Web Analytics Made Easy - Statcounter

آن‌ها تاکید دارند در تابستان به دلیل کاهش بارش‌ها باید رهاسازی آب‌های انباشته‌شده در پشت سدها همچنان به سمت نگین فیروزه‌ای منطقه آذربایجان جریان داشته باشد.  افزایش چشمگیر میزان بارش‌ها در سال جاری باعث افزایش سطح آب دریاچه ارومیه شد. از سوی دیگر افزایش سطح ذخایر پشت سدها و سرریز شدن سدهای حوزه دریاچه ارومیه، زمینه را برای رهاسازی آب به این دریاچه و قدم گذاشتن به مسیر احیا فراهم کرد؛ البته علاوه بر بارش‌های بهاری، ذخایر برفی موجود در مناطق سردسیر استان هم امسال به ۱۲ هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع افزایش یافته و به ۳ برابر سال گذشته رسیده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مساله‌ای که نشان می‌دهد منابع آبی ذخیره‌شده برای دریاچه در شرایط مطلوبی قرار دارد و بحران سال‌های گذشته قرار برای آنها تکرار نشود.

تا اواسط تیرماه بود که رهاسازی آب سدها به سمت دریاچه همچنان ادامه داشت اما مسئولان با طرح دلایلی از قطع این اقدام خبر دادند. آن‌ها تاکید کردند دریاچه ارومیه اکنون در بهترین حالت چند سال اخیر قرار دارد و همچنان نیازمند رهاسازی آب و اجرای طرح‌های برنامه‌ریزی‌شده ستاد احیاست. اما در مقطع زمانی کنونی این اقدام به دلایلی که در ادامه بیان می‌شود، ضرورتی ندارد.  

توقف انتقال آب ضرورت داشت

مدیر مطالعات پایه منابع آب شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان غربی با اشاره به این‌که در سال آبی جاری از رودخانه‌های استان ۴ میلیارد و ۲۰۰ میلیون متر مکعب آب وارد دریاچه ارومیه شده است، می‌گوید: در حال حاضر رهاسازی آب از سدها به سمت دریاچه ارومیه متوقف شده است.   «مهرنگ دوستی‌رضایی» ادامه می‌دهد: اذهان عمومی بر این باورند که با رهاسازی آب سدها به دریاچه ارومیه این دریاچه احیا خواهد شد اما باید گفت فقط رهاسازی آب مهم نیست بلکه باید به اثربخشی آن هم توجه کرد. انتقال و رهاسازی آب در فصل تابستان اثربخشی پایینی دارد.

وی با بیان این‌که اگر رهاسازی آب در فصل تابستان انجام شود این کار نه‌تنها سودی نخواهد داشت بلکه باعث از دست رفتن آب خواهد شد، اظهار می‌کند: بهترین زمان برای رهاسازی آب به سمت دریاچه فصل زمستان است؛ چراکه در تابستان برداشت آب از رواناب‌های جاری افزایش می‌یابد و رهاسازی آب به سود کشاورزان خواهد بود نه دریاچه ارومیه!  این مسئول تاکید می‌کند: آب‌های رهاسازی‌شده از سدها حداقل باید مسیر ۷۰ کیلومتری را طی کند تا به دریاچه ارومیه برسد. در این فاصله افراد با برداشت‌های بی‌رویه از یک‌سو و جذب شدن آب به زمین‌های خشک از سوی دیگر باعث هدررفت آب می‌شوند. به این ترتیب رهاسازی آب در این فصل منطقی نیست و برنامه‌ای در این زمینه نداریم. هرچند انتقادات زیادی نسبت به این مساله وجود دارد، توقف آب‌رسانی از سدها یک اقدام کارشناسی است.  

حال دریاچه ارومیه خوب است اما... 

رئیس ستاد احیای دریاچه ارومیه هم در گفت‌وگو با همشهری از افزایش ۱۰۵ سانتی‌متری تراز آب دریاچه نسبت به سال گذشته خبر می‌دهد و می‌گوید: وسعت این دریاچه نسبت به سال گذشته ۹۴۵ کیلومتر مربع افزایش داشته و حجم آب آن نیز به ۴۴۷۰ میلیون متر مکعب رسیده است که نسبت به سال گذشته که ۲۷۸۰ میلیون متر مکعب بود، افزایش دارد.   «فرهاد سرخوش» درباره وضعیت کنونی دریاچه ارومیه بیان می‌کند: دریاچه ارومیه به طور کلی احیا نشده است و برنامه‌های ستاد احیای دریاچه ارومیه همچنان ادامه دارد، به طوری‌ که آب دریاچه ارومیه باید به ۱۳  میلیارد متر مکعب، وسعتش به ۴۳۳۳ کیلومتر مربع و تراز اکولوژیکش (مفهوم تراز اکولوژیکی این است که حداقل تراز آب دریاچه به عددی حدود ۱۲۷۴ متر نسبت به سطح آب‌های آزاد برسد)  نیز به ۱۰/۱۲۷۴ متر برسد. (تراز دریاچه در حال حاضر ۶۵/۱۲۷۱ متر است.) تا تحقق این وعده تلاش‌ها و برنامه‌های ما همچنان ادامه خواهد داشت.

رئیس ستاد احیای دریاچه ارومیه تاکید می‌کند: دریاچه ارومیه هنوز کاملاً احیا نشده و فقط از حالت بحرانی خارج شده است، به طوری که اکنون در بهترین شرایط ۱۰ سال اخیر قرار دارد. اما اگر به برنامه‌های خود ادامه ندهیم در عرض ۲ سال این دریاچه باز هم به دوران بحرانی خود برمی‌گردد. وی می‌افزاید: هر سال باید ۵/۳ میلیارد متر مکعب آب وارد دریاچه ارومیه شود تا به تراز قبل از آغاز خشکی یعنی ۱۳ میلیارد متر مکعب برسد که این امر در سال ۱۴۰۲ محقق خواهد شد.  

رهاسازی آب به دریاچه ارومیه در این فصل غیرمنطقی است

سرخوش با بیان این‌که در حال حاضر وضعیت دریاچه ارومیه مطلوب است، عنوان می‌کند: نسبت به رهاسازی آب دید درستی وجود ندارد، بدین ترتیب که مردم فکر می‌کنند باید همیشه در حال رهاسازی آب به دریاچه ارومیه باشیم تا هرچه سریع‌تر احیا شود اما این طرز تفکر به طور کلی اشتباه است چراکه رهاسازی همیشگی آب به این دریاچه فقط باعث هدررفت آن خواهد شد.  رئیس ستاد احیای دریاچه ارومیه می‌افزاید: در وهله اول باید این را در نظر داشته باشید که میزان رهاسازی آب به میزان بارش‌ها بستگی دارد و با افزایش بارش‌ها رهاسازی آب نیز افزایش می‌یابد اما نه به قیمت هدررفت آب. به همین دلیل است که با وجود بالا رفتن میزان آب‌های ذخیره‌شده در پشت سدهای حوزه آبریز دریاچه ارومیه، اکنون رهاسازی آب به دریاچه ارومیه را متوقف کرده‌ایم.  

این مسئول تاکید می‌کند: اکنون ۱۱۳۷ میلیون متر مکعب آب در مخازن سدهای حوزه دریاچه ارومیه ذخیره شده است اما این آب‌ها تا آبان سال جاری در مخازن باقی خواهد ماند تا از پرت آب و برداشت‌های غیرمجاز از رواناب‌های جاری به سمت دریاچه ارومیه از سوی کشاورزان جلوگیری شود و آب هدر نرود. وی سد دریاچه ارومیه را از جمله مهم‌ترین سدهای حوزه این دریاچه معرفی می‌کند و می‌گوید: فقط در پشت سد شهر چایی ۲۱۱ میلیون متر مکعب آب ذخیره شده و این سد کاملاً پر شده است.  

با برداشت‌کنندگان غیرمجاز آب برخورد شود

رئیس ستاد احیای دریاچه ارومیه هم درباره برداشت‌های غیرمجاز آب بیان می‌کند: طبق تصمیمات گرفته‌شده، توسعه کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه ممنوع شده است و زارعان در هیچ‌کدام از فصل‌های کاشت، داشت و برداشت حق استفاده از آب‌های جاری به سمت دریاچه ارومیه را ندارند؛ اما نظارت‌های کافی بر این موضوع وجود ندارد و همچنان برداشت‌های غیرمجاز ادامه دارد. در این زمینه از سازمان جهاد کشاورزی استان و شرکت آب منطقه‌ای استان خواستاریم به طور جدی با متخلفان برخورد و به احیای کامل دریاچه ارومیه کمک کنند.  سرخوش می‌گوید: احیای دریاچه ارومیه آرزو و خواست تمامی مردم ایران است؛ به طوری‌که با بالا آمدن سطح این دریاچه شاهد جاری شدن سیل عظیم گردشگران به سمت این دریاچه هستیم.

در روز جمعه گذشته و فقط از مسیر جاده شهید کلانتری منتهی به دریاچه ارومیه ۱۵ هزار خودرو عبور کرده و به دریاچه ارومیه رفته است.  وی از نبود زیرساخت‌های گردشگری در اطراف دریاچه ارومیه گلایه دارد و اظهار می‌کند: از مسئولان می‌خواهیم هرچه سریع‌تر نسبت به ارائه خدمات به گردشگران اقدام کنند تا رسم مهمان نوازی را به جای آوریم و شاهد افزایش روز افزون مراجعه گردشگران به سمت شهر و دریاچه ارومیه باشیم.  

خوش‌بینی کارشناسان به احیای دریاچه ارومیه

سطح آب دریاچه ارومیه پس از بارش‌های سیل‌آسا بیش از یک متر بالا آمده است. جمعیت آرتمیا و جلبک‌های تک‌سلولی در این دریاچه بیشتر شده و پرندگان به این دریاچه برگشته‌اند. کارشناسان نسبت به احیای این دریاچه خوش‌بین شده‌اند. به منظور پایدار ماندن وضعیت بهبودیافته کنونی دریاچه ارومیه دولت تصمیم گرفته است از طریق رودخانه زاب و سد کانی سالانه ۶۰۰ میلیون متر مکعب آب وارد دریاچه ارومیه کند. همچنین پروژه تصیفه‌خانه‌های فاضلاب شهرهای ارومیه و تبریز به مقدار ۲۵۰ میلیون متر مکعب و صرفه‌جویی سالانه آب در بخش کشاورزی از جمله پروژه‌هایی است که ستاد احیای دریاچه ارومیه اجرای آن را در نظر گرفته است که در آینده‌ای نزدیک به بهره‌برداری خواهند رسید.

انتقال آب از «زاب»  نیازمند اعتبار هزار میلیارد تومانی مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه: پروژه زاب جزو پروژه‌های صندوق توسعه ملی است اما امسال منابع این صندوق به پایان رسیده است

پروژه‌های احیای نگین آبی آذربایجان همچنان در حال اجراست و اگر شرایط اقتصادی دولت اجازه دهد و پروژه‌ها، براساس زمان‌بندی پیش رود، شاهد افتتاح و بهره‌برداری از آنها در اواخر امسال یا اوایل سال آینده خواهیم بود.   «مسعود تجریشی» مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه در گفت‌وگو با همشهری به چند سوال درباره این طرح‌ها پاسخ داده است که در ادامه می‌خوانید.

چه میزان اعتبار برای اتمام پروژه‌های احیای دریاچه ارومیه مورد نیاز است؟

وضعیت اقتصادی دولت چندان مناسب نیست و با توجه به سیلابی که ابتدای امسال در برخی از شهرهای کشور شاهد بودیم و میزان خسارت آن معادل کل بودجه عمرانی کشور بود، به پروژه‌ها فشار بسیار زیادی وارد شده است. در این رابطه چند اصل مطرح شد تا براساس آن پروژه‌ها به پیش رود. اصل اول این بود که تا جای ممکن از منابع در اختیار دستگاه‌های دولتی بیشترین استفاده شود و با توجه به این‌که منابع ماده ۱۰ و ۱۲ برای زمان بحران پیش‌بینی شده و با توجه به سیلاب‌های اخیر، بنابراین باید تا پایان سال برای استفاده از منابع ماده ۱۰ و ۱۲ برای احیای دریاچه ارومیه صبر کرد. دوم پروژه‌هایی بود که باید از آنها از سوی سازمان برنامه و بودجه و ماده ۱۰ و ۱۲ حمایت به عمل می‌آمد که عدد بودجه چندان نیست، اما پروژه‌های ریز را می‌تواند پاسخگوباشد.

با این شرایط، به نظر شما پروژه انتقال آب از زاب نیز تا پایان سال به بهره‌برداری می‌رسد؟

تونل انتقال آب ۳ جزء دارد. ابتدا این‌که آب وارد تونل می‌شود که براساس برنامه زمان‌بندی به خوبی پیش می‌رود و آذر امسال به پایان می‌رسد. سپس سد آبگیری و پس از افزایش تراز آب، وارد تونل می‌شود و سپس از طریق کانال به دریاچه ارومیه منتقل می‌شود که آن هم براساس برنامه پیش می‌رود. با این حال، زمانی که جزء به جزأ این اقدامات در کنار هم گذاشته شود، اگر تامین منابع مالی اختصاص یابد، این ۳ جزء حداکثر تا خرداد سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد. بنابراین می‌توان انتظار داشت که کمتر از یک سال، کل این پروژه به پایان برسد و تا پایان سال ۹۸ نیز تصفیه‌خانه‌ها بهبهره‌برداری برسند.

اخیرا استاندار آذربایجان‌غربی در جلسه شورای اداری عنوان کرد که برای پروژه انتقال آب از زاب ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیارد تومان اختصاص یافته است. آیا این رقم کافی است؟

اینها پروژه‌هایی هستند که سازمان برنامه و بودجه اعلام می‌کند و پروژه زاب جزء پروژه‌های صندوق توسعه ملی است. امسال نیز منابع این صندوق به پایان رسیده و باید از منابع مختلف، تزریق منابع انجام شود تا پروژه‌های بزرگ به پایان برسد. برای انتقال آب از زاب بیش از هزار میلیارد تومان نیاز است که به پایان برسد.

آیا مطالعات مربوط به انتقال آب از دریاچه وان ترکیه برای احیای دریاچه ارومیه به نتیجه رسید یا همچنان در حال مطالعه است؟

این مطالعات همچنان در حال انجام است و با توجه به این‌که انتقال آب از دریای خزر تعیین تکلیف شد، این موضوع نیز در آینده تعیین تکلیف می‌شود. چون باید از ابعاد بسیار فنی، اقتصادی و سیاسی به این موضوع نگریست.

کد خبر 449317 برچسب‌ها استان آذربایجان غربی

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: دریاچه ارومیه آذربایجان غربی ستاد احیای دریاچه ارومیه بودجه عمرانی کشور سازمان برنامه و بودجه صندوق توسعه ملی دریای خزر استان آذربایجان غربی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۵۴۷۳۰۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

«ارومیه» واقعا احیا شد؟

حوالی نیمه دهـــه ۷۰ یــعنی سال ۱۳۷۴ دوران طلایی دریاچه ارومیه بود. آن زمان ۳۲میلیارد متر مکعب آب در دریاچه وجود داشت. شاید اگر آن موقع به کسی می‌گفتید کمتر از سه دهه بعد یعنی در سال ۱۴۰۳ رسیدن به حجم یک میلیارد و ۷۷۰ میلیون متر مکعب آب جزو دستاورد‌های دولت باشد و نشان‌دهنده افزایش ۱۷۰میلیون متر مکعبی آب دریاچه نسبت به سال قبل (!) آن را گزاره‌ای اغراق آمیز می‌دانست که با بدبینی مفرط آمیخته است.

به گزارش دنیای اقتصاد؛ سروش طالبی، پژوهشگر حوزه آب می‌گوید همچنان که آن گزاره بدبینانه نبود، خوش‌بینی امروز درباره احیای دریاچه ارومیه هم نابجاست، زیرا تا رسیدن به مهر ماه از دریاچه جز لکه چیزی به جا نخواهد ماند. سال ۱۳۷۷ دریاچه ارومیه ۶هزارکیلومترمربع مساحت داشت، دریاچه‌ای پر آب که ششمین دریاچه شور جهان و اولین آن‌ها در خاورمیانه بود.۲۶سال بعد یعنی در فروردین ۱۴۰۳ دبیر کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه وسعت کنونی این دریاچه را هزار و ۵۰۰کیلومترمربع اعلام کرد. به گفته محمدصادق معتمدیان، وسعت دریاچه ارومیه نسبت به زمان مشابه در سال ۱۴۰۲، معادل ۳۵۰کیلومترمربع بیشتر شده است.

مقایسه دو عدد ۶هزار کیلومترمربع سال ۱۳۷۷ با ۱۵۰۰کیلومترمربع سال ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که در کمتر از سه دهه، سه چهارم از وسعت دریاچه کاسته شده است. دولتی‌ها می‌گویند دریاچه احیا شده است. یکی از نمایندگان مجلس هم عنوان کرده که راه ۲۰ساله احیای دریاچه ارومیه در۳سال طی شده است. با این حال سروش طالبی نظر دیگری دارد.

او می‌گوید: زمانی که دولتی‌ها می‌گویند دریاچه احیا شده به دو مورد اشاره می‌کنند. اولین آن‌ها این است که امروز بخشی از وسعت دریاچه پر آب شده است. در همین زمینه هم تصاویر و فیلم‌هایی از بخش پرآب دریاچه مانند بخش پل میان گذر را شاهد گرفته و آن‌ها را نمونه‌ای از احیا عنوان می‌کنند.

با این حال باید در نظر داشت که در ۲ ماه اردیبهشت و خرداد هر سال چنین وضعیتی را شاهد هستیم که آب بالا می‌آید و این محدوده به زیر آب می‌رود؛ بنابراین امسال اتفاق جدیدی نیفتاده که آن را احیای دریاچه بنامیم. نکته دومی که طالبی به آن اشاره می‌کند به تراز آب دریاچه مربوط است. در دو، سه سال گذشته این تراز نزولی بود و امسال روند صعودی را طی کرده است.

او می‌گوید: ممکن است این روند به عنوان موفقیت ارزیابی شود. با این حال گرچه تراز نسبت به سال گذشته بالاتر بوده است، ولی این به معنای برطرف شدن خشکی دریاچه یا تغییر شرایط بنیادین آن نیست. چرا که از میان تمامی سالیان گذشته، امسال پس از پارسال دومین رکورد پایین بودن تراز دریاچه ثبت می‌شود.

خساست در تخصیص حقابه

در سال‌های قبل تراز دریاچه پایین می‌رفت و امسال این روند اتفاق نیفتاد، آیا همین موضوع دلیلی برای احیا نیست؟ این پژوهشگر حوزه آب پاسخ می‌دهد: دلیل مهمی که باعث شد روند کاهش تراز را نداشته باشیم به مساحت اندک دریاچه برمی گردد، وقتی مساحت دریاچه کاهش پیدا می‌کند، حجم تبخیر از آن هم کم می‌شود؛ بنابراین برای اینکه تراز دریاچه طی یکسال ثابت بماند، کافی است آب کمتری از گذشته وارد آن شود تا جبران کننده تبخیر یکساله دریاچه باشد.

در حال حاضر مساحت دریاچه و حجم آب اندک است و دریاچه در یک تراز بسیار پایین تری از گذشته به ثبات رسیده است. در سال جاری سد‌های بوکان، مهاباد و ... پر از آب هستند. با این حال به گفته طالبی دولت برای رهاسازی آب به سمت دریاچه خساست به خرج داده است. او می‌گوید: با وجود عدم رهاسازی آب به سمت دریاچه، به واسطه بارندگی‌های خوب سال جاری و کاهش تبخیر سالانه به دلیل مساحت محدود، وضعیت دریاچه بهبود یافته است.

این پژوهشگر حوزه آب می‌افزاید: نکته مهم دیگری که باید به آن اشاره کرد به واژه «احیا» برمی گردد. ما تعریف استانداردی نداریم که بر اساس آن بگوییم دریاچه احیا شده است. برای سده‌ها و بیش از آن، مردم حاشیه دریاچه در آن منطقه کشاورزی می‌کردند و به تبع آن در حوضه آبریز دخل و تصرف می‌کردند؛ بنابراین دریاچه هزاران سال است که انسانی شده است. از این‌رو وقتی از احیا صحبت می‌کنیم باید توجه کنیم که ما درباره یک مفهوم طبیعی صحبت نمی‌کنیم.

در واقع خود طبیعت برای ما تعیین نمی‌کند دریاچه احیا شده دقیقا چه شرایطی دارد. بلکه تعریف احیا حاصل یک انتخاب انسانی است. اینکه ما تصمیم بگیریم از میزان منابع آب حوضه آبریز، چه مقدار را صرف مصارف انسانی کنیم و به چه مقدار باقی‌مانده‌ای اجازه بدهیم که به دریاچه برسد.

تغییر اقلیم و افزایش مصرف آب بلای جان دریاچه

اگر دلایل خشکی دریاچه را به چهار بخش سدسازی بی‌رویه، احداث آزادراه، استفاده بی رویه از حوضه آبریز و خشکسالی مرتبط بدانیم، کدام عامل بیشترین تاثیر را دارد؟ طالبی می‌گوید: ما با دو دسته دلایل مواجهیم؛ تغییر اقلیم و افزایش مصرف آب! این دو عامل از هم جدا نیستند و نمی‌توان به راحتی آن‌ها را از هم تفکیک کرد. چرا که تعیین میزان تاثیر تغییر اقلیم بر وضعیت دریاچه، بستگی به نحوه مصرف انسانی هم دارد.

مثلا وقتی ما کشت محصولات بهاره بیشتری داشته باشیم، افزایش دما موجب افزایش تبخیر و تعرق گیاه خواهد شد. تغییر اقلیم ممکن است از طریق کاهش بارش و افزایش دما بر دریاچه ارومیه تاثیر بگذارد. کاهش بارش میزان ورودی آب به حوضه را کاهش می‌دهد و افزایش دما نیز تبخیر و تعرق را در زمین‌های کشاورزی و مراتع و خود دریاچه افزایش می‌دهد و مصارف بیش از گذشته می‌شوند.

سطح کشت از دیگر مولفه‌های اثرگذار از نظر این پژوهشگر حوزه آب است. او توضیح می‌دهد: افزایش کشاورزی در کنار تغییر اقلیم باعث افزایش بهره‌برداری از منابع آبی زیرزمینی و رودخانه‌ها شده و ورودی آب دریاچه را کاهش داده است.

سدسازی تنها عامل بحران دریاچه ارومیه نیست

برخی از سدسازی‌های بی‌رویه به عنوان مهم‌ترین دلیل خشک شدن دریاچه صحبت می‌کنند. طالبی درباره این مولفه می‌گوید: سدسازی به تنهایی عامل اثرگذار نیست. سد‌ها آب سیلابی ورودی به دریاچه را قابل مدیریت می‌کنند و همین امر به توسعه کشاورزی و سایر مصارف می‌انجامد که در نهایت باعث بدتر شدن شرایط دریاچه می‌شود. او اضافه می‌کند: کشاورزی گسترده آن‌هم کشت محصولات پرآب بر باعث شده آب کمتری به دریاچه برسد.

این عامل مهم‌ترین دلیلی است که دریاچه ارومیه به این شرایط دچار شود. اگر بخواهیم به شکل تقریبی میزان آب در حال حاضر را برآورد کنیم، پاسخ این پژوهشگر حوزه آب این است که اگر چه ممکن است اکنون حدود نیمی از دریاچه آب دار شده باشد، ولی با افزایش تبخیر در فصول گرم سال در اواخر مهر ماه تنها لکه‌های کوچک آبی مانند سال پیش باقی می‌ماند.

او در این باره که آیا تغییر الگوی کشت می‌تواند دریاچه را نجات دهد، می‌گوید: حتما جایگزینی محصولات آب‌بر با محصولاتی که مصارف آبی کمتری دارند کمک کننده است،، اما در عین حال مهم‌ترین موضوع مساحت زیر کشت رفته است.

طالبی اضافه می‌کند: برخی این گزاره را مطرح می‌کنند که با سیاست خرید تضمینی گندم باغات سیب با این محصول جایگزین شده است، اما در عمل به نظر نمی‌رسد چنین رویه‌ای شکل گرفته باشد، تنها در مواردی باغ‌هایی که رقم خوبی از سیب را ندارند ممکن است به سمت کشت گندم بروند، زیرا به لحاظ صرفه اقتصادی، سیب درآمد بیشتری از گندم نصیب کشاورز و باغدار می‌کند.

به علاوه شاهدیم که در زمین‌های کشاورزی پس از برداشت گندم و جو، ذرت و گوجه یا سایر صیفی جات کاشته می‌شود که موجب می‌شود مصرف آب آن مزرعه از باغات سیب نیز بیشتر باشد، بنابراین حتی در صورت تخریب باغ‌های سیب، کاهش مصرف آب با کشت‌های آب‌بر را شاهد نخواهیم بود.

انتقال آب جوابگو نیست

او درباره تاثیر خشکی دریاچه ارومیه بر صنعت توریسم می‌گوید: گردشگری در این منطقه شکننده است. درست است که ما در حاضر توریست‌هایی را برای مشاهده دریاچه داریم، اما از یکی، دو ماه دیگر که روند خشکی آغاز شود، گردشگری با انگیزه دریاچه ارومیه هم به محاق خواهد رفت.

۶‌هزار میلیارد تومان برای احداث ۳۶کیلومتر کانال که آب را از رودخانه زاب به دریاچه ارومیه برساند هزینه شده است. گروهی معتقدند به جای صرف چنین هزینه‌ای برای انتقال آب می‌شد کار‌های ترویجی انجام داد.

طالبی می‌گوید: در این باره که این رقم بالاست و می‌توان با آن کار‌های دیگری انجام داد، شکی نداریم. با این حال به نظر می‌رسد این کار از نظر مدیران نقدتر از سایرین بوده است. اما این موضوع به این معنا نیست که ما لیست مشخصی از اقدامات قابل اجرا با اثربخشی تضمین شده داشته ایم که به راحتی می‌شد در آنجا هزینه کرد و نتیجه گرفت.

انجام فعالیت‌های مدیریت تقاضا نیاز به ظرفیت بالای دولت دارد و نیازمند در نظر گرفتن ابعاد اجتماعی، سیاسی و... است. دولت‌ها معمولا ترجیح می‌دهند سراغ چنین کار‌هایی نروند. هرچند بدون انجام آن‌ها انتظار تعدیل مسائل آب در مقیاس سرزمین ایران نیز خیال‌پردازی است.

ما نهایتا برای تعداد بسیار محدودی منطقه می‌توانیم پروژه انتقال آب اجرا کنیم. حتی اگر به فرض محال این انتقال‌ها اثرات مثبت بلندمدتی داشته باشد، نسبت به حجم مسائل آبی که گریبانگیر آبخوان ها، رود‌ها و تالاب‌ها شده است، هیچ خواهد بود.

دیگر خبرها

  • تالاب گرده‌قیت نقده بعد از ۲۵ سال احیا شد
  • «ارومیه» واقعا احیا شد؟
  • اتصال ۵ رود به دریاچه ارومیه
  • مردم از تردد و توقف در حریم رودخانه‌ها خودداری کنند
  • لحظه اتصال ۵ رود به دریاچه ارومیه (فیلم)
  • (ویدئو) لحظه اتصال ۵ رود به دریاچه ارومیه
  • فیلم | تصاویر هوایی از لحظه اتصال ۵ رود به دریاچه ارومیه
  • شهروندان از تردد و توقف در حریم رودخانه ها خودداری کنند
  • تصاویر اتصال 5 رودخانه به دریاچه ارومیه
  • تصاویر منحصربفرد از لحظه ورود همزمان ۵ رود به دریاچه ارومیه