جانشین موقت آمانو مشخص شد

به گزارش خبرگزاری بسیج، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه اعلام کرد «مری آلیس هیوارد» که تا به حال معاون مدیر کل این نهاد بین‌المللی بود به عنوان جانشین موقت «یوکیا آمانو»، مدیر کل فقید آژانس منصوب می‌شود. 

«هیوارد» آمریکایی است و از سال 2016 تا به حال ریاست اداره مدیریت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را بر عهده داشت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

او قبل از سال 2009 هم در دولت آمریکا در زمینه‌های مربوط به منع اشاعه هسته‌ای و انرژی هسته‌ای سمت داشته است. 

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امروز دوشنبه خبر فوت یوکیا آمانو را اعلام کرد، با این حال منابع خبری ساعاتی بعدتر گزارش دادند که او پنج روز پیشتر فوت کرده است.

آمانوی ۷۲ ساله، هفته گذشته در نشست شورای حکام با موضوع پرونده هسته‌ای ایران نیز غایب بود. این دومین بار بودکه او به دلیل مشکلات جسمی نشست‌های آژانس را از دست می‌داد.

گمانه‌زنی‌ها درباره گزینه‌های جانشینی آمانو

پیش از این منابع خبری گمانه‌زنی‌هایی درباره گزینه‌های مطرح برای جانشینی آمانو مطرح کرده بودند. طبق این تحلیل‌ها، گزینه اول جانشینی آمانو، «کورنل فروتا» دیپلمات رومانیایی مستقر در وین و هماهنگ‌کننده ارشد آژانس اتمی است که برخی از رسانه‌ها و منابع در این سازمان اروپایی احتمال می‌دهند او در انتخابات آتی مدیریت‌کلی آژانس پیروز شود.

فروتا که در سال ۲۰۱۳ به سمت هماهنگ‌کننده ارشد آژانس اتمی منصوب شد، علی‌رغم اینکه وظیفه هماهنگی فعالیت‌های داخلی و خارجی آژانس را برعهده دارد، از دهه ۱۹۹۰ به‌عنوان یک دیپلمات استخدام‌شده در وزارت خارجه رومانی نیز فعالیت می‌کند.

وی که مابین سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۲ به عنوان سفیر و نماینده ریاست‌جمهوری رومانی در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی فعالیت مشغول به کار بود، در سال ۲۰۱۴ از سوی رئیس‌جمهور پیشین رومانی به درجه دیپلماتیک «سفیر» نائل آمد.

در کارنامه او سابقه پست‌های ارشد و مدیریتی متعددی در آژانس اتمی دیده می‌شود که از بین آنها می‌توان به عضویت در شورای حکام (۲۰۰۸ تا ۲۰۱۰)، معاونت شورای حکام و رئیس شورای سیاستگذاری میان‌مدت آژانس (۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷)، مدیر کارگروه برنامه و بودجه آژانس (۲۰۱۰ تا ۲۰۱۱) و رئیس کمیته اقتصاد و محیط‌زیست در سازمان همکاری و امنیت اروپا اشاره کرد.

گزینه بعدی برای مدیریت بر آژانس اتمی، «رافائل گروسی» نماینده آرژانتین در این سازمان است که برخی از کارشناسان احتمال می‌دهند او بتواند در انتخابات آتی نظر اعضای آژانس را جلب کرده و فروتا را شکست دهد.

گروسی نیز که در کارنامه خود پست‌هایی به میزان اهمیت نماینده رومانی دارد، مابین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۳ به عنوان دستیار مدیرکل آژانس اتمی در حوزه سیاستگذاری فعالیت کرده است.

وی همچنین از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۷ ریاست کارکنان آژانس اتمی در وین و سازمان منع گسترش سلاح‌های شیمیایی در لاهه را برعهده داشته است.گروسی که یک کارشناس خبره در مسائل امنیتی، خلع سلاح و عدم اشاعه هسته‌ای است، در تمام سازمان‌های بین‌المللی در این حوزه‌ها نماینده آرژانتین بوده است.

از جمله اقدامات مهم این دیپلمات آرژانتینی در زمان فعالیت خود در سازمان ملل متحد، می‌توان به بازدید از تاسیسات اتمی کره شمالی و مشارکت در جلسات مذاکره هیأت اروپایی با ایران پیش از حصول توافق هسته‌ای اشاره کرد.

دوره رسمی مدیر کلی آمانو پایان سال ۲۰۲۱ به اتمام می‌رسید، اما تصمیم برای کناره‌گیری و اکنون خبر فوت وی، آغازگر رقابتی برای اثرگذاری بر روند انتخاب مدیر کل، آن هم در دوره‌ای که پرونده هسته‌ای ایران اهمیتی تازه یافته، خواهد بود.

آمانو در سال ۲۰۰۹ با حمایت آمریکا به مدیر کلی آژانس رسید. اندکی بعد در اسناد «ویکی لیکس» مشخص شد که او به واشنگتن اطمینان داده است که در مسئله پرونده هسته‌ای ایران، «کاملا در زمین ایالات متحده» است و تلاش می‌کند تا فشار بر جمهوری اسلامی ایران را افزایش دهد.

بر اساس توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وظیفه گزارش‌دهی در مورد وضعیت برنامه هسته‌ای ایران و پایبندی تهران به بندهای هسته‌ای برجام را بر عهده دارد. آمانو تا پیش از تصمیمات اخیر جمهوری اسلامی ایران برای کاهش تعهدات هسته‌ای، در ۱۵ گزارش پیاپی از جمله ۵ گزارش پس از خروج آمریکا از برجام، تایید کرده بود که تهران به این توافق پایبند است.

منبع: بسیج نیوز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت basijnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «بسیج نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۵۰۵۹۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

درباره سفر رافائل گروسی به ایران؛ ماموریت دیپلماتیک مدیرکل آژانس در روزهای طوفانی منطقه/ مدیریت بحران؛ محتمل ترین نتیجه سفر

به گزارش جماران، رافائل گروسی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تاریخ 6 تا 7 اردیبهشت در اولین کنفرانس بین‌المللی علوم و فناوری هسته‌ای که ایران میزبان آن در شهر اصفهان است، شرکت می‌کند. قرار است وی با مقامات مختلف دولتی از جمله محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفت و گو کند. این دیدار اندکی پس از حمله پهپادی و موشکی ایران در 13 آوریل به اسرائیل و پاسخ نظامی اسرائیل در 19 آوریل انجام شد. کارخانه غنی سازی اورانیوم نطنز در حدود هفتاد مایلی شمال اصفهان قرار دارد.

«موسسه واشنگتن» در گزارشی در این باره نوشت: اگرچه دستور کار و نکات گفت‌وگوی گروسی مشخص نیست، اما وی احتمالاً در راستای مأموریت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، که تشویق به استفاده صلح‌آمیز از فناوری هسته‌ای و نظارت بر سیستم پادمانی است که ایران و سایر کشورهای عضو آن را می‌پذیرند، رویکردی دیپلماتیک اتخاذ خواهد کرد. وی در سفر قبلی خود در مارس 2023 با محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی، ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور و حسین امیرعبداللهیان،  وزیر امور خارجه دیدار کرد که با بیانیه ای سه بخشی در مورد همکاری در مورد مسائل پادمانی باقی مانده موافقت کردند.

آژانس بین المللی انرژی اتمی می گوید که تهران در اجرای تعهدات خود در آن توافق شکست خورد و تهران را متهم به عدم همکاری با آژانس بخصوص در زمینه عدم صدور روادید برای چندین بازرس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می کند.

گروسی  در  مصاحبه‌ای که در 23 آوریل با «دویچه وله» انجام داد، به بخش هایی از برنامه خود در صورت سفر به ایران اشاره کرده و تصریح کرد که «حمله به تأسیسات هسته‌ای ممنوع مطلق است». او همچنین این  روند «بسیار نگران‌کننده» را که در آن ایران و سایر بازیگران «تهدید حمله به تأسیسات هسته‌ای یا حتی انداختن بمب هسته ای(در آغاز جنگ غزه از سوی مقام های اسرائیلی) را مطرح می کنند» رد کرد. او در این باره گفت: من معتقدم که این عادی‌سازی صحبت‌ها درباره سلاح‌های هسته‌ای - کنار گذاشتن سلاح‌های هسته‌ای، دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای - کاملاً تاسف‌آور است.

گروسی همچنین اظهاراتی محتاطانه اما گویا درباره وضعیت برنامه هسته ای ایران کرد. او نگرانی خود را درباره احتمال حرکت ایران به سمت سلاح هسته ای به شکل مبهم تکرار کرده و گفت: در حالی که این کشور «هفته‌ها به جای ماه‌ها» تا غنی‌سازی اورانیوم کافی برای تولید یک بمب فاصله دارد، این بدان معنا نیست که ایران در آن فاصله زمانی سلاح هسته‌ای دارد یا خواهد داشت،  یک کلاهک هسته‌ای کاربردی به چیزهای دیگر مستقل از تولید مواد شکافت پذیر هم نیاز دارد.

گروسی در پاسخ به این سوال که چرا اگر تهران بمب نمی‌خواهد اورانیوم را تا «سطح نظامی» غنی‌سازی می‌کند، اشاره کرد که انگیزه‌ها و اهداف دولت ایران در این سیاست «موضوع حدس و گمان است». وی ادامه داد: «البته در ایران خط عمومی این است که این مواد را برای مقاصد پزشکی یا غیر نظامی می‌خواهند. خیلی روشن نیست که چرا این مقدار، این سرعت و در آن سطح برای آن مورد نیاز است.»

گروسی همچنین از محدودیت‌هایی که ایران برای بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعمال کرده است انتقاد و خاطرنشان کرد که این موضع تنها گمانه‌زنی‌ها در مورد پیشرفت برنامه را افزایش می‌دهد. به گزارش جماران این سخنان گروسی درباره ممانعت ایران از صدور مجوز برای چندبازرس آژانس بین المللی انرژی اتمی با روایت مقام های سازمان انرژی اتمی ایران در تناقض است.

محمد اسلامی روز چهارشنبه (۱۲ اردیبهشت) درباره همکاری با آژانس برای رفع لغو انتصاب تعدادی از بازرسان آژانس گفت: ما ورود هیچ بازرسی را ممنوع نکردیم. ۱۳۰ بازرس آژانس مجاز به حضور در ایران هستند و بازدید آنها در حال انجام است. استفاده از حق تعیین بازرسان از حقوق مسلم و طبیعی هر عضو آژانس است و این مساله سیاسی نیست و ما در فرایندهای همکاری با آژانس این موضوع را مکرر اثبات کرده و آنها هم به آن اذعان دارند.

از سوی دیگر، به گفته مقام های ایرانی بر اساس توافق جامع پادمانی، کشورهای عضو حق دارند از پذیرش یک یا گروهی از بازرس‌ها که آنها را فاقد صلاحیت تشخیص دهند، خودداری کنند یا ماموریت‌شان را کان لم یکن فرض و یا نیمه تمام بگذارند و اعمال این حق هیچ نیازی به حصول یا وجود شرایط خاصی ندارد و کشورها در این امر به طور کامل اختیار دارند.

ایسنا در گزارشی تفصیلی در این باره می نویسد: بر اساس بند یک ماده ۹ توافقنامه جامع پادمانی، آژانس باید رضایت ایران را برای انتصاب بازرسان پیشنهادی خود دریافت کند. همچنین بر اساس بند ۲ ماده ۹، چنانچه ایران چه در زمان پیشنهاد بازرس یا هر زمان دیگری پس از انتخاب یک بازرس، با آن مخالف باشد، آژانس باید بازرس یا بازرسان دیگری را به دولت ایران پیشنهاد کند. بر اساس بند ۳ ماده ۹ اگر در اثر خودداری مکرر یک دولت از پذیرش بازرس یا بازرسان، اجرای بازرسی بر طبق موافقت‌نامه دچار وقفه شود، این مخالفت باید از طرف مدیرکل آژانس به شورای حکام ارجاع داده شود. بنا بر این، با توجه به متن صریح موافقت‌نامه جامع پادمانی، ایران می‌تواند بدون هرگونه توضیحی و در هر زمانی که بازرس یا بازرسانی را فاقد صلاحیت تشخیص داد، از پذیرش آنها اجتناب کند و آژانس باید بازرس یا بازرسان دیگری را جایگزین کند. موافقت‌نامه شرطی را برای آن کشور قائل نشده و در عوض آژانس را موظف کرده است بازرسان دیگری را با رضایت طرف مقابل تعیین کند.

بر اساس گزارش‌های منتشر شده در سایت آژانس، بخش پادمان برای انجام وظایف پادمانی خود در چارچوب‌های مختلف پادمانی از خدمات حدود ۴۰۰ بازرس از ۸۰ ملیت مختلف از کشورهای عضو بهره می‌برد. به گفته مقامات سازمان انرژی اتمی از این تعداد حدود ۱۲۰ بازرس برای انجام بازرسی و راستی‌آزمایی فعالیت های هسته‌ای در چارچوب تعهدات پادمانی ذیل موافقت نامه جامع پادمانی ایران منصوب شده‌اند. یعنی چیزی حدود یک سوم کل تعداد بازرس‌های آژانس. محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی، ۱۲ اردیبهشت در جمع خبرنگاران اعلام کرد که ۱۳۰ بازرس آژانس برای انجام نظارت‌های پادمانی در ایران منصوب شده‌اند.  بنا بر گزارش های رسانه ای ، پس از لغو انتصاب هشت بازرس از سوی ایران، ایران ۱۴ بازرس معرفی شده جدید از سوی آژانس را مورد پذیرش قرار داده است.

به گزارش موسسه واشنگتن، گروسی در یکی از مصاحبه های اخیر خود ادعا کرده که به مقام های ایرانی گفته که افزایش فعالیت غنی‌سازی آن‌ها سوال های بسیاری را ایجاد می کند و این ابهام سودمند نخواهد بود. او همچنین با طرح این ادعا که آژانس «درجه لازم از دسترسی و دید به فعالیت های هسته ای ایران را ندارد، گفته که شرایط فعلی علامت سوال های بسیاری را ایجاد می کند.»

گروسی همچنین در مصاحبه با  دویچه وله بر «اختلاف های حل‌نشده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» با ایران تاکید کرده و باز هم از بازبودن پرونده ردیابی اورانیوم غنی شده در مکان های اعلام نشده در ایران تاکید کرده است. وی سپس بر نقش دیپلماتیک خود در حل این مسائل تاکید کرد: این موضوع محور گفت وگوی من بوده و همچنان در تلاشم تا این اختلاف ها را با ایران حل و فصل کنم.

بعید است که گروسی در جریان سفر خود به طور علنی درباره دستاوردهای این سفر صحبت کند، اما نتیجه آن در نشست بعدی شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی در 3 و 7 ژوئن در وین مورد بحث قرار خواهد گرفت. در این نشست همچنین آخرین گزارش آن  بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که اجازه نظارت بر تأسیسات در ایران را یافته‌اند، بررسی خواهد شد.