وقف، پشتیبان نشر معارف ائمه(ع) است
تاریخ انتشار: ۱۱ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۹۷۸۳۹۷
همه ما آشنایی حداقلی با مفهوم وقف در ذهن خود داریم. دیدن املاک موقوفه حضرت رضا(ع) در سراسر کشور و کتابخانه‌ها و مدارسی که خیران برای اعتلای فرهنگ این سرزمین وقف کرده‌اند، نمونه‌هایی از این سنت دینی محسوب می‌شوند.
فاطمی نسب/
همه ما آشنایی حداقلی با مفهوم وقف در ذهن خود داریم. دیدن املاک موقوفه حضرت رضا(ع) در سراسر کشور و کتابخانه‌ها و مدارسی که خیران برای اعتلای فرهنگ این سرزمین وقف کرده‌اند، نمونه‌هایی از این سنت دینی محسوب می‌شوند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به عنوان سؤال نخست بفرمایید سنت وقف در اسلام با چه کسی آغاز شده و چه نمونه‌هایی دارد؟
وقف و زیارت در اسلام موضوعاتی هستند که به این شکل، از زمان خود پیغمبر اکرم(ص) آغاز شده‌اند. پیامبر(ص) و اصحابشان وقف‌هایی برای گسترش اسلام انجام می‌دادند و دیگران را هم به این امر ترغیب می‌کردند. در مسئله زیارت هم پیامبر(ص) خودشان به زیارت شهدای جنگ احد می‌رفتند و به زیارت شهدا توجه داشتند.
اما با گذشت زمان، مفهوم وقف گسترده‌تر شد و در پی آن مصادیق مختلفی برای آن به وجود آمد، به‌خصوص اینکه وقف در آموزه‌های اسلامی پیوندی ناگسستنی با معاد دارد و مسلمانان برای آخرت خود موقوفات مادام‌العمری داشتند.
سنت وقف براساس آموخته‌های اهل بیت و ائمه معصوم(ع) چه نمونه‌ها و مصادیقی در مکتب تشیع دارد؟
حضرت علی(ع) در زمان حیاتشان با توجه به املاکی که خریده بودند و یا از زمان پیامبر به ایشان رسیده بود، سنت وقف را حفظ می‌کردند.
جالب است که ایشان بر زمین‌های وقفی خود حتماً ارزش افزوده‌ای ایجاد می‌کردند؛ یعنی زمین خالی را تبدیل به نخلستان و باغ می‌کردند و بعد هنگامی که زمین به رشد و درآمدزایی ثابتی می‌رسید، آن را وقف می‌کردند.
همین موقوفات حضرت علی(ع) بود که بعدها وقتی امام حسن(ع) بنا بر مصلحت اسلام با معاویه صلح کردند و در تنگنای سیاسی و اقتصادی قرار گرفتند، منبعی برای مدیریت جامعه مسلمان و ولایتمدار قرار گرفت و امام(ع) توانست در شرایط سخت سیاسی، وحدت شیعیان خود را حفظ کند؛ چرا که مدیریت اجتماعی در آن دوران بدون پشتوانه اقتصادی به هیچ عنوان ممکن نبود.
این موقوفه‌ها که ائمه(ع) تا چند نسل بعد هم از آن استفاده می‌کردند، آن‌قدر جاافتاده بود که هیچ کس جرئت دست درازی به آنها را نداشت و کاملاً بر اساس نیات واقف هزینه می‌شد.
ائمه(ع) این موقوفات را پس از شهادت امام حسین(ع) در راه زیارت ایشان هزینه می‌کردند. آنها برای راحتی شیعیانی که از ایران، عراق و کشورهای دیگر به زیارت امام حسین(ع) می‌رفتند، از موقوفات اجدادی خود در مسیر زیارت اباعبدالله هزینه و دیگران را نیز به این کار تشویق می‌کردند.
می‌توان گفت یکی از دلایل گسترش تشیع در ایران و کشورهای مختلف اسلامی، استفاده از همین موقوفات در راستای زیارت امام حسین(ع) و ائمه معصومین(ع) است.
محل هزینه این موقوفات دقیقاً چه چیزهایی بود؛ خوراک، مسکن، چه؟
این موقوفات به شیوه‌های مختلف زیارت شیعیان و ارتباط آنها با ائمه(ع) را میسر کرده بود. در زمانی که ائمه(ع) تحت نظارت شدید امنیتی حکومت قرار داشتند و امنیت شیعیان با چالش روبه‌رو شده بود، این املاک و موقوفات به خاطر موقوفه بودنشان مسکن مناسب و امنی برای ارتباط ائمه با شیعیان شده بودند و از طرف دیگر سکونت موقت شیعیان در آن، امکان ثبت و ضبط دستورات ائمه(ع) توسط شیعیان را مهیا کرده بود. همچنین در آن ایام که راه‌ها با خطرات امنیتی زیادی مانند راهزنی مواجه بود، این موقوفه‌ها به عنوان سرپناه امنی در میان راه‌ها که شهرها را به هم متصل می‌کرد، شناخته می‌شد.
این موقوفات پس از شهادت ائمه(ع) و در دوران غیبت به همین صورت رایج بود یا شکل دیگری پیدا کرده بود؟
بعدها هم حکومت‌های شیعی مانند آل‌بویه املاک زیادی به همین شکل در راه زیارت امام حسین(ع) وقف کردند. موقوفات این حکومت شیعی در نجف از شهرت تاریخی بسیاری برخوردار است تاجایی که به معنای امروزی موقوفات آل بویه بود که زمینه شهر شدن نجف اشرف را فراهم کرد. حتی شیخ طوسی، بزرگترین مرجع شیعیان در قرن چهارم نیز پس از آنکه در بغداد توسط حکومت زیر فشار قرار گرفت، به راحتی به نجف اشرف مهاجرت کرد و در آنجا مشغول تأسیس حوزه علمیه نجف شد. موقوفات در یک کلام با فراهم کردن امنیت راه‌ها و امکانات اولیه سفر، مشوق زیارت ائمه(ع) بود و بدون آنها زیارت به یک سنت شیعی ادامه‌دار تبدیل نمی‌شد؛ به عبارت دیگر سنت وقف پشتیبان زیارت ائمه و نشر معارف اهل بیت(ع) است.
سنت وقف در نگاه خود اباعبدالله(ع) چه ظهور و بروزی دارد؟
امام حسین(ع) با خرید زمین کربلا، خودشان بنیان‌گذار سنت وقف در کربلا می‌شوند. ایشان زمین کربلا را می‌خرند تا خونشان بر زمین خودشان ریخته شود. در زیارت ناحیه هم خطاب به امام حسین(ع) گفته می‌شود «السلام علی ساکن کربلا» یعنی سلام بر کسی که خانه‌اش کربلاست.
پس از آن در برهه‌های مختلف این سنت دچار فراز و نشیب‌های زیادی شده است. به عنوان مثال در دوره عباسی، متوکل زمین کربلا را به زمین کشاورزی تبدیل کرد و شخم زد! در تاریخ آمده است وقتی حیوانات نزدیک قبور مطهر شهدا می‌شدند قدم از قدم برنمی‌داشتند و می‌ایستادند.
اما به واسطه علاقه و محبت شیعیان به امام حسین(ع) و تأکید ائمه(ع) بر زیارت و زنده نگه‌داشتن یاد حضرت سیدالشهدا(ع) در تمام دوره‌ها، حکومت‌ها به ناچار به این مکان، به عنوان یک مکان مقدس و مذهبی کاری نداشتند و نمی‌توانستند آن را از بین ببرند.
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: محرم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۹۷۸۳۹۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
گفتمان انقلاب و ولایت در سراسر جهان تاثیرات گسترده داشته است
ایسنا/چهارمحال و بختیاری نماینده ولی‌فقیه در چهارمحال‌وبختیاری با اشاره به تأثیرات گسترده و دامنه‌دار گفتمان انقلاب و ولایت در سراسر جهان و از جمله آمریکا، گفت: اتفاقاتی که امروز در دانشگاه‌های مهم و به‌ویژه ایالات متحده می‌افتد، بی‌سابقه است.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی نکونام ۱۲ اردیبهشت‌ماه در جلسه هماهنگی بزرگداشت دهه کرامت با تبریک فرارسیدن روز معلم و با اشاره به اینکه دهه کرامت فرصتی مغتنم برای ادای تکلیف در راستای بصیرت‌افزایی و معرفت‌زایی در جامعه است، اظهار کرد: فاصله میلاد پر نور و سرور حضرت فاطمه معصومه(س) و ثامن‌الائمه حضرت امام رضا(ع) فرصتی بسیار مناسب برای تکریم امامزادگان عظیم‌الشأن است که همه باید از این ظرفیت برای ارتقای معارف ولایی خودمان و دیگران استفاده کنیم.
وی با بیان اینکه هر چقدر جامعه بر معارف ولایی خود بیفزاید از آسیب‌ها مصون خواهد ماند، ادامه داد: امروز آثار معارف ولایی را مشاهده می‌کنیم که مهمترین مصداق آن، انقلاب اسلامی است که در سایه معارف الهی شکل گرفت. ولایت فقیه عرصه دیگری است که در سایه معارف الهی توانسته تداوم‌بخش راه انبیای الهی و ائمه هدی(ع) باشد.
نکونام با اشاره به تأثیرات گسترده و دامنه‌دار گفتمان انقلاب و ولایت در سراسر جهان و از جمله آمریکا، توضیح داد: اتفاقاتی که امروز در دانشگاه‌های مهم و به‌ویژه ایالات متحده می‌افتد، بی‌سابقه است و امروز می‌بینیم که دانشجویان این دانشگاه‌ها خاصه در رشته‌های تربیتی و مدیریتی و وابسته به مدیران این کشور چنین حرکت‌هایی را ظهور و بروز می‌دهند که این شرایط شاید هیچ‌گاه به ذهن مدیران و مسئولان آمریکا نمی‌رسید.
امام‌جمعه شهرکرد با تأکید بر مقابله محکم و خشن پلیس آمریکا با دانشجویان معترض برای حفظ آبرو و فرار از رسوایی، افزود: دیگر آبرویی برای آنها نمانده است و اینها همه ذیل معارف الهی اتفاق می‌افتد زیرا فقط این معارف با فطرت انسانی و با عقلانیت، اساس و اصالت انسان‌ها سازگار است.
نکونام تصریح کرد: استکبار و غرب می‌خواهد فطرت‌ها را مخدوش و اصل و اساس انسانیت را نابود کند اما نمی‌تواند زیرا مخلوقات خداوند باطن خود را حفظ می‌کنند و باطن عقول و فطرت‌ها پابرجا هستند و در چنین فرصت‌ها و بزنگاه‌ها خود را نشان می‌دهد.
امام‌جمعه شهرکرد با اشاره به اینکه انقلاب در دل دشمن‌ترین دشمنان ما نفوذ کرده اما در درون خودمان گاه مشکل داریم، توضیح داد: بسیاری از ما مانند ماهی‌هایی در دریا هستیم که قدر آب را نمی‌دانیم و از آن غافل هستیم و باید دقت کنیم که ما بیشتر به معارف الهی و ارزش‌های انقلاب نیاز داریم.
نکونام بیان کرد: حضرت فاطمه معصومه(س) بانویی با چنان قدر و مقام در نزد خداوند است که تمام اهل قیامت به شفاعت ایشان می‌توانند بهشتی شوند؛ این مقام کمی نیست و چنین عظمتی را نزد خداوند متعال فقط فاطمه معصومه(س) دارد که در سایه ایمان، عفت و حجاب، اخلاق و تقوا به این مقام والا نائل شده است.
نماینده ولی‌فقیه در استان ادامه داد: ما چنین بانویی داریم پس چرا بانوان ما نباید در محضر چنین بانویی زانو بزنند و الگو نگیرند بلکه جای دیگر بروند و از بیگانگان الگو بگیرند.
نکونام در پایان گفت: امام رضا(ع) شمس الشموس و آفتاب عالم‌تاب است که ما در این کشور از وجود ایشان برخوردار هستیم. معارف و مکتب ایشان و تدبیر آن حضرت باعث شد پرچم مکتب تشیع همچنان برافراشته باشد و حفظ شود که این نهضت به حول و قوه الهی تا ظهور حضرت ولی‌عصر(عج) تداوم خواهد داشت.
انتهای پیام
حادثه تلخ برای جوان معلول ساروی که نخبه دانشگاه بود