به نقل از «الف»

زانو درد ناشی از آسیب¬ استخوان، مفاصل و تاندون¬های زانو و درمان

تاریخ انتشار: ۹ مرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۶۰۳۶۷۷

زانودرد یک عارضه‌ی بسیار شایع است. این عارضه با وجود اینکه بسیار ناخوشایند و ناامید کننده است، به راحتی قابل درمان خواهد بود.

تشخیص علت زانو درد در ابتدا نیازمند سوابق دقیق پزشکی است که در آن نوع درد (تیر کشیدن، درد شدید یا سوزش)، محل آن (جلو یا عقب زانو)، زمان شروع درد (تدریجی یا ناگهانی) و وجود آسیب‌های فیزیکی اخیر (مثل ضربه به زانو) مشخص شده‌اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

جدا از سوابق پزشکی، پزشک شما یک معاینه‌ی فیزیکی بر روی مفصل زانو انجام داده و احتمالاً برای انجام یا تأیید تشخیص، از آزمایشات عکس برداری استفاده می‌کند. در نهایت، درک علت دقیق درد زانو، کلید طراحی یک برنامه‌ی درمانی مناسب است که بتواند به بهبود زانو کمک کند.

علل درد زانو

چه عواملی باعث درد زانو می‌شوند؟

Chondromalacia patella کندرومالاسی کشکک زانو

Knee arthritis آرتروز زانو

Torn knee cartilage پارگی غضروف زانو

Baker’s cyst کیست بیکر

Prepatellar bursitis بورسیت کشکک زانو

Patellofemoral pain syndrome سندرم درد پاتلوفمورال

Collateral ligament injury آسیب رباط‌های جانبی

Patellar tendonitis تاندونیت کشکک زانو

Cruciate ligament injury آسیب رباط‌های صلیبی

Iliotibial band syndrome سندرم ایلیوتیبیال باند

زانو یک ساختار پیچیده‌ی متشکل از سه استخوان ( بخش تحتانی استخوان ران، بخش فوقانی استخوان ساق و استخوان کشکک یا پاتلا) است. تاندون‌ها و رباط‌های قدرتمندی این استخوان‌ها را به یکدیگر متصل کرده و در کنار هم نگه می‌دارند. همچنین در زیر استخوان کشکک و بین استخوان‌های ران و ساق، غضروف‌هایی وجود دارند که نقش ضربه گیر را ایفا کرده و زانو را پایدار می‌کنند. آسیب و بیماری‌هایی که هریک از این ساختارها را تحت تأثیر قرار دهند می‌توانند منجر به درد مفصل زانو شوند.

آرتروز زانو

به نقل از متخصصین کلینیک زانو امید انواع مختلفی از آرتروز وجود دارند که مفصل زانو را درگیر می‌کنند. شایع‌ترین این عارضه‌ها، استئوآرتریت و آرتریت روماتوئید هستند.

استئوآرتریت زانو در نتیجه‌ی فرسایش غضروف‌های درون این مفصل رخ داده و بیشتر در افراد بالای 50 سال دیده می‌شود. با فرسایش و تخریب غضروف، درد ایجاد می‌شود که این درد ممکن است به صورت درد شدید که با حرکت دادن زانو تشدید می‌شود، تا درد مبهم و مزمن متفاوت باشد. آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی است که در طی آن سیستم ایمنی بدن انسان به مفاصل متعددی در بدن حمله می‌کند. در طی این عارضه ممکن است علاوه بر درد، علائم دیگری مثل تورم، قرمزی و گرم شدن روی کشکک زانو نیز دیده شوند. برخلاف استئوآرتریت، درد زانو در اثر آرتریت روماتوئید با فعالیت کردن بهبود می‌یابد.

آسیب رباط‌های زانو

چهار رباط در زانو وجود دارند – دو رباط جانبی و دو رباط صلیبی.

آسیب به رباط‌های جانبی

رباط‌های جانبی (جانبی داخلی و جانبی خارجی) بر روی طرفین زانو وجود داشته و استخوان ران (فمور) را به استخوان ساق متصل می‌کنند. آسیب به رباط جانبی داخلی (MCL) معمولاً به دلیل ضربه‌ی مستقیم به طرف خارجی زانو ایجاد شده و منجر به درد در سمت داخل زانو می‌گردد. ضربه به طرف داخلی زانو نیز باعث آسیب به رباط جانبی خارجی (LCL) و درد در سمت خارج زانو خواهد شد.

آسیب به رباط‌های صلیبی

رباط‌های صلیبی (رباط‌های صلیبی قدامی و خلفی) در داخل زانو از روی یکدیگر عبور می‌کنند که رباط صلیبی قدامی در جلو و رباط صلیبی خلفی در پشت قرار می‌گیرد. شایع‌ترین آسیب وارد شده به مفصل زانو، آسیب‌های وارده به رباط صلیبی قدامی است که معمولاً در اثر ضربه‌ی مستقیم یا تغییر ناگهانی جهت و سرعت در هنگام دویدن اتفاق می افتد. معمولاً در زمان بروز این آسیب یک صدای "پاپ" شنیده شده و زانو سریعاً متورم شده و خالی می‌کند.

پارگی غضروف زانو (منیسک)

دو تکه غضروف C شکل محکم که به آن‌ها منیسک گفته می‌شود در بین استخوان ران و استخوان ساق در مفصل زانو قرار گرفته‌اند. پارگی منیسک زانو  یکی از علل شایع درد زانو بوده و ممکن است در افراد جوان (معمولاً در حین ورزش) و افراد مسن (به دلیل فرسوده شدن و آسیب پذیری بیشتر در برابر پارگی) ایجاد شود. علاوه بر درد، فرد مبتلا به پارگی منیسک ممکن است در زمان پاره شده منیسک، یک صدای "پاپ" بشنود. پس از آن به تدریج زانو سفت و متورم شده و صداهایی از آن شنیده خواهد شد. همچنین ممکن است زانو قفل شده و حرکت نکند.

تاندونیت و پارگی تاندون کشکک زانو (پاتلار)

تاندونیت پاتلار به التهاب تاندون کشکک زانو گفته می‌شود. تاندون پاتلار تاندون بزرگی است که استخوان کشکک را به بالای استخوان ساق پا متصل می‌کند. تاندونیت پاتلار در افرادی که ورزش کرده و یا به فعالیت‌هایی می‌پردازند که نیازمند پریدن و دویدن است بیشتر دیده می‌شود. معمولاً افراد مبتلا، این عارضه را به صورت درد مبهم و مداوم توصیف می‌کنند که با انجام فعالیت تشدید می‌شود.

سندرم درد پاتلوفمورال

سندرم درد پاتلوفمورال بیشترین شیوع را در نوجوانان و جوانان داشته و معمولاً به دلیل فعالیت‌های شدید که بر روی زانو فشار وارد می‌کنند (مثل دویدن، اسکوات و بالا رفتن از پله) ایجاد می‌شود. در اثر این عارضه یک درد مبهم در زیر استخوان کشکک زانو ایجاد می‌کند. تراز نبودن زانو نیز می‌تواند موجب بروز این عارضه شود. علاوه بر درد  که با انجام فعالیت‌هایی که نیازمند خم کردن زانو یا نشستن طولانی مدت هستند (مثل کار پشت میز) تشدید می‌شود، فرد ممکن است در زمان ایستادن یا بالا رفتن از پله‌ها متوجه صداهایی از درون زانوی خود شود. تورم و قفل شدن زانو نیز به ندرت در این عارضه دیده می‌شوند.

کیست بیکر

کیست بیکر به تورم پشت مفصل زانو گفته شده و بعضاً می‌تواند نشانه‌ای از عارضه‌های دیگر مثل پارگی منیسک باشد. همه‌ی کیست‌های بیکر موجب درد نمی‌شوند ولی در صورتی که کیستی درد ایجاد کند، این درد "سفت کننده" در پشت زانو احساس شده و معمولاً با گرفتگی زانو و یک برآمدگی محسوس که در هنگام فعالیت بزرگ‌تر می‌شود همراه خواهد بود.

بورسیت کشکک زانو

بورس (کیسه‌ی پر از مایع) کشکک زانو  در جلوی استخوان کشکک قرار گرفته است. بورسیت به عارضه‌ای گفته می‌شود که در طی آن بورس ملتهب شده و بیشتر در افرادی دیده می‌شود که به وفور زانو می‌زنند مثل باغبان‌ها و نصاب‌های فرش. عفونت، نقرس، آرتریت روماتوئید یا ضربه‌ی مستقیم نیز می‌توانند به احتمال کمتری منجر به بروز بورسیت مفصل زانو شوند. علاوه بر درد ملایم که ممکن است تنها در زمان حرکت زانو یا تماس با نقطه‌ی آسیب دیده احساس شود، تورم سریع در ناحیه‌ی روی کشکک معمولاً وجود خواهد داشت.

سندرم ایلیوتیبیال باند

سندرم ایلیوتیبیال باند به التهاب باند ایلیوتیبیال (تجمع ضخیمی از رشته‌های بافتی که در خارج ران کشیده شده است) گفته می‌شود. التهاب باند ایلیوتیبیال معمولاً در اثر استفاده‌ی بیش از حد به خصوص در دوندگان ایجاد شده و باعث درد و سوزش در سمت خارجی مفصل زانو خواهد شد. بعضاً ممکن است درد تا روی ران و لگن نیز منتشر شود.

دررفتگی کشکک زانو

دررفتگی کشکک زانو علائم شدیدی ایجاد کرده و ممکن است در اثر ضربه‌ی محکم به زانو مثل تصادفات رانندگی یا زمین خوردن ایجاد شود. علاوه بر درد در جلوی زانو، ممکن است فرد متوجه خالی کردن زانو، سر خوردن کشکک به یک طرف و یا گیر کردن آن در حین حرکت شود. تورم، گرفتگی و صداهای زانو نیز شایع خواهند بود.

نقرس

نقرس یک عارضه‌ی التهابی است که در افرادی با سطح بالای اسید اوریک در خون ایجاد می‌شود. این سطح بالای اسید اوریک منجر به شکل گرفتن بلورهایی در درون برخی از مفاصل مثل انگشت شست پا، انگشتان دست، زانو یا مفصل ران خواهد شد. حمله‌ی نقرس معمولاً یک مفصل را درگیر کرده و باعث درد و سوزش شدید، تورم، گرمی و قرمز شدن منطقه‌ی آسیب دیده خواهد شد.

استئوکندریت دیسکان

استئوکندریت دیسکان (OCD) عارضه‌ی دیگری است که در کودکان و نوجوانان در اثر کمبود خونرسانی به بخش کوچکی از استخوان‌های زانو ایجاد می‌شود. این مشکل باعث شل شدن استخوان و غضروف پوشاننده‌ی آن و درنهایت جداشدن از استخوان زیری خواهد شد. درد در زمان انجام فعالیت که تا حد کمی در منطقه‌ی زانو احساس می‌شود اولین علامت این عارضه است. با پیشرفت عارضه، تورم متناوب و گرفتگی زانو دیده خواهد شد. در نظر داشته باشید که علاوه بر زانو، استئوکندریت دیسکان می‌تواند مچ پا و آرنج را نیز درگیر کند (البته معمولاً فقط یک مفصل درگیر این عارضه می‌شود).

عفونت مفصل زانو

عفونت مفصل زانو باعث درد شدید به همراه تورم، گرمی، گرفتگی و در اکثر موارد، تب خواهد شد. در اکثر موارد یک عفونت باکتریایی در جریان خون، مقصر اصلی عفونت زانوست.

شکستگی کشکک زانو

شکستگی کشکک زانو ممکن است در اثر زمین خوردن بر روی زانو و یا ضربه‌ی مستقیم بر روی این مفصل مثل برخورد زانو با داشبورد خودرو در هنگام تصادفات رانندگی ایجاد شود. علاوه بر ناراحتی شدید به خصوص در زمان تلاش برای راست کردن پا، معمولاً کبودی و تورم بر روی استخوان کشکک نیز دیده می‌شوند.

تشخیص علت درد زانو

بسیاری از عارضه‌های مربوط به زانو را می‌توان با کمک سوابق پزشکی و معاینه‌ی فیزیکی تشخیص داد.

سوابق پزشکی

در زمان گفتگو در مورد درد زانو با پزشک، سعی کنید تا حد امکان جزئیات را توضیح دهید. چراکه سرنخ‌هایی مثل موقعیت دقیق درد و زمان احساس آن به همراه علائم موجود می‌توانند به پزشک در انجام تشخیص دقیق کمک کنند.

موقعیت

موقعیت احساس درد بر روی زانو می‌تواند سرنخ‌هایی را در مورد نوع آسیب یا عارضه به پزشک ارائه دهد. برای مثال، احساس درد در داخل یا سمت داخل زانو (طرفی از زانو که به زانوی دیگر نزدیک‌تر است) می‌تواند به دلیل پارگی منیسک داخلی، آسیب‌های رباط جانبی داخلی و آرتروز ایجاد شود در حالی که احساس درد در سمت خارج زانو معمولاً نشان دهنده‌ی پارگی منیسک خارجی، آسیب‌های رباط جانبی خارجی، تاندونیت در باند ایلیوتیبیال و آرتروز می‌باشد.

زمان احساس درد

همانند موقعیت احساس درد که می‌تواند نشان دهنده‌ی علت بروز مشکل باشد، زمانی از روز که در آن درد احساس می‌شود نیز می‌تواند به تشخیص کمک کند. احساس درد در زمان پایین رفتن از پله معمولاً به مشکلات استخوان کشکک مثل کندرومالاسی یا سندرم درد کشکک زانو مربوط است. درد زانو در اول صبح به هنگام راه رفتن که به سرعت پس از فعالیت ملایم تسکین پیدا می‌کند نیز نشان دهنده‌ی مراحل اولیه‌ی آرتروز خواهد بود.

معاینه‌ی فیزیکی

علاوه بر گرفتن سوابق پزشکی جامع، معاینه‌ی کامل فیزیکی نیز برای رسیدن به تشخیص صحیح ضروری است. در زمان معاینه‌ی زانوی آسیب دیده، پزشک به دنبال تورم زانو گشته آن را تکان می‌دهد تا زانو را از نظر پایداری، صداها و قفل شدن بررسی کند.

تورم

تورم زانو به طور رایج در بسیاری از مشکلات مربوط به این مفصل دیده می‌شود. زمانی که بلافاصله پس از آسیب تورم ایجاد شود، احتمالاً آسیب شدیدی به ساختارهای داخلی زانو مثل رباط صلیبی قدامی وارد شده و یا سطح فوقانی استخوان ساق پا دچار شکستگی شده است.

دامنه‌ی حرکتی

حرکت پذیری زانو می‌تواند تحت تأثیر تعداد زیادی از عارضه‌های شایع قرار بگیرد. در صورتی که حرکت پذیری به طور مزمن محدود شود، علت آن معمولاً آرتروز است. زمانی که سطح مفصل در اثر آرتروز ناهموار شود، حرکت پذیری مفصل کاهش پیدا خواهد کرد. در صورتی که حرکت پذیری پس از یک آسیب حاد کاهش پیدا کند، احتمالاً تورم باعث ایجاد این محدودیت شده و یا پارگی در یکی از ساختارهای مفصل، دامنه‌ی حرکتی آن را محدود کرده است.

صداها

صدا دادن و تق تق کردن زانو امری شایع بوده و معمولاً علامتی از مشکل خاصی نیست. زمانی که این صداها بدون درد باشند معمولاً مشکلی وجود ندارد ولی در صورت احساس درد به هنگام تق تق کردن زانو باید به پزشک مراجعه شود. صداهای زانو معمولاً زمانی شنیده یا حس می‌شوند که در طی یک ضربه، رباطی مثل رباط صلیبی قدامی پاره شود. غژغژ کردن زانو ازجمله علائم شایع مشکلات غضروفی هستند. در صورتی که غضروف آسیب دیده باشد (همانند کندرومالاسی) اگر دست خود را روی کشکک زانو گذاشته و مفصل را خم کنید، حس می‌کنید که زانو در زیر دست شما غژغژ می‌کند. ممکن است در مورد آرتروز زانو نیز همین اتفاق بیفتد.

قفل شدن

قفل شدن به حالتی گفته می‌شود که بیمار نتواند زانوی خود را خم یا راست کند. قفل شدن ممکن است به دلیل گیر کردن یک جسم خارجی در مفصل و یا عدم حرکت زانو به دلیل احساس درد شدید ایجاد شود. یک راه برای تشخیص وجود جسم خارجی در مفصل، تزریق عامل بی حس کننده توسط فرد متخصص به درون مفصل است. پس از تأثیر دارو، بیمار زانوی خود را خم کرده و مشخص می‌شود که درد از خم شدن جلوگیری می‌کرده و یا جسم خارجی مثل یک تکه از منیسک پاره شده مسئول محدودیت حرکتی مفصل بوده است.

عکس برداری

در حالی که همه‌ی عارضه‌های مربوط به زانو برای تشخیص نیازی به عکس برداری ندارند (برای مثال بورسیت، تاندونیت یا استئوآرتریت)، تشخیص بعضی از آن‌ها تنها با عکس برداری ممکن است (مثل شکستگی یا آسیب‌های وارد شده به منیسک و رباط‌ها). در اکثر موارد، پزشک عکس برداری را با اشعه‌ی ایکس شروع می‌کند و پس از آن برای بررسی آسیب‌های بافت نرم مثل آسیب به رباط جانبی و یا تاندونیت به سراغ اولتراسوند یا MRI می‌رود.

درمان درد زانو

برخی از روش‌های رایج برای درمان زانو درد در زیر آورده شده‌اند. البته‌ی همه‌ی این روش‌ها برای یک عارضه مناسب نیستند.

استراحت

اولین راه درمان برای اکثر عارضه‌هایی که باعث زانودرد می‌شوند استراحت بوده که التهاب را کاهش می‌دهد. در برخی از موارد این راه تنها کار لازم برای از بین بردن زانودرد است.

یخ

علاوه بر استراحت، گذاشتن یک کمپرس سرد، کیسه‌ی یخ و یا کیسه‌ی سبزیجات یخ زده بر روی زانو، احتمالاً دومین روش رایج برای درمان زانو درد است. زمانی که از یخ استفاده می‌کنید مراقب باشید یخ را به طور مستقیم بر روی پوست خود قرار ندهید و تنها به مدت 15 تا 20 دقیقه این کار را ادامه دهید (چند بار در روز).

حمایت

بسته به تشخیص انجام شده، پزشک شما از وسایل حمایتی مختلفی برای کاهش درد استفاده خواهد کرد. برای مثال در مورد تاندونیت پاتلار ممکن است پزشک شما را به نوارپیچی حمایتی و استفاده از بندهای حمایتی کشکک توصیه کند. برای سندرم پاتلوفمورال نیز استفاده از یک زانوبند الاستیک (دارای یک سوراخ بر روی محل قرار گیری کشکک) توصیه می‌شود.

بعضاً برای حفظ پایداری زانو ممکن است استفاده از بریس های زانو لازم شود. مثلاً در مورد آسیب به رباط‌های جانبی یا دررفتگی ناقص زانو می‌توان از بریس استفاده کرد. همچنین برای برخی از انواع شکستگی‌های استخوان کشکک، ممکن است گچ گرفتگی یا استفاده از اسپلینت توصیه شود.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی یک جنبه‌ی بسیار مهم درمان برای تقریباً همه‌ی عارضه‌های ارتوپدی است. فیزیوتراپیست ها برای افزایش قدرت، بازیابی حرکت پذیری و کمک به بیمار برای بازگشت به سطح فعالیت قبل از آسیب، از تکنیک‌های مختلف فیزیوتراپی زانو استفاده می‌کنند.

یکی از برنامه‌های بازتوانی زانو که مورد تأیید آکادمی جراحان ارتوپدی آمریکاست، بر روی تمرینات کششی و تقویتی عضلات حمایت کننده از زانو تمرکز می‌کند مثل عضله‌ی چهار سر ران، همسترینگ و عضلات داخلی و خارجی ران و باسن.

داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs)

داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی که به آن‌ها NSAIDs گفته می‌شود رایج‌ترین داروهای تجویز شده به خصوص برای بیماران مبتلا به زانودرد در اثر آرتروز، بورسیت و تاندونیت هستند.

علاوه بر داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی، دیگر داروهایی که ممکن است پزشک برای شما تجویز کند (به خصوص در مورد استئوآرتریت) عبارت‌اند از:

استامینوفن دولوکستین کاپسایسین موضعی

تزریقات

در صورتی که درد شما با وجود روش‌های درمانی محافظه کارانه مثل استراحت، یخ و استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی همچنان پابرجاست، ممکن است پزشک از تزریق کورتیزون (یک داروی ضد التهاب قوی) به داخل زانو استفاده کند. ازجمله مثال‌هایی از عارضه‌های مربوط به زانو که ممکن است نیازمند تزریق کورتیزون باشند می‌تواند به بورسیت (مایع درون بورس قبل از تزریق کورتیزون تخلیه می‌شود)، کیست بیکر (روش اصلی درمان) و استئوآرتریت زانو اشاره کرد. می‌تواند از تزریق هیالورونیک اسید نیز برای تسکین درد استئوآرتریت زانو استفاده کرد.

عمل جراحی

عمل جراحی عموماً برای عارضه‌های خاصی مثل موارد زیر استفاده می‌شود:

موارد پیشرفته‌ی استئوآرتریت زانو دررفتگی مزمن زانو آسیب‌های رباط‌های صلیبی قدامی و خلفی برخی از موارد شکستگی زانو برخی از موارد عفونت زانو که نیازمند تخلیه با عمل جراحی هستند

پیشگیری

شما می‌توانید برای پیشگیری از آسیب به زانو و یا جلوگیری از پیشرفت عارضه‌های مزمن کارهای مختلفی انجام دهید ازجمله:

کاهش وزن در صورت ابتلا به اضافه وزن و چاقی انجام تمرینات هوازی سبک که فشار کمتری بر روی زانو وارد می‌کنند مثل شنا و دوچرخه سواری در صورتی که بر روی زانو کار می‌کنید و یا در ورزش‌های تماسی مثل بسکتبال یا کشتی شرکت می‌کنید، بر روی زانوی خود ضربه گیر ببندید. عضلات چهار سر ران و همسترینگ خود را بکشید و تقویت کنید. پس از ورزش کردن بر روی زانوی خود یخ گذاشته و آن را بالا نگه دارید.

منبع: الف

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.alef.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «الف» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۶۰۳۶۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

قهرمان سابق جودوی آسیا درگذشت

قهرمان سابق جودوی جوانان آسیا به علت عارضه قلبی درگذشت.

به گزارش ایسنا،‌ امیر ملکی‌پور قهرمان اسبق سنگین وزن تیم ملی جودو به دلیل عارضه قلبی شب گذشته (جمعه) درگذشت.

ملکی‌پور سالها عضو تیم ملی جوانان و بزرگسالان بود. وی مدال طلای مسابقات جوانان آسیا، چندین مدال در تورنمنت های مختلف و چندین دوره قهرمان مسابقات قهرمانی کشور  بوده است.

خبرگزاری ایسنا، این ضایعه را به خانواده آن مرحوم تسلیت می گوید و برای او آرزوی غفران الهی دارد.

انتهای پیام