هابز به دولت توتالیتر اعتقاد نداشت/ آزادی‌خواهی در اندیشه هابز به قانون محدود می‌شود/ آزادی به امنیت نیاز دارد
تاریخ انتشار: ۳۱ تیر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۴۸۹۵۹۶
به گزارش خبرنگار ایلنا، مفهوم سیاست به معنایی که مورد کاربرد عمومی قرار می‌گیرد، شاید وجهی از مفهوم پالیسی و پولیتیک را که توسط ارسطو مطرح شده است، دربرگیرد با این حال، لفظ سیاست در دورانی از تاریخ تکوین خود، شاید نزدیک به یک هزاره در مغرب‌زمین مسکوت مانده بود و در مشرق با تعریف مٌدٌنی از سیاست توسط فارابی و اعقابش نظیر مسکویه رازی، ابوالحسن عامری و ابن سینا، به سیر تطورش تداوم بخشیده بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
چرا هابز هنوز مهم است و با اینکه حدود نیم هزاره از دوران زندگی او می‌گذرد، همچنان تفسیرهای متفاوتی از آثار او ارائه می‌شود؟
خوشحالم که در رابطه با یک شخصیت بزرگ تاریخ سیاست در جهان، با شما گفتگو می‌کنم. هابز یک فیلسوف بود که همواره در آستانه تفسیرهای جدید قرار می‌گیرد. این شاید به خاطر رمزآلود بودن زبان هابز است که از زبان الهیات مسیحی و یهودی به طور توامان بهره گرفته و با دانشی که از اساطیر داشته، توانسته با پرورش نمادهای مدنظرش به نظریه‌ای از دولت دست یابد که پایه بسیاری از نظریه‌های قرارداد اجتماعی است و پس از او مورد بهره‌برداری فیلسوفانی نظیر جان لاک، جان استوارت میل، ژان ژاک روسو، مونتسکیو، کلازویتس، هگل، اسپینوزا و اشمیت بوده است. درواقع اثر مهمی مثل لویاتان، مبنای حقوق مدرن در عصر دولت‌های مدرن را برای ما طرح‌ریزی می‌کند. هابز فیلسوفی‌ست که سیاست، حقوق، جامعه‌شناسی، تاریخ و الهیات و اساطیر را درهم می‌آمیزد و طرحی از روح دولت عرضه می‌کند که تمام نظام‌های سیاسی در گذشته و حال و احتمالا در آینده، باید در مقابل یا در کنار این روح، نسبت خود را تعریف کند. به همین دلیل، هابز خیلی در تاریخ علم سیاست و فلسفه سیاسی اهمیت دارد.
آیا تصویری که مبتنی بر ارائه فلسفه وحشیانه از هابز ارائه می‌شود را قبول دارید؟ در بسیاری از محافل، هابز را با جمله «انسان، گرگ انسان است» می‌شناسند. آیا این تصویر مبتنی بر واقعیت‌های درون‌متنی هابز است یا یک تصویر ناقص از بخشی از فلسفه هابز؟
این جمله هابز، در رابطه با حس منفعت‌گرایی انسان‌هاست. اگر کسی می‌تواند این حس درونی انسان‌ها را کتمان کند، می‌تواند کل این نظریه هابز را هم رد کند؛ با این حال باید بپذیریم که انسان، هرچند موجودی اجتماعی‌ست اما حضور در اجتماع را هم برای منافع خودش دنبال می‌کند. لویاتان به شما می‌گوید که اگر می‌خواهید سیاست‌ورزی کنید، باید بدانید که منافع انسان‌ها با یکدیگر در تعارض دائم قرار دارد و باید برای جلوگیری از این تعارض منافع، یک دولت پرقدرت که بر اساس یک قرارداد اجتماعی انتخاب می‌شود، وظیفه برقراری حکومت قانونی را داشته باشد و به عنوان یک قدرت مشروع برتر، مجری انحصاری بکارگیری زور در حالتی مشروع باشد. اگر تمامی انسان‌ها در یک سطح یکسان در برابر قانون قرار بگیرند، دیگر هر انسانی نمی‌تواند برای حاکم کردن منفعت‌طلبی فردی خودش، از هر شیوه‌ای که آن را صحیح می‌داند، استفاده کند! این جمله هابز، نشان دهنده بخشی از الهیات مسیحی‌ست که ذات انسان را از ابتدای تولد، گناه‌کار و مستعد خطا می‌داند. این سخن هابز از ریاکاری‌های قرون وسطایی اسکولاستیک و اخلاق‌گرایان افراطی و غیر عمل‌گرا، به دور است و با تبیین این موضوع، علم سیاست را دوباره احیا کرد. همه ما می‌دانیم که باید یک سد هدفمند در برابر زیاده‌های خواهی‌های خطرآفرین انسانی وجود داشته باشد و آن دولتی‌ست که برپایه قرارداد اجتماعی، حاکمیت حقوقی بر جامعه داشته و بتواند با استفاده از ابزارهایی که در اختیار دارد، نظم و امنیت را برای حفظ آزادی‌های اجتماعی برقرار کند.
برخی از تفسیرهای کلاسیک از هابز، دولتی حداکثری، با امکان مداخله در تمام شئون را بازنمایی می‌کنند و برخی از تفسیرهای متاخر، نظیر تفسیر کوئنتین اسکیننر از هابز، تفسیرهای آزادی‌‌خواهانه‌ای از این فیلسوف را به مخاطب علم سیاست و عرصه سیاست عرضه می‌کند. کدام تفسیر، بیشتر به متن هابز نزدیک‌تر است و کدام تفسیر، شکلی بیرونی دارد؟
آن‌جا که هابز در برابر جمهوریخواهان پارلمانیست می‌ایستد به این دلیل است که انگلستان وارد جنگ داخلی شده بود و آنها روی آزادی صرف به معناهایی انتزاعی تاکید می‌کردند و هابز در الگوهای آزادی‌خواهانه آنها، نشانه‌های بسیار زیادی از آنارشیسم را مشاهده می‌کرد. به همین دلیل، می‌بایست یک دولت نیرومند و یک قانون مبتنی بر قرارداد اجتماعی، حدود این آزادی‌ها را مشخص کند. پس هابز با این آزادی‌های افراطی و آنارشیستی مخالفت می‌کند و به هیچ وجه با آزادی مخالف نیست و به مگناکارتا نیز باور داشته است. حمایت هابز از دولت نیرومند، به معنای بروز توتالیتاریانیسم و مداخله دولت در شئون زندگی مردم نیست! این دخالت شامل حضور دولت در بازار و اقتصاد، سبک زندگی مردم و حتی انتخاب‌های سیاسی آنها نبود؛ بلکه به این معنا بود که یک دولت باید بتواند از آشوب و ناامنی در کشور جلوگیری کند و هرگز اجازه بروز شرایط آنارشیک در کشور را ندهد. برای فرانسه هم اتفاقاتی مشابه با جنگ‌های داخلی انگلستان در قرن پانزده و شانزده میلادی، در قرن هجدهم اتفاق افتاد اما باعث شد که به نام آزادی‌خواهی، روح مونارشی از جسم فرانسه بیرون بیاید و تحت عنوان آزادی مطلق، ثبات سیاسی فرانسه همواره دستخوش تغییرات است. هابز آزادی‌خواه بود ولی قانون را بر هر چیزی مقدم می‌دانست و قانونی را معتبر می‌دانست که به تایید عموم مردم نیز رسیده باشد.
منبع: ایلنا
کلیدواژه: دولت آزادی سیاست هابز لویاتان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.ilna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایلنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۴۸۹۵۹۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
فرصت خدمتگزاری به مردم بسیار محدود است
به گزارش خبرنگار مهر، کیا عاشوری عصر دوشنبه در شورای اداری بخش سنگر با گرامیداشت یاد و خاطره شهیدان و تبریک روز شوراها، هفته کار و کارگر و معلم اظهار کرد: شورا و مسوولان محلی در سطح روستاها منشا کارهای بسیار خوبی شده اند.
وی با اشاره به هفته معلم آثار شهید مرتضی مطهری را ذخیره ای برای نظام آموزشی عنوان کرد و افزود: جوانان امروز باید از شهید مطهری الگو گرفته و مطالب ارزشمند وی را سرلوحه کارهای خود قرار دهند.
عاشوری با تاکید بر اینکه معلمان باید ابعاد شخصیتی شهید مطهری را به نسل جوان منتقل کنند، ادامه داد: تعلیم و تربیت صحیح فرزندان می تواند نقش زیادی در رشد و بالندگی جامعه داشته باشد.
فرماندار رشت با بیان اینکه خدمتگزاری به مردم بالاترین افتخار برای مدیران نظام اسلامی است، اضافه کرد: قبول مسوولیت در این نظام که بر پایه خون شهیدان استوار شده، کار بسیار دشواری است.
وی با اشاره به اینکه بخش سنگر وسیع و دارای ظرفیت ها و پتانسیل های بسیاری است، تصریح کرد: از این پتانسیل ها باید در راستای توسعه و آبادانی شهرستان استفاده کرد.
عاشوری با قدردانی از تلاش های بخشدار پیشین سنگر تغییر و تحول ها را امری طبیعی دانست و گفت: بخشدار به عنوان نماینده سیاسی دولت مسوولیت حاکمیتی از طرف نظام و دولت دارد که علاوه بر هماهنگی امور باید برای رفع مشکلات منطقه تلاش کند.
فرماندار رشت تصریح کرد: هدف از تغییرات مدیریتی استفاده از نیروهای جوان و تازه نفسی است که می‌تواند انرژی جدیدی را به مجموعه‌ها وارد کند و این ذات تغییر و تحول است.
عاشوری با اشاره به اینکه فرصت خدمتگزاری به مردم بسیار محدود است، گفت: مدیران در راستای گره گشایی و رفع مشکلات مردم گام بردارند.
گفتنی است، در پایان این مراسم از زحمات «حسین محبتی» تجلیل و «مصطفی داداش زاده» به عنوان سرپرست بخشداری سنگر معرفی شد.
کد خبر 6092449
استرداد ۸۵ میلیون ریال به حساب زائران حج تمتع ۱۴۰۲