"بانوی سردار"؛ از واقعییت تا تخیل
تاریخ انتشار: ۶ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۹۳۰۶۵۹
آفتابنیوز :
سرویس فرهنگی*- اخیرا شبکه 3 اقدام به بازپخش سریال «بانوی سردار» که قبلاً از شبکه استانی جهار محال بختیاری پخش شده نموده است. پخش این مجموعهی تلویزیونی واکنشهای متفاوتی در فضای مجازی را در نفی و اثبات موضوع به دنبال داشت. پیش از بیان هر نکتهای دراین مورد باید اذعان کرد که نقد به مفهوم تخریب و یا فقط بیان عیبها نیست بلکه در یک نقد منصفانه و علمی محاسن و معایب موضوع یکجا بیان میگردد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
از جهتی باید از سیمای جمهوری اسلامی تقدیر نمود که برای اولین بار هر چند ناقص و پر از ایراد و ابهام به یکی از اسطورههای بختیاری پرداخته است. اگر چه هنوز چند قسمت از این سریال بیشتر پخش نشده و هرگونه قضاوت ممکن است پیشداوری محسوب گردد، اما ضمن احترام به تمام دست اندرکاران این ی تلویزیونی، ذکر برخی از محاسن و معایب سریال جهت تنویر افکار علاقمندان خالی از لطف نیست.
الف- محاسن
1-موسیقی تیتراژ، پایانی و متن سریال بسیار فاخر و از نظر مضمون و محتوا بیانگر رشادتهای دلاورمردان و شیرزنان بختیاری که در پهنای طبیعی و دشواریهای سیاسی و حوادث مرگبار همیشگی روزگاران مقاومت و پایداری کردهاند و خدنگوار در بستر تاریخ و زندگی نسلی پس از نسلی زیسته و سرافراز ماندهاند.
2-نغمهها و آواهای ماندگار سلطان آواز بختیاری با لحن بعضاً حزنانگیز از جلوههای دلنشین و بسیار زیبای این مجموعه است.
3-پرداختن به موضوعاتی نظیر سوارکاری، تیراندازی زنان و مردان بختیاری و به تصویر کشیدن بخشهای از سرزمین بحتیاری-بهشت گمشده-جلوههای زیبا و حیرتانگیز سریال است که هر بینندهای را محو تماشای این صحنهها مینماید.
اگر چه این محاسن، قسمتهای جذاب و دیدنی سریال است، باید اذعان نمود که این موارد بیشتر به فرهنگ، سنن، جغراقیا و خصلتهای ذاتی قوم بختیاری برمیگردد و به دست اندرکاران سریال ارتباطی ندارد.
ب-معایب
ایرادها و معایب این مجموعهی تلویزیونی را میتوان در دو جنبه مورد بررسی قرارداد: ایراداتی که به شکل و ساختار ظاهری سریال بر میگردد(ایرادات شکلی) و ایراداتی که به محتوا و متن سریال وارد است (ایرادات محتوایی)
1-ایرادهای شکلی
گویش بازیگران (گویش استفاده شده در سریال) با گویش و لهجه بختیاری سنخیتی ندارد، اگر چه از زمان این واقعه تاکنون قریب یک قرن میگذرد و گویش بختیاریها دچار تغییرات زیادی شده است، اما زبان گفتاری سریال حتی با گویش و لهجه کنونی بختیاری هم مشابهتی ندارد.
فضای مکانی و زمانی سریال، ادبیات گفتاری آنان با زمان واقعه متفاوت است. بهتر بود، از بازیگران و کارشناسان بختیاری یا از کسانی که بر جزئیات مکانی، تاریخی و گویشی احاطه و تسلط داشتند، استفاده میشد.
پوشش بازیگران با لباس و پوشش کنونی بختیاری-چه برسد به صد سال قبل –سنخیت نداشته و ندارد.
تاکید بر باورها و سنتها(عرفی یا اعتقادی) اگر چه پسندیده است، اما به نوعی دخالت ذهنیات و فضای کنونی در متن سریال است که باعث دور شدن از حقیقت و تحریف تاریخ میشود.
دکلمهها و دیالوگهای بانوی سردار و اشعاری که بر زبان میآورد، از زیبای سریال میکاهد و تناسبی با حال و هوای سریال ندارد.
غارت و غارتگری دربین جماعتی اندک از اقوام مرسوم بوده و موضوعی غیرقابل انکار است، اما به گونهای که در سریال مطرح شده، نوعی کملطفی و دهنکجی و بد جلوه دادن است، که با روحیات سلحشوری و مردانگی بختیاریها تناسبی نداشت و اصولاً نیازی به تصویر کشیدن این صحنهها هم نبود.
2- ایرادهای ماهیتی
بارزترین ایراد سریال، از نظر ماهیتی این است که ماهیت و محتوای سریال از حقیقت تاریخی فاصله گرفته و آمیخته به نوعی تخیل و احساس گردیده است. وارونه جلوه دادن حقایق تاریخی و یا آمیختگی تاریخ با تخیل و احساس باعث شده تا این حقیقت تاریخی رنگ و صبغه افسانه به خود بگیرد و به یک افسانه تبدیل شود؛ تا جایی که بی بی مریم تاریخی-این اسطوره ملی بختیاری-با بی بی مریم سریال کاملا ًمتفاوت باشند. اتکاء به تاریخ شفاهی غیرمستند، عدم استفاده از منابع دسته اول، مشورت نگرفتن از مطلعین تاریخ بختیاری، عجله در تدوین، سطحینگری، قهرمانپروری، تخیل و احساس باعث این تحریف شده است.
عدم احاطه وتسلط عوامل سریال به تاریخ حتی در بدیهیترین و ابتداییترین مسایل نظیر، سن محمدعلی خان که دو سال بزرگتر از علیمردان خان بوده-در متن سریال علیمردان را بزرگتر معرفی نموده-کاملاً مشهود است و یا انگلسیها در حد فاصل سورشجان تا چغاخور به دنبال کدامین مخازن نفتی میگشتند؟ تمرین" چلوگه بازی" با رقص چوب بازی بختیاری، کدامین سنخیت را دارد؟... و موارد فراوان دیگر که بیان آنها موجب اطاله و تفصیل میشود دلیل بر اثبات این تحریف و وارونگی –احتمالاً از سر بیاطلاعی و ناخواسته-است.
مطابق یک اصل علمی و پژوهشی هر موضوعی را باید در ظرف زمان و مکان خود سنجید و تحلیل کرد نه اینکه با نگاه و ذهنیت امروزی به تحلیل یک رویداد در صد سال و اندی قبل پرداخت، چنانکه دست اندرکاران سریال بانوی سردار اینگونه عمل نمودهاند و عملکرد بی بی مریم در این سریال با ذهنیات و فضای حاکم بر جامعه مطابقت دارد، به طوری که در قسمتهایی از این سریال ببیننده حس میکند کلاس معارف و یا درس اخلاق است.
*عزتاله عبدالهی نوروزی
منبع: آفتاب
کلیدواژه: سریال بانوی سردار تلویزیون ایل بختیاری بی بی مریم بختیاری
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۹۳۰۶۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کتاب «چالشهای تاریخی» اثر سلیمی نمین رونمایی شد
سلمی نمین در مراسم رونمایی گفت: بدون آزادسازی اسناد انتظاری از پژوهشگر نمیرود تا کار دقیق انجام دهد. مراکز اسناد ثروت ملت است، اما عدهای به دلیل بخلورزی آن را ثروت خودشان میپندارند.
به گزارش مشرق، مراسم رونمایی از کتاب «چالشهای تاریخی» تألیف سلیمی نمین با حضور حجت الاسلام مرتضی اشراقی از نوادگان امام راحل، حسین صفار هرندی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، موسی حقانی رئیس مؤسسه تاریخ معاصر ایران و رضاپور حسین رئیس دانشکده روانشناسی دانشگاه تهران در سازمان اسناد و کتابخانه ملی برگزار شد.
سلیمی نمین در این نشست گفت: قدرتهای زیادهخواه و سلطهطلب در صدد مخدوش کردن تاریخ ملتها و خدشه وارد کردن بر شخصیتهای تاریخ از ملتها می پردازند. دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران مفتخر است کارش را در سال ۱۳۸۰ با دفاع از شخصیت تاریخ ساز معاصر ایران یعنی امام خمینی (ره) آغاز کرد. در آن دوران کتاب «پاسداشت حقیقت» به نگارش در آمد که پاسخی در برابر هجمههای سازمان یافته علیه امام بود که در قالب خاطرات آیت الله منتظری منتشر یافت. پس از نگارش این کتاب، نتوانستیم از سد صدور مجوز وزارت ارشاد عبور کنیم و نا گزیر بودیم نُسخی را تکثیر کنیم و عرضه کنیم تا کمکی برای حل مشکل باشد. خیلی از بزرگان این اثر را ستودند.
بیت امام در ارائه اسناد تاریخی کمکاری جدی دارد
وی افزود: بدون پایبندی مراکز تولیدکنندهی تاریخ و اسناد تاریخی، پرداختن به تاریخ سخت است. گلایهای حتی از بیت امام دارم. بسیاری از اسنادی که بیت میتواند در مسیر تبیین درست تاریخ کمککار پژوهشگر باشد، کمکاری جدی دارد. برای پاسخگو به آقای کدیور که درباره آقای شریعتمداری نوشته شده بود، در مرکز اسناد جماران رفتم. امام نگاه برجستهای نسبت به آقای شریعتمداری داشتند. بدون آزادسازی اسناد انتظاری از پژوهشگر نمیرود تا کار دقیق انجام دهد. مراکز اسناد ثروت ملت است، اما عدهای به دلیل بخلورزی آن را ثروت خودشان میپندارند. در چنین فضایی کار پژوهش سخت شده است. شخصیتهای اثرگذار به ویژه در مراکز فرهنگی کتاب مطالعه نمیکنند، و چون مطالعه نمی کنند، نمی توانند در مقام دفاع از محققان بر بیایند.
سلیمی نمین گفت: یکی از فصلهای کتاب اختصاص به مناظره با آقای مرتضی الویری دارد. ایشان در جایی امام را شخصیتی مذبذب نشان می دهند. به این صورت که آقای موسوی خویینیها در وقت ظهر یک مطلبی از لانه به امام گزارش میدهند و پاسخ دریافت می کنند، اما بعد از ظهر ابراهیم یزدی همان مطلب را از امام میپرسد و امام درست نکته مقابل قبلی را پاسخ دادند.
وی ادامه داد: حسن آقای خمینی دغدغۀ من را قبول کردند و بنا شد در همان محل حسینیۀ جماران مناظرهای با آقای الویری داشته باشیم. یکی از چالشهای ما این است که بسیاری از سیاستمداران امروز ما در انتخاب منابع خودشان، دقت لازم را ندارند. در آن مناظره وقتی از ایشان سؤال شد آنچه به امام نسبت دادی، از کجا آوردی، گفت آقای ابراهیم یزدی این حرفها را به ما گفت. آقای الویری گفت جناب ابراهیم یزدی در اواخر عمرشان جلساتی را در منزل عبدالله نوری برگزار می کردند و ایشان چند مرتبه این مطلب را بیان کردند که ما ۱۳ آبان ۵۸ در قم خدمت امام رسیدیم و گفتیم قضیۀ نگه داشتن گروگانها به منافع ملی لطمه میزند. امام فرمود آنها را بیرون بریزید. من گفتم آقای یزدی نمی تواند این روایت را صحیح گفته باشد؛ موضع ایشان در سال ۵۹ را برای شما خواندم؛ سال ۵۹ و ۱۰ ماه پس از حرکت دانشجویان به سمت تسخیر سفارت، همچنان تأکید دارد نباید گروگان ها را آزاد کنیم؛ یعنی آقای یزدی از جمله کسانی است که موافق ادامه قضیه است. باید گروگانها نگه داشته شوند، تا محاکمۀ آمریکا صورت بگیرد. ما اسناد را ارائه دادیم و آقای الویری پذیرفتند تا گفتۀ خود را اصلاح کنند.
سلیمی نمین افزود: در هر صورت از ایشان به پاس این اصلاح شجاعانه ای که داشتند، دعوت کردیم تا در جلسه امروز حضور داشته باشد، اما در جلسه نیامدند. بعد به بنده دقایقی قبل پیام دادند که «یافتههای من با آنچه شما عنوان کردهاید، اختلاف فاحش دارد. شاید در مواردی حق با شما باشد، اما من نمیتوانم در این فرصت کم، به قضاوت اطمینانبخشی برسم و مجال تبیین این مسائل در این نشست نیست، لذا تصمیم گرفتم در رونمایی کتاب شرکت نکنم. البته پس از مطالعۀ کتاب، مواردی از یافتههای خود را خطا بیابم، در بیان و اعلام آن تردید نخواهم کرد.»
صفار هرندی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه این نشست گفت: نکتهای را از زبان عناصر ضد انقلاب در اوایل دهه هفتاد خواندم که گفته بود «نیاز نیست کار سیاسی کنیم و لازم نیست مبارزۀ سیاسی را دنبال کنیم بلکه کافی است با نسلی که از دوره انقلاب فاصله دارد، به گفت و گو بنشینیم. از این جهت باید اطلاعات آنان از تاریخ و فرهنگ منطبق با خودمان تنظیم کنیم. اگر اینگونه که ما بخواهیم، اطلاعات را دریافت کنند، عمل سیاسی را خود آنان انجام می دهند.» از این جهت باید هوشمندی دشمن را تحسین کنیم. در آن زمان موجی از کتابهایی که روایتهای تاریخی را تحریف میکرد، وارد بازار شد. عزیزانی هم برای دفاع و هجمه به آنان وارد عرصه شدند که آقای سلیمی نمین از جمله آنان بود. غیرت و حساسیتی که اقای سیلمی نمین برای ارائه تصویر روشن و درست از حضرت امام یافتم، این روحیه را ستایش میکنم. حساسیتهای ایشان در نقاط درستی بود.
وی ادامه داد: تا فرصت است، باید از نسلی که خالق بسیاری از واقعیتهای تاریخی هستند، کلامی دریافت شود. قبول می کنیم وقتی انسان پا به سن میگذارد، ممکن است حافظهاش او را یاری نکند. برخی از ادعاهای تاریخی که شخصیتهای سیاسی داشتند و آقای سلیمی در کتابشان به آنها اشاره داشتند، لزوماً نمیگویم اینها قصد و غرضی برای تحریف تاریخ داشتند بلکه ممکن است مقداری از آنها به خاطر از دست رفتن حافظۀ فرد است.
وی گفت: باید راه دعوت به کتاب را پیدا کنیم. عنوان کتاب «چالش های تاریخی» است. شاید اگر مشورت میشد، میتوانستیم عنوانی پیدا کنیم که ضربهاش کاریتر باشد.
وی افزود: برای برخی این قداستی که برای امام قائل بودیم، اهمیت ندارد. نسل ما انقلاب را از معبری در یافتند که در پیشانی آن، امام بود. خدشۀ به امام، کل آن معبر را نابود میکند. آنان که زدن امام را انتخاب کردند، درست فهمیدند که کجا را باید واژگون کنند. باید برای حفظ این هاله قدسی که دور شخصیت امام است، تلاش کنیم. برخی با افتخار میگویند از اصول خودشان بازگشتند، اما امام اصولش از اول همانی بود که مطرح کرد و تا آخر پای آن اصول ایستاد.
صفار هرندی ادامه داد: باید در هر نقطهای که انحراف از حقیقت اتفاق میافتد، این حساسیت امثال آقای سلیمی نمین را نشان داد. یک روزی رادیوی اسرائیل محلی برای انعکاس منویات یک شخصیت برجستهای که از شاگردان امام بوده و به قدری برجستگی داشته که بزرگان قم تصور میکنند او باید جانشین امام باشد و کسی است که حرارت ضد اسرائیلی او از امام کمتر نبود. اما روزی چشم باز میکنیم و میبینیم منویات و استفتائات ایشان از طریق رادیو اسرائیل پخش میشود. آنجا انسان میفهمد که آثار تحریف تاریخی چقدر خطرناک است.
در انتهای این برنامه از کتاب «چالشهای تاریخی» رونمایی شد.
بر پایه این گزارش، کتاب «چالشهای تاریخی» با عنوان فرعی چرخش قلم و سخن در سیر تاریخ تالیف عباس سلیمی نمین از سوی دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران به بازار چاپ و نشر کتاب آمد. این کتاب در هشت فصل اصلی و تعدادی زیربخش در هر فصل به بررسی موضوعاتی همچون باستان با عظمت، مشروطه به غارت رفته، سیر تاریخی کودتای ۱۲۹۹، نهضت ملی و مشت آهنین، دردی جانکاه، خیزش سراسری یک ملت از دریچه مستند «انقلاب ۵۷»، فرجام تمسک به منابع نامعتبر، منشا تقابل آقای منتظری با امام پرداخته است.
به طور کلی هشت چالش تاریخی در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته است که این هشت چالش عبارتند از: نسبت ۷ آبان با ایرانیان (مناظره شروین وکیلی، پرویز رجبی، عبدالمجید ارفعی، بهرام روشنضمیر و عباس سلیمی نمین)، مشروطه به غارت رفته (مناظره قلمی در روزنامه شرق)، سیر تاریخی کودتای ۱۲۹۹ (مناظره صادق زیباکلام و عباس سلیمی نمین در کانون اندیشه جوان)، نهضت ملی و مشت آهنین (مناظره قلمی ابراهیم یزدی و عباس سلیمی نمین)، رکس؛ آتشی که به جان آتشافروزان افتاد (مناظره قلمی در روزنامه کارگزاران)، خیزش سراسری یک ملت از دریچه مستند «انقلاب ۵۷»( محاجهای قلمی با شبکه من و تو)، خرد جمعی و نظام تصمیمساز در دفاع مقدس و… (مناظره مرتضی الویری و عباس سلیمی نمین در جماران)، منشا تقابل آقای منتظری با امام (مناظره اعضای بیت آیتالله منتظری و عباس سلیمی نمین به دعوت انجمن اندیشه و قلم).
منبع: تسنیم