به نقل از «بازار نیوز»

فروش نفت لازم است

تاریخ انتشار: ۱۵ مرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۶۷۲۹۶۳

نرسی قربان، کارشناس انرژی معتقد است نوع نگاه سیاستگذاران به نفت است که می‌تواند آن را به طلای سیاه یا بلای سیاه تبدیل کند. به عقیده او نفت در کشور به عنوان کالایی مصرفی مورد استفاده قرار می‌گیرد در حالی که در برخی کشورها، نفت به عنوان کالایی سرمایه‌ای در جهت پیشبرد مقاصد مختلفی همچون توسعه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آنچه باید در مورد نفت به آن اشاره کرد، این است که ماهیت این کالا ممکن است به گونه‌ای باشد که هم بلا شود و هم طلا. مشروح گفت‌وگو با نرسی قربان را در ادامه می‌خوانید.

وابستگی بودجه و به‌طور کلی اقتصاد کشور به نفت چه در زمان وفور منابع نفتی و چه در زمان تحریم، محل اختلاف بوده است. در زمانی که قیمت نفت بالا بود هرگونه صحبت مبنی بر کاهش وابستگی به نفت به دست فراموشی سپرده و برای مدتی از تیتر خبرها نیز حذف می‌شد. اما درست در زمانی که کشور با انواع تحریم‌ها مواجه شده و فروش نفت به سختی صورت می‌گیرد، مجددا موضوع کاهش وابستگی به نفت سر تیتر اخبار اقتصادی و سیاسی کشور می‌شود. نفت در ایران بلاست یا طلا؟

وابستگی بودجه به نفت چه در زمان تحریم و چه در دوران وفور درآمدهای نفتی وجود داشته و همان‌طور که عنوان کردید‌، فقط زمانی از تیتر خبرها حذف شده و زمان دیگری دوباره به سر تیتر اخبار بازمی‌گردد. اما آنچه در تمام این سال‌ها مشخص است و تغییری نکرده‌، وابستگی اقتصاد کشور به نفت است. وابستگی که می‌تواند سر منشا نوسان‌ها در اقتصاد را ایجاد کند. اگر بخواهم سیر تاریخی وابستگی بودجه به نفت را عنوان کنم، حدود 60 سال می‌شود در واقع کاهش وابستگی به عایدی‌های نفتی از زمان نخست‌وزیری دکتر مصدق به وجود آمد. در تمام این 60 سال نفت نه به عنوان کالای سرمایه‌ای برای پیشبرد مقاصد توسعه‌ای که به عنوان یک منبع درآمدی مهم و عمده برای کشور بود که برای مخارج یومیه مورد استفاده قرار می‌گرفت. منابع حاصل از فروش نفت باید برای سرمایه‌گذاری‌های آینده به کار گرفته شوند نه برای مخارج روزمره دولت.

آیا همین دیدگاه درباره نفت است که باعث می‌شود بیشتر خام‌فروشی کنیم؟

خام‌فروشی مساله‌ای مختص به ایران نیست و بیشتر کشورهای صادرکننده نفت این مساله را دارند، زیرا راحت‌ترین راه فروش نفت به صورت خام است. فرآورده‌های نفتی در دو گروه فرآورده‌های باارزش و کمتر ارزشمند قرار می‌گیرند. با پالایش نفت محصولات ارزشمندی از قبیل بنزین، گازوییل و... ایجاد می‌شود که البته تقاضای زیادی نیز دارند. از سوی دیگر نفت کوره نیز از فرآورده‌هایی است که کمتر می‌ارزد ولی همراه پالایش نفت خام تولید می‌شوند که تقاضای کمتری برای صادرات آن وجود دارد. خام‌فروشی یا فرآورده فروشی موضوعاتی است که همواره بین اقتصاددان وجود داشته است. عده‌ای معتقد بودند که می‌توان بخشی از نفت را فرآوری کرد تا مواد با ارزش آن را به قیمت‌های بالاتری فروخت تا هم تنوع محصولی باشد و هم کمتر خام‌فروشی کنیم. عده دیگری معتقد بودند چون تصفیه و پالایش نفت هزینه‌بر است، بهتر است نفت را به صورت خام صادر کرد و از عایدی آن سرمایه‌گذاری در امور زیربنایی و توسعه‌ای ایجاد شود. البته که در شرایط فعلی نفت هم تصفیه و پالایش می‌شود، چرا که مصارف داخلی کشور مانند بنزین و گازوییل بالاست و این کار برای کاهش وابستگی به واردات خارجی انجام می‌شود.

در سال‌های گذشته میزان تولید و صادرات ایران بالا بوده است و قبل از انقلاب غیر از یک سال که به مرز 6 میلیون رسید، میانگین تولید به بیش از 5 میلیون رسیده بود. ایران و ونزوئلا هر دو گرفتار تحریم هستند و ونزوئلا نیز چندی پیش با کودتایی نافرجام روبه‌رو بود با این حال 450 هزار بشکه نفت تنها به چین صادر می‌کند . چرا ایران با وجود ذخایر زیاد نفتی نتوانسته آن‌طور که باید در عرصه‌های جهانی نفت تاثیرگذار باشد؟

ما و ونزوئلا هر دو تحریم بانکی و نفتی داریم، به همین دلیل پتانسیل تاثیر‌گذاری بر بازارهای نفتی کم می‌شود. ونزوئلا بزرگ‌ترین ذخایر نفتی دنیا را دارد اما طبق برخی آمارها صادراتش به یک میلیون و 100 هزار بشکه رسیده است. در مورد قسمتی که از تولید ایران قبل از انقلاب گفتید باید این نکته را خاطرنشان کنم که مصرف داخلی در آن سال‌ها حدود 400-300 هزار بشکه در روز بود در حالی که در شرایط فعلی به یک میلیون و 800 هزار بشکه در روز رسیده است. در خصوص تولید هم باید گفت که ایران نسبت به 30 یا 40 سال گذشته، کمتر نفت تولید می‌کند و این کاملا منطقی است، چراکه بعد از مدتی میدان‌های نفتی فرسوده می‌شوند و برای تولید بیشتر نیاز به تکنولوژی برتر و سرمایه‌گذاری زیاد است. یکی از دلایلی که نمی‌توان آن طور که باید از فرصت نعمت نفت استفاده کرد، مشکلات کشور در ایجاد رابطه موثر با سایر کشورهاست. به همین دلیل است که شرکت‌های بین‌المللی بزرگ در صنعت نفت و گاز ایران سرمایه‌گذاری نمی‌کنند و حاضر نیستند به کشور بیایند در نتیجه تولید کم می‌شود. البته که این موضوع ارتباطی با ذخایر نفتی ندارد. همان‌طور که گفته شد، ونزوئلا بزرگ‌ترین ذخایر نفتی را دارد اما نمی‌تواند تولید کند حال آنکه آمریکا با یک‌سوم ذخایر نفت ایران، 4برابر کشور نفت تولید می‌کند. لازمه برخورداری از قدرت و نفوذ نفت در بازار استفاده از تکنولوژی برتر و جذب سرمایه‌گذاری برای توسعه است. این امر زمانی محقق می‌شود که اولا رابطه خوبی با دنیا داشته باشیم و دوما سیستم قانونگذاری در کشور به گونه‌ای تغییر کند که امکان تسهیل جذب سرمایه‌گذاری خارجی در صنعت نفت به وجود آید. در این صورت میلیاردها دلار سرمایه برای توسعه صنعت نفت و گاز به کشور می‌آید که می‌توان امید به بهبود شرایط و بهره‌برداری از میدان‌های نفت و گاز داشت. البته که ورود سرمایه خارجی به کشور در چند سال اخیر با مسائلی همچون تحریم مقارن شده که ضربه‌ای به این صنعت زده است.

در سال‌های اخیر انرژی‌های جایگزین فراگیر شده که ممکن است در آینده استفاده از نفت به کمترین حد خود برسد. در این راستا دو دیدگاه وجود دارد، برخی معتقدند که باید نفت را تا جایی که می‌توان تولید و صادر کرد که در این صورت ممکن است زود تمام شود و برخی دیگر هم به نفت به عنوان منبعی میان نسلی می‌پردازند و معتقدند که باید آن را برای استفاده از نسل آینده نگه داشت و صادر نکرد.

انرژی‌های جایگزین باعث می‌شود که به استخراج نفت مبادرت کنیم چون ممکن است انرژی‌های جایگزین در آینده ارزان‌تر از نفت تولید شوند. در سال‌های آینده ما با قله تقاضا برای نفت مواجه خواهیم شد که از آن تاریخ به بعد تقاضا برای نفت افزایش پیدا نمی‌کند بلکه کاهش می‌یابد؛ اما واقعیت این است که نفت همچنان مورد استفاده قرار می‌گیرد مگر اینکه انقلابی در صنعت انرژی‌های تجدیدپذیر ایجاد شود و تکنولوژی‌ای روی کار آید که جایگزین نفت شود. اما نکته بعد در خصوص میزان تولید و ذخایر نفت کشور است. ذخایر ایران حدود 150 میلیارد بشکه نفت است. حتی اگر در روز 6 میلیون بشکه نفت نیز تولید شود‌، به میزان ذخایر آسیبی وارد نمی‌شود. از سوی دیگر عدم تولید در زمان حال به بهانه استفاده از آن برای نسل‌های آینده ممکن است محقق نشود. بنابراین باید برای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها نفت بیشتری فروخت. در واقع مزیت تولید حداکثری در ورود عایدی‌ها به کشور برای سرمایه‌گذاری در توسعه صنعت نفت و گاز و سایر صنایع است. البته این امر زمانی محقق می‌شود که به نفت به عنوان کالای سرمایه‌ای و نه کالایی برای رتق و فتق امور بنگریم تا در سایه آن جوانان بتوانند اشتغال داشته باشند و به نفع مردم بوده و به رفاه‌شان در بلندمدت افزوده شود.

نفت در ایران بلاست یا طلا؟

نفت هم کالایی است مانند کالاهای دیگر که با سیاستگذاری‌های مختلف می‌توان بهترین استفاده‌ها را از آن کرد یا آن را هدر داد. نفت در تاریخ ایران با سیاست عجین شده در نتیجه مورد توجه همه سیاستمداران چه داخلی و چه خارجی است. تفاوت دیدگاه‌ها به نفت در کشورهای مختلف، تفاوت در برخوردشان با این نعمت است. نفت در برخی کشورها کالای سرمایه‌ای است حال آنکه در برخی دیگر از کشورها کالایی مصرفی به حساب می‌آید. درآمدهای نفتی باید صرف سرمایه‌گذاری‌های بیشتر در جهت بهبود اوضاع و رفاه مردم شود نه اینکه در بودجه به عنوان یکی از منابع مهم درآمدی مورد استفاده قرار گیرد.

اقتصادآنلاین

لینک کوتاه خبر: bzna.ir/000EdV برچسب ها: نفت ، منابع نفتی ، بازارنیوز

منبع: بازار نیوز

کلیدواژه: نفت منابع نفتی بازارنیوز

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت bazarnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «بازار نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۶۷۲۹۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مردم در مقابل سرمایه گذاری در بخش تولید باید مطمئن باشند سود تضمینی دریافت می کنند

جوکار رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس در خصوص لایحه اصلاح قانون مالیات های مستقیم و پیشنهاد دولت مبنی بر کاهش مالیات عملکرد تولید خاطرنشان کرد: کسانی که در بخش تولید در کشور فعالیت دارند، در واقع در حال ارائه خدمت به مردم هستند. این افراد سرمایه خودشان را در خدمت اقتصاد کشور قرار داده اند. هر چقدر این بخش را تقویت کنیم، اقتصاد کشور رو به بهبودی می رود و سطح زندگی مردم افزایش می یابد. بنابراین، باید حمایت حداکثری از تولید در دستور کار باشد.

محمد صالح جوکار رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس در گفت و گو با قدس خاطرنشان کرد: در طرف مقابل، کسانی که در عرصه های سفته بازی و سوداگری فعال هستند، تنها سود و منافع خودشان را در نظر دارند و به ضرر اقتصاد کشور عمل می کنند. مقابله با این فعالیت ها و اخذ مالیات از این حوزه ها می تواند کارگشا باشد. به نحوی که تولید از جذابیت بیشتری برخوردار شود و سرمایه ها به این حوزه سوق داده شود.

جوکار گفت: در نظر گرفتن مشوق های مالیاتی برای سرمایه های خرد مردمی می تواند به جذب سرمایه ها به بخش های مولد اقتصاد کشور کمک کند. نیاز است در کنار این مشوق ها به اعتمادسازی برای مردم اقدام کنیم. مردم باید مطمئن باشند که در مقابل سرمایه گذاری هایی که انجام می دهند، سود تضمینی دریافت می کنند. در این صورت است که سرمایه هایشان را در بخش های مولد اقتصاد کشور به کار می اندازند.

وی ادامه داد: با توجه به پیشنهاداتی که در لایحه اصلاح قانون مالیات های مستقیم مبنی بر کاهش مالیات عملکرد تولید، در نظر گرفتن مشوق های مالیاتی برای سرمایه گذاری های خرد مردمی و مقابله با سوداگری این لایحه مهم ترین لایحه دولت در راستای تحقق شعار سال است. رویکرد دولت در اعطای مشوق های هدفمند در زمینه مناطق کمتر برخوردار زمینه را برای توسعه متوازن کشور نیز فراهم خواهد کرد.

جوکار گفت: امروز اگر مردم دارایی هایشان را در بازارهایی مانند سکه، طلا و ارز سرمایه گذاری می کنند، به این دلیل است که می خواهند ارزش پول خودشان را حفظ کنند. در شرایطی که بتوانیم به مردم در خصوص سود حاصل از سرمایه گذاری شان اطمینان دهیم، قطعاً آن ها ترجیح می دهند سرمایه هایشان را در بازارهای مولد به کار بیندازند.

رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس خاطرنشان کرد: ایجاد ثبات اقتصادی در کشور و کنترل تورم می تواند بستری برای اجرای پیشنهادات مطرح شده در لایحه اصلاح قانون مالیات های مستقیم باشد. این لایحه با این ویژگی ها باید با فوریت در مجلس مورد بررسی و تصویب قرار بگیرد.

گفتنی است، سال جاری با عنوان جهش تولید با مشارکت مردم نامگذاری شده است. به عقیده بسیاری از کارشناسان، تحقق این شعار مستلزم رونق بخشیدن به تولید و مقابله با فعالیت های مخرب در کشور است.

لایحه اصلاح قانون مالیات های مستقیم با هدف مقابله با سوداگری توسط دولت به مجلس ارائه شده است. کارشناسان اعتقاد دارند که دولت با ارائه این لایحه، اولین گام را در راستای بهبود وضعیت اقتصاد کشور به نفع تولید برداشته است. به زعم آنان، حالا مجلس وظیفه دارد به سرعت به بررسی این لایحه بپردازد و با تصویب آن قدم موثری در زمینه حمایت از تولید بردارد.

در لایحه اصلاح قانون مالیات های مستقیم، پیشنهاداتی همچون کاهش مالیات عملکرد تولید به میزان 40 درصد، حمایت از صادرات و شرکت های صادرات محور، معافیت مالیاتی مناطق آزاد، مشوق های مالیاتی برای سرمایه گذاری های خرد مردمی و معافیت های مالیاتی 100 درصدی برای سرمایه گذاری در مناطق کمتر برخوردار مطرح شده است.

ارائه مشوق‌های مالیاتی جدید به بخش تولید که در لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم مطرح شده است، نظیر اعطای معافیت 100 درصدی سرمایه‌گذاری در مناطق کمتر برخوردار یا اعطای مشوق‌های هدفمند در جهت جلوگیری از خام‌فروشی صنایع و توسعه زنجیره ارزش، جذابیت و رقابت پذیری صنعت و تولید کشور را برای سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی داخلی و همچنین بازارسازی در بازار جهانی افزایش‌ می‌دهد.

زهرا طوسی