورد توجه خود قرار بدهد. خیلی از مردم به خاطر مشغله‌ای که دارند نمی‌توانند سر کلاس بیایند؛ بنابراین ما باید فضایی را ایجاد کنیم تا در خانه و در زمان آزاد آموزش‌های لازم را ببینند. ما باید از راه‌های مختلف و فضا‌های آموزشی مختلف استفاده کنیم.
به عملکرد خودتان و موسسات و محافل قرآنی چه نمره‌ای می‌دهید؟
موسسات قرآنی فقط موظف به تربیت حافظ و قاری قرآن در کشور نیستند؛ بلکه ما در بسیاری از اتفاقات کشور شاهد تاثیرگذاری محافل قرآنی هستیم. درست است که با نقطه مطلوب فاصله بسیار زیادی داریم، اما باز شاهد رشد خیلی خوبی نسبت به سال‌های گذشته هستیم و نمره خوبی را دریافت می کنیم. بعضی از حوزه‌ها مانند آموزش و پرورش، حوزه‌های علمیه و ... نقش پررنگ تری در عرصه انس با قرآن دارند. ما هنوز هم مشکلی اساسی در این حوزه‌ها داریم و این بد است که دانش آموزان ما دوزاده سال زنگ کتاب قرآن دارند، اما وقتی دیپلم می‌گیرند، نمی‌توانند قرآن را روان بخوانند. این مشکلاتی است که باید به آن توجه شود. ان‌شاءالله همه دستگاه‌ها پای کار بیایند و کمک کنند توسعه قرآن رقم بخورد.
انتهای پیام/
منبع: ایکنا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۲۹۵۷۸۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شاهکار رهبر انقلاب در تفسیر قرآن
رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه با بیان اینکه رهبر انقلاب در تفسیر قرآن تلاش دارند هم موعظه باشد و هم زنگارزدایی برای هدایت جامعه باشد، گفت:نگاه قرآنی ایشان منحصر به چند جلد تفسیر نیست، بلکه قرآن با جان و روح ایشان عجین است وهر سخنی می‌گویند، قرآنی است. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرگزاری تسنیم، مراسم افتتاحیه کنگره بین‌المللی اندیشه‌های قرآنی آیت‌الله العظمی خامنه‌ای در دانشگاه معارف اسلامی در حال برگزاری است.
در این مراسم آیت‌الله سید هاشم حسینی بوشهری، رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه، درباره تازگی و طراوت پیوسته قرآن کریم و درک مفاهیم جدید از آن، اظهار داشت: شخصی از یکی از ائمه اطهار علیهم السلام پرسید که چگونه است قرآن با اینکه هر روز قرائت می‌شود ولی باز بر طراوت آن افزوده می‌شود؟ حضرت در پاسخ فرمودند چون خداوند متعال قرآن را برای صدر اسلام و زمان خاصی نفرستاده است و پیام الهی باید تا قیامت در جامعه بشری طنین‌انداز باشد.
او ادامه داد: خدای متعال می‌فرماید: «اِنَّ اللهَ تَعالَى لَمْ یَجْعَلِ الْقُرآنَ لِزّمان دُوْنَ زمان وَلا لِناس دُوْنَ ناس فَهُوَ فِى کُلِّ زَمان جَدیدٌ وَعِنْدَ کُلِّ قَوْم غَضٌّ اِلى یَوْمِ الْقِیامَةِ» قرآن کریم از ابتدا هدی للناس بوده است و خواهد بود در نتیجه در تمامی زمان‌ها از دوران پیامبر (ص) تا زمان‌های دیگر تازگی و طراوت دارد.
استاد درس خارج حوزه علمیه با اشاره به همکاری بسیاری از مراکز علمی در داخل و خارج کشور در برگزاری این کنگره، اظهار داشت: این کنگره بهانه‌ای برای پرداختن به قرآن کریم شده است. زیرا جامعه ما جامعه قرآنی است و این کنگره هم در راستای این موضوع برگزار می‌شود.
اهتمام رهبر انقلاب به تفسیر قرآن در دوران قبل و بعد از انقلاب
رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه با اشاره به اینکه رهبر معظم انقلاب بر این باورند که از راه قرآن می‌توان در دل‌ها نفوذ کرد، تصریح کرد: ایشان هم قبل و هم بعد از انقلاب اسلامی مباحث قرآنی و تفسیری را ادامه دادند. هرچند که من افسوس می‌خورم که تفسیر برخی از سوره‌ها ناتمام مانده است. اگر ایشان فرصتی داشتند یا هیئتی تحت نظارت ایشان تشکیل می‌شد تا کار دنبال شود خیلی ارزشمند بود و ذخیره گرانقدری برای آینده داشتیم.
حسینی بوشهری با اعتقاد به اینکه تفسیر رهبر انقلاب در قبل و بعد از انقلاب متفاوت است، توضیح داد: قبل از انقلاب سوره‌هایی را تفسیر کردند که به مبارزه با رژیم کمک کند و جنبه مبارزاتی و انقلابی داشته باشد. بعد از انقلاب هم متناسب با نیاز روز به تفسیر سوره‌ها پرداختند.
رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه از اقدام مقام معظم رهبری به تفسیر قرآن در حدود 35 سالگی یاد کرد و گفت: ایشان در آن دوران کوله‌باری از دانش داشتند و با تسلط خاص به مباحث تفسیری پرداختند. تفسیر ایشان با مراجعه به منابع گوناگون شیعه و اهل سنت و از رهگذر اجتهاد و تفکر و عقل و خرد بوده و هر کجا تفسیر قرآن به قرآن لازم بوده این کار را کرده‌اند و اگر در جایی نیاز به روایت بوده است از آن بهره بردند.
رویکرد تفسیری مقام معظم رهبری
استاد درس خارج حوزه در خصوص رویکرد تفسیری مقام معظم رهبری توضیح داد: نگاه ایشان در تفسیر قرآنی از سویی اجتهادی است و از سوی دیگر متناسب با موضوعات زمانه است. امام هادی (ع) فرمودند: لم یجعله زمان دون زمان؛ یعنی قبل از انقلاب یک نوع اقتضاء دارد و بعد از آن هم اقتضاء دیگر و می‌توان سخن از عدالت اجتماعی و جهاد و غیره مطابق آیات قرآن به میان آورد.
او ادامه داد: نگاهی که مقام معظم رهبری حداقل در سوره مبارکه توبه دارند، الهام‌گرفته از کریمه «أَفَلَا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَىٰ قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا» است یعنی وقتی بحث تلاوت و تجوید و ترجمه و حفظ مطرح می‌شود، یکی از نکات قبل از آن، تدبر در قرآن است یعنی درک کنیم قرآن چگونه با ما سخن گفته است. خداوند در قرآن فرموده است: «وَأَنْزَلْنَا إِلَیْكَ الذِّكْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَیْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ یَتَفَكَّرُونَ« منزلت پیامبر(ص)، منزلت تبیین است لذا هم باید به محکمات توجه کرد و هم متشابهات به محکمات ارجاع داده شود.
حسینی بوشهری با بیان اینکه رهبر انقلاب با اتکا بر این آیه به تفسیر قرآن اقدام کردند، خاطرنشان کرد: ایشان با پشتوانه علمی قابل قبول که خواص بپسندند و عوام بفهمند، تفسیری رسا و روان ارائه کردند. به طوری که مخاطبان عام آن را می‌فهمند زیرا مخاطبان امروز و دیروز ایشان از طبقات مختلف علمی و اقشار مختلف مردم بوده‌اند و این جای تحسین دارد.
تفسیر قرآن به قرآن در بیان رهبر انقلاب
رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه از تفسیر قرآن به قرآن در بیان مقام معظم رهبری یاد کرد و توضیح داد: ابن عباس از پیامبر(ص) نقل کرده است که «القرآن یفسر بعضه بعضا» یعنی برخی آیات برخی آیات دیگر را تفسیر می‌کند و مفسر باید اشرافی بر سایر آیات داشته باشد تا به بیراهه نرود. به عنوان مثال در سوره توبه بیان شده است: «أَلَا تُقَاتِلُونَ قَوْمًا نَكَثُوا أَیْمَانَهُمْ وَهَمُّوا بِإِخْرَاجِ الرَّسُولِ وَهُمْ بَدَءُوكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ ۚ أَتَخْشَوْنَهُمْ ۚ فَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَوْهُ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ» سه جرم سنگین برای کفار بیان کرده است؛ اول اینکه پیمان‌شکنی و نقض عهد کردند، جرم دوم اخراج پیامبر(ص) از صحنه بود و جرم سوم هم اینکه آنان شروع‌کننده بودند.
او ادامه داد: آیه با مفهوم استفهامی آغاز شده است که به نظر بنده اهمیت آن بیشتر از جایی است که مستقیما فرمان جهاد با کفار را داده است؛ فرموده آیا وقت آن نرسیده است که با کفار پیکار کنید؛ رهبر معظم انقلاب این آیه سوره توبه را با دو آیه سوره ممتحنه جمع عالمانه‌ای کرده‌اند.
استاد درس خارج تصریح کرد: در سوره توبه فرمان به قتل عنوان شده اما در آیات هشتم و نهم سوره ممتحنه فرموده است: «لَا یَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِینَ لَمْ یُقَاتِلُوكُمْ فِی الدِّینِ وَلَمْ یُخْرِجُوكُمْ مِنْ دِیَارِكُمْ أَنْ تَبَرُّوهُمْ وَتُقْسِطُوا إِلَیْهِمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُقْسِطِینَ؛ إِنَّمَا یَنْهَاكُمُ اللَّهُ عَنِ الَّذِینَ قَاتَلُوكُمْ فِی الدِّینِ وَأَخْرَجُوكُمْ مِنْ دِیَارِكُمْ وَظَاهَرُوا عَلَىٰ إِخْرَاجِكُمْ أَنْ تَوَلَّوْهُمْ ۚ وَمَنْ یَتَوَلَّهُمْ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ» ایشان فرموده است، اگر دشمنان کاری به دین ما نداشتند و طمع‌ورزی به کشور و خاک ما نداشتند براساس آیات قرآن ما با آنان دشمنی نداریم. نتیجه آن که آیه ملاک به دست ما داده است.
حسینی بوشهری با اشاره به اینکه قبل از انقلاب می‌گفتند محمدرضا پهلوی شاه شیعه است بنابراین باید به او حرمت گذاشت و با او مقابله نکرد، خاطرنشان کرد: این در حالی است که مقام معظم رهبری در تفسیرشان فرموده‌اند اگر امپراتوری روم مسیحی در یک سو و عبدالملک مروان در سوی دیگر ماجرا باشد، باید ببینیم چه کسی به دین ما ضربه زده و جان و مال و ناموس مسلمین را تهدید می‌کند. بنابراین مقابله ما با عبدالملک مروان است. اگر کسی آرام است و نقشه برای دین ما ندارد ما جنگی با او نداریم. این تعبیر ایشان در زمان شاه اشاره به محمدرضا پهلوی بود.
شاهکار رهبر انقلاب در تفسیر قرآن
رئیس جامعه مدرسین حوزه علمیه همچنین از گرایش اجتماعی رهبر انقلاب در تفسیر قرآن یاد کرد و گفت: نباید خود را به احکام فردی اسلام محصور کنیم، بلکه باید رویکرد هدایتی، تربیتی و اجتماعی داشته باشیم. به همین دلیل رهبر انقلاب سراغ چنین آیاتی رفتند و این نکته شاهکار ایشان است. زیرا قبل و بعد از انقلاب این نگاه را داشته‌اند.
او توضیح داد: اگر سخن از درد اجتماعی است، ایشان درمان را هم از قرآن بیان کرده‌اند. قرآن هم موعظه و شفای صدور و هم رحمت برای مؤمنان است و زنگارها را از دل بیرون می‌برد و دل‌ها را نرم می‌کند و زمینه هدایت انسان فراهم خواهد شد و انسان هدایت‌یافته هم مشمول رحمت الهی می‌شود.
حسینی بوشهری با اعتقاد به اینکه مقام معظم رهبری در تفسیر خود تلاش دارند تفسیر هم موعظه باشد و هم زنگارزدایی کند تا نتیجه آن هدایت جامعه باشد، یادآوری کرد: نگاه قرآنی ایشان البته منحصر به چند جلد تفسیر نیست، بلکه مباحث قرآنی با جان و روح ایشان عجین است و هر وقت سخنی می‌گویند، سخن قرآنی است و البته نکته‌سنجی‌های دقیق ایشان در سخنان ماه مبارک رمضان، در جای خود محفوظ است.
استاد درس خارج حوزه باز حساسیت رهبر انقلاب درباره اسرائیلیات و روایات مجعول یاد کرد و گفت: یکی از کارهای جریان نفوذ وارد کردن روایات جعلی بین روایات صحیح است و ایشان با تتبع دقیق این موارد را شناسایی کرده‌اند.
او ادامه داد: نکته دیگر در مباحث تفسیری رهبری، توجه به سنن اجتماعی است و آن را بر مسائل امروز جامعه منطبق کرده‌اند. همچنین از دیگر موضوعات مهم در فرمایشات ایشان آن است که شبهه‌زدایی کرده‌اند لذا بارها بر رفع شبهه جوانان تاکید فراوانی کرده‌اند.
رئیس جامعه مدرسین حوزه با اشاره به آیاتی که ممکن است برای مخاطب جوان ایجاد شبهه کند، توضیح داد: به عنوان مثال آیه «فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِینَ حَیْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَخُذُوهُمْ وَاحْصُرُوهُمْ وَاقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ» رهبر انقلاب پاسخ داده‌اند که دستور قرآن در این آیه بدون مقدمات نیست و شبهه برای کسانی ایجاد می‌شود که به این مقدمات توجه ندارند. زیرا اسلام برای کشتن کسی نیامده است بلکه آمده است تا به انسان‌ها حیات و زندگی طیبه بدهد: «اذا دعاکم لما یحییکم» ولی زندگی حق همه است نه اینکه برخی حق حیات داشته باشند و برخی را از حیات محروم کنند، یعنی بکشند و بزنند و ببرند و جامعه اسلامی در برابر آنان سکوت کنند.
حسینی بوشهری با اشاره به جنایات رژیم صهیونیستی در نوار غزه اظهار داشت: کودک و زن فلسطینی هم حق حیات دارند و اینکه رژیم اسرائیل آنان را بکشد و نابود کند و بعد بگوییم نباید از حقشان دفاع کنند، خلاف دستورات قرآن کریم است.
او با تأکید بر اینکه ما حق نداریم دست ایران و حزب الله و مردم یمن را برای مبارزه با اسرائیل ببندیم، تصریح کرد: رهبر معظم انقلاب در تفسیر خود بر این باورند که اسلام باید بتواند پیام خود را منتقل کند و افراد در برابر آن مزاحمت درست نکنند. عاطفه و محبت تا جایی است که آنان با منطق با ما برخورد کنند. زنادقه و پیروان فرق دیگر در مسجد با ائمه مناظره می‌کردند و تا جایی که استدلال مطرح بود ائمه اطهار علیهم السلام نیز با محبت با آنان رفتار می‌کردند.
استقبال گسترده استادان از این کنگره اندیشه‌های قرآنی آیت الله خامنه‌ای
در ادامه این کنگره حجت‌الاسلام و المسلمین روح‌الله شاکری، رئیس دانشگاه معارف اسلامی، اظهار داشت: رسالت ما این است که از اندیشه اندیشمندانی استفاده کنیم که به منشا نورانی قرآن متصل باشند لذا تصور می‌کنیم دیر وارد بررسی اندیشه‌های قرآنی مقام معظم رهبری شده‌ایم ولی باز گامی در این مسیر نورانی است.
او تصریح کرد: هبر معظم انقلاب اسلامی روح اندیشه خود را از قرآن کریم گرفته‌اند و هم قبل از انقلاب مورد اقبال جوانان و مردم بوده و هم امروز این اندیشه علاقه‌مندان زیادی در فضای دانشگاه‌ها دارد.
رئیس دانشگاه معارف اسلامی از ارسال مقالات تحصصی به کنگره یاد کرد و گفت: حدود 200 مقاله به کنگره ارسال شده از این تعداد، در مرحله اول 150 مقاله انتخاب و در بازبینی مجدد 70 مقاله برتر انتخاب شد؛ این حجم گسترده استقبال استادان از این کنگره نشان می‌دهد که استادان معارف به مسئله قرآن و اندیشه رهبر انقلاب اقبال فراوانی دارند.
انتهای پیام/
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت