به نقل از «ایرنا»

چالش لیست‌ گرایی

تاریخ انتشار: ۱۷ تیر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۳۲۰۴۰۶

روزنامه شرق با درج گزارشی نوشت: لیست های انتخاباتی اصلاح طلبان که منتشر شد، بسیاری بر این باور بودند که این تاکتیک سیاسی می‌تواند منجر به کسب رأی حداکثری موافقان جریان اصلاحات شود، زیرا آن لیست ها برآمده از تأیید رییس دولت اصلاحات بود. گرچه با این استراتژی اصلاح طلبان توانستند اکثریت آرا را از آن خود کنند و به نتیجه مورد نظرشان برسند، اما ارائه لیست های انتخاباتی خالی از ایراد نیز نبود، خاصه وقتی که با تکرارها همراه شد، زیرا در وهله نخست تحزب به معنای دقیق آن در ایران شکل نگرفته است و در وهله دوم بهره بردن از نام رییس می‌تواند سرمایه اجتماعی او و به تبع او، اصلاحات را مخدوش کند که هر یک از این دو گزاره قابل بررسی است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

۱- ارائه لیست در حالت طبیعی وظیفه احزاب و نه جناح است و در صورتی که احزاب موجود در یک جناح به این نتیجه برسند که یک لیست واحد و متشکل از تمام یا تعدادی از احزاب بدهند باید مسئولیت هر حزب در قبال نامزدهای معرفی‌شده‌اش معین باشد. وقتی هم که لیست ها حزبی و نه جناحی باشند، در آن صورت پرواضح است که نامزد معرفی‌شده در قبال حزب و حزب در قبال مردم موظف به پاسخ گویی است و آنچه موضوع پاسخ گویی قرار می‌گیرد، برنامه های مشخص و وعده‌های داده شده حزب است؛ بنابراین وقتی سخن از ارائه لیست انتخاباتی می‌شود، باید یک پیش نیاز مهم به نام تحزب رعایت شده باشد و این در حالی است که قاعده حزبی درخصوص لیست های اخیر جناح اصلاحات صادق نبود. تحقق چنین شرایطی به دلیل آن است که اساساً احزاب سیاسی در ایران؛ خواه اصولگرا و خواه اصلاح طلب مانیفست روشنی در دست ندارند و از سوی دیگر برنامه مشخصی برای هر انتخابات به مردم ارائه نمی‌دهند. نتیجه آنکه وقتی برنامه‌ای در کار نباشد، پاسخ گویی در قبال برنامه نیز سالبه به انتفاء موضوع می‌شود.

علاوه بر این ساز و کاری هم وجود ندارد که برای مثال نماینده‌ای که از طریق لیست وارد مجلس شده است در پیشگاه حزب یا جناح متبوع پاسخ بدهد. وقتی لیست های انتخاباتی صرفاً بر اساس نزدیکی احتمالی مواضع بسته شود، حتی نماینده لیست، خود را موظف به ماندن در لیست نیز نمی‌داند و زمانی که رأی خود را اخذ کرد به خود اجازه می‌دهد که در مجلس با افرادی جز هم‌جناحی‌های خود متحد شوند؛ شاهد مثال این موضوع برخی از نمایندگانی هستند که در این دوره از مجلس با لیست امید رأی لازم را کسب کردند، اما پس از به‌دست‌آوردن نتیجه موردنظر خود را نه اصلاح طلب، بلکه همراه مستقلین دانستند.

۲- ارائه لیست بدون فرایند حزبی می‌تواند مشکلات مذکور را ایجاد کند. حال مشکل زمانی دوچندان می‌شود که این لیست ها به واسطه تأکید یک شخصیت مهم سیاسی مورد اقبال عمومی قرار بگیرند؛ یعنی حتی احزاب اصلاح طلب در شناساندن لیست دلخواه خود نیز نتوانستند مستقلاً عمل کنند و اگر «تکرار» سیدمحمد خاتمی نبود، بعید به نظر می‌رسید که تمام کرسی‌های نمایندگی شورای شهر یا مجلس در تهران از آن اصلاح طلبان شود.

این موضوع گرچه باعث پیروزی نامزدهای اصلاح طلب در انتخابات شد، اما تمام مسئولیت عملکرد نمایندگان لیست امید را بر گردن خاتمی انداخت که شاید او کمترین نقش را در علت انتقادهای عمومی داشته باشد و شاید همین عوامل باعث شد که رییس دولت اصلاحات چندی پیش گفت که «دیگر خیلی سخت است به مردم بگوییم بیایید رأی بدهید. آیا فکر می‌کنید در دور آینده انتخابات به حرف من و شما مردم پای صندوق‌ها خواهند آمد؟ بعید می‌دانم، مگر اینکه در یک سال آینده تحولی رخ دهد» یا آنکه چند روز پیش در دیدار با انجمن مهندسان گفت که «جامعه سؤال هایی درباره عملکرد نظام، جریان‌ها و از جمله اصلاح طلبان دارد. دولت و مجلس باید برای مردم تبیین کنند که در مسیر اصلاحات چه گام هایی برداشته‌اند». چنین سخنانی نشان می‌دهد که گویا خاتمی بنا دارد دیگر خود و سرمایه اجتماعی اش را خرج لیست های انتخاباتی نکند و افزون بر این نکته او از شرایطی که به واسطه نامش رقم خورد گلایه دارد. به هر روی اکنون که چندسالی از انتخابات مجلس در سال ۹۴ می‌گذرد، شاید این نتیجه حاصل شده باشد که بهتر است در شرایط فقدان اصول تحزب از نام شخصیت های برجسته استفاده نشود، زیرا در آن صورت علاوه‌بر کاهش سرمایه انسانی اصلاحات، از میزان پذیرش اجتماعی رییس دولت اصلاحات نیز کاسته می‌شود.

منبع: ایرنا

کلیدواژه: تبلیغات انتخابات انتخابات

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۳۲۰۴۰۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

جبهه پایداری به دنبال تصاحب هیات رئیسه مجلس است

به گزارش «تابناک»، «آرمان ملی» برای پاسخ به این سوالات با دکتر اسماعیل گرامی مقدم، نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی و قائم مقام حزب اعتماد ملی گفت‌وگو کرده است. گرامی مقدم معتقد است: “جبهه پایداری نیز اگر به این نتیجه برسد که قالیباف از این قابلیت برخوردار است که رقیب جدی آنها به شمار رود آنها نیز به ریاست قالیباف تن خواهند داد. با این وجود جبهه پایداری تلاش می‌کند هیأت رئیسه و کمیسیون‌های مجلس را در اختیار بگیرد و به نظر می‌رسد در این کار نیز موفق خواهند شد. در چنین شرایطی پیش بینی می‌شود مجلس دوازدهم نسبت به مجلس یازدهم تا حدودی معتدل‌تر شود و ترکیب و آرایش سیاسی آنها نیز متفاوت خواهد بود.» در ادامه ماحصل این گفت‌وگو را می‌خوانید.
 
*با توجه به نتایج انتخابات مجلس در اسفند سال گذشته آرایش سیاسی مجلس آینده چگونه خواهد بود؟

انتخابات مجلس دوازدهم به شکلی برگزار شد که سه گروه وارد مجلس شدند و به همین دلیل آرایش سیاسی که در مجلس آینده شکل خواهد گرفت حول این سه گروه خواهد بود. اولین گروهی که وارد مجلس شده‌اند جبهه پایداری است که به صورت تشکیلاتی در انتخابات حضور پیدا کردند و کاندیداهای آنها به خصوص از مجلس پیروز شدند و وارد مجلس شده‌اند.به نظر می‌رسد که اکثریت مجلس نیز در اختیار همین گروه خواهد بود. گروه دوم آقای قالیباف و نزدیکان ایشان است که در تهران و یا برخی شهرستان‌ها رأی آورده‌اند.گروه دیگر که نزدیک به50 نماینده خواهد بود گروه مستقلین هستند که نسبت به مجلس آینده افزایش قابل قبولی دارند. در کنار مستقلین افرادی که نزدیک به جریان اصلاحات قلمداد می‌شوند نیز در حدود40 تا50 نفر هستند که در مجلس آینده حضور خواهند داشت. در نتیجه آرایش سیاسی مجلس آینده با محوریت سه گروه جبهه پایداری، یاران قالیباف و مستقلین و اصلاح طلبان شکل خواهد گرفت. در مرحله نخست جبهه پایداری که طیف تندرو جریان اصولگرایی به شمار می‌رود تلاش خواهد کرد ریاست و هیأت رئیسه مجلس را به صورت کامل تصاحب کنند. این در حالی است که در بیرون از مجلس تلاش‌هایی در حال صورت گرفتن است که قالیباف دوباره به عنوان رئیس مجلس انتخاب شوند و در درون مجلس روی ریاست وی اجماع صورت بگیرد. در این شرایط اگر مستقلین و اصلاح طلبان با توجه به رایزنی‌هایی که صورت می‌گیرد به قالیباف برای ریاست مجلس نزدیک شوند و از وی حمایت کنند این احتمال که قالیباف دوباره به ریاست مجلس برسد بیشتر خواهد شد. جبهه پایداری نیز اگر به این نتیجه برسد که قالیباف از این قابلیت برخوردار است که رقیب جدی آنها به شمار رود آنها نیز به ریاست قالیباف تن خواهند داد. با این وجود جبهه پایداری تلاش می‌کند هیأت رئیسه و کمیسیون‌های مجلس را در اختیار بگیرد و به نظر می‌رسد در این کار نیز موفق خواهند شد. در چنین شرایطی پیش بینی می‌شود مجلس دوازدهم نسبت به مجلس یازدهم تا حدودی معتدل‌تر شود و ترکیب و آرایش سیاسی آنها نیز متفاوت خواهد بود. من این تحلیل را براساس سوابق کسانی که وارد مجلس شده‌اند ارائه می‌کنم و فکر می‌کنم با توجه به شناختی که از رفتار این افراد داریم آرایش سیاسی مجلس آینده به همین صورت خواهد بود.

*اگر قالیباف به عنوان رئیس مجلس انتخاب شود شاهد تعارض و کمشکش دائمی بین جبهه پایداری و قالیباف و نزدیکانش نخواهیم بود؟

آقای قالیباف مدیر اجرایی خوبی است وتاکنون نیز در سمت‌هایی که حضور داشته عملکرد موفقی از خود برجای گذاشته است. این در حالی است که وی شناخت خوبی نیز نسبت به مشکلات و معضلات جامعه به خصوص از نظر اقتصادی دارد. به همین دلیل قالیباف تلاش می‌کند رویکرد متعادلی در پیش بگیرد و در حد وسط قرار بگیرد. دلیل این موضوع نیز این است که قالیباف برای خود چشم انداز دیگری برای جایگاه اجرایی در نظر دارد و به همین دلیل به شکلی عمل می‌کند که بتواند به اهداف خود دست پیدا کند. در چنین شرایطی شکاف بین جبهه پایداری وقالیباف اجتناب ناپذیر است و این مشکل به جای خود باقی خواهد بود. واقعیت این است که جبهه پایداری هم برای ریاست مجلس گزینه دارند و هم برای ریاست جمهوری آینده. به همین دلیل نیز گزینه مطلوب آنها برای ریاست مجلس قالیباف نیست. با توجه به این شرایط این احتمال وجود دارد که در سال اول مجلس ائتلاف شکننده‌ای بین جبهه پایداری و قالیباف شکل بگیرد اما شکافی که وجود دارد همچنان بر سر جای خود وجود خواهد داشت. البته این شکاف به مرور زمان تشدید نیز خواهد شد.

*مجلس یازدهم طرح‌های پرسروصدایی مانند طرح حجاب و عفاف و طرح صیانت از فضای مجازی را در دستور کار قرار داد. آیا مجلس دوازدهم نیز در همین مسیر حرکت خواهد کرد و یا تلاش می‌کند به دنبال طرح‌هایی حرکت کند که با اقبال عمومی همراه باشد؟

نتیجه حرکت به سمت چنین طرح‌هایی نارضایتی بخشی از جامعه بود. این نارضایتی نیز خود را در انتخابات مجلس دوازدهم نشان داد که میزان مشارکت در انتخابات نسبت به ادوار گذشته کاهش پیدا کرد. در شرایط کنونی وضعیت تغییر کرده و امروز مردم در زندگی خود با مشکلات اساسی مواجه هستند و حاکمیت و مجلس که یکی از ارکان آن به شمار می‌رود باید براساس قانون این مشکلات را رفع کنند. به همین دلیل اینکه اگر مجلس دوازدهم نیز دوباره به سمت چنین طرح‌هایی برود نه تنها مشکلی را حل نخواهد کرد و بلکه مشکلات جدید نیز به وجود می‌آورد. اگر مستقلین مجلس و اصلاح طلبانی که وارد مجلس شده‌اند موفق شوند یک حرکت تشکیلات منسجم در پیش بگیرند و حتی برخی کرسی‌های ریاست مجلس را نیز به دست بگیرند این احتمال وجود دارد که مجلس دوازدهم از تندروی‌هایی که در مجلس یازدهم وجود داشت فاصله بگیرد. در صورتی که چنین اتفاقی رخ نداد مجلس جدید نیز به سمت طرح‌هایی خواهد رفت که با خواسته‌های عمومی جامعه همخوانی نداشته باشد. واقعیت این است که طرح‌هایی مانند حجاب و عفاف و صاینت از فضای مجازی و طرح‌های مشابه این طرح‌ها با اقبال مواجه نشده است و برای حاکمیت نیز مقدر نیست که هزینه‌های بیشتری بابت چنین طرح‌هایی بپردازد. این در حالی است که در هفته‌های اخیر کشور با تهدیدات بین‌المللی مواجه بوده و اقدامات نظامی بین طرفین وجود داشته و این احتمال نیز وجود دارد که این تهدیدات در آینده نیز ادامه خواهد داشت. جمهوری اسلامی نیز در این تهدیدات اقتدار خود را نشان داد که این اقتدار به انسجام و تقویت پایه‌های مشروعیت مردمی منجر شده است. به همین دلیل دست زدن به چنین طرح‌هایی به مصلحت نیست و بلکه هزینه‌های جدیدی برای حاکمیت ایجاد خواهد کرد. به همین دلیل نیز قوه عاقله نظام و به خصوص در مجلس باید در همین راستا حرکت کنند که طرح‌هایی را در دستور کار قرار بدهند که به سود مشروعیت نظام تمام شود و نه اینکه هزینه‌های جدیدی ایجاد کند و دستاوردها را زیر سوال ببرد.

*به چه میزان می‌توان روی مستقلین و اصلاح طلبانی که وارد مجلس شده‌اند در راستای ایجاد اعتدال و میانه روی در مجلس حساب کرد و این نمایندگان از این قابلیت برخوردار خواهند بود که از تندرو شدن مجلس جلوگیری کنند؟

اصلاح طلبان در هر مجلسی که حضور داشته باشند تأثیرگذار خواهند بود. این وضعیت از نظر کمی نیز مهم نیست و بلکه کیفیت حضور اصلاح طلبان حائز اهمیت است حتی اگر در یک مجلس15 یا20 نماینده اصلاح طلب حضور داشته باشند. به هر حال هر نماینده هویت مستقلی دارند و نماینده مردم به شمار می‌رود. اتفاقی که در مجلس آینده رخ می‌دهد این است که اصلاح طلبانی که در مجلس حضور دارند یا تندروی‌های احتمالی مخالفت خواهند کرد. کیفیت حضور اصلاح طلبان نیز در موافقت‌ها و مخالفت‌ها با طرح‌ها و لوایح و نطق‌های پیش از دستور خود را نشان بدهد. من فکر می‌کنم مستقلین و اصلاح طلبان می‌توانند با تشکیل یک فراکسیون قوی علاوه بر اینکه فضای مجلس را معتدل کنند در تصمیم گیری‌های نهایی مجلس نیز نقش تعیین کننده‌ای داشته باشند. این موضوع بستگی به این دارد که اصلاح طلبان و مستقلین بتوانند یک ائتلاف قوی و تأثیرگذار به وجود بیاورند.