به نقل از «دانا»

غم‎زدگی به سبک سالن ورزشی زنانه/ ویترینی از جنس سالخوردگان

تاریخ انتشار: ۳۰ مرداد ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۸۴۰۱۰۳

هنوز اذان مغرب را نگفته‌اند و نمازگزاران پیر و جوان کم‌کم با آستین‌های بالا زده خود وارد صحن مسجد می‌شوند. یک به یک صف‌ها را پر می‌کنند و تقریبا پنج ردیف تشکیل شد. ترکیب سنی به کهنسالی می چربد و جمعیت جوان کم به نظر می رسد.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از تبریز بیدار، سالنی که بدور از چشمان سرزنش‎گر و کنجکاو گویی از مسجد جدا شده اما چسبیده به دیواره مسجد است؛ صدای ناهنجاری، سالن را فرا گرفته، صبح یک روز تابستانی است و زنان دور هم جمع شده اند، نه برای نماز و مجلس ختم که این روزها کارکرد مساجد در ان خلاصه شده؛ آمده‌اند تا در کنار هم تمرین یوگا کنند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

آری اینجا اینجا باشگاه ورزشی مسجدی در همین تبریز است.

این‌جا همه کلیشه‌ها شکسته شده است، تمیز و به دور از غم‌زدگی ا‌ست. در سالن مسجد همه روی زیرانداز یوگا نشسته‌اند و با صداهای ناهنجار مربوط به همان ورزش، یوگا تمرین می‌کنند.

هر از گاهی صدای اذان هم از مناره های ساختمان بغلی بلند می‌شود.

اعتدال گرایی با تمثیل بهشت برای مسلمانان اشرافی

در حوالی همان مسجد یک سالن ورزشی نیز وجود دارد اما زنان این سالن  را ترجیح می دهند و در ادبیات عامیانه خود از آن به نام «سالن مسجد»! یاد می کنند.

از آن مسجد لاکچری اما نیمه کاره آن سوی شهر به یک مسجد لاکچری و نیمه‎کاره دیگر در همان حوالی رهسپار می‎شویم.

مسجدی که نمای آن شبیه به یکی از ابنیه مهم جهان اسلام ساخته می‌شود.

خبری از سنگرسازی نیست؛ تمثیل بهشت روی زمین است برای مسلمانان اشرافی.

می گویند این مسجد محل اعتدال است و وجود پایگاه بسیج آن را به افراط می کشاند و فعلا به مصلحت نیست!

بچه‌های مسجد می‌گویند که قدم همه در مسجد محترم است اما جانب اعتدال رعایت شود!

البته اعتدال را هر کس به رای خویش تفسیر می کند.

خبرها رسیده که متولی این مسجد لاکچری در یکی از لاکچری ترین محله های تبریز، قصد ساخت مسجدی دیگر در یکی از مکان های دیگر شهر داشت که زمین آن هبه نشد!

اشرافی‌گری سال‌ها است وارد حوزه‌های معنوی در جامعه شده است؛ این دو مسجد در همین تبریز نمونه‌ای از آنها است. سال ها است گرفتار اشرافی‌گری در ابعاد معنوی شده‌ایم. این مساجد نخستین مسجد نیستند که به این شکل ساخته شده است.

به یکی دیگر از مساجد در محلات پایین تر می روم تا شاید صفای پایین شهری را در مساجد آنها هم دیدیم.

هنوز اذان مغرب را نگفته‌اند و نمازگزاران پیر و جوان کم‌کم با آستین‌های بالا زده خود وارد صحن مسجد می‌شوند. یک به یک صف‌ها را پر می‌کنند و تقریبا پنج ردیف تشکیل شد. ترکیب سنی به کهنسالی می چربد و جمعیت جوان کم به نظر می رسد.

 حال برای شروع گفت‎وگو به سراغ یکی از قدیمی‎های مسجد می‎روم. آقای ابراهیمی بعد از کلی اخم و تخم به سوال ما در خصوص کارکرد دیروز و امروز مساجد گفت: مساجد از قدیم مرکز گردهمایی‎ جوانان محله برای فعالیت‌های مختلف بوده  اما متاسفانه این روز‌ها نه تنها این نقش‎ کم‎رنگ شده، بلکه حضور جوانان هم در مسجد نسبت به قبل بسیار کاهش یافته است.

وقتی از او علت را می پرسم با دلی پر جواب می دهد: چرا باید در مسجد مدت‌ها بسته باشد؟ چرا باید در ترکیب هیات امنا جوانان حضور نداشته باشند؟ چرا روحانی مسجد نباید برای جوانان وقت بگذارد؟ مسجد باید رابطه خود را با جوانان برقرار و مستحکم کند؛ حضور جوانان و روحیه‌های بسیجی می‎تواند محیط مسجد را زنده، پرنشاط و لبریز از امید کند و برای خود جوانان هم مفید باشد.

در لابلای حرف های دو طرف ما، جوانی وسط بحث آمده و می گوید: امام جماعت در جذب جوانان نقش مهمی دارد و باید ارتباط خوب و مداومی را هم با جوانان ایجاد کند تا این ارتباط منجر به تشویق آن‌ها برای ورود به مساجد شود.

وی که از اخلاق خادمان مسجد گلایه داشت چنین ادامه می دهد:  اولین قدم در جذب جوان و نوجوان در مسجد،اخلاق و رفتار خادمان و امام جماعت است که ویترین مسجد هستند؛ اگر در این ویترین محصولی خراب و یا زشتی دیده شود، آن وقت دیگر نه می‎توان جوانان را به این محیط جذب کرد و نه می‎توان آینده خوبی را برای مساجد متصور شد.

نماز مغرب شروع و دل‌ها با ندای تکبیر روانه آسمان شد؛ امام جماعت جوان آیات الهی را قرائت می‎کرد و رعایت سن و سال افراد مسن و کم صبری جوانان را هم داشت.

نماز دوم که به پایان رسید، بسیاری از افراد برای دعا‌های پایانی منتظر نماندند و بدون توجه به اعمال پایانی نماز، به سمت درب‎ خروج روانه شدند؛ یک صفحه قران تلاوت شد و خادم مسجد همه را به بیرون دعوت کرد و من لاجرم از صحن مسجد خارج شدم.

در فضای بیرونی مسجد به سراغ یکی از جوانان فعال در پایگاه بسیج رفته و هم صحبت شدم.

دل پری از برخی مسجدی‌ها داشت و می گوید: امروزه مساجد ما مکانی برای افراد سن بالا شده‎ و جوانان در مساجد دیده نمی‎شوند و این بزرگترین غفلت است. چرا وقتی فلان جوان که به ظاهر پوشش مدنظر مسجدی ها را ندارد، باید کلی حرف بشنوم که مثلا حرمت مسجد را نگه نداشته است؟

وی حرف های دلش را اینگونه ادامه می دهد: چرا مساجد فقط محل نماز شده است؟ چرا به ما اجازه فعالیت فرهنگی و تشکیلاتی می‎دهند، اما چرا فعالیت مساجد تنها به برگزاری مراسم ختم و منبرهای تکراری برای افراد مسن تبدیل شده است؟

تلاش برای صحبت با امام جماعت مسجد به نتیجه نرسید و حاج آقا بعد از اقامه نماز و دعا، به سرعت باد از مسجد خارج شد.

انتهای پیام/ 

منبع: دانا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۸۴۰۱۰۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تمرین نخستین رفتارهای تشکیلاتی و سیاسی در مساجد/مسجد باید جامعه را تربیت کند

به گزارش قدس خراسان، مساجد از صدر اسلام نقش اساسی در پیشبرد اهداف فرهنگی، علمی و سیاسی اسلام داشتند و پایگاهی برای فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی بوده‌اند، این نقش مساجد در پیش از انقلاب نیز رونق خاصی در برخی مساجد شاخص شهر مشهد داشت که در نتیجه این فعالیت‌ها در مساجد انقلاب به بلوغ خود رسیده و در سال ۵۷ به پیروزی رسید.

مساجد پس از انقلاب نیز به روند رو به رشد ادامه دادند اما با افزایش جمعیت و تأسیس بیشتر مساجد در مشهد کم‌کم این فعالیت‌ها در برخی مساجد کمرنگ شده و کارکردهای سیاسی و اجتماعی مساجد به حاشیه رفته است، به‌ گونه‌ای که در برخی مساجد تنها نمازجماعت اقامه می‌شود و هیچ فعالیت دیگری صورت نمی‌گیرد.

برای بررسی علمی و دقیق این موضوع به سراغ هادی وکیلی، دانشیار گروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد رفتیم تا نظر او را در این باره جویا شویم.

وکیلی اظهار کرد: از زمان تأسیس مسجد در صدر اسلام و در زمان پیامبر اکرم(ص) مسجد یک کاربرد اساسی و بنیادی داشت که مبتنی بر آن تعریف کاربردهای متفاوتی از آن تحت نظارت شارع و رهبر دین به میدان می‌آمد و عمل می‌شد.

استاد تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه کاربرد اصلی مسجد محل عبادت است و مشخصاً کلمه مسجد از سجده و سجود می‌آید به این معنا که مسجد محل نماز خواندن است، گفت: نماز و سجده عالی‌ترین مرتبه نماز است، اما با توجه به اینکه در دین اسلام نماز بسیار توصیه شده و عمود دین خوانده شده است، مسجد به عنوان عالی‌ترین مکان عبادت در نظر گرفته شده، اما قرآن و سیره پیامبر(ص) نمی‌گوید در مسجد فقط نماز بخوان چون عالی‌ترین سطح عبادت است؛ چرا که دیگر مناسک شرعی نیز عبادت است و در مساجد انجام می‌شده و عبادت به معنای اعم در مسجد به عنوان پایگاه اصلی انجام می‌شده است.

توجه به عبادت و مسجد به معنای اعم کلمه در صدر اسلام

وی افزود: برنامه‌های عبادی همچون اعتکاف و پرداخت صدقه و زکات نیز در مسجد انجام می‌شده، این موارد نشان‌دهنده این است که در مسجد عبادات خاص و مناسک شرعی نیز انجام می‌شده، به عنوان مثال در آیه ولایت، امیرالمؤمنین(ع) در حال رکوع نماز زکات داده‌اند، بنابراین مسجد را نباید به یک حکم فقهی و نماز محدود کرد.

وکیلی درباره معنای عبادت در اسلام نیز گفت: عبادت در اسلام یک معنای اعم دارد، همان طور که حضرت محمد(ص) فرموده‌اند: «یک ساعت تفکر از ۷۰سال عبادت بدون تفکر ارزشمندتر است»، امام رضا(ع) نیز در این باره می‌فرمایند: «عبادت به فراوانی نماز و روزه نیست؛ عبادت واقعی، تفکر در کار خدای جلیل است». با این معنا بقیه عبادات مانند گفت‌وگوهای علمی نیز در مسجد انجام می‌شده است.

این استاد دانشگاه فردوسی مشهد با بیان اینکه مسجد در زمان پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) محل تدریس و بحث و گفت‌وگوی علمی بوده و جایگاه فرهنگی و علمی داشته است، عنوان کرد: اکنون نیز برخی مسجد و مجتمع فرهنگی می‌سازند که در واقع همان گستره مفهوم مسجد است؛ چرا که باید در مسجد کار فرهنگی خوب انجام شود همان کارکردی که در صدر اسلام نیز از آن استفاده می‌شده است.

وی ادامه داد: در عرصه سیاسی نیز پیامبر(ص) بسیاری از مشاوره‌های سیاسی و نظامی را در مسجد انجام می‌دادند، همچنین بسیاری از خطبه‌ها درباره امور سیاسی و کشورداری را در مسجد ایراد می‌کردند، بنابراین مسجد محل انجام عبادات به معنای کامل است.

وکیلی با اشاره به سیره پیامبر اسلام(ص) بیان کرد: در سیره پیامبر(ص) به لحاظ گروه‌های اجتماعی انحصاری وجود نداشت و در مسجد مردان و زنان در همه رده‌های سنی، همچنین فقرا و اغنیا می‌توانستند حضور داشته باشند.

استاد تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد تصریح کرد: اگر امروز بخواهیم الگوی درستی برای تمدن نوین اسلامی از مسجد داشته باشیم و عرضه و احیا کنیم، باید مسجد با تمامی کارکردهایش احیا شود، اگر مسجد را تنها به محلی برای خواندن نماز جماعت تبدیل کنیم، درِ مسجد نیم ساعت پیش از اذان باز شود و یک ساعت پس از اقامه نماز بسته شود و کارکرد دیگری برای این فضای معنوی و الهی تعریف نشود، این کار تناسبی با کارکردهایی که در صدر اسلام و در سیره معصومین(ع) در مسجد انجام می‌شده، ندارد.

وی درباره پیشینه فعالیت‌های مساجد در پیش از انقلاب گفت: در سال‌های ۲۰ تا ۵۷ و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی مسجد محل توجه و بهره‌برداری از ابعاد چندگانه خودش شد، یعنی متدینان و عالمان دینی به این موضوع بیشتر اهمیت دادند که مسجد نباید تنها محل نماز باشد، بلکه باید محلی برای تربیت جامعه و نسل جوان باشد، به همین دلیل در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ در مساجد مهمی در شهر مشهد فعالیت‌های دیگری گزارش و دیده شده، از جمله در مسجد کرامت، مسجد امام حسن مجتبی(ع)، مسجد بناها، مسجد حوض لقمان، مسجد فیل و مسجد صاحب الزمان(عج) کارکردهای چندگانه‌ای همچون کارکردهای اجتماعی، امور خیریه، تربیتی، آموزش قرآن و معارف و کلاس‌های معارف و احکام فقهی انجام می‌شده است.

تمرین نخستین رفتارهای تشکیلاتی و سیاسی در مساجد

وکیلی افزود: در این مساجد فعالیت‌ها و کنش‌های سیاسی نیز به صورت محسوس و نامحسوس در پیش از انقلاب انجام می‌شد، فعالان سیاسی در مساجد مشهد با یکدیگر آشنا می‌شدند و نخستین رفتارهای تشکیلاتی برای حرکت‌های سیاسی را تمرین می‌کردند. همچنین انجام فعالیت‌های فرهنگی، برگزاری کلاس‌های آموزشی و اردو و کوهنوردی از پایگاه‌های مساجد در پیش از انقلاب آغاز شد، به ویژه مساجد کرامت و امام حسن مجتبی(ع) که رهبر معظم انقلاب کلاس‌های آموزشی داشتند، نقش مهمی در آن زمان ایفا کردند و در پس از انقلاب نیز این برنامه‌ها اجرا می‌شد.

دانشیار گروه تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد خاطرنشان کرد: خوشبختانه پس از انقلاب نیز مساجد با همین کارکرد جلو آمدند اما متأسفانه در برخی از مساجد این کارکردها مورد توجه قرار نمی‌گیرد؛ چرا که اکنون فعالیت برخی مساجد مشهد به همان ساعات نماز جماعت محدود شده و این مکان بزرگ با سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی و هزینه‌هایی که برای ساخت آن‌ها صرف شده است، گاهی اوقات صبح تا ظهر یا بعد از ظهر و شب‌ها تنها به مجلس ترحیم اختصاص پیدا می‌کند، در حالی که برخی مساجد دیگر جلسات بصیرتی، دوره‌های تربیتی و کلاس‌های درسی برای همه گروه‌های سنی و جنسی برگزار می‌کنند.

وی با بیان اینکه باید کاری کنیم سه مکان مهم مسجد، مدرسه و خانه به هم پیوند بخورند و دارای کارکردهای مشترک باشند، گفت: بخشی از کارکردهای مدرسه را باید مسجد بر عهده بگیرد و برعکس برخی کارکردهای مسجد مانند اقامه نماز جماعت را مدرسه اجرا کند، خانواده نیز باید به ‌گونه‌ای با مسجد و مدرسه در ارتباط باشد تا این سه مکان مکمل یکدیگر باشند، اگر بتوانیم این‌ها را به درستی با یکدیگر مرتبط کنیم و خانواده‌ها کودکانشان را درون این مثلث تربیت کنند، نتایج خوب فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی حاصل می‌شود.

خبرنگار: فریده خسروی