به نقل از «اکوفارس»

قدیمی‌ترین شیرسنگی و ۲۰۰۰ سنگ قبر تاریخی در یک گورستان

تاریخ انتشار: ۸ مرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۶۰۱۱۵۸

هشتم مرداد ۱۳۸۱ بود که یک گورستان وسیع تاریخی، به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. گزارش خبرآنلاین، راوی گشت و گذار کوتاهی ست در گورستانی که رازدار اعجاب‌انگیز تاریخ انسان ست، برای مرگ‌آگاهان.

« حقیقت آن است که زندگی انسان با مرگ در آمیخته است و بقایش با فنا. پیش از ما میلیاردها نفر بر روی این کره ی خاکی زیسته اند و پس از ما نیز.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

....از کجاست که روح شکفتن ناگاه از تنِ چوب خشک چندین برگ های سبز و شکوفه های سفید و آبی و زرد و سرخ برمی آورد؟ بهاران رازدار رستاخیز پس از مرگ است و قبرستان ها مزارعی هستند که در آنها بذر مردگان افشانده اند و جسم تا نمیرد، کجا رستاخیز پذیرد؟ » (برگرفته از مقاله روزگاری نو به قلم سیدمرتضی آوینی)

گشتی در گورستان، فرصتی ست برای تاریخ شناسی و عبرت‌آموزی و مرگ‌آگاهی.

۲.۰۰۰ سنگ قبر تاریخی از عصر صفویه تا قاجاریه
گورستان تاریخی بُزلَر هفشجان، رازدار تاریخ دوره صفوی است. این گورستان تاریخی با بیش از ۲ هزار سنگ قبر تاریخی از عصر صفویه تا قاجاریه، بی‌گمان به‌عقیده صاحب‌نظرانی هم‌چون پرویز تناولی و دیگر پژوهشگران تاریخ دوره اسلامی از بی‌نظیرترین قبرستان‌های تاریخی و هم‌تراز با تخت فولاد اصفهان بوده است.

تمام قبرستان‌های تاریخی چهارمحال و بختیاری نمایانگر حجاری آنان است و همچنین حجاری قلاع تاریخی از دوران قاجاریه نیز به دست این حجاران صورت گرفته است. قدیمی‌ترین قبر از سال ۱۰۰۴ هجری متعلق به دوره شاه عباس اول بوده و سنگ‌های تاریخی تا سال ۱۳۴۳ هجری تا پایان دوران احمد شاه قاجار ادامه می‌یابند.

سنگ کاهید اوج اعتلای هفشجان جدید در دوران صفویه است. قبور دوره صفویه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار هستند. این قبور به‌خصوص در بخش میانی قبرستان هفشیجان قرار گرفته‌اند و در سه سال اخیر دو تخریب بزرگ بر روی آن‌ها صورت گرفته است. نسب وراثین برخی قبور صفویه نشان از بزرگانی هم‌چون حاکمان چهارمحال اصفهان که هفشجانی بوده‌اند و در تخت‌گاه حکومتی یعنی همان هفشجان به سمت‌های بیگلر بیگی مشهور بوده‌اند، قابل بررسی است.

با سقوط اصفهان در سال ۱۱۳۵ هجری به دست افغان‌ها و به‌خصوص ظهور نادرشاه افشار، لشکرکشی نادرشاه به اطراف اصفهان و سرکوب سرداران طرفدار صفوی از جمله هفشجان، مرکزیت چهارمحال نیز از هفشجان گرفته شد. این افول تدریجی سیاسی و حکومتی هفشجان در زمینه‌های شاه‌راهی، فرهنگی و دینی و حتی موسیقی ادامه یافت و دیگر به اوج خود یعنی عصر صفویان نرسید.

وقوع حوادث مختلف باعث رکود این قبرستان تاریخی شد و در دوران افشاریه و زندیه این رکود ادامه یافت اما در دوران قاجاریه کثرت قبور قابل توجه بود و دوباره قبرستان بزلر به رونقی متعادل دست یافت و شیرهای سنگی نیز در دوران فتحعلی‌شاه، محمدشاه و ناصرالدین شاه قاجار کثرت یافتند. متاسفانه در سه دهه اخیر شیرهای سنگی این قبرستان که بیان‌گر سمبل قدرت در مذهب تشیع دوازده امامی هستند به غارت برده شده و تنها شیرهای سنگی سردر پارک ملی هفشجان است که از این قبرستان به داخل شهر انتقال داده شده و موجود هستند.

قدیمی‌ترین و خوش‌نقش‌ترین شیرهای سنگی
در این قبرستان شیرهای سنگی معمولاً بر روی گور پهلوانان یا شهدا یا جوانان گذاشته می‌شد. شیرهایی که در قبرستان‌های هفشجان باقی مانده است، از زیباترین و خوش‌نقش‌ترین شیرهای سنگی محسوب می‌شوند.

قدیمی‌ترین شیر سنگی موجود مربوط به دوره صفویه است. بنا به گفته‌ها شیر سنگی یادگار دوران مادهاست. بر روی بدنه تندیس شیر سنگی نقش تفنگ، شمشیر، خنجر، بته‌جقه یا سرو خمیده که نشانه جاودانگی روح است، اسب سوار با شمشیر، اسب زین شده آماده برای رحلت، نیزه و درخت حک شده است. علاوه بر شیرهای سنگی، سنگ‌مزارها به‌صورت سنگ گورهای افقی، عمودی یا محرابی، صندوقی و تندیس‌وار بوده‌اند. این سنگ گورهای گورستان تاریخی بزلر نیز قابل توجه است، برخی از آن‌ها به‌صورت عمودی و برخی دیگر به شکل افقی نصب شده‌اند و همگی دارای تزئین هستند.

حجاری‌های بی‌نظیر با ذکرها و نام‌های الهی
سنگ‌های عمودی به شکل محراب بوده، نقش‌ها شامل دو کبوتر که نمایانگر پیک و قاصد است، گل و گلدان و نقوش اسلیمی و واژه‌های هوالباقی، بسم‌الله الرحمن الرحیم، هوالحی الذی لایموت و اشعار مرتبط است. جنس قبور از سنگ خاص منطقه است و حجاری‌های بی‌نظیر به دست حجاران هفشجانی(خاندان سنگ‌تراش‌ها (حک شده است. حجاران هفشجانی در چهارصد سال گذشته بیشتر حجم کاری‌های آثار تاریخی استان چهارمحال و بختیاری و نیز خوزستان را بر عهده داشته‌اند.

پیشینه ۹.۰۰۰ ساله این شهر
شهرهفشجان، یکی ز دارای پیشینه و تاریخچه‌ای کهن است که در ۱۵ کیلومتری جنوب غربی شهرکرد و در دامنه رشته کوه جهان‌بین قرار دارد. بر اساس سفالینه‌ها و ابزارهای سنگی ابتدایی کشف شده بر روی تپه‌های باستانی قدمت هفشجان به هزاره هفتم قبل از میلاد برمی‌گردد و بیان‌گر پیشینه ۹ هزار ساله این شهر است.

      

منبع: اکوفارس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ecofars.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اکوفارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۶۰۱۱۵۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ضرورت همراهی اوقاف برای بازگشایی دروازه ری در قم

محسن محرری،رئیس شورای اسلامی شهر قم، برنامه مدیریت شهری برای بازگشایی خیابان دروازه ری را مورد توجه قرار داد و اظهار داشت: خیابان دروازه ری در کنار قبرستان نو و وادی‌السلام از طرح‌های بازآفرینی شهری است که تسریع در عملیات اجرایی و بازگشایی کامل آنها در گرو همراهی اداره کل اوقاف و امور خیریه به‌عنوان بخشی از متولی بقاع موجود در مجموعه‌های فوق است.

محرری  با بیان اینکه تملک و بازگشایی خیابان دروازه ری به‌عنوان یکی از ۱۶ خیابان بن‌بست قم تا پایان امسال نهایی می‌شود، گفت: ساماندهی و بازگشایی کامل  این محور نیازمند همراهی اوقاف و امور خیریه است.

وی با اشاره به پیش‌بینی احداث ۲ پارکینگ در طرح بازگشایی و ساماندهی خیابان دروازه ری، ابراز کرد: طی چند سال گذشته برخی از خیابان‌های بن‌بست شهری مانند خیابان شهیدان صادقی، برقعی، خسرو بیگی، بلوار جمهوری اسلامی و عمار یاسر بازگشایی شده‌اند.

محور دروازه ری به طول یک‌هزار و ۳۰۰ متر است و در آخرین طرح تفصیلی شهر قم که در اسفندماه ۱۳۹۸ به تصویب شورای عالی معماری و شهرسازی رسیده و پس از ابلاغ به استاندار به شهرداری اعلام شده‌است.

وی همچنین با بیان اینکه تبدیل قبرستان نو در هسته مرکزی شهر و در جوار حرم حضرت معصومه (س) به باغ مزار در مساحت ۵ هکتاری جزء طرح‌های جاری مدیریت شهری است، گفت: تملک پلاک مغازه‌های پیرامون این قبرستان در مراحل پایانی خود قرار دارد.

قبرستان نو یکی از آرامستان‌های قدیمی شهر قم است که در محدود خیابان امیرکبیر در نزدیکی حرم مطهر حضرت فاطمه معصومه (س) واقع شده‌است.

رئیس شورای اسلامی شهر قم همچنین با اشاره به عملکرد شورای ششم، گفت: طی نزدیک به سه سال از فعالیت این شورا ۱۲۴ جلسه رسمی برگزار و ۸۲۰ مورد لوایح و ۷۸ طرح مورد بررسی قرار گرفته است.

محرری برخی اختلاف‌نظر‌ها در بین اعضای شورای اسلامی شهر را مورد توجه قرار داد و افزود: اختلاف‌نظر و دیدگاه در بین افراد عادی است؛ ولی رسانه‌ای شدن این مباحث و کشیده‌شدن آنها به کف جامعه می‌تواند آثار منفی در عملکرد شورا داشته‌باشد.

 

باشگاه خبرنگاران جوان قم قم