کمالوندی: هیچ مذاکرات پنهانی با آمریکا نداشتهایم
تاریخ انتشار: ۱۲ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۴۹۹۲۷۶۷
بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی کشور گفت: در خصوص مذاکرات با آمریکا هیچ مذاکرات پنهانی غیر از آنچه در حوزه برجام بوده، در این سازمان صورت نگرفته است. سخنگوی سازمان انرژی اتمی کشور گفت: در خصوص مذاکرات با آمریکا هیچ مذاکرات پنهانی غیر از آنچه در حوزه برجام بوده، در این سازمان صورت نگرفته است. ابتدا بفرمایید صنعت هستهای کشورمان تا ۲۴ مرداد ۱۳۹۲ چه وضعیتی داشت و در عرض دو سال یعنی تا ۲۳ تیر ۱۳۹۴ چه تحولاتی را از سر گذراند و هماکنون در چه وضعی است؟
کمالوندی: صنعت هستهای در ادوار مختلف در همه حوزهها اعم از تولید برق، پزشکی هستهای، تحقیقات کشاورزی، صنعت، شیلات و بسیاری زمینههای دیگر پیشرفتهای غرورآفرینی داشته است و به دلیل تلاشهای ارزشمند دانشمندان و متخصصین مومن و انقلابی، مصدر خدمات بزرگی بوده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
۲۰ دستاورد هستهای از ۸۵ تا ۹۲
از ۲۰ فروردین سال ۱۳۸۵ که اولین سالروز ملی فناوری هستهای با دستیابی به فناوری غنی سازی اورانیوم و تولید کیک زرد برگزار شد، تا سال ۱۳۹۲ حدود ۲۰ دستاورد مهم و برخی دیگر دستاوردهای کوچکتر اعلام شد.
۲۶۰ دستاورد هستهای از ۹۳ تا ۹۸
همچنین از ۲۰ فروردین ۱۳۹۳ که صنعت هستهای با سرعت بیشتری نسبت به قبل فعالیتهای خود را پیش برد سازمان انرژی اتمی هر ساله پروژههای متعددی را با موفقیت به اتمام رساند و در این روز به ملت شریف ایران و جهانیان معرفی کرد. تعدد این دستاوردها را بصورت آماری میتوان ذکر کرد به طوری که در سال ۱۳۹۳ (۴ دستاورد)، سال ۱۳۹۴ (۴ دستاورد)، سال ۱۳۹۵ (۱۵ دستاورد)، سال ۱۳۹۶ (۴۰ دستاورد)، سال ۱۳۹۷ (۸۳ دستاورد) و سال ۱۳۹۸ (۱۱۴ دستاورد) رونمایی شد.
دستیابی به ۲۷۲ هزار سو در سال ۱۴۰۹
پس از روی کار آمدن دولت یازدهم و مدیریت جدید سازمان انرژی اتمی چند سانتریفیوژ و به چه کیفیتی وجود داشت؟ یعنی چه تعداد فعال و چه تعداد در آستانه فعالیت بود؟ آیا ظرفیت قبلی قابل استفاده به عنوان برگ برنده در مذاکرات بود؟
کمالوندی: در پی روی کار آمدن دولت یازدهم در راستای اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) محدودیتهایی موقتی در حوزههای مختلف صنعت از جمله تعداد سانتریفیوژها ایجاد شد که البته هیچ تاثیر منفی بر روند و برنامه غنی سازی صنعتی در پایان دوره برجام نخواهد داشت. قرار است در پایان پانزده سال که هم اکنون ۴ سال از آن گذشته است، میزان غنی سازی کشور به حدود ۲۷۲ هزار سو برسد. این در حالی است که هدف تعیین شده از سوی رهبر معظم انقلاب رسیدن به حداقل ۱۹۰ هزار سو است. نباید فراموش کرد که قبل از مذاکرات هستهای نیز بنا به دلایل سیاسی هیچوقت به ۱۰ هزار سانتریفیوژ از ۱۹ هزار سانتریفیوژ موجود گاز تزریق نشد. برجام هیچ محدودیتی در استفاده از پرتو ایجاد نکرد
انعقاد قرارداد برجام در استفاده از ظرفیت پرتو چه تاثیری داشته است؟
کمالوندی: اولأ برجام هیچ محدودیتی در استفاده از پرتو در حوزههای پزشکی، صنعت و کشاورزی و هیچ حوزه دیگری ایجاد نکرد. ثانیاً در حوزه کاربرد عمومی پرتو بیش از سه دهه است که سازمان انرژی اتمی ایران با در اختیار داشتن سامانه گامای تهران مسئولیت سترونسازی و رفع آلودگی میکروبی به روش پرتودهی را برای محصولات پزشکی، بهداشتی، گیاهداروها و ادویهجات عهدهدار است. سه بخش قدیمی سازمان، مرکز تابش گاما، مرکز تحقیقات سلامت و کشاورزی کرج و مرکز تحقیقات شمالغرب کشور در بناب نیز در این سالیان طولانی در این حوزهها به عموم متقاضیان خدمترسانی کردهاند. سیکلوترون جدید در آستانه راهاندازی است شتابدهندهها(سیکلوترون) در چه وضعیتی هستند؟
کمالوندی: سیکلوترون (شتاب دهنده ذرات اتمی و زیر اتمی) قدیمی با چند دهه عمر همواره مورد بهسازی قرار گرفته است و در حال حاضر در وضعیت خوبی قرار دارد. سیکلوترون جدید نیز مراحل پایانی راه اندازی خود را میگذراند. در سالهای اخیر اولین شتابدهنده صنعتی الکترون کشور (۱۳۹۰)، سامانه گامای بناب (۱۳۹۳) و سامانه پرتودهی رودوترون قزوین (۱۳۹۶) به بهرهبرداری رسیدهاند و خدمات خود را به عموم جامعه ارائه میکنند.
کاربرد پرتوها
در حال حاضر مهمترین کاربرد پرتوها در چه حوزههایی است؟
کمالوندی: کاربردپرتوها استفادههای زیادی دارد. از جمله:
در پزشکی: تشخیص و درمان بیماریهای مختلف
در کشاورزی: اصلاح بذر و کنترل آفات
در مواد غذایی و خشکبار: افزایش عمر ماندگاری محصوالت باغی به ویژه مرکبات
در صنایع مختلف، در محیط زیست و در حوزه امنیت مورد استفاده قرار میگیرد. ماجرای خروج ۱۰ تن اروانیوم و ۱۰۰ تن آب سنگین از کشور اجازه بفرمایید به حوزه اورانیوم ورود کنیم. اینکه گفته میشود ۱۰ تن اروانیوم و ۱۰۰ تن آب سنگین از کشور خارج کردهایم صحیح است؟ اگر تائید میکنید با چه توجیحی صورت گرفته است؟
کمالوندی: در قبال صادرات حدود ۱۰ تن مواد غنی شده چیزی در حدود ۴۰۰ تن کیک زرد تحویل گرفتیم. با توجه به اینکه کل کیک زرد وارد شده به کشور در تمام تاریخ کشورمان حدود ۵۰۰ تن است، این حجم از کیک زرد جدید ذخایر کشور را در موقعیت نسبتاً خوبی قرار داده است. در حقیقت ۱۰ تن مواد صادر شده معادل ۷۰ تن کیک زرد است، اما در قبال آن حدود ۴۰۰ تن کیک زرد دریافت شده است. صادرات آب سنگین به میزان حدود ۸۰ تن آن هم به کشورهای پیشرفته از جمله مرکز تحقیقات «اوکریج»، به عنوان پیشرفتهترین مرکز تحقیقات جهان در آمریکا، بهترین تبلیغ برای کشور بوده ضمن اینکه با تولید سالیانه ۲۰ تن و ذخیره حدود ۱۳۰ تن آب سنگین در داخل کشور و مقدار ۳۰ تن در کشور عمان، فروش آب سنگین مازاد یک اقدام اقتصادی سودآور است. ضمن اینکه نیاز راکتور در طول عمر آن (یعنی ۳۰ سال) کمتر از ۹۰ تن است. هیچ امتیاز خارج برجامی در خصوص آب سنگین به کشورهای طرف برجام داده نشده است
حال سوالی که مطرح میشود آیا خروج آب سنگین از ایران طبق نص صریح برجام است؟ اگر پاسخ منفی است درباره چرایی خروج آن از کشور توضیح فرمایید؟ آیا در برجام امتیازات خارج از توافق داده شده است؟
کمالوندی: عرضه مازاد ۱۳۰ تن به بازارهای خارجی تعهد کشور بوده است که البته در گام اول کاهش تعهدات اجرای آن متوقف شد. ضمن اینکه هیچ امتیاز خارج برجامی در خصوص آب سنگین به کشورهای طرف برجام داده نشده است.
آیا این موضوع به جمهوری اسلامی ایران تحمیل شده است که اورانیوم غنی شده را در خاکش نگه ندارد؟
کمالوندی: در برجام روشهایی برای نگهداری اورانیوم غنی شده در ایران از جمله از طریق تبدیل آن به سوخت پیش بینی شده است. محدودیتهای پذیرفته شده مقطعی بوده و به تدریج کاهش خواهد یافت. اینها بخشی از توافق با طرفهای برجام بوده و هیچ تحمیلی در بین نبوده است.
هزار سانتریفیوژ نسل ۲ آماده تولید انبوه و صنعتی است
بحث بعدی ما مربوط به سانتریفیوژهاست. آیا تا قبل از مرداد ۱۳۹۲ از سانتریفیوژهای نسل ۲ جواب گرفته بودیم؟ و تا آن مقطع حدود ۱۰۰۰ دستگاه ماشین نسل ۲ داشتیم؟ اگر پاسخ مثبت است چرا همان مسیر را ادامه ندادیم؟
کمالوندی: بله. این ماشینها که حاصل بیش از هفت سال تحقیقات بوده و مربوط به یک دوره خاص نبوده است، اصطلاحاً
مورد صحه گذاری واقع شده و آماده تولید انبوه و صنعتی است. البته تولید انبوه آن در پایان سال دهم از برجام دنبال خواهد شد.
تولید سوخت ۲۰ درصد از سال ۱۴۰۹
مستحضرید سوخت ۲۰ درصد در داخل کشور تولید شده بود. آیا فرآیند تولید آن را تعطیل کردیم؟ اگر پاسخ مثبت است چرا؟
کمالوندی: تولید سوخت ۲۰ درصد در پایان سال پانزدهم، که هم اکنون ۴ سال از آن سپری شده است، از سر گرفته خواهد شد. ضمن اینکه در حال حاضر برای چند سال راکتور تحقیقاتی تهران سوخت کافی دارد. بر اساس برجام دو سال قبل از اتمام سوخت ایران میتواند درخواست خرید سوخت ۲۰ درصد کند. چنانچه کشورهای طرف برجام در فروش این نوع سوخت تعلل نمایند، این حق ایران است که سوخت مورد نیاز خود را تامین کند. اگر جمهوری اسلامی ایران اراده کند میتواند ظرف یک تا دو روز سوخت ۲۰ درصد داشته باشد. جایگزینی انگلیس با آمریکا در بازطراحی راکتور خنداب
اخیرا مباحثی درباره برخی مجتمعهای سوخت مطرح شد کاربرد این مجتمعها چیست و هم اکنون چه وضعیتی دارند؟ بازطراحی راکتور خنداب در چه مرحلهای است و آیا واقعاً پشت پردهای در این قضیه وجود دارد؟ بناست راکتور اراک به همان وضع قبلی باز گردد؟ آیا، چون سوخت راکتور اراک ایرانی است میگویند نباید پلوتونیوم داشته باشیم؟
کمالوندی: طراحی راکتور تحقیقاتی خنداب همزمان با اقدام سازمان انرژی اتمی ایران برای دستیابی به توان غنی سازی در سال ۱۳۷۶ توسط دانشمندان و متخصصین هستهای کشور آغاز شد. خوشبختانه در هر دو مسیر به موفقیت رسیدیم و توانستیم با همین توانمندی با قدرتهای بزرگ جهانی مذاکره کنیم و از حقوقمان دفاع کنیم. طرح اولیه این راکتور که طرحی قدیمی بود با مذاکرات برجام مورد بازسازی و بهسازی قرار گرفت و مقرر شد چین و آمریکا در صحهگذاری و تایید پیشرفت این راکتور در قالب یک گروه به دانشمندان ایرانی کمک کنند. با وجود خارج شدن آمریکا از برجام و در نتیجه این طرح، انگلیس جای آمریکا را گرفت و در حال حاضر پس از تاخیری که داشتیم، موانع رفع شده و کارها پیش میروند. از زمانبندی عقب هستیم که باید جبران کنیم. بی اعتمادی باعث شده طوری کارها را پیش ببریم که در صورت نیاز به مرحله قبل برجام بازگردیم. اما مایل هستیم راکتور جدید که از شار نوترونی بالایی برخوردار است و توانمندیهای تحقیقاتی و تولیدی آن بسیار بالاتر از نمونه قبلی است را به نتیجه برسانیم. تولید ایزوتوپ در فردو به صرفه است؟
یکی دیگر از موضوعاتی که درباره آن بحث میشود توید ایزوتوپ در سایت فردو هست. آیا واقعاً تولید ایزوتوپ در فردو صرفه دارد؟ اصوالً کار ویژه اصلی فردو چه بود؟ آیا ساخت ایزوتوپ در فردو با آن هدفی که فردو به خاطر آن تاسیس شد، همخوانی دارد؟ اگر پاسخ منفی است چرا صرفاً به تولید ایزوتوپ محدود شده است؟
کمالوندی: پروژه تولید ایزوتوپ پایدار به دلیل سطح بالای فناوری (جداسازی یا غنی سازی عناصر سبک) بسیار اهمیت دارد. قراردادن مرکزیت این پروژه در فردو بخشی از توافق برجام بوده است ضمن اینکه این پروژه صرفاً دو آبشار از سانتریفیوژهای فردو را شامل میشود و در صورت تصمیم کشور به انجام غنی سازی اورانیوم در فردو وجود این پروژه هیچ تاثیر منفی در روند غنی سازی نخواهد داشت. فراموش نشود که بیش از ۹۰ درصد از ظرفیت غنی سازی کشور بر حسب ظرفیت حداکثری نصب ماشینهای سانتریفیوژ در مجتمع شهید احمدی روشن نطنز و نه در فردو قرار گرفته است و درگیر شدن بخش کوچکی از مجموعه فردو به این موضوع هیچ تاثیر منفی بر روند غنی سازی نخواهد گذاشت.
هیچ محدودیتی که قابل برگشت نباشد وجود ندارد
آیا به واسطه برجام دستاوردهای ۲۰ ساله صنعت هستهای سلب یا محدود شد؟ آیا این دستاوردها قابل بازگشت نیست؟ اگر هست با چه هزینهای و چه مدت زمانی؟
کمالوندی: هیچ دستاوردی نه سلب و نه محدود شده است. هیچ محدودیتی که قابل برگشت نباشد وجود ندارد. متاسفانه یک جریان سیاسی تلاش میکند چنین القاء کند که صنعت هستهای از بین رفته است، در حالی که این ادعا به هیچ وجه درست نیست. متاسفانه رئیس سابق این سازمان با نادیده گرفتن زحمات مدیران قبلی و بعد از خود تلاش دارد همه دستاوردهای صنعت هستهای را حاصل دوره ۲.۵ ساله مدیریت خود قلمداد کند. این در حالی ست که در همین دوره کوتاه ابهامات و سوالات مطرح نشده زیادی وجود دارد که البته به زودی بخشهایی از آن را که قابل بازگویی است، مطرح میکنیم.
پروتکل الحاقی چه بخشها و اقلامی را شامل میشود
یکی دیگر از بحثهای مربوط به حوزه هستهای که این روزها هم زیاد شنیده میشود موضوع چگونگی و چرایی پروتکال الحاقی است. بفرمایید پروتکل الحاقی تا چه حد و در کجاها اجرا میشود؟ با توجه به بدهی طرفهای غربی آیا بناست اجرای داوطلبانه متوقف شود؟
کمالوندی: پروتکل الحاقی قدری فراتر از پادمان است. تعداد زیادی از کشورها آن را پذیرفته اند و اجرا میکنند. ایران نیز در حال حاضر به صورت داوطلبانه پروتکل الحاقی را اجرا میکند. تعهدات پادمانی در حوزه حسابداری مواد هستهای است و پروتکل الحاقی علاوه بر نظارت آژانس بر مواد هسته ای، نظارت آن بر بخشهایی از سانتریفیوژهای تولیدی از جمله روتور و بیلوز و نیز ارائه اظهاریههای سالیانه صادراتی مواد هستهای و برخی اقلام را شامل میشود. در حقیقت کشورهایی که پروتکل را اجرا میکنند با ارائه برخی اطلاعات بیشتر عملأ به آژانس اطمینان میدهند که فعالیتهای آنها کاملأ صلح آمیز است.
هیچ تعهد فرابرجامی از جمله در خصوص سوخت ۲۰ درصد وجود ندارد
آیا صحیح است که تعهدات فرابرجامی پذیرفته ایم؟ در پشت پرده با عمان درباره سوخت ۲۰ درصد مذاکره شده است؟ موضوع «بلای فنی» که مطرح شده چیست؟
کمالوندی: هیچ تعهد فرابرجامی از جمله در خصوص سوخت ۲۰ درصد وجود ندارد. از جمله با عمان. هیچ بلای فنی هم
وجود ندارد.
حذف قید «احتمالی» از پرونده موسوم به پی.ام.دی مبنای درست حقوقی ندارد
یکی از بحثهای مهم که بعضا شنیده میشود اینکه گفته شده از پرونده موسوم به «ابعاد احتمالی نظامی» یا همان «پی. ام. دی» قید «احتمالی» حذف شده صحیح است؟ اگر پاسخ مثبت است در صورت خروج ایران از برجام- به هر دلیلی- حذف این قید چه آثاری خواهد داشت؟
کمالوندی: یکی از دستاوردهای مهم برجام بسته شدن پرونده PMD است. حذف قید احتمالی مورد ادعای افراد سیاه نما هیچ مبنای حقوقی درستی نداشته و با اغراض سیاسی مطرح میشود.
برجام هیچ محدودیتی برای همکاری سازمان با دانشگاهها و موسسات علمی ایجاد نکرده است
با پیشنهاد نظارت انجمن هستهای در روند اجرای برجام موافق هستید؟ اصوالً چنین کاری مقدور است؟ اگر پاسخ منفی است چرا؟ وضعیت فعلی همکاری سازمان انرژی اتمی با مراکز علمی و دانشگاهی چگونه است؟ آیا بودجه مناسبی از سوی دولت برای فعالیتهای هستهای در دانشگاهها مثل دانشکده هستهای دانشگاه شهید بهشتی تخصیص داده میشود؟ اگر پاسخ منفی است این موضوع به خاطر محدودیتهای پذیرفته شده در برجام است یا دلیل دیگری دارد؟
سازمان انرژی اتمی همواره با دانشگاه ها، موسسات علمی و تقریباً با بخش مهمی از صنایع تعامالت فنی خوبی داشته و دارد و از هرگونه مشارکت آنان و نیز مشارکت سازمانهای غیردولتی هستهای استقبال میکند. برجام هیچ محدودیتی برای همکاری سازمان با دانشگاهها و موسسات علمی ایجاد نکرده و هم اکنون پروژههای مشترک متعددی با دانشگاهها در دست اقدام و پیگیری است. سازمان انرژی اتمی هیچ مذاکره پنهانی با آمریکا نداشته است
بعضا پیشنهاد میشود سوخت پیشرانها را - که به سوخت بالای ۲۰ درصد نیاز دارد - از آژانس بین المللی انرژی اتمی مطالبه کنیم. چنین پیشنهادی عملی است؟ اگر ایران بنای حرکت به سمت ساخت پیشرانهای هستهای داشته باشد سازمان تا چه اندازه آمادگی ساخت دارد؟ آیا حرکتی صورت گرفته است؟ آیا خارج از آنچه رسانهای شده مذاکره نهانی با آمریکا صورت گرفته است؟
کمالوندی: به دنبال دستور رئیس جمهور محترم ایران و اعتبار تخصیص یافته از جانب مجلس محترم شورای اسلامی به موضوع پیشران، خوشبختانه اقدامات ارزشمندی در این جهت صورت گرفته است که بخشی از آن در مراسم ۲۰ فروردین سالجاری به معرض نمایش قرار داده شد. در خصوص مذاکرات با آمریکا هیچ مذاکرات پنهانی غیر از آنچه در حوزه برجام بوده، در این سازمان صورت نگرفته است./میزان
منبع: ایران آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۴۹۹۲۷۶۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سرکوب در دانشگاه، مذاکره در قاهره
برمبنای آنچه مقامات مصری گفتهاند این مذاکرات قرار است با حضور میانجیهای مصری بین حماس و آمریکا برقرار شود. با این حال اما نتانیاهو ادعا کرده که چه توافقی شکل بگیرد چه نه، به رفح حمله خواهد کرد.
به گزارش مشرق، مذاکرهکننده اصلی آمریکا در بحران غزه، روز جمعه برای مذاکرات آتشبس به قاهره رفت تا مذاکرات جدی برای برقراری آتشبس را در غزه شروع کند. تا الان جزئیاتی از آنچه قرار است در این مذاکرات از جانب آمریکاییها مطرح شود، گفته نشده اما آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا پیشنهاد این کشور را «بسیار سخاوتمندانه» دانسته است و از طرفی هم حماس در بیانیهای رسمی اعلام کرده که با «روحیه مثبت» برای انجام مذاکرات راهی قطر میشود.
این مذاکرات درست در آستانه مطرح شدن ادعای حمله به رفح به مراحل جدیتری رسیده است.
برمبنای آنچه مقامات مصری گفتهاند این مذاکرات قرار است با حضور میانجیهای مصری بین حماس و آمریکا برقرار شود. با این حال اما نتانیاهو ادعا کرده که چه توافقی شکل بگیرد چه نه، به رفح حمله خواهد کرد.
اسامه حمدان نیز یکی از اعضای ارشد جنبش مقاومت نیز اظهار داشته که «اگر حمله به رفح آغاز شود، مذاکرات برای دستیابی به توافق برای آزادی اسرا پایان خواهد یافت.»
مذاکرات قاهره روی جزئیات متن نهایی؟
پیش از سفر برنز به قاهره، المیادین متن اولیهای از توافق حماس و رژیمصهیونیستی برای انجام مذاکرات آتشبس منتشر کرد و هدف از این توافق را «آزادی تمامی اسرای صهیونیست نزد گروههای فلسطینی» که شامل نظامیان، غیرنظامیها، سرباز زنده یا مرده میشود دانست و علاوهبر این نوشت که توافق دارای سه مرحله خواهد بود که در مدت ۴۰ روز اجرایی میشود و پس از این قابلیت تمدید هم دارد که در مرحله اول صهیونیستها از مناطق مسکونی غزه به «سمت شرق غزه» تا «نزدیکی مرز» عقبنشینی خواهند کرد.
در مرحله دوم تمهیدات لازم برای بازسازی خانههای ویرانشده، تاسیسات نظامی و غیرنظامی در نظر گرفته میشود و در مرحله سوم هم تبادل تمام اجساد و کشتهشدگان طرفین پس از شناسایی صورت میگیرد. علاوهبر این سیانان نیز در گفتوگو با یک مقام دیپلماتیک خارجی، اظهار داشت که مقامات حماس در حال بررسی پیشنهاد جدیدی هستند که مقامات مصری آن را پیشنهاد دادند.
اگر آنچه منتشرشده متن نهایی توافق حماس و سیا باشد، به نظر میرسد مذاکرات قاهره روی جزئیات این توافق خواهد بود. با این حال اما نمیتوان با قاطعیت گفت توافق احتمالی نهایی همان متنی خواهد بود که به نقل از المیادین منتشر شده و قرار است روی جزئیات آن مذاکرات صورت بگیرد یا دو طرف توافق دیگری را تنظیم خواهند کرد.
با این همه به نظر میرسد، مقامات حماس و آمریکایی دید مثبتی نسبت به مذاکرات قاهره داشتند. هیات حماس پیش از حضور در قاهره برای مذاکرات در بیانیهای رسمی اعلام کرد «تایید میکنیم» که با «روحیه مثبت» برای دستیابی به توافق آتشبس به قاهره میروند و مصمم هستند تا «توافق را برای برآورده کردن خواستههای مردم نهایی کنند.» از طرفی هم مقامات آمریکایی اظهار داشتند پیشنهادی که برای دستیابی به توافق ارائه کردند، «بسیار سخاوتمندانه» است.
شکاف میان بایدن و بیبی در مذاکرات آتشبس بیرون زد
اگرچه به نظر میرسد مذاکرات آمریکا با مقامات حماس به مراحل حساسی رسیده اما نتانیاهو همچنان تلاش میکند در رسانهها از جدیت ارتش رژیم برای حمله به رفح صحبت کند و او اخیرا ادعا کرده که چه توافق بشود، چه نه، حمله به رفح انجام خواهد شد. اظهاراتی که با واکنش حماس همراه شده و اعضای ارشد جنبش مقاومت هم در نقطه مقابل اظهار داشتند اگر حملهای به رفح صورت گیرد، مذاکرات آتشبس متوقف خواهد شد.
رسانههای صهیونیستی نیز اظهارات متفاوتی را درباره مذاکرات مطرح کردند اما همه این رسانهها روی مهم و حساس بودن مذاکرات تاکید داشتند، با این حال برمبنای آنچه یک مقام آمریکایی به سیانان گفته آنچه مقامات اسرائیلی درمورد پیشنهاد آتشبس به دولت بایدن ارائه کردند مورد تایید آنها قرار نگرفته است.
آنها معتقدند طرح نتانیاهو در رفح استراتژی کاملی برای محافظت از غیرنظامیان در نظر نگرفته است. به نظر میرسد با توجه به آنچه نتانیاهو درمورد حمله به رفح مطرح کرده و پیشنهاداتی که مورد تایید بایدن قرار نگرفته، میان نتانیاهو و بایدن درمورد نحوه مذاکرات اختلاف نظر وجود دارد و حالا دولت بایدن یکتنه به دنبال به نتیجه رساندن مذاکرات آتشبس با حماس است و در صورتی که نتانیاهو برمبنای اظهارات خود اقداماتی را در رفح آغاز کند، شکاف میان دولت بایدن و نتانیاهو بار دیگر سرباز میکند.
حالا نتانیاهو در داخل با دو جریان مواجه است، از طرفی آمریکاییها برای پذیرش مذاکرات آتشبس به بیبی فشار وارد میکنند و از طرفی هم برخی در داخل سرزمینهای اشغالی برای پذیرش مذاکرات آتشبس به دولت فشار وارد میکنند، بخشی از ائتلاف راست افراطی نتانیاهو، او را تحت فشار قرار دادند تا با پیشنهاد آتشبس که روی میز است، موافقت نکند و ارتش هم به عملیات زمینی خود در رفح تا نابودی حماس ادامه دهد، این طیف از ائتلاف نابودی حماس را بر آزادی اسرا ارجح میدانند.
دولت نتانیاهو حالا در یک دوگانه قرار دارد، در یک سمت اگر مذاکرات آتشبس را بپذیرد و از حمله به رفح صرفنظر کند مشخصا برخلاف آنچه هدف خود از شروع حمله زمینی به غزه ادعا کرده عمل کرده و علنا شکست را پذیرفته است. اما در سمت دیگر ادامه جنگ علاوهبراینکه فضای افکارعمومی حتی در اروپا و آمریکا را به زیان اسرائیل تغییر داده است، پای نخستوزیر رژیم را هم به دادگاه لاهه کشانده است و در داخل هم تظاهرات خانوادههای اسرای صهیونیستی نیز همچنان ادامه دارد.
از طرفی برخی مقامات رژیم صریحا این را اعلام میکنند که آغاز حمله زمینی به رفح منجر به فروپاشی کامل رژیم میشود. اسحاق بریک، اخیرا در اظهارنظری گفته: «اگر جنگ ادامه پیدا کند، باعث فروپاشی اسرائیل از نظر نظامی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی خواهد شد. حتی اگر حماس و حزبالله دقیقا همانطور که امروز میجنگند، بدون غافلگیری نظامی ادامه دهند، اسرائیل بهخودیخود فرومیپاشد.»
طولانی شدن جنگ درحالیکه در واقعیت شکستهایی برای صهیونیستها چه در مواجهه با ایران چه محورهای مقاومت به همراه داشته، کار ادامه جنگ را با مشکل مواجه و فشارها را بیشتر کرده است. امری که صهیونیستها را در دوراهی پذیرش آتشبس یا حمله به رفح قرار داده است.
واشنگتن به دنبال کنترل شرایط نابسامان دانشگاهها با مذاکرات آتشبس
آمریکا درست در سال انتخابات ریاستجمهوری درگیر تظاهرات زنجیرهای دانشجوها در دانشگاههای خود علیه اسرائیل شده است. این اتفاق درست بعد از تصویب کمک ۲۶ میلیارد دلاری کنگره به اسرائیل شروع شده و تا نزدیکترین دانشگاه به کاخ سفید، یعنی جورج واشنگتن هم رسیده است.
علاوهبر این تصاویری که درگیریها در دانشگاهها میان دانشجوها و پلیس آمریکا در رسانههای جهانی منتشر شده هم جو منفی علیه آمریکا را تشدید کرده است.
اگرچه رسانههای آمریکایی تلاش کردند سرکوب و برخورد با این اعتراضات را با نام یهودستیزی توجیه کنند، اما بعد از شروع زنجیره این تجمعات در دانشگاههای آمریکا حالا تجمعات دانشجویی به اروپا هم رسیده و دردسرهای زیادی برای دولتهای اروپایی ایجاد کرده است.
آمریکاییها اگرچه پیش از این نیز بهخاطر حمایت از رژیم در عرصههای بینالمللی واکنشهای منفی داشتند و در داخل نیز با ادامه جنگ به تعداد افرادی که مخالف حمایت آمریکا از حملات رژیم بودند، افزوده میشد، تصویب بسته مالی جدید آمریکا و به راه افتادن تجمعها در دانشگاههای آمریکا این نارضایتی را به اوج خود رسانده است. در چنین شرایطی به نتیجه رسیدن مذاکرات صلح تا حدی میتواند اعتراضات بهوجودآمده داخل آمریکا را مدیریت و کاهش دهد.
براین اساس به نظر میرسد یکی از عوامل اصلی که آمریکا حالا جدیتر از گذشته برای به نتیجه رسیدن توافقات با حماس تلاش میکند کنترل شرایط اعتراضی است که در دانشگاههای آمریکا به راه افتاده است.
دولت بایدن همچنان تلاش میکند تا برگزاری انتخابات ریاستجمهوری در مواجهه با اتفاقاتی که در غزه رخ میدهد دست به عصا حرکت کند تا بیش از این فشارها علیه دولت بایدن تشدید نشود.
با این حال اما همچنان این نگرانی وجود دارد که به نتیجه نرسیدن مذاکرات به معنی آغاز حمله رژیم به رفح است، موضوعی که حداقل در شرایط فعلی تنها چیزی است که آمریکاییها آن را نمیخواهند.
مشاور نزدیک بایدن در قاهره
ویلیام برنز پیش از این هم مذاکراتی را برای برقراری آتشبس آغاز کرده بود، این مذاکرات اگرچه به مراحل فشرده رسیده بودند، اما در مرحله نهایی به نتیجه نرسیده بودند.
جدای از این ادامه مذاکرات توسط برنز با توجه به جایگاه او در دولت بایدن و ارتباطش با صهیونیستها نیز حائز توجه است. رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا بهعنوان مذاکرهکننده اصلی آمریکا در بحران غزه ظاهر شده است. او البته توانسته ارتباط خوبی هم با سرویس اطلاعاتی رژیم یعنی موساد برقرار کند.
پیش از این و در سال گذشته جو بایدن اعلام کرد که از برنز خواسته تا به عضویت کابینه دربیاید. این موارد نشان میدهد که برنز جایگاه قابلتوجهی برای بایدن دارد و از این نظر حضور او بهعنوان نزدیکترین مشاور بایدن، در حوزه سیاست خارجی برای به نتیجه رساندن مذاکرات با حماس نیز در وهله اول حاکی از این است که مذاکرات تحت کنترل بایدن ادامه پیدا کرده است.
علاوهبر این و با وجود ارتباط خوبی که برنز با صهیونیستها و موساد دارد، احتمال اینکه بتواند آنها را برای پذیرش توافق آتشبس راضی کند، وجود دارد.
وقت گفتوگوی حماس و سیا با میانجیهای مصری
رویترز به نقل از یک منبع امنیتی مصر درمورد چگونگی مذاکرات در قاهره، به این موضوع اشاره کرد که قرار است هرکدام از میانجیهای مصری با مقامات سیا و حماس دیدار کنند، البته هنوز مشخص نیست که این دیدارها بهصورت جداگانه صورت خواهد گرفت یا مشترکا برگزار خواهد شد.
با این حال این احتمال وجود دارد که متن منتشرشده که پیشنهاد آن توسط مصریها مطرح شد، متن اولیه توافق پذیرفتهشده دوطرف باشد و حالا قرار است روی جزئیات توافق مذاکره صورت بگیرد.
آنچه رسانههای مصری تا الان از پیگیری روند مذاکرات مطرح کردند این بوده که پیشرفت قابلتوجهی در مذاکرات آتشبس صورت گرفته و طرفین در موارد اختلافی به یک چهارچوب توافقی رسیدند.
همچنین رسانههای مصری به این موضوع نیز اشاره کردند که اطلاعاتی درمورد تضمین آمریکا برای متقاعد کردن حماس به امضای توافق وجود دارد.
با این همه باید منتظر ماند تا در روز شنبه و بعد از انتشار اخبار مذاکرات حماس و سیا مشخص شود که آمریکا دوباره باید به فکر ارسال تجهیزات و بودجه به سرزمینهای اشغالی باشد یا برای مدتی آتش واکنشهای منفی علیه رژیم و آمریکا را در منطقه کاهش دهد.
منبع: روزنامه فرهیختگان