بودن یا نبودن؛ باز هم مساله همین است

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، « خولیو کورتاسار» نویسنده رمان و داستان کوتاه (۱۹۸۴-۱۹۱۴) هر چند در بلژیک به دنیا آمد و در فرانسه با زندگی خداحافظی کرد اما به دلیل اصالت آرژانیتی و گذراندن بخش مهمی از زندگی اش در این کشور در زمره نویسندگان مطرح آمریکای لاتین قرار می گیرد. آکسولُتل نام یکی از آثار کورتاسار است که «آیدا علی پور» منتقد ادبی نقدی را راجع به آن نگاشته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

علی پور در این نقد می آورد: «آکسولُتل» (Axolotl) با یک خلاصه‌ی بی‌واسطه از طرح کلی داستان آغاز می‌شود؛ «زمانی بود که به آکسولتل‌ها زیاد فکر می‌کردم. می‌رفتم آن‌ها را در آبزی‌دان «ژاردن د پلانت» می‌دیدم و ساعت‌ها تماشایشان می‌کردم و بی‌حرکتی آن‌ها یا حرکت‌های محدودشان را نگاه می‌کردم. حالا خودم یک آکسولتلم.» و تمام.

باقی داستان به چگونگی این استحاله می‌پردازد. راوی شخصی است که در پاریس زندگی می کند. او که از دیدار مکرر شیرهای غمگین و پلنگ‌های خسته‌ی باغ‌وحش ژاردن د پلانت دل‌زده شده، ناگهان یک روز تصمیم می‌گیرد به بازدید آبزی‌دان برود و آن جا با آکسولتل مواجه می‌شود. تابلوی بالای مخزن اطلاعات جامعی از این موجود -که گونه‌ی تکامل‌نیافته‌ی سمندر و از حیوانات بومی مکزیک است- به او ارائه می‌دهد. آکسولتل‌ها شفیره‌ی دوزیستانی است که به خاطر رنگ گلی و صورتی شبیه به نژاد آزتکی خود معروفیت پیدا کرده‌اند.

راوی به ملاقات‌های روزانه‌اش با آکسولتل ادامه می‌دهد. ساعت‌ها به شیشه زل می‌زند و او را مورد بررسی قرار می‌دهد. او مشخصا به چشم‌های طلایی جانور علاقمند می‌شود؛ چشم‌هایی که کنایه‌ای است از نوع دیگری نگاه به زندگی. زمان به‌پیش می‌رود و راوی رابطه‌ی احساسی پیش‌رونده‌ای با جانور برقرار می‌کند. یک روز وقتی صورتش را به شیشه چسبانده است، ناگهان متوجه می‌شود دیگر به یک آکسولتل نگاه نمی‌کند بلکه به صورت خودش، که به شیشه‌ی آبزی‌دان زل زده بود، می‌نگرد. در آن لحظه‌ی جادویی که درکش برای یک انسان غیرممکن است، راوی درمی‌یابد آکسولتل شده است.

داستان «آکسولتل» از آن ‌رو اهمیت دارد که نویسنده این‌بار به جای تمام جانوران اسطوره‌ای که می‌توانند الهام‌بخش استحاله‌ی بشری باشند، موجودی را انتخاب می‌کند که در نگاه اول برای بسیاری از ما ناشناخته است. بنابراین روند استحاله نه بر اساس تعالیم اسطوره‌ای و کلیشه‌های حیوانی متبادر با انسان، که در بستری از واقع‌گرایی شکل می‌گیرد. او با ارائه­ی مجموعه‌ای از واقعیت‌های علمی در جهت شناخت آکسولتل به خواننده، تکنیک واقع‌گرایی را در داستان پررنگ‌تر می‌کند.

مرز بین خیال و فانتزی در تقسیم‌بندی دو سیطره‌ی مورد بحث در رئالیسم جادویی، در این داستان شیشه‌ی آبزی‌دان است. عنصری شفاف که اگرچه تماس با حیوان را غیرممکن می‌کند، اما به قدری واضح درخشش چشم‌ها و دیگر ویژگی‌های موجود را به نمایش می‌گذارد که راوی را کم‌کم در خود ذوب می‌کند. از جایی به بعد شیشه‌ای وجود ندارد. راوی در آن‌سوی آبزی‌دان به آکسولتلی بدل شده است که حتی قادر است خود انسانی‌اش را ببیند.

خولیو کورتاسار به عنوان یکی از تاثیرگذاران مطرح ادبی در میانه‌ی قرن بیستم شناخته می‌شود. آثار او که به عنوان نقطه‌ی عطفی در ادبیات آمریکای لاتین مورد توجه قرار می‌گیرد، هم‌تراز با نویسندگانی چون خورخه لوئیس بورخس (آرژانتین)، آلخو کارپنتیِر (کوبا)، ماریو بارگاس یوسا (پرو)، جووز دونوسو (شیلی)، گابریل گارسیا مارکز (کلمبیا) و کارلوس فوئنتس (مکزیک)، ادبیات آمریکای لاتین را در طول کم‌تر از سی سال به بدنه‌ی ادبیات جهانی متصل می‌کند؛ دوره‌ای که تنها با دوران ادبی قرن هفدهم اسپانیا و معروف به «عصر طلایی» ادبیات لاتین قابل قیاس است.

کورتاسار مانند دیگر اعضای جنبش موسوم به «خیزش بوم»، خود را به شدت درگیر سیاست می‌کند و سیاست یکی از مهم‌ترین وجوه زیبایی‌شناسانه‌ی داستانی او در آمریکای لاتین می شود. داستان‌های کورتاسار از این حیث به شدت پیچیده و درهم‌تنیده با مسائل سیاسی است.

گروهی آثار اولیه‌ی کورتاسار و از آن جمله «آکسولتل» را -که اکنون یکی از درخشان‌ترین آثار او است- ناموفق و ناامیدکننده می‌دانستند. آن‌ها معتقد بودند سردی اولیه‌ی داستان تا انتها ادامه دارد و به مرور خواننده را در روند داستانی، غریبه‌تر و ناآشناتر می‌کند. با این حال زمانی که داستان در سال ۱۹۶۷ به انگلیسی ترجمه شد، سبک ویژه و عناصر نامانوس آن مورد اقبال خوانندگان آمریکایی قرار گرفت. «آکسولتل» برای این دسته، یک کارناوال فکری، بازی ذهنی و چشم‌اندازی هیجان‌انگیز داشت که بسیار هوشمندانه از واقعیت‌های اجتماعی منفک می‌شد.

«آکسولتل» خواننده را به فکر کردن وا می‌دارد؛ داستان سکون و بی‌تحرکی. بنابراین عمل فیزیکی راوی بسیار کم است؛ تقریباً هیچ. هر آن‌چه اتفاق می‌افتد، روند دشوار رسیدن به مرحله‌ی خودآگاهی است. استحاله‌ای درونی که در پارادوکس با سکون فیزیکی راوی و جانور قرار می‌گیرد. داستان سراسر پارادوکس است. مجموعه‌ای از کیفیات که باعث می‌شوند مخاطبین نسبت به آن اقبال یا نقد داشته باشند؛ افسانه و واقعیت، خدا و انسان، ذهن و جسم، مرگ و زندگی، زمان و بی‌زمانی و در نهایت همان پرسش اصلی: بودن یا نبودن.

منبع: ایرنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۵۴۶۶۱۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هشدار کارشناسان درباره بحران مسکن در اروپا و خطر راست افراطی

کارشناسان هشدار دادند که افزایش اجاره‌ها و قیمت‌های بالای مسکن، خطر تبدیل‌شدن اروپا به یک میدان جنگ مهم را افزایش می‌دهد، زیرا احزاب راست افراطی و پوپولیست‌ها در این قاره بهره‌برداری از خشم عمومی فزاینده بر سر بحران مسکن را آغاز کرده‌اند.

به گزارش روز دوشنبه روزنامه گاردین، در حالی که چند هفته تا قبل از برگزاری انتخابات پارلمان اروپا باقی مانده است و پیش بینی می‌شود که احزاب راست افراطی در ۹ کشور اتحادیه اروپا در رتبه اول و دوم و در ۹ کشور دیگر این اتحادیه در رتبه دوم یا سوم قرار گیرند، بحران مسکن این پتانسیل را دارد که مانند موضوع مهاجرت، به محرکی برای حمایت از راست افراطی در این اتحادیه تبدیل شود.

بالاکریشنان راجاگوپال (Balakrishnan Rajagopal) گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور حق برخورداری از مسکن مناسب، به گاردین گفت: احزاب راست افراطی زمانی پیشرفت می‌کنند که بتوانند از شکاف‌های اجتماعی ناشی از فقدان سرمایه گذاری کافی و مناسب در طرح‌های دولت و بهانه مقصر دانستن نیرو‌های خارجی بهره برداری کنند.

وی افزود: این وضعیتی است که بسیاری از کشور‌های اروپایی اکنون درگیر آن هستند. بحران مسکن اکنون دیگر فقط بر اقشار دارای درامد پایین، مهاجران، خانواده‌های تک سرپرست تاثیر ندارد بلکه طبقه متوسط را هم تحت تاثیر قرار داده است. این معضل اجتماعی قرن بیست و یکم است.

گاردین نوشت: کمبود مسکن مقرون به صرفه، اعتراضاتی را در لیسبون، آمستردام، پراگ، میلان و در خارج از اتحادیه اروپا، در لندن برانگیخته است و جوانان این کشور‌ها به ویژه از اجاره مسکن که نیمی از دارمد و وام‌های مسکن را تا ۱۰ برابر میانگین حقوق آنها می‌بلعد، شکایت دارند.

این مساله اصلی‌ترین نگرانی رای دهندگان در انتخابات سال گذشته هلند بود که حزب راست افراطی آزادی (PVV) به ریاست خرت ویلدرز اسلام ستیز هلندی در آن پیروز شد. همچنین این عامل باعث افزایش حمایت از حزب «چِگا» در پرتغال شد که سهم آرای آن را در انتخابات مارس تقریبا سه برابر کرد.

کاترین فیشی (Catherine Fieschi) کارشناس موسسه «دانشگاه اروپایی» در این خصوص با اعلام اینکه بحران مسکن به نفع احزاب راست افراطی است و به راحتی می‌توان آن را در قالب مساله «نخبگان در برابر مردم» قرار داد، ادعا کرد که با مهاجران رفتار بهتری نسبت به اتباع کشور‌ها می‌شود.

داده‌های اداره آمار اروپا (یوراستات) نشان می‌دهد که در سراسر اتحادیه ۲۷ عضوی اروپا، بهای مسکن بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۲ افزایشی ۴۷ درصدی داشته است و اجاره‌ها در همین دوره زمانی ۱۸ درصد افزایش یافته است. در برخی از کشور‌ها یک پنجم خانوار‌ها ۴۰ درصد و یا حتی بیشتر از درامد خود را صرف هزینه‌های مسکن می‌کنند.

تحقیقات دانشگاهی جدید، ارتباط واضحی را بین افزایش اجاره‌ها و حمایت رای دهندگان از راست افراطی نشان می‌دهد و این پدیده حتی بدون وجود پیامی قوی درباره سیاست‌های ضد مهاجرتی رخ داده است.

طارق ابوچادی (Tarik Abou-Chadi) کارشناس سیاست‌های اتحادیه اروپا و نویسنده مشترک تحقیقاتی که نشان می‌دهد افزایش بهای مسکن در سطح محلی در حمایت از حزب راست افراطی آلترناتیو برای آلمان (AfD) تاثیر داشته است، گفت: «ترس از از دست دادن موقعیت» عامل کلیدی در این امر است.

وی گفت: داده‌ها نشان می‌دهند که مساله مسکن اکنون بخشی از بسته بزرگتری از تهدید‌های اقتصادی و اجتماعی و فقدان امنیت است که باعث بروز نگرانی می‌شود. نگرانی از این که ممکن است مجبور به ترک مسکن خود شوید به دلیل این که نمی‌توانید هزینه‌های آن را بپردازید، به عامل حمایت از احزاب راست گرای رادیکال تبدیل می‌شود.

تحقیقات اخیر نشان داد که افزایش اجاره بها با حمایت بیشتر از راست افراطی در آلمان، به ویژه در بین مستاجران کم در آمد، در ارتباط است.

به گفته ویسنته والنتیم (Vicente Valentim) کارشناس امور راست افراطی اروپا در دانشگاه آکسفورد، مساله مسکن به وضوح به یک عامل بسیار مهم در حمایت از راست افراطی تبدیل شده است و این روند در آینده افزایش خواهد یافت.

گاردین در بخشی از گزارش خود آورده است: احزاب اصلی در اروپا نسبت به این تهدید هوشیار شده اند. در ماه ژانویه شهرداران شهر‌های بزرگ اروپایی خواستار تمرکز فوری بر مسکن پایدار، با کیفیت و مقرون به صرفه شدند و این در حالیست که وزیران مسکن و نمایندگان پارلمان اروپا خواسته اند مساله مسکن به اولویت اتحادیه اروپا تبدیل شود.

راجاگوپال کارشناس سازمان ملل به تازگی درباره بحران مسکن در هلند به تازگی در گزارشی اعلام کرد که اولین گام باید تقویت مسکن مناسب، مقرون بصرفه و امن به عنوان یک حق قانونی باشد.

وی گفت کشور‌های اتحادیه اروپا یک سنت دیرینه و ستودنی در حمایت اجتماعی و رفاه دارند، اما وقتی موضوع به رسمیت شناختن مسکن به عنوان یک حق قانونی انسانی مطرح می‌شود، اروپا از قوانین بین المللی عقب مانده است و شهروندان اتحادیه اروپا نمی‌توانند درباره مساله مسکن به دادگاه‌های ملی خود رجوع کنند. کشور‌های اروپایی این اقدام را به رسمیت می‌شناسند، اما برای آن کاری نمی‌کنند.

منبع: ایرنا

باشگاه خبرنگاران جوان بین‌الملل اروپا و آمریکا