به نقل از «ایرنا»

اقتصاد و فرهنگ دو بال جدانشدنی همبستگی ملی

تاریخ انتشار: ۱۶ تیر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۳۰۷۱۴۴

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، همبستگی ملی برای کشوری با تنوع قومی، فرهنگی و حتی جغرافیای ایران از اهمیتی حیاتی برخوردار است. نقش و جایگاه اقوام در این همبستگی بسیار مهم بوده و چگونگی تعامل و رابطه متقابل آنها با یکدیگر و با فرهنگ ملی همواره مورد توجه دولتمردان و سیاستمداران کشور بوده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در واقع مساله قومیت، به ویژه با شکل گیری دولت-ملت مدرن در یکصد سال اخیر از مهمترین مسائل ایران به شمار آمده و حاوی دو دیدگاه متفاوت در این باره است. دیدگاه اول که در میان متفکران و صاحبنظران در اقلیت است تنوع قومی را تهدیدی برای همبستگی ملی و تمامیت ارضی کشور می داند. در مقابل عده زیادی از آنها تنوع یاد شده را به مثابه ی فرصتی برای ایران می نگرند.

گروه اول، بر سیاستگذاری های کلان در راستای ادغام فرهنگی و یکدست کردن فرهنگ ملی از هر جهت تأکید دارند. این سیاست نه تنها در ایران بلکه در سراسر دنیا با شکست مواجه شده است. بسیاری از درگیری ها و جنگ های قومی در جهان ناشی از چنین رویکردی بوده است.

در مقابل، پیروان دیدگاه دوم، تنوع قومی و فرهنگی و موزائیکی بودن پهنه فرهنگی ایران را یک امتیاز و یک ابزار برای توسعه به شمار می آورند که حتی می تواند فرهنگ ملی را تقویت کند. زیرا در نهایت فرهنگ ملی رشد و غنای خود را مدیون فرهنگ های تشکیل دهنده ی آن است.

اگر از این زاویه به موضوع نگاه کنیم خواهیم دید که سیاستگذاری ها می تواند همواره در راستای تقویت فرهنگ های قومی باشد و نه تضعیف آنها. به نظر می رسد که دولتمردان کشور چنین رویه ای را در پیش گرفته و گام هایی در این راستا برداشته اند.

برای مثال، اجازه تدریس زبان مادری در موسسه ها و مراکز غیر دولتی، ایجاد رشته زبان و ادبیات اقوام در دانشگاه های برخی از استان ها و از جمله دایر شدن رشته زبان و ادبیات کردی در دانشگاه کردستان نمونه هایی از سیاستگذاری فرهنگی دولت در حوزه اقوام بوده است.

همچنین، برگزاری کنگره بین المللی مشاهیر کرد در روزهای اخیر در سنندج نیز یکی دیگر از اقدامات دولت در جهت تقویت فرهنگ قومی کردها از یک جهت و افزایش همبستگی ملی از سوی دیگر بوده است. به ویژه دعوت و استقبال رسمی استاندار کردستان از مظهر خالقی موسیقیدان و خواننده ی مشهور سنندجی، که بعد از چهار دهه برای اولین بار به زادگاه خود برگشت، بیانگر اهتمام دولت به در پیش گرفتن رویکردی است که اقوام را فرصتی برای کشور می داند.

جایگاه اقوام در قانون اساسی کشور

قانون اساسی کشور تنوع قومی و فرهنگی را مد نظر قرار داده و در اصول مختلفی به صراحت به حقوق اقلیت های قومی-زبانی و فرهنگی اشاره کرده است.

در این قانون که بنیان نظم اجتماعی و پایه رفتار گروه های اجتماعی و قومی است، علاوه بر دو اصل ۱۹و ۱۵ در اصول ۷ ،۱۲ ،۱۳، ۶۴، ۱۰۰ الی ۱۰۶ به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم به حقوق اقوام و اقلیت ها اشاره شده است.

اما، بارزترین موردی که در آن به حقوق خاص قومی پرداخته شده است، مسئله آزادی فرهنگ و زبان قومی است که در اصول ۱۵، ۱۹، ۲۰ ،۲۴و ۲۶ مورد اشاره قرار گرفته است.

همچنین، در اصول ۲۴و ۲۶ نیز به آزادی تشکیل «احزاب و جمعیت ها» و آزادی نشریات و مطبوعات اشاره شده است. این اصول شامل فعالیت های حزبی و مطبوعاتی گروه های قومی نیز می شود.

صاحبنظران معتقدند که اصول مندرج در قانون اساسی می تواند به اقتضای وضع قانون عام و اساسی، مجمل وکلی باشد، اما در مقام اجرا و تهیه آیین نامه، نکات باریک تر و غامض تری نیز گشوده خواهد شد.

با این حال، ممکن است قوانین موجود به اندازه کافی خواسته های قومی را پوشش ندهند و یا در مقاطعی از زمان به طور کامل به اجرا در نیایند. واقعیت این است که اجرای این قوانین و حفظ تنوع فرهنگی و قومی-زبانی کشور بستگی زیادی به رویکرد مجریان قانون دارد تا خود قوانین. اگر نگاه منفی به این موضوع وجود نداشته باشد می توان از همین ظرفیت های قانونی موجود گام های مؤثری در راستای حفظ موزائیک فرهنگی کشور برداشت.

تقویت فرهنگ های قومی و محلی در بستر فضای مجازی

یک نکته را نباید از نظر دور داشت که فرهنگ یک قوم یا ملت تنها در زبان و پوشش و موسیقی آنها خلاصه نمی شود. فرهنگ در معنای عام خود یعنی شیوه زندگی. امروزه به واسطه چند دهه تجربه رسانه های ارتباط جمعی و به ویژه ماهواره و حتی مهمتر از آن، تجربه درحال گسترش استفاده از رسانه های مبتنی بر اینترنت و به ویژه شبکه های اجتماعی مجازی، هم فرهنگ ملی و هم فرهنگ قومی به شدت تحت تأثیر فرهنگ جهانی قرار گرفته است. لذا عناصر بیشتری از فرهنگ های قومی روز به روز از میان رفته و پدیده هم شکل شدن شیوه زندگی اقوام در حال وقوع است.

در مقابل امکان تقویت و برجسته سازی عناصری از فرهنگ های قومی از طریق فضای مجازی نیز فراهم شده است. به همان میزانی که عناصر مشابه در حال رشد هستند، تفاوت ها نیز دارند خود را نشان می دهند.

بنابر این، اهمیت رویکرد تقویت هویت های قومی در سیاستگذاری در چنین شرایطی برجسته تر می شود. در عوض، هر گونه سیاستی در جهت تضعیف هویت های قومی با وجود فضای مجازی و گسترش روزافزون آن محکوم به شکست است. زیرا، در چنین فضایی امکانی بی نظیر برای ارائه و معرفی هویت اقوام مختلف فاهم شده است. ارتباطاتی که در این فضا شکل می گیرد به واسطه عدم وابستگی به زمان و مکان می توان به وسعت کل کره زمین باشد. در نتیجه اقوام مختلف در این فضا به صورت شبکه ای به یکدیگر متصل شده و فرهنگ و شیوه زندگی، زبان، تاریخ، ادبیات و موسیقی آنها به گونه ای سهل و آسان مطرح و مورد استفاده سایر هم زبانان شان قرار می گیرد. حفظ و نگهداری فرهنگ های قومی در فضای مجازی امکانپذیرتر از گذشته شده است.

مشارکت و تقویت همبستگی ملی

یکی از نکات مهم در مورد اقوام، میزان مشارکت آنها در پیشبرد برنامه ها و تحقق اهداف توسعه است. به میزانی که امکان مشارکت جدی اقوام در سرنوشت کشور بیشتر باشد همبستگی ملی نیز بیشتر تقویت خواهد شد. واقعیت این است که مشارکت مهمترین عنصر در تقویت همبستگی ملی است. این استدلال از آنجا ناشی می شود که مشارکت اجتماعی به طور کل به همبستگی اجتماعی می انجامد. در نتیجه می توان استدلال کرد که به همان میزان مشارکت قومی نیز می تواند به همبستگی ملی منجر شود.

مشارکت می تواند جنبه های مختلفی از مشارکت در مدیریت محلی تا مشارکت سیاسی در مواردی مانند انتخابات را شامل شود.

مشارکت اقتصادی در میان سایر جنبه های مشارکت از اهمیت بیشتری برخوردار است. موضوعی که در بسیاری از کشورهای جهان مورد تأکید قرار گرفته و در کنار حفظ تنوع قومی و فرهنگی انسجام ملی را در بالاترین حد تجربه کرده اند.

صاحبنظران بر این باورند که در یک اقتصاد آزاد که در آن بخش خصوصی واقعی بیشترین فعالیت را دارند، همه و از جمله اقوام می توانند مشارکتی فعال داشته باشند. چنین مشارکتی می تواند منافع تک تک افراد از هر قوم و فرهنگی را به یکدیگر گره بزند. از آنجایی که بیشتر افراد در فعالیت های اقتصادی خود نه بر اساس احساسات که با تکیه بر عقلانیت عمل می کنند، می توان انتظار داشت که همبستگی ملی بر بنیانی عقلانی استوار شود و نه بر پایه ی شعارهای احساسی و عاطفی.

بنابر این هرچند سیاست های فرهنگی با رویکرد حفظ و تقویت فرهنگ های قومی قابل تقدیر است اما توسعه اقتصادی و محرومیت زدایی در استان کردستان و سایر استان های کرد نشین و بسیاری از دیگر مناطق و نواحی کشور که در آن اقوام مختلف زندگی می کنند بیشتر می تواند در تحقق همبستگی و انسجام ملی کارساز بیافتد.

منبع: ایرنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۳۰۷۱۴۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

شهرداری‌ها در آموزش فرهنگ ترافیک مشارکت کنند

سرپرست معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری هرمزگان گفت: اصل و مبنای ترافیک (راهنمایی و رانندگی)، فرهنگ سازی و آموزش است و باید به این دو مقوله توجه ویژه‌ای شود و شهرداری ها در این زمینه همراهی کنند. - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از بندرعباس، محمد مرودی در جلسه شورای هماهنگی ترافیک استان هرمزگان، اجرای طرح آموزش فرهنگ ترافیک در مدارس و ناوگان حمل و نقل مسافر در معابر درون و برون شهری را بسیار حائز اهمیت دانست و تاکید کرد: تمامی دستگاه های مرتبط باید در راستای ماموریت ها و وظایف سازمانی نسبت به آموزش و فرهنگ سازی ترافیک به منظور آگاه سازی شهروندان به ویژه دانش آموزان برای جلوگیری از وقوع تصادفات اقدام کنند.

وی افزود: اصلی ترین راهکار پیشگیری از تصادفات برای دانش آموزان، نهادینه کردن فرهنگ ایمنی و عبور و مرور در بین آنهاست.

مرودی، فرهنگ ترافیک هر جامعه را یکی از نمود‌های رفتاری افراد در استفاده از فضا‌های متعلق به عبور و مرور آن جامعه دانست و عنوان کرد: با توجه به نقش مهم دانش‌آموزان آینده‌ساز در جامعه و با هدف نهادینه‌سازی فرهنگ و قوانین ترافیکی، مسیر خود را در آموزش هرچه بیشتر آینده‌سازان جامعه ادامه خواهیم داد.

سرپرست معاونت هماهنگی امور عمرانی استانداری هرمزگان اضافه کرد: دانش‌آموزان با پیروی از قوانین و مقررات و کسب مهارت های شهروندی، نقش ها و وظایف خود را در قبال جامعه محلی با مشارکت در فعالیت‌ها و برنامه های زیست محیطی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی و ... انجام داده و همچنین با رعایت نظم و قانون، احساس تعلق نسبت به جامعه، رفتار همدلانه، محترمانه و مشارکت جویانه، آن را تثبیت می کنند.

وی در پایان به اقدامات صورت گرفته در زمینه آموزش فرهنگ ترافیک به شهروندان و کاربران مرتبط از طریق رسانه های محلی و مدارس و نقش موثر آن در کاهش تصادفات تاکید کرد و از شهرداری ها خواست تا نسبت به نصب تابلو و بنر با محتویات آموزش فرهنگ ترافیک در معرض دید شهروندان اقدام کنند.

انتهای پیام/864/.