به نقل از «ایرنا»

عَلَم گردانی، شوق کویرنشینان خور در رثای سقای دشت کربلا

تاریخ انتشار: ۱۸ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۰۶۰۰۴۷

 علم نمادی از حضرت عباس علمدار کربلاست و مردم  پنجه یا انگشتان باز دست منقوش برروی علم را نشان پنج تن آل عبا می دانند.

در مراسم علم بندان که همزمان با نخل‌گردانی آغاز می شود اغلب بانی و علمچی دارند که علم دار محسوب می شود و این کار به طور موروثی از پدر به پسر بزرگتر خانواده می رسد و نسل به نسل می‌چرخد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

علم  چوب  ۲ متری است که راس آن تیغه فلزی از جنس برنج و مزین به اسماء مذهبی است و سرتاسر آن را با پارچه های مشکی به نشانه عزا و سبز به نشانه مظلومیت حضرت عباس و سرخ  به نشانه شهادت سالار شهیدان دشت کربلا می پوشانند.

علم نمادین در روز تاسوعا به نشانه رشادت سقای کربلا در میان عزاداران به حرکت در می آید.

 آیین سنتی مذهبی عَلَم گردانی درخور و بیابانک قدمتی بیش از ۴۵۰ سال دارد که همزمان با روز تاسوعای حسینی طبق آداب و رسوم سنتی اجرا می‌شود.

به هنگام برگزاری این آیین سنتی مذهبی، عطر و دود اسپند در کوچه و ورودی خانه‌ها به مشام می رسد و اهالی محله با اسپند و گلاب و آب به استقبال عَلَم می‌روند.

مردم خور و بیابانک از سالیان دور همچون گذشتگان خود از آغاز محرم با برگزاری مراسم  مختلف نسبت به سالار شهیدان ابراز اردات و محبت می کنند و به عزاداری می پردازند.

سوگواری برای امام حسین ( ع ) و یاران باوفایش در شهرستان خور و بیابانک در فرهنگ مردم جاری است، در آب خوردن مردم از لب تشنه امام حسین (ع) یاد می کنند، در دیدارها بر امام حسین (ع) سلام می فرستند و در عهد بستن‌ها از حضرت عباس ضمانت می طلبند و در عزاها، سوگواری‌ها امام حسین (ع) را محور قرار می‌دهند.

دو علم در خور هست که در بالای یکی نشانه یک دست و دیگری علامتی اسلیمی است با دو برگ تنه چوب، عَلَم را را پارچه و دستمال های ابریشمی سیاه می‌بندند.

طوق یا سر یکی از علم ها نقش تاج مانند است که آنها بنابر نوشته روی آن، این علم را سید رضا فرزند  سید شهاب موسوی خوری  در سال ۹۸۳ قمری وقف حسینیه خور کرده است.

علم‌گردانی در خور و بیابانک موروثی است که بیشتر سادات عبادی و موسوی  و آل داود این آیین را انجام می‌دهند.

هرساله در تاسوعای حسینی علم توسط سادات برای تبرک به منازل اهالی شهر خور برده می‌شود.

در روز پنجم محرم که سادات و اهالی شهر برای نخل آرایی در حسینیه خور گرد هم می‌آیند، «علم» ها نیز همراه با نخل آرایش می شوند و با پارچه های رنگین قیمتی پوشیده می‌شوند.

از قدیم رسم بر این بوده که شب ششم محرم پس از چاووشی در حسینیه، عده ای برای عرض تسلیت و انتقال علم‌ها، به منزل یکی از خادم حسینیه می روند و همراه با سلام و صلوات علم را برای عزاداری به حسینیه می‌آورند.

در روز تاسوعا مردم شهر با نظافت خانه و آب و جارو کردن درب منزل به استقبال علم می‌نشینند.

گروه هایی جداگانه این علم ها را خانه به خانه می‌برند، صاحب خانه، علم را به تبرک در خانه می‌گرداند و پس از زیارت پارچه‌های رنگی و زینتی علم ها را در روز تاسوعا باز می کنند و برای شرکت در مراسم عزای سالار شهیدان آنها را سیاه پوش می کنند.، توقه آن را با آب و گلاب شستشو می‌دهد و اهل خانه از آن آب به عنوان تبرک و شفا می نوشند و گروه علمدار توسط صاحب خانه پذیرایی می‌شوند.

در خور وقتی علمداران کوچه به کوچه و خانه به خانه می روند این بیت را می‌خوانند: « ای شام رو سیه به چه رو می شوی سپید ---- فردا حسین تشنه جگر می شود شهید»

و چون وارد خانه ای می شوند می گویند: « گشاده باد به دولت همیـشه این درگاه---- به حق اشهدان لااله الاالله » و  در پایان پارچه های رنگی و زینتی علم‌ها را در روز تاسوعا باز می‌کنند و برای شرکت در مراسم عزای سالار شهیدان سیاه پوش می‌کنند.

خور و بیابانک در ۴۵۰ کیلومتری شرق مرکز اصفهان قرار دارد.

۹۸۶۰/ ۶۰۲۲

منبع: ایرنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۰۶۰۰۴۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بیل گردانی نمادی از آیین‌های تمدنی کشور

به گزارش خبرنگار مهر، فرزاد مخلص الائمه عصر جمعه در آئین سنتی بیل گردانی شهر نیم‌ور محلات، اظهار کرد: حضور باشکوه مردم، جلوه ویژه ای به این آئین سنتی ۲ هزار ساله بخشیده است.

وی افزود: بیل گردانی نمادی از آئین‌های تمدنی کشور، استان و این منطقه است و از جشن‌های باستانی و پهلوی این خطه محسوب می‌شود.

مدیر بخش فرهنگ یونسکوی ایران نیز در این آئین گفت: این آئین سنتی ۲ هزارساله از جایگاه ویژه ای برخوردار است.

عبدالمهدی مستکین افزود: یکی از پیش شرط‌های این آئین در یونسکو، حفظ شکل سنتی بیل‌گردانی بدون افزودن بخش دیگری به آن است.

آئین بیل گردانی در ماه ۸۹ در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسیده است

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان مرکزی نیز با اشاره به ضرورت تبیین فرهنگ ایران برای نسل‌های بعد گفت: فرهنگ ما از قدمت بسیاری برخوردار است که به پاس نزول نعمت خداوند، جشن می‌گیریم و برخلاف بسیاری از جشن‌ها در آن گناه صورت نمی‌گیرد و ایرانیان با آئین‌های پهلوانی آن را پاس می‌دارند.

محمود مرادی نراقی گفت: این آئین سنتی در ۲۰ دی ماه سال ۸۹ به عنوان یک جشن آئینی و ورزش پهلوانی و نمادی از همدلی و تعاون در فهرست میراث ملی ایران به ثبت رسیده است.

سجاد صفری، شهردار نیم‌ور نیز با اشاره به قدمت دو هزار ساله شهر نیم‌ور و ریشه بیل‌گردانی در فرهنگ و آئین پهلوانی و ورزشی نیم‌ور گفت: نیم‌ور به عنوان یکی از اولین بهره‌برداران آب رودخانه لعل‌بار، در حال حاضر تبدیل به یکی از آخرین بهره‌برداران این رود تبدیل شده است.

به گزارش خبرنگار مهر، کشاورزان با فراخوان میراب نیم‌ور برای انجام لایروبی فراخوانده شده و تقسیم کار بین آنان انجام شد، میراب شهر بر کار لایروبان نظارت کرده و با اعلام پایان لایروبی، کشاورزان را به انجام بیل‌گردانی فرا خواند.

فرمانده بیل‌گردانان علت خشکی زمین‌های اطراف رودخانه لعل‌بار و دشت نیم‌ور را، نرسیدن آب رودخانه به منطقه و احداث سد بر روی آن دانست.

در پایان این آئین سنتی، امیرعلی برزکار، صادق حسینی و امیرعلی عمادی رتبه‌های اول تا سوم را کسب کردند.

از لوح ثبتی بیل‌گردانی در رویدادهای گردشگری کشور در آبان‌ماه سال ۱۴۰۲ رونمایی شد.

آئین سنتی دو هزار ساله بیل‌گردانی شهر نیم‌ور عصر جمعه با حضور پیشکسوتان این رشته، جمعی از مسئولین استانی و استقبال باشکوه مردم برگزار شد.

کد خبر 6089347