آیین خیمه‌سوزان در شهر طاقانک
تاریخ انتشار: ۱۹ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۰۶۵۲۷۰
مردم شهر طاقانک در چهارمحال و بختیاری بر اساس یک سنت دیرین، با برپایی خیمه در حاشیه کوه در طول دهه محرم، به عزاداری میپردازند و روز عاشورا آیین سنتی خیمه سوزان را برگزار می‌کنند.
مراسم خیمه سوزان روز عاشورا در شهر طاقانک بنابر روایات شفاهی، بیش از 80 سال پیش با برپایی یک سیاه چادر عشایری که از عشایر ساکن در اطراف طاقانک به امانت گرفته شده بود، در محل قبرستان قدیمی شهر واقع در جنوب غربی شهر کنونی طاقانک شکل می‌گیرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در ابتدا به دلیل امانتی بودن این سیاه چادر تنها هیزم‌های قرار داده شده در حاشیه این چادر به آتش کشیده و پیش از آنکه آتش به سیاه چادر آسیبی وارد کند، چادر جمع‌آوری می‌شد.
برداشتن خاکستر برجای مانده از سوختن هیزم‌های قرار داده شده در اطراف سیاه چادر عشایری به عنوان تبرک در این دوره در میان مردم طاقانک رایج بوده است.
با گذشت زمان، خیمه نذر شده یکی از اهالی طاقانک جایگزین سیاه چادر عشایری شد، به گونه‌ای که هم زمان با روز عاشورا این چادر در مسیر حرکت هیئت‌های عزاداری نصب و پس از نزدیک شدن گروه‌های سینه زن و زنجیر زن به محل نصب خیمه، همچون شیوه مرسوم در گذشته، هیزم‌ها و بوته‌های قرار داده شده در زیر و اطراف خیمه به آتش کشیده می‌شد.
این خیمه نذر شده همچنان در مراسم خیمه سوزان طاقانک در محل خیمه گاه نصب می‌شود و همچون گذشته در زمان آتش زدن دیگر خیمه‌ها، جمع‌آوری شده تا در مراسم سال بعد نیز مورد استفاده قرار گیرد.
برگزاری مراسم خیمه‌سوزان در شهر طاقانک در چند سال گذشته با استقبال مردم طاقانک و دیگر شهرهای چهارمحال و بختیاری و همچنین استان‌های همجوار روبرو شده به گونه‌ای که در مراسم سال 1389 تعداد خیمه‌های برپا شده در محل خیمه گاه از 700 عدد تجاوز کرده است.
آوردن نخل خرما که در چهار یا پنج سال گذشته رایج شده است، از نخلستان‌های شهرستان بم و بروات در استان کرمان صورت می‌گیرد. نخل‌های خرما را نیز صاحبان نخلستان‌ها به عنوان نذر به هیئت خیمه‌گاه هدیه می‌کنند.
شکل خیمه‌ها در چند سال گذشته به سرعت تغییر کرده است اما در سال‌های اخیر مسئولین مردمی برگزارکننده مراسم خیمه‌سوزان در تلاش هستند تا تمامی خیمه‌ها را به شکل گنبدی و مخروطی تهیه و برپا کنند.
پارچه‌های استفاده شده در خیمه‌ها که در گذشته عمدتاً به رنگ سفید بوده‌اند، امروزه در محل خیمه گاه در کنار خیمه‌های سبز رنگ و سیاه رنگ دیده می‌شوند. بنابر نظر و عقیده جمعی رنگ خیمه‌ها به نیت نذر کننده بستگی دارد. خیمه سبز رنگ به نیت امام حسین(ع) و فرزندانش و حضرت ابوالفضل(ع) برپا می‌شود و خیمه سفید نیز متعلق به جوانان خاندان امام حسین(ع) و دیگر یاران او در واقعه کربلا است. برخی از نذرکنندگان نیز خیمه خود را به دلیل احترام و توسل به حضرت زینب (س) به رنگ سیاه تهیه می‌کنند.
تزئین داخل و نمای بیرونی خیمه‌ها با پرچم‌های مختلف، قرار دادن گهواره در میان خیمه، پخت نذری مانند حلیم، شله زرد، آش دوغ و ... در داخل خیمه و روشن کردن شمع از دیگر مواردی است که در چند سال اخیر در مراسم خیمه سوزان طاقانک نمود بیشتری یافته است.
از دیگر مراسمی که در حاشیه خیمه گاه در روزهای نزدیک به روز عاشورا و در زمان به آتش زدن خیمه‌ها برگزار می‌شود می‌توان به مراسم «دّمام زنی» اشاره کرد. این مراسم را جمعی از اهالی مناطق جنوبی کشور که در شهر طاقانک و شهرهای مجاور آن ساکن شده‌اند، برگزار می‌کنند. بستن شاخه و برگ‌های نخل به یکدیگر و قرار دادن مشک آب در میان آنها و برپایی آن در کنار خیمه منسوب به حضرت عباس(ع) از دیگر مواردی است که به تازگی و در طی دو تا سه سال گذشته در مراسم خیمه سوزان طاقانک دیده می‌شود.
عزاداری عصر تاسوعا با حرکت هیئت‌های عزاداری از سطح شهر طاقانک به سمت خیمه گاه آغاز می‌شود و تا پاسی از شب ادامه دارد. حضور گروه‌های سینه زن، زنجیرزن و چاق‌چاقو زنی در کنار خیمه‌های برپا شده در برخی از سال‌های اخیر تا نزدیکی صبح نیز ادامه یافته است. پخت حلیم گندم در ظهر تاسوعا در طاقانک و به ویژه در خیمه گاه کاملاً مرسوم است.
در صبح روز عاشورا، گروه‌ها و هیئت‌های عزاداری پس از عبور از خیابان اصلی شهر طاقانک به سمت خیمه‌گاه و بقعه شیخ زینالدین حرکت می‌کنند. حرکت کاروان نمادین امام حسین(ع)، قربانی کردن 14رأس گوسفند در جلوی هیئت‌های عزاداری، تشیع نمادین پیکر شهداء کربلا، نواختن نی، ساز و دُهل و حمل علم به سوی خیمه‌گاه همراه با هیئت‌های عزاداری انجام می‌شود و این هیئت‌ها با رسیدن به خیمه گاه فریاد «یا حسین» و «یا زینب» سر می‌دهند.
در این زمان جمعی از افراد در هیئت سپاهیان کوفه، سوار بر اسب در میان خیمه‌های برپا شده تعدادی از نوجوانان و جوانان را که پوشش سبز رنگ بر تن دارند تعقیب می‌کنند و سپس خیمه‌های برپا شده، یک به یک و بدون در نظر گرفتن ترتیبی خاص به آتش کشیده می‌شوند.
با فروکش کردن شعله‌های آتش، جمعیتی که تعداد آنان بیش از 10 هزار نفر تخمین زده می‌شود به سوی خیمه‌های سوخته حرکت می‌کنند. برداشتن باقی مانده خیمه‌های سوخته شده به عنوان تبرک، خواندن زیارت عاشورا در گروه‌های چند نفره و روشن کردن شمع در کنار باقی مانده اسکلت خیمه‌ها تا ساعتی پس از پایان مراسم خیمه سوزان ادامه دارد.
آیین سنتی خیمه سوزان طاقانک به عنوان نخستین اثر ملی معنوی استان چهارمحال و بختیاری به شماره 208 در تاریخ 25 خرداد 1390 در فهرست میراث فرهنگی (ناملموس) کشور ثبت شد./ ایسنا
منبع: ایران آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۰۶۵۲۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آیین بزرگداشت ورزش پهلوانی در بندرعباس
دریافت 59 MB
به گزارش خبرنگار مهر، شامگاه پنجشنبه ۶ اردیبهشت ماه آئین گرامیداشت روز ورزش پهلوانی با حضور فرماندهان یگان‌های مستقر ارتش و استاندار هرمزگان در زورخانه حیدر کرار نیروی هوایی ارتش برگزار شد.
کد خبر 6088768
تیم فوتسال افغانستان نیمی از راه جام جهانی را طی کرد