فلسفه یعنی نسبت اصیل با وجود چیزها

به گزارش خبرنگار مهر، علی نیکوکار، پژوهشگر فلسفه در یادداشتی با عنوان از حجاب انسان تا راهی به سوی حقیقت وجود به بیان تعریف برخی از مفاهیم مترادف انسان از دیدگاه هایدگر پرداخته است؛

نگرانی، تعالی، اختیار، زمانمندی، ترس، زبان، آگاهی، مظهر وجود، مرادف‌های "هست بودن" انسان می‌باشد. در ادامه توضیحی از برخی مفاهیم مذکور از منظر هایدگر اما به زبانی دیگر خواهیم داشت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

هست بودن به مثابه نگرانی

هست بودن نگران بودن است چراکه انسان همیشه خودش را در وضعیتی پرتاب شده به سوی امکان‌ها می بیند، و نگران از اینکه با این امکانات چه چیزی باید انتحاب کند تا بشود…این هست بودن، عین نگرانی است.

هست بودن به مثابه ترس و مرگ

نهایی‌ترین امکان آدمی مرگ است در جایی که در تعریفش می‌توان گفت: او بودن برای مرگ هست. اگر این امکان نهایی را به روشنی قبول کند و در نهان خویش همیشه حاضر بدارد، بنابر اختیار به سوی انتخاب‌های اصیل حرکت خواهد کرد و این انتخاب‌های اصیل، او را در وضعیت ترس آگاهی قرار خواهد داد. در نتیجه دازاین از آن جهت که گشوده بر وجود است قیام ظهوری خواهد بود.

اگر امکان نهایی مرگ را فراموش کند. بنابر امیال به سوی انتخاب‌های غیر اصیل حرکت خواهد کرد و با این انتخاب‌های غیر اصیل همچون روزمرگی، سرگرمی، مشغولیات، وراجی، مذبذبی شاد و دمدمی مزاج، سعی در پنهان داشتن مواجهه با خویش و فرار از ترس آگاهی در خویشتن با گذر عمر شود.

هست بودن به مثابه اختیار

انسان در اختیار است که خود را به جانب مقدورات و ممکنات می‌افکند و با نسبت بر قرار کردن تعالی می‌جوید لذا اختیار نام دیگر تعالی و هست بودن است.
حقیقت، عیان و هویدا "هست" است و نیازی ندارد حجاب از رخ کشد، اما برگرفتن حجاب امری است انسانی، چراکه انسان، هست بودنش، بیرون از خود و در نزد اشیا قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر انسان با نسبت برقرار کردن با چیزها حجاب از رخ حقیقت می‌کشد، حقیقت همان اختیار یعنی نسبت برقرار کردن با دیگران و چیزها است.

هست بودن به مثابه مظهر وجود

در واقع انسان با نسبت برقرار کردن با وجود در موجودات، آن را هویدا و آشکار می‌کند، اما نسبت و رابطه‌ی ابتدایی انسان با چیزها نه حقیقت که ناحقیقت و پوشیدگی است و همین پوشیدگی و حجاب باعث می‌شود انسان به دنبال حقیقت برود. به همین دلیل ناحقیقت-پوشیدگی، اشتباه و خطا نیست بلکه راز است، هنگاهی که نتوانیم این راز پوشیده و مخفی را عیان کنیم دچار سرگردانی و بی بنیان و خانمان می‌شویم.

وجود به مثابه زبان

انسان در مواجهه با واقعیت چیزها نسبتی غیر وجودی برقرار می‌کند، نسبتی که از پس حجاب انسانی پدیدار گشته و این حجاب مانع از بروز حقیقت وجود می‌شود. بنابراین یگانه غرض مابعدالطبیعه وصول فکر به حقیقت وجود، و بیان وجود به وسیله زبان است، که به گفته هایدگر زبان خانه وجود می‌باشد.

وجود به مثابه حقیقت

زمان افقی است که وجود در آن ممکن می‌شود زیرا وجود تاریخ‌مند است، به تعبیری اینگونه نیست که وجود یک بار در طول تاریخ ظهور کند و دچار خفقان و ظلمت شود بلکه همواره زمان افق ممکن برای فهمیدن وجود است.

انسان به مثابه مظهر وجود

وجود هیچ موجودی نیست نه خداست و نه اساس جهان، بدین معنی باید هیچ نامیده شود و این لحظه ایست که ترس آگاهی در انسان رخ می‌دهد. آنچه هست نیست و آنچه نیست هست. حقیقت وجود، خود وجود است و تنها وجود است که پرده از حقیقت بر می‌دارد. وجود نامتناهی است و جز در تعالی وجود حاضر انسانی ظاهر نمی‌شود. انسان حضور وجود است یعنی ناحیه ایست که روشنی و وضوح وجود است، اما حاصل شدن این حضور به حکم خود وجود است و نه انسان زیرا وجود، انسان را در هست بودن می‌اندازد.

وجود به مثابه خدا

فقط با ابتنا به حقیقت وجود، که محصول نسبت اصیل انسان با چیزها است می‌توان درباره ماهیت امر مقدس فکر کرد. و فقط با توجه به ماهیت امر مقدس، باید درباره ذات الوهیت اندیشید و فقط در ذات الوهیت است که می‌توان گفت مفهوم خدا بر چه چیزی دلالت می‌کند. اما هایدگر اضافه می‌کند چون تاکنون حقیقت وجود به فکر درنیامده است، دریافتن نسبت خدا با انسان به تجربه ناممکن است. پس ما باید در انتظار باشیم تا حقیقت وجود کشف شود.

فکر نه دانش که راه است، راهی به سوی وجود و گوش فرا داشتن به ندای خاموش جهان که نیچه گفت: فکرهای بسیار آرام است که باعث طوفان می‌شود...

تکمله:

جان کلام اینکه فلسفه یعنی نسبت اصیل با وجود چیزها، عبدالله صلواتی در این باره می‌گوید: با فلسفه باید زندگی کرد و نفس کشید و همدم شد با فلسفه باید درد کشید و گریست. با فلسفه باید خندید و لذت برد. فلسفه همۀ اینهاست و مستقلاٌ هیچ یک از اینها نیست. برایم تصور اینکه چگونه می‌توان شعر خواند، داستان خواند، فوتبال دید، فوتبال بازی کرد، رانندگی کرد، اما اینها را درگیر چرخ‌دنده‌های فلسفه نکرد سخت است. همۀ اینها از چشم فلسفه برایم دیدنی و لذت بخش است.

منابع:

۱- وجود و زمان نوشته مارتین هایدگر

۲- روزنه‌ای به اندیشه مارتین هایدگر نوشته مایکل اینوود

کد خبر 4677494

منبع: مهر

کلیدواژه: هایدگر فلسفه غرب

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۶۴۱۶۶۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ما میراث‌دار فرهنگی اصیل و غنی هستیم/ وظیفه داریم یگانه بودن جایگاه شیراز را پاس بداریم

آیین نکوداشت روز شیراز با حضور مدیریت شهری و استانی و جمعی اهالی ادب، فرهنگ و هنر در نخستین روز از هفته شیراز برگزار شد.

رئیس شورای اسلامی شهر شیراز آیین با استناد از کتاب «فاطمه، فاطمه است» از دکتر شریعتی، گفت: اگر بخواهیم بگوییم شیراز محل شعر و ادب، شهر باغ‌ها، بوستان‌ها، بهار نارنج، مردمان خوب و خوش ذات و میهمان نواز، خاستگاه شعر و شعور حکمت و فلسفه، مرکز همه علوم، معلم همه شهر‌ها و…است اگرچه صحیح است، اما شیراز، شیراز است و این همه شیراز نیست.

سید ابراهیم حسینی تصریح کرد: شیراز یگانه است و ما وظیفه داریم نمونه و یگانه بودن آن را پاس بداریم.

او ادامه داد: امروز شورای اسلامی شهر و شهرداری شیراز تمام همت خود را به میدان آورده تا آنچه به. عنوان زیرساخت برای رفاه و آسایش و امید و آینده مردم لازم است، فراهم کند و در این راستا به کمک فکری هنرمندان، بزرگان و صاحبان اندیشه نیاز داریم.

رئیس شورای اسلامی شهر شیراز خاطرنشان کرد: در کمتر از سه سال گذشته بودجه این شهر ۵ برابر شده، اما بودجه فرهنگی بیش از ۱۲ برابر شده و تصور می‌کنیم هنوز کم است.

شیرازی‌ها مصداق و چکیده تمام افکار بزرگان حوزه شعر و ادب هستند

شهردار شیراز در این آیین تصریح کرد: شیرازی‌ها مصداق و چکیده تمام افکار بزرگان حوزه شعر و ادب هستند و این وظیفه ما را در قبال مردم و این شهر سنگین‌تر می‌کند.

محمدحسن اسدی اظهار کرد: فروردین شیراز در حالی گذشت که پذیرای میلیونی مسافران و زائران از سراسر کشور و حتی دنیا بودیم.

او از حضور هنرمندان و فرهنگوران در این مراسم تقدیر کرد و افزود: شیراز چهار مرتبه در طول ادوار، پایتخت ایران بوده که آخرین آن مربوط به دوران زندیه است و امروز هم هر گردشگری که وارد شیراز می‌شود از آثار دوران زندیه همچون؛ حمام وکیل، ارگ کریم‌خان، آب انبار وکیل، مسجد وکیل و بازار وکیل بازدید می‌کند.

شهردار شیراز تصریح کرد: مردمان خوب و اعتدال و میانه‌روی شیراز، دو مؤلفه‌ای است که موجب شده بسیاری از هم‌وطنان علاقمند به زندگی در این کلان‌شهر باشند.

اسدی تاکید کرد: شیرازی‌ها مصداق و چکیده تمام افکار بزرگان حوزه شعر و ادب هستند و این وظیفه ما را در قبال مردم و این شهر سنگین‌تر می‌کند.
ما میراث دار فرهنگی اصیل و غنی هستیم 

او در بخش دیگری از سخنانش به ظرفیت‌های شیراز و نقش مدیریت شهری اشاره و خاطرنشان کرد: ما میراث دار فرهنگی اصیل و غنی هستیم. 

این مقام ارشد مدیریت شهری شیراز با اشاره به این موضوع که این کلان‌شهر به عنوان قطب پزشکی و گردشگری وظیفه ما را دوچندان می‌کند، اعلام کرد که تفاهم‌نامه مثلت گردشگری بین شهرداران شیراز، یزد و اصفهان در آینده‌ای نزدیک مبادله خواهد شد.

امسال موزه بلدیه شیراز به بهره‌برداری می‌رسد

اسدی از تهیه و اجرای سفمونی، دانشنامه و موزه بلدیه شیراز سخن گفت و افزود: امسال موزه بلدیه به بهره‌برداری می‌رسد.

او همچنین از رونمایی سند سومین حرم اهل بیت (ع) طی روز‌های آینده خبر داد و گفت: اتفاقات خوب عمرانی و فرهنگی در شیراز در حال اجراست، به عنوان مثال؛ هم‌اینک سه خط مترو در دست عملیات عمرانی قرار دارد.

شهردار شیراز با اشاره به بودجه ۳۱ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومانی شهرداری این کلان‌شهر در سال جاری نیز عنوان کرد: ۲۵ هزار میلیارد تومان از این میزان، مربوط به حوزه عمرانی است، همچنین ۷۰۰ میلیارد تومان بودجه عمرانی به پروژه‌های محرومیت‌زدایی و ۷۰۰ میلیارد تومان دیگر هم به به محله محوری و مسجد محوری اختصاص داده شده است. 

اسدی ادامه داد: پروژه پارک بزرگ آبی در شیراز به صورت شبانه‌روزی در حال اجرای عملیات عمرانی و آکواریوم هم در حال ساخت است و قرارداد ساخت تله‌کابین و شهربازی نیز منعقد شده و قراداد ساخت باغ پرندگان هم در نیمه نخست امسال منعقد خواهد شد.

او به انتخاب شیراز به عنوان پایتخت زیست‌محیطی آسیا، شهر جهانی صنایع دستی، عضویت در متروپلیس و عضویت هیئت مدیره شهر‌های تاریخی جهان به عنوان بخشی از افتخارات این کلان‌شهر اشاره کرد و گفت: مدیریت شهری به صورت شبانه‌روزی در تلاش است تا بخشی از دین خود را نسبت به مردم شیراز ادا کند.

شهردار شیراز همچنین خواستار همراهی بزرگان این شهر شد و تاکید کرد: شیراز ۱۴۰۴ با شیراز امروز قطعا متفاوت خواهد بود.

فراهم شدن مقدمات راه‌اندازی دفتر تاریخ شهر شیراز

معاون فرهنگی شهردار شیراز در این آیین اظهار کرد: شیراز شهر مکتب‌ها، مکتب‌خانه‌ها، حجره‌ها و حوزه‌ها، گلستان‌ها، بوستان‌ها و هنرمندان زیادی است؛ هنرمندانی که در طول تاریخ جور این شهر را کشیده‌اند.

محمدعلی چوبینی ادامه داد: این شهر با همه شهرتش، همچنان راز و رمز‌های کمتر شناخته‌شده‌ای دارد و بعضی مردم آن هنوز در کوچه پس کوچه‌ها قدم نزده‌اند و از همین باب با هدایت مدیریت محترم شهری، راهنمایی بزرگان، فرهیختگان این شهر و شورای شهر شروع کردیم که بتوانیم این اتفاق را رقم بزنیم.

دایرةالمعارف و سمفونی شیراز به عنوان آثاری ماندگار در دست اجرا قرار دارد 

او با بیان اینکه ما اتفاقات خوبی را برای معرفی هرچه بیشتر شهر شیراز خواهیم داشت، اعلام کرد: دایرةالمعارف و سمفونی شیراز به عنوان آثاری ماندگار در دست اجرا قرار دارد.

معاون شهردار شیراز از فراهم شدن مقدمات راه‌اندازی دفتر تاریخ شهر شیراز سخن گفت و افزود: در سال‌های گذشته توجه ویژه‌ای به حفظ و احیای بافت تاریخی شیراز شده است، اما از طرفی کمتر به گردشگری باغات توجه شده که این مهم با رویکرد احیای باغات قصردشت نیز در دستور کار قرار گرفته است.

چوبینی اضافه کرد: از آنجا که ادبیات، سوغات کلان‌شهر شیراز محسوب می‌شود، حوزه شعر را امسال بازگشایی خواهیم کرد تا این جهان‌شهر به تراز واقعی خود برسد.

رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری شیراز همچنین با بیان اینکه ساخت بیش از ۱۷ هزار مترمربع فضای ورزشی امسال در شیراز آغاز شده و تا سال آینده به نتیجه می‌رسد، گفت: بزرگترین دارایی و سرمایه این شهر، مردم بلندنظر، سخاوتمند و با فرهنگ و قدرشناس آن هستند.

جلد نخست دانشنامه شیراز تابستان امسال به اتمام می‌شود 

مدرس دانشگاه شیراز و گردآورنده دانشنامه شیراز نیز در آیین نکوداشت روز شیراز بیان کرد: پیشینه دایرةالمعارف نویسی در ایران سابقه کهنی دارد و نخستین کتاب در دوره ساسانیان به میزان هشت جلد نوشته شد.

مصطفی ندیم با بیان اینکه طی چند دهه اخیر به دانشنامه نویسی توجه جدی شده است، افزود: عنوان جلد نخست دانشنامه شیراز، مربوط به مفاخر و بزرگان است.

او خاطرنشان کرد: به جز افرادی که در شیراز زاده شدند و در این خاک آرمیدند، افرادی زیادی داریم که از شهر‌های دیگر وارد شیراز شدند، چون این شهر را امن می‌دانستند و روحیه مدارا جویی مردمان آن، حتی حکام را تحت تاثیر قرار می‌داده است.

این مدرس دانشگاه شیراز یادآور شد: شیرازی‌هایی که به خارج از ایران رفتند به ویژه در دوره صفویه جزو ادبیان و اطبا بودند، البته هفت شهر هم در جهان داریم که هم نام شیراز هستند.

ندیم با بیان اینکه در خصوص بزرگان در دانشنامه شیراز، تقسیم‌بندی انجام شد، گفت: تا کنون بیش از ۹۰۰ مدخل در خصوص ادیبان نوشته شده است.

به گفته او، جلد نخست این دانشنامه تابستان امسال به اتمام می‌رسد.

گردآورنده دانشنامه شیراز با بیان اینکه بخش اول جلد نخست این دانشنامه به مفاخر و بزرگان، و عنوان جلد دوم به خوراک و فرهنگ اختصاص داده شده، گفت: چهار فصل بودن شیراز موجب شده تا تنوع خوراکی در آن بالا باشد.

ندیم عنوان جلد سوم را آرامستان‌های شیراز معرفی کرد و افزود: بیشتر آرامستان‌های شیراز گلگشت و تفرجگاه بوده است و همچنین یکی از مشهورترین قبرستان‌های جهان اسلام به نام دارالسلام در شیراز است که قدمتی ۱۴۰۰ ساله دارد و همین امر که می‌طلبید که عنوانی از این دانشنامه، به این مهم اختصاص داده شود.

او همچنین عنوان جلد چهارم را فرهنگ عامه، عنوان جلد پنجم را ادبیات شفاهی و عنوان جلد ششم را آثار تاریخی شیراز معرفی کرد و گفت: شیراز بدون هیچ تعصبی در ایران جایگاه نخست از نظر آثار تاریخی دارد، چرا که چند دوره مرکز حاکمیت بوده است.

این مدرس دانشگاه عنوان جلد هفتم را هم جغرافیای تاریخی اعلام کرد.

مسئولان از خدمت به مردم شیراز خسته نشوند

بازیگر پیشکسوت شیرازی با تاکید بر این موضوع که مردم شیراز همیشه قدردان کسانی هستند که قدمی برای آسایش و آبادانی آنها برداشته‌اند، گفت: بنابراین مسئولان هم نباید از خدمت به چنین مردمانی خسته شوند.

محمود پاک‌نیت از تمام کسانی که تلاش می‌کنند نام این شهر بر تارک تمام شهر‌های ایران بدرخشد، تقدیر و بیان کرد: معتقدم شیراز باید الگویی باشد برای همه شهر‌ها و شهرداری‌های ایران و این مهم با کمک همه شهروندان و مسئولان شهری و استانی رقم می‌خورد.

دیگر بازیگر شیرازی حاضر در این مراسم نیز بیان کرد: افتخار بنده این است که در شیراز به دنیا آمدم و زیر سایه احمد بن موسی (ع) بزرگ شدم.

محمد فیلی با بیان اینکه مدیون بزرگان پیشکسوتی، چون محمود پاک‌نیت، مهدی فقیه، استاد هودی و …هستم، عنوان کرد: هنر همه مدیران باید این باشد که آثار ماندگاری از خود به جای بگذارند که خوشبختانه مدیریت شهری شیراز آوازه ایران است.

باشگاه خبرنگاران جوان فارس شیراز