به نقل از «افکارنيوز»

«بنزین‌درمانی» به نفع ثروتمندان

تاریخ انتشار: ۲۵ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۱۲۲۱۳۰

 هرچند در ظاهر یارانه پنهان انرژی با هدف حمایت از اقشار کم‌درآمدتر صورت می‌گیرد ولی براساس آمار در واقع هر چه اقشار جامعه پردرآمدتر باشند، بیشتر از یارانه انرژی بهره‌مند می‌گردند. این توزیع ناعادلانه علت اصلی کاهش یارانه پنهان انرژی در کشورهای جهان است.

اخبار اقتصادی-در حال حاضر ظرفیت تولید بنزین ایران حدود ۱۱۰ میلیون لیتر در روز و متوسط میزان مصرف حدود ۹۴ میلیون لیتر در روز اعلام شده است که طبق گفته‌های مدیر عامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، این میزان مصرف با تعداد خودروهای موجود سازگاری ندارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

براساس گزارش سازمان برنامه و بودجه کشور سالانه مقدار قابل توجه ۱۲۴ هزار میلیارد تومان یارانه پنهان به مصرف بنزین در کشور تعلق می‌گیرد که ۴۵ درصد از آن مربوط به مصرف خودروهای شخصی است. بررسی‌ها نشان می‌دهد روش فعلی تخصیص یارانه پنهان بنزین اثرگذاری معکوسی داشته و بیشتر شامل دهک‌های بالای جامعه می‌شود.

کاهش یارانه انرژی، رویکردی جهانی

دولت‌ها اغلب با هدف کاهش متوسط هزینه‌های مردم و در نتیجه افزایش سطح رفاه در جامعه، حمایت از بخش‌های تولیدی و صنایع و همچنین جلوگیری از ورود نوسانات قیمت ارز و نفت در اقتصاد ملی، یارانه انرژی تخصیص می‌دهند. اما با نگاهی به وضعیت قیمت‌گذاری بنزین به‌عنوان مهم‌ترین رکن پرداخت یارانه انرژی مشخص می‌شود کشورهای مختلف با سیاست‌گذاری‌های متنوع به دنبال کاهش یا حذف یارانه انرژی بوده‌اند. به‌عنوان مثال آمریکا و کشورهای اروپایی از دیرباز با توجه به سطح بالای درآمد مردم، بنزین را بر اساس قیمت‌ جهانی قیمت گذاری کرده‌ و به عبارت دیگر یارانه‌ای به آن تخصیص نداده‌اند. کشورهایی مثل چین، تایلند، فیلیپین، نیجریه، نپال و اندونزی هم در سال‌های اخیر یارانه پنهان بنزین را به تدریج کاهش داده و درآمد حاصل از آن را به صورت مستقیم و غیر مستقیم در بسترهایی شفاف به توده مردم بازگردانده‌اند.

در این میان کشورهای عربی حوزه خلیج فارس (GCC) شامل امارات، عربستان، بحرین، قطر، عمان و کویت با توجه به نفت‌خیز بودن یارانه انرژی می‌پرداختند و تنها به دریافت هزینه‌ای برابر تولید از بخش تولیدی و مصرفی  بسنده می‌کردند. اما این کشورها هم طی ۱۰ سال گذشته در ساز و کاری بلندمدت یارانه انرژی را کاهش داده‌اند. در مجموع دلایل عمده‌ای که باعث شده‌است کشورهای جهان یارانه انرژی را کاهش دهند عبارتند از:

· توزیع ناعادلانه یارانه پنهان بین قشر پرمصرف و کم مصرف

· جلوگیری از مصرف بی‌رویه و قاچاق و همچنین بهره‌وری نامناسب بخش‌های مصرف‌کننده

· مقابله با وابستگی و اثرات ثانوی تحریم و قیمت‌های جهانی

· ایجاد رونق و تنوع در اقتصاد با صرف درآمد حاصل از کاهش یارانه‌ها به توسعه زیرساخت‌ها و افزایش درآمد مردم

· تشویق به استفاده از سوخت‌های ارزان‌تر، پاک‌تر و یا تجدیدپذیر مثل CNG، اتانول، انرژی خورشیدی، الکتریسیته و ....

یارانه پنهان بنزین در ایران به جیب سه‌دهک مرفه جامعه

محمد علی قدیری، کارشناس انرژی با اشاره به اینکه نگاه «بنزین‌درمانی» طی ۴ سال‌ اخیر باعث شده تا به بهانه حمایت از کم درآمدها، قیمت بنزین ثابت بماند، گفت: با بررسی آمار مشخص می‌شود بخش عمده این یارانه پنهان بنزین را دهک‌های پردرآمد جامعه مصرف می‌کنند. مرکز آمار ایران در سال ۹۵ داده‌هایی منتشر کرد که در آن میزان مصرف بنزین و سهم آن در درآمد دهک‌های مختلف جامعه را نشان می‌داد. بر اساس این آمار که نمودار آن در شکل ۱ هم نشان داده شده‌است، مصرف بنزین در دهک‌های پردرآمد چند برابر بقیه است.

وی افزود: هزینه بنزین در همین دهک‌ها سهم کمتری از درآمد آن‌ها را به خود اختصاص می‌دهد. به عبارت دیگر، اگر افزایش قیمتی برای پرمصرف‌ها که اغلب سه دهک بالایی هستند؛ رخ دهد حساسیت آن‌ها با توجه به اینکه سهم کمتری در سبد هزینه‌هایشان دارد کمتر است.

شکل ۱- میزان مصرف بنزین و سهم آن در درآمد خانوارهای ایرانی

 نتیجه آماری که در بالا بیان شد تقریباً با داده‌های سازمان برنامه و بودجه که در مورد میزان بهره‌مندی هر دهک از یارانه پنهان انرژی است، همخوانی دارد. نمودار این داده‌ها در شکل دو رسم شده‌است. طبق این آمار که در شکل دو نشان داده شده‌است میزان بهره مندی دهک‌های پردرآمدتر بسیار بیشتر از سایرین است. به‌طوری که به دهک دهم ۱۷ برابر دهک اول یارانه انرژی تعلق می‌گیرد. نکته دیگری که از این نمودار استنباط می‌شود میزان بهره‌مندی تقریباً یکسان دهک‌ها از یارانه گاز طبیعی است.

شکل ۲- میزان بهره مندی دهک های درآمدی از یارانه پنهان انرژی

از مجموع آماری که تا اینجا ذکر شد هرچند در ظاهر یارانه پنهان انرژی با هدف حمایت از اقشار کم درآمدتر انجام می شود ولی در واقع هر چه اقشار جامعه پردرآمدتر باشند، بیشتر از یارانه انرژی بهره‌مند می‌شوند. این توزیع ناعادلانه علت اصلی کاهش یارانه پنهان انرژی در کشورهای جهان است. در صورتی که می‌توان مشابه تجربه کشورهای موفق در این زمینه درآمد حاصل از کاهش یارانه‌ها را در کوتاه مدت به‌صورت کوپن‌های بیمه، آموزش، سلامت، کالاهای اساسی، کاهش قیمت خودرو و غیره به دهک‌های پایین انتقال داد. همچنین در بلند مدت برای توسعه زیرساخت‌ها و افزایش درآمد مردم صرف شود.

برقراری عدالت با راهکار افزایش قیمت پلکانی بنزین

قدیری با بیان اینکه مدل ساده‌ای که برای افزایش قیمت پلکانی بنزین پیشنهاد شده‌است، سهمیه ۶۰ لیتری به قیمت ۱۰۰۰ تومان و افزایش ۲۰۰ تومانی هر لیتر به ازای هر ۱۰ واحد افزایش مصرف است، اظهار داشت: سهمیه خودروهای پرمصرف نظیر تاکسی (اعم از سنتی و اینترنتی) و وانت نیز جداگانه تعریف شده در حالیکه از سوخت جایگزین یعنی CNG نیز بهره می‌برند.

وی ادامه داد: افزایش قیمت بنزین بیشتر بر دهک‌های بالایی جامعه تاثیر گذار است. علاوه براین طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی تأثیر افزایش ۲ برابری قیمت بنزین بر تورم با سهمیه ۶۰ لیتری و در نظر گرفتن سهمیه جداگانه برای خودروهای عمومی، تنها ۱.۶ درصد است.

این کارشناس انرژی تاکید کرد: لازم است دولت برای در امان ماندن مردم از آثار تورمی ناشی از سهمیه بندی به صورت مستمر اطلاع‌رسانی و نظارت داشته‌باشد. علاوه براین با توجه به اینکه دولت برای تأمین بودجه سال آینده خود با کسری مواجه است. به عقیده کارشناسان راهکارهای مطرح‌شده دولت برای جبران کسری بودجه، موجب بروز شوک‌های تورمی در سال آینده می‌شود، بنابراین می‌توان با درآمد حاصل از کاهش یارانه‌های پنهان بخشی از کسری بودجه را جبران کرد که در این صورت نیز نفع نهایی به خود مردم می‌رسد.

منبع: افکارنيوز

کلیدواژه: ثروتمندان یارانه پنهان سوخت بنزین درمانی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.afkarnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «افکارنيوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۱۲۲۱۳۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پیش بینی ناترازی ۱۰ تا ۱۱ هزار مگاواتی برق در تابستان

مدیرعامل شرکت توانیر گفت: در ابتدای دولت رقم ناترازی حدود ۱۴ هزار مگاوات بود پیش بینی این است امسال با اقداماتی که صورت می گیرد به حدود ۱۰ تا ۱۱ هزار مگاوات برسیم. - اخبار اقتصادی -

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، مصطفی رجبی مشهدی، مدیرعامل شرکت توانیر در حاشیه مراسم رونمایی از پویش با انرژی که با حضور مسئولین صنعت برق و جمعی از هنرمندان و ورزشکاران در پردیس سینمایی ملت برگزار شد، اظهار داشت: یکی از شاخص های مصرف برق؛ شدت مصرف انرژی در کشور است که این شاخص در کشور ما دو برابر متوسط جهانی است.

وی افزود: همیشه نیازمند این هستیم که مصرف بهینه داشته باشیم تا بتوانیم نیاز تقاضاهای جدید و بخش مولد کشور را تامین کنیم.

مدیر عامل شرکت توانیر با بیان اینکه "هدف از این پویش این است که مشترکان تجاری و خانگی که 80 درصد تعداد مشترکان و 50 درصد مصرف دوران اوج مصرف کشور را تشکیل می دهند به کاهش مصرف تشویق کنیم"، گفت: به همین جهت جایزه و هم پاداش صرفه جویی در دستور کار قرار گرفته است.

وی ادامه داد: بیش از 80 میلیون جایزه به کسانی که کاهش مصرف برق داشته باشند و مستمرا این کار را تکرار کنند، داده خواهد شد، این مشترکان با این اقدام هم برق پایدار دریافت می کنند و هم بخش مولد کشور از انرژی بیشتری برخوردار خواهند بود و ما می‌توانیم به نقاط بسیار گرم و همچنین مراکز بیمارستانی، خدماتی و آموزشی برق مورد نیاز را ارسال کنیم.

رجبی مشهدی درباره تامین برق رمزارزها گفت: برای کسانی که به صورت مجاز استخراج رمزارز داشته باشند، پیش بینی شده از ساعت 2 بامداد تا 9 صبح که ساعت بار حداقل است بتوانند از برق استفاده کنند اما برای کسانی که بصورت غیرمجاز از شبکه برق استفاده می کنند جرایم سنگینی پیش بینی شده است اگر دستگاههای آنها شناسایی شود ضبط و تحویل مقامات قضایی شده و بر اساس قوانین جدید امحا خواهد شد و قطعا جرایم سنگین از زمانی که تشخیص داده شود اعمال خواهد شد.

مدیر عامل توانیر خاطرنشان کرد: از هموطنان می خواهیم از طریق سامانه “برق من” گزارش رمزارزهای غیرمجاز را اعلام کنند این گزارش علاوه بر اینکه محرمانه خواهد ماند، می توانند از پاداش بهره مند شوند و متناسب با ماینرهایی که کشف می شود، عدد پاداش بیشتر می شود و به تامین برق پایدار کمک می کند.

وی درباره جایزه کاهش مصرف تصریح کرد: ما بیش از 42 مشترک صنعت برق داریم که از این تعداد حدود 32 میلیون مشترک خانگی و تجاری هستند اگر این تعداد مشترک کاهش مصرف برق داشته باشند طی 21 هفته در نظر گرفته شده به صورت امتیازی از جوایزی که پیش بینی شده بهره مند خواهند شد، ممکن است مشترکین بیش از دو یا چند بار از این جوایز بهره مند شوند و محدودیتی در این جوایز وجود ندارد.

رجبی مشهدی بیان داشت: مشترکان خانگی و تجاری که 15 درصد مصرف را کاهش دهند به صورت قرعه کشی از جوایزی مثل خودرو برخوردار خواهند شد.

وی ادامه داد: ما بر اساس میزان کاهش مصرف پاداش صرفه جویی پیش بینی شده، سال گذشته 40 درصد از مشترکان خانگی در این طرح مشارکت داشتند امیدواریم امسال با افزایش تعداد مشترکان صرفه جویی کننده انرژی بیشتری را به بخش مولد تحویل دهیم، قطعا منابع مورد نیاز از طریق صنایع انرژی بر کشور تامین خواهد شد و مشکلی در تامین اعتبار وجود ندارد. 

مدیرعامل توانیر با بیان اینکه "پویش با انرژی از ابتدای خرداد تا پایان شهریور ادامه دارد"، گفت: اگر مشارکت مردم امسال نباشد ناترازی برق زیاد است اما پیش بینی ما این است با پویش با انرژی و مشارکت مردم ناترازی به حداقل ممکن برسد.

وی ادامه داد: در ابتدای دولت رقم ناترازی حدود 14 هزار مگاوات بود پیش بینی این است امسال با اقداماتی که صورت می گیرد به حدود 10 تا 11 هزار مگاوات برسیم.

مدیر عامل توانیر درباره صادرات برق به عراق در تابستان سال جاری اظهار داشت: برنامه ما این است در دوره گرم سال حداکثر واردات را داشته باشیم و صادرات را در حداقل ممکن باشد قطعا متناسب با شرایط آب و هوایی کشور پیش خواهد رفت.

وی درباره خاموشی در تابستان بیان داشت: قطعا با مشارکت مردم نیازی به خاموشی نخواهد بود.

سخنگوی صنعت برق درباره شارژ خودروهای برقی گفت: مشکلی برای کسانی که در نظر دارند در ایستگاههای شارژ خودروهای برقی سرمایه گذاری کنند، وجود ندارد و از طریق درخواستی که به شرکتهای توزیع داده می سود، تامین برق خواهند شد، نرخ برق ایستگاههای شارژ نرخ تجاری یعنی 547 تومان به ازای هر کیلو وات ساعت خواهد بود.

انتهای پیام/