آیا شاخ مافیای کنکور شکسته میشود؟
تاریخ انتشار: ۳۱ شهریور ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۱۹۱۰۴۴
به گزارش اقتصادآنلاین، شهرزاد همتی در شرق نوشت: وزیر قبلی آموزشوپرورش نیز بخشی از تلاش خود را برای حل مسئله کنکور و مبارزه با آنتنفروشی صداوسیما به مؤسسات کنکوری گذاشت؛ اما به نتیجهای نرسید و رفت. مؤسساتی که همین چند روز پیش مشخص شد یک دانشجوی تقلبی را تا مدتها بهعنوان نخبه و رتبه برتر کنکور به خورد مخاطب مضطرب پشتکنکوری میدادند که تمام آرزوهای خود را در قبولی دانشگاه میبیند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
مؤسساتی که تقریبا هیچ دستاوردی برای نظام آموزشوپرورش نداشتهاند، اما هر روز فربهتر و پولدارتر میشوند و سواد دانشآموزان را نشانه رفتهاند. محسن حاجیمیرزایی روز گذشته درباره مافیای کنکور در نشست خبری خود عنوان کرده است: «در قانون سنجش و پذیرش، مسئولیت تدبیر درباره کنکور بر عهده وزارت علوم است، اما به نظر میرسد ارادهای برای اجرای این قانون وجود ندارد و نیازمند آن هستیم کنکور را عمیقتر در دستور کار قرار دهیم؛ آنهم به میزانی که بتوانیم نیازهای جامعه را به شکل مناسبتری پاسخ دهیم. در این صورت، نظام آموزشی ما هدفمندتر حرکت خواهد کرد.
اکنون خط آخر تحصیل، کنکور است، اما اگر مشتریان دیگری در انتهای این خط تسهیلات و شرایطی را برای اشتغال در اختیار دانشآموزان قرار دهند، شرایط تفاوت خواهد کرد». مسئله زدوخورد آموزشوپرورش با مافیای کنکور مربوط به امروز و دیروز نیست و در تمام این سالها به نظر میرسد زور مافیا به آموزشوپرورش چربیده است. محمد بطحایی، وزیر پیشین آموزشوپرورش، بهصراحت اعلام کرده بود: «زورمان به مافیای کنکور نرسید و در مسیری افتادهایم که معلم و کارشناس برنامه آموزشی تلاش کردهاند حس پرسشگری را در دانشآموزان شکوفا کنند، اما یک مؤسسه غیرحرفهای میآید و یک کتاب حلالمسائل ارائه میدهد و همه نقشههای ما را نقش بر آب میکند». هرساله پیش از رسیدن به زمان کنکور، سیل اظهارنظرها درباره حذف کنکور در رسانهها منتشر میشود.
تأثیر معدل دوره متوسطه روی رتبه کنکور، یکی از قدیمیترین وعدههایی است که برای حذف کنکور داده میشود؛ وعدهای که شاید عملیتر است، اما خود دانشآموزان هم چندان با آن موافق نیستند. تا این ماجرا جدی میشود، سیل واکنش و اعتراض دانشآموزان سرازیر میشود که ما با همان کنکور حالمان بهتر است. انگار بدنه نظام آموزشی هم به این چرخه معیوب عادت کرده است. حالا دیگر تاریخ مشخص و چهره کسی که گفت بالاخره کنکور حذف میشود، در یاد کسی باقی نمانده؛ وعدهای که با وجود تکرار سالانه، راه به جایی نبرده است و هر سال باز هم دانشآموزان دبیرستانی را به کلاسهای تستزنی و کنکور میفرستد تا بتوانند آیندهای بهتر از دیگران داشته باشند؛ اتفاقی که به نظر میرسد با وجود تمام وعدهها فعلا عملی نمیشود.
وقتی آموزشوپرورش در دوره وزیر پیشین مبارزه خود را با مؤسسات کنکور جدی کرد، بالاخره صداوسیما کوتاه آمد و تبلیغات این مؤسسات در تلویزیون نصف شد. آذر سال گذشته بود که سیدمرتضی میرباقری، معاون سیما، با توجه به برخی انتقادها از آثار سوء حجم بالای برنامههای تبلیغات مؤسسات کنکوری، دستور داد شبکههای مختلف تلویزیون، زمان این برنامهها را به نصف کاهش دهند و همچنین آگهیهای بازرگانی با موضوع برنامههای کنکوری مهم تا 740 درصد کاهش یابند.
بر اساس محاسباتی که درباره سود مالی این تبلیغات طبق تعرفههای مشخصشده صداوسیما برای برنامههای تبلیغاتی کنکور به دست آمده بود، جمع کل ۱۳ برنامه در یک ساعت، دومیلیاردو۲۸۹میلیونو ۶۰۰ هزار تومان و جمع کل ۱۳ برنامه در یک ماه، ۵۷۶میلیاردو۹۷۲میلیونو ۲۰۰ هزار تومان برای این سازمان درآمد داشت؛ این در حالی بود که تلویزیون شبکه آموزش خود را به بهانه عدالت آموزشی راهاندازی کرده بود. بااینحال، سعه صدر تلویزیون تنها تا رفتن بطحایی ادامه داشت و مطابق آماری که به دست رسیده، پس از استعفای بطحایی، حجم این تبلیغات در تلویزیون دو برابر شده و مجددا سیاست قبلی در پیش گرفته شده است.
حالا اما نوبت حاجیمیرزایی است که مواضع خود را درباره کنکور مشخص کند. روزی که او رأی اعتماد گرفت، یکی از نمایندگانی که به حمایت از او پشت تریبون رفت، اعلام کرد از او انتظار دارد در برابر مافیای کنکور بایستد. فاطمه ذوالقدر نماینده تهران با اشاره به کارت زرد وزیر پیشین برای موضوع مافیای کنکور، گفت از آقای حاجیمیرزایی انتظار داریم با مافیای کنکور مبارزه کند و همچنین ترویج و توسعه حقالتدریسیها و اجرای طرح رتبهبندی معلمان را انجام دهد.
اراده جدی برای حذف مافیای کنکور وجود ندارد
تلاش برای گفتوگو با علیرضا کمرهای، معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرروش، درباره تصمیمات و سیاست جدید اتخاذشده در وزارت آموزش و پرروش در برابر مافیای کنکور با وجود هماهنگی با روابطعمومی بینتیجه ماند. اما علی پورسلیمان، کارشناس آموزش و پرورش و عضو سازمان معلمان، با بیان اینکه ارادهای برای بهبود شرایط وجود ندارد، گفت: صحبتهای اخیر آقای حاجیمیرزایی جدید نیست. مسئله حافظهمحوری و سیطره کنکور بر نظام آموزشی مباحث جدیدی نیست، اما مشکل ما این است که برای برونرفت از این وضعیت، حل مسئلهای صورت میگیرد و در حد بیان مسئله باقی میماند.
از آن طرف آقای حاجیمیرزایی به شاخصهای آموزشی اشاره میکنند و میگویند قضاوت درباره کیفیت نظام آموزشی یا شاخصهای نظام آموزشی موفق نباید کنکور باشد، اما در همین نشست جای دیگری میگویند بخش اعظمی از پذیرفتهشدگان کنکور از مدارس دولتی هستند یا میگویند نفرات برتر کنکور نمیتواند نشانگر عملکرد مدارس دولتی یا غیردولتی باشد. به بیان دیگر، وزیر آموزش و پرورش از یک طرف میگوید ما نباید معیار را کنکور برای قضاوت قرار دهیم، از آن طرف هم نیمنگاهی دارد و میگوید ما باید نتایج کنکور را مورد بازنگری قرار دهیم و کنکور گریبان ما را گرفته است. وی تصریح کرد: این مسئله نشاندهنده یک تناقض در صحبتهای آقای حاجیمیرزایی است که به آن باید توجه کرد.
اما ما هم باید در نظر بگیریم ذائقه خانوادهها امروز به سمت کنکور تمایل دارد. دانشآموز از زمانی که وارد دوره ابتدایی میشود، از همان ابتدا به نحوی وارد چرخه رقابت کنکور میشود تا زمانی که میخواهد از این سیستم خارج شود. یعنی رقابتی کاملا تصنعی و غیرواقعی که حتی آن دانشآموز پس از قبولی در کنکور هم ممکن است آینده شغلی تضمینشدهای در ازایش به دست نیاورد. پورسلیمان در ادامه گفت: این ادعا و فضا در آموزش و پرورش غیرواقعی است و به آن دامن زده میشود. خانوادهها فکر میکنند همه برنامهریزیشان این است که فرزندشان پس از فراغت از تحصیل در یک دانشگاه خوب تحصیل کند و از آن طرف هم اقتصاد کنکور یا همین مافیا، در آموزش و پرورش ما ناشناخته نیستند؛ وقتی که آموزشگاههای کنکور موظف هستند پنج درصد از درآمد خود را سالانه به وزارت آموزش و پرورش پرداخت کنند، مسئلهای است که مسئولان بهصراحت به آن اذعان میکنند.
یا مثلا در مدارس بخش مهمی از اقتصاد آموزش و پرورش که تعریف هم نشده ادعا میکند دریافت وجه از اولیا ممنوع است، ولی تحت عنوانینی مثل برگزاری کلاس کنکور و انتخاب رشته خانوادهها را توجیه کرده است و از این طریق اقتصاد مدرسه هم میچرخد. در واقع ما باید این نکته را در نظر داشته باشیم با همه بد و بیراههایی که در نظام آموزشی حواله کنکور میشود، اما در مدارس ما این اقتصاد مدارس به کنکور وصل است. این فعال آموزشی خاطرنشان کرد: غیر از پنجدرصدی که آموزشگاهها موظف به پرداخت به آموزش و پرورش هستند، از آن طرف آقای کریمی، معاون پرورشی و فرهنگی اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران، به برنامهها و اقدامات خودش در تابستان اشاره کرده و یکی از اقداماتش برپایی 70 پایگاه انتخاب رشته کنکور بوده است.
ما از ایشان سؤال کردیم این مسئله چه ربطی به معاونت پرورشی دارد؟ یا خود همین قسمت اداره مشاوره آموزش و پرورش سال گذشته از مدرس مشهور کنکور دعوت میکند درباره کنکور برای مسئولان ادارات مشاوره آموزش و پرورش صحبت کند. از آن طرف مسئولان آموزش و پرورش از کنکورزدگی و ایجاد مدرسه شاد میگویند، اما از آن طرف خودشان از این افراد دعوت میکنند درباره کنکور حرف بزنند. مجوز این مؤسسات از سوی وزارت آموزش و پرورش صادر میشود. ورود این مؤسسات به مدارس هم باز با مجوز ادارات آموزش و پرورش صورت میگیرد. پس اگر بخواهیم هم اینگونه به مسئله نگاه کنیم، وزارت آموزش و پرورش این قدر هم مظلوم نبوده و در چنبره مافیا گرفتار نیامده است! خود این مؤسسات کنکور قراردادهایی با مدارس میبندند، پس مسئله به این سادگی نیست که میخواهند کنکور را حذف کنند اما موفق نمیشوند؛ تحلیل من این است که اراده جدی برای حل این مسئله و رفتن به سمت وضعیت مطلوب وجود ندارد و حرفهایی هم که میشنویم، به نظر میرسد در حد شعار است، یعنی حرفها تکراری و کلیشهای است و مسئولان آموزش و پرورش اگر میخواهند دوباره برنامه آموزشی را تعریف و سیستمی جدید را ایجاد کنند، باید وارد فاز عمل شوند. این حرفها و شعارها دیگر کارساز نیست.
منبع: اقتصاد آنلاین
کلیدواژه: آموزش وپرورش نظام آموزشی مافیای کنکور محسن حاجي ميرزايي عدالت آموزشي
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۱۹۱۰۴۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
از متن تا حاشیه تغییر کتب درسی
کتابهای درسی به عنوان مؤثرترین رسانههای نوشتاری آموزشی از مهمترین مراجع و منابع یادگیری است که مهارتهای تربیتی و آموزشی را در مدارس پیوند میدهد و به دلیل اهمیت بسیاری که در تعیین محتوا و خط مشی آموزشی دارد، کانون توجه دستاندرکاران آموزش و پرورش است.
به گزارش خبرنگار ایمنا، آموزش و پرورش یکی از مهمترین زیرساختهای بهبود سرمایه انسانی و توسعه کشور به شمار میرود، اگر مأموریت آموزش و پرورش را آماده کردن انسانها برای پیشرفت و تعالی خود، خانواده و جامعه، مصونیتبخشی نسل آینده در برابر تغییرات، ایمن کردن آنان در برابر فراهم کردن مجال کافی برای خلاقیت بدانیم، گذراندن وقت در مدرسه از بهترین مراحل زندگی برای هر دانشآموز است، زیرا نقش مهمی در آینده او دارد، چرا که در دنیای امروز، تجربههای انسان و مهارتهای اولیه زندگی، در مدرسهها و با درس خواندن کتب درسی منتقل میشود؛ به این علت، کتاب درسی بهعنوان اصلیترین جزو بسته تربیت و یادگیری، بر اساس برنامه درسی معین و با حجمی مشخص، برای تربیت، آموزش و یادگیری دانشآموزان، فرصتهای تربیت و یادگیری را فراهم میکند.
بحث ضرورت تغییر محتوای کتابهای درسی دانشآموزان؛ نخستینبار سال ۱۳۷۹ مقام معظم رهبری در جمع طلاب حوزه علمیه قم پیرامون تحصیلات دانشآموزان و برنامهریزی برای تحول در نظام درسی و کتابهای درسی مراکز آموزشی بزرگ کشور به ویژه آموزش و پرورش تأکید کردند. موضوع تغییر محتوای کتابهای درسی برای رهبری آنقدر مهم و ضروری بود که ایشان بار دیگر در سال ۱۳۹۳ این مباحث را به جد به مسئولان آموزشی کشور گوشزد کردند، همچنین مقام معظم رهبری در جمع معلمان و فرهنگیان با انتقاد از تقلید نظام آموزش و پرورش ایران از نظامهای آموزش و پرورش غربی بر ضرورت تغییر قالب و محتوای کتابهای درسی تأکید کردند و در سال ۱۳۹۷ نیز مجدد در یک گفتوگوی تلویزیونی بر این موضوع تأکید کردند، لذا طرح این موضوع باعث شد تا منتقدان زیادی بعد از محتوای کتابهای درسی درباره غیرکاربردی بودن آن صحبت کنند تا جایی که در سال ۱۴۰۱؛ رهبر معظم انقلاب در دستوری به وزیر آموزش و پرورش سابق اعلام کردند که باید محتواهای غیرکاربردی کتب درسی حذف شود.
بنابراین با توجه به اهمیت موضوع تغییر محتوای کتابهای درسی؛ رهبر انقلاب اسلامی، اردیبهشت سال ۱۴۰۱ ضمن انتقاد به وضعیت دانشهای تدریس شده در مدارس فرمودند: «الان در دبیرستانها و شاید دبستانهای ما دانشهایی تدریس میشود که هیچ فایدهای به حال امروز و آینده دانشآموز ندارد؛ یک ذهنیاتی است که یادشان هم میرود، در هیچ مسئله زندگی به اینها کمک نمیکند، اینها را شناسایی و حذف کنید. علم نافع آن علمی است که بتواند استعداد جوان و نوجوان را شکوفا کند.»
بلافاصله بعد از سخنان رهبر انقلاب اسلامی، وزیر آموزش و پرورش وقت جلسهای را با مدیران کل استانها و اعضای شورای معاونین تشکیل دادند و کارگروههایی تشکیل شد تا هر کدام از این کارگروهها و کمیتهها نسبت به پیگیری جدی مطالبات رهبری، سازوکارها و مفاد اجرایی را پیگیری کنند. صادق ستاریفرد، سخنگوی وقت وزارت آموزش و پرورش در سال ۱۴۰۱ بیان کرد؛ بنا به دستور رهبر معظم انقلاب، مطالب غیرکاربردی از کتب درسی حذف میشود: «درست است بازنگری و تغییر کتب درسی باید از جهات و ابعاد مختلف مورد بررسی قرار گیرد، اما یکی از مهمترین تغییراتی که قرار است در این بخش صورت گیرد در بخش مفاخر ملی و دینی بهمنظور تقویت هویت ملی دانشآموزان است.» بهگفته ستاری در بحث علم نافع و غیرنافع هم که مورد تأکید رهبر معظم انقلاب است تغییر محتوای کتابها انجام میشود: «با علم نافع میتوانیم شاهد شکوفایی استعدادهای دانشآموزان باشیم، بر این اساس در محتوای جدید کتابهای درسی تلاش میکنیم، جنبههای مهم مهارتی از جمله مهارتهای زندگی، مهارتهای جسمی و مهارتهای شغلی به دانشآموزان آموزش داده شود.»
بازتالیف کتابهای دوره ابتدایی / تغییر عناوین دروس دوره اول ابتداییبر این اساس حجتالاسلام علی لطیفی، رئیس سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش در سوم فروردین سال جاری، با بیان اینکه طرحهایی را برای بازتالیف کتابهای دوره ابتدایی داشتهایم گفت: سازمان پژوهش دور جدید تحول در برنامه درسی را در سال گذشته آغاز کرده بود، «طرحواره» یا نقشه راه را برای اجراییسازی برنامه درسی در سطح مدرسه تنظیم کرده بودیم که بر اساس آن فرایند تألیف کتابهای درسی آغاز شد.
وی یکی از اقدامات صورت گرفته را نهایی کردن نظامواره شایستگیهای پایه و عمومی اعلام کرد و افزود: شایستگیهای پایه و عمومی آن دسته از توانمندیها و مهارتهایی است که دانش آموزان فارغ از اینکه چه درس و چه رشتهای را میخوانند باید آنها را بیاموزند؛ بعد از اینکه ۱۲ سال تحصیل را پشت سر گذاشته و فارغالتحصیل میشوند، باید در این مهارتها و توانمندیها به حد قابل قبولی رسیده باشند، این نظامواره سال گذشته نهایی و به تصویب شورای هماهنگی علمی سازمان رسید و مراحل پایانی تصویب را در شورای عالی آموزش و پرورش پشت سر میگذارد.
رئیس سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه طرحهایی را برای آغاز بازتالیف کتابهای دوره ابتدایی داشتهایم، ادامه داد: سال ۱۴۰۳ از پایه اول ابتدایی اجرای آزمایشی محدود طرح را شروع خواهیم کرد؛ همزمان با تألیف و تولید محتوا، علیالقاعده بر اساس این طراحی، جدول عناوین دروس در دوره اول ابتدایی نیز تغییر خواهد کرد که پیشنویس آن در سال ۱۴۰۲ آماده شده است و به شورای عالی آموزش و پرورش برای تصویب ارسال خواهد شد.
لطیفی با اشاره به اینکه چهار کتاب «نو نگاشت» را نیز داشتیم، افزود: در سال ۱۴۰۲ اجرای آزمایشی محدود آن صورت گرفت و امیدواریم برای سال جدید به تدریج آنها را گسترش دهیم. اجرای آزمایشی محدود کتاب دینی پایه هفتم، کتاب کار و فناوری پایه ششم و هفتم، کتاب هنر آموزش خط تحریری برای پایه چهارم ابتدایی را نیز در سال گذشته داشتیم که امیدواریم سال ۱۴۰۳ آن را گسترش دهیم.
تغییر آزمایشی محتوای درسی «کلاس اولیها» از مهر ۱۴۰۳بر اساس این پیوند، با توجه به انتشار اخبار مربوط به اجرای آزمایشی تغییرات کتابهای پایه اول ابتدایی در سال تحصیلی پیشرو، امیرحسین سلطانی فلاح، معاون ارزشیابی و تضمین کیفیت وزارت آموزش و پرورش درباره بازنگری کتابهای درسی پایه اول ابتدایی برای سال تحصیلی جدید، در گفتوگو با خبرنگار ایمنا میگوید: اجرای سراسری بازنگریهای صورت گرفته نیازمند بررسیهای دقیق کارشناسی است، همان طور که کارشناسان سازمان پژوهش به آن اشاره داشتند، این اجرای آزمایشی در سال تحصیلی پیشرو متوجه معلمان و دانشآموزان به صورت سراسری نمیشود.
معاون ارزشیابی و تضمین کیفیت وزارت آموزش و پرورش با اشاره به تغییر آزمایشی محتوای درسی «کلاس اولیها» از مهر ۱۴۰۳، اظهار میکند: تغییرات به صورت آزمایشی در حال اجراست. همزمان با این اجرای آزمایشی پژوهشهای مرتبط با این تغییرات به صورت موازی انجام میشود تا ضمن در نظر گرفتن یافتههای پژوهش و بررسیهای میدانی نسبت به اجرای سراسری اقدام شود، همزمان با تغییر کتابهای درسی مسئله آموزش معلمان متناسب با محتوای جدید و تغییرات صورت گرفته اهمیت پیدا میکند و نیز معلمان مدارس ابتدایی نسبت به تغییر کتب درسی باید آموزشهای لازم را کسب کنند.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چه میزان بازنگری کتب بر پایه مهارت آموزی و خلاقیت است؟ میافزاید: باید بگویم که بخشی از این فرایند به برنامه درسی بازمیگردد که جامعیت بیشتری نسبت که کتب درسی دارد، آنچه در سند تحول بنیادین به آن اشاره شده است مجموعهای شایستگیهایی است که دانشآموزان باد بعد از فراغت از تحصیل آنها را کسب کرده باشند.
سلطانی فلاح ادامه میدهد: بر همین اساس برای تحقق اهداف مورد نظر برای دانشآموزان در مقطع ابتدایی، بازنگری و تغییرات کتب درسی اجرا میشود، موضوع مهارت آموزی و تفکر خلاق و یا تفکر انتقادی که این روزها مطرح میشود نیز جدا از کتب درسی در ساختار برنامه آموزشی مدرسه باید ورود پیدا کند.
وی تصریح میکند: در این میان موضوع بازنگری مسئله جدی است، زیرا با توجه به بازه ۱۰ سالهای که از بازنگری اساسی کتابهای درسی گذشته است نیاز به تغییرات به طور فزایندهای احساس میشود. البته این بازنگری کتب درسی برای کلاس اولیها تا زمانی که رفت و برگشتهای کارشناسیاش انجام نگیرد، چیزی نیست که جامعه به صورت عمومی احساس کند؛ یعنی معلمان، دانشآموزان پایه اول و خانوادههای آنها همان کتابهای عادی را میخوانند، اما یک فرایندی است که در مناطق مشخصی اجرا میشود که بازخوردش به خود سازمان پژوهش باز میگردد تا برای سالهای آینده بتوانند کتب درسی را اصلاح کنند.
معاون ارزشیابی و تضمین کیفیت وزارت آموزش و پرورش پیرامون اینکه آیا در حال حاضر محتوای کتب درسی مقاطع ابتدایی را برای دانشآموزان پرحجم و سنگین میدانید؟ خاطرنشان کرد: هنگامی که کتب درسی این مقاطع مورد بازنگری قرار میگیرد؛ یعنی بازخوردها و ارزشیابیهایی صورت گرفته که نیاز به تغییرات دیده میشود. بنابراین اگر از محتوای کتب درسی و حجم آن رضایت صددرصدی وجود داشت به هیچوجه دیگر نیازی به اجرای بازنگری کتب درسی نبود.
پایش و رصد ماهیت کتب درسی از سوی مخاطبان اصلی در مدارسامیرارسلان پهلوانی، مشاوره و کارشناس تعلیم و تربیت و پیشگیری از آسیبهای اجتماعی در گفتوگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه ماهیت کتاب درسی بهگونهای است که از طرف مخاطبان اصلی آن یعنی دانشآموزان و کاربران آن معلمان، متولیان و علاقهمندان این حوزه از ابعاد گوناگون با حساسیت بسیار بالا رصد و پایش میشود، میگوید: هرگونه تغییر در هر کتاب درسی، تبعات و بازتابهای خاص خود را خواهد داشت، از اینرو در تغییرات و اصلاحات کتابهای درسی باید نهایت حساسیت و دقت از سوی کارشناسان و متخصصان امر به کار گرفته شود.
وی پیرامون اینکه با توجه به تغییر و تحولات و پیشرفتهای علمی و مطالعات صورت گرفته و نیازهای فرد و جامعه، هر چند سال کتب درسی نیازمند بازنگری و اصلاح است، اظهار میکند: وقتی کتابهای درسی جدید چاپ و توزیع و در مدرسهها، توسط معلمان تدریس میشود، چهره واقعی آنها آشکار خواهد شد و ممکن است در آنها ایرادات و اشکالاتی مشاهده شود که از چشم برنامهریزان و مؤلفان دور مانده است.
مشاوره و کارشناس تعلیم و تربیت و پیشگیری از آسیبهای اجتماعی میافزاید: معلمان، اولیا و دانشآموزان با مشاهده برخی نارساییها، نظرات و پیشنهادهای خود را از طریق مکاتبه یا به طور شفاهی به مؤلفان کتابهای درسی نیز موظفند این پیشنهادها و نظرات را دقیق بررسی کنند و چنانچه آنها را وارد و بجا تشخیص دادند، نسبت به اصلاح و بازسازی کتاب و رفع اشکالات اقدام کنند.
وی با بیان اینکه کودکان با مطالعه و یادگیری نهتنها از دستاوردهای انسان از آغاز تا امروز آگاه میشوند، بلکه مهارتهای زندگی آیندهشان را نیز میآموزند، تصریح میکند: راه یادگیری، تقلید، تکالیف مشقتبار و توأم با خستگی معلم و دانشآموز نیست؛ برای تمام چالشهای آموزش روشهای علمی و تخصصی وجود دارد و آموزش و پرورش مسیر علمی آن را مشخص کرده است.
پهلوانی ادامه میدهد: با نگاهی اجمالی به کتابهای درسی دوره ابتدایی، در اکثر موارد کاهش چشمگیری از نظر تعداد دروس و صفحات کتابها میتوان مشاهده کرد و از منظر تنوع و تعدد فعالیتهای پیشبینی شده برای دانشآموزان در جهت دستیابی به اهداف یادگیری دروس مختلف، افزایش قابل توجهی داشتهایم و این امر موجب جذابیت فعالیتهای آموزشی و علاقهمندی بیشتر دانشآموزان و توسعه مهارتها و تواناییهایشان در زمینههای مختلف میشود، اما روز به روز با پیشرفتهای چشمگیری در تمام زمینههای علوم اگر پس از انجام مطالعات و تحقیقات لازم، تشخیص داده شود که محتوا و شیوه آموزش بعضی کتابها کارآیی لازم را ندارد، لازم است تغییرات اساسی در آنها ایجاد شود.
وی با تاکید بر اینکه کتابهای درسی به دلیل اهمیت زیادی که در تعیین محتوا و خط مشی آموزشی دارند، کانون توجه دستاندرکاران آموزش و پرورش است، میگوید: در تغییر و بازنگری محتواهای کتابهای درسی باید همزمان از طریق آموزش ضمن خدمت، زمینه آگاهی معلمان از آموزههای جدید و تقویت مهارت آنها و ارتقای کیفیت آموزش در آن موضوع درسی فراهم شود، چرا که محتوایی که طی دورانی دانشآموزان در مدارس فرا گرفتند هم اکنون نه تنها در زندگی اجتماعی بهکار نمیآید، بلکه اثری از آن نیز در ذهنشان باقی نمانده است، بنابراین محتوای کتاب آموزشی باید بتواند به تسهیل، تعمیق و تحکیم یادگیری کمک کند.
مشاوره و کارشناس تعلیم و تربیت و پیشگیری از آسیبهای اجتماعی پیرامون اینکه با توجه به اهمیت تقویت یادگیری دانشآموزان و ایجاد انگیزه، یک معلم ماهر باید روشهای خوبی را در پیش گیرد تا به آنها در استفاده از بهترین نتایج زندگیِ تحصیلی کمک کند. اظهار میکند: توانایی همه افراد در زندگی به اندازه هم نیست و سطح درک و یادگیری هر کسی با دیگری متفاوت است، بعضی از انسانها در یادگیری یک موضوع خاص مانند ریاضی و فیزیک توانمندتر هستند و برخی دیگر در موضوعاتی مانند ادبیات توانایی دارند.
وی میافزاید: تفاوت در سطح توانمندیها در میان افراد مختلف بسیار طبیعی است، اما مواردی هم وجود دارد که فرد برخلاف هوش بالای خود، در بخشی از یادگیریها دچار مشکل میشود و از درک بعضی مسائل و موضوعات ناتوان است، در این صورت یک کودک، اگرچه نسبت به همسالان خود از هوش بیشتری برخوردار است، اما در بخشهای گوناگون یادگیری مشکل دارد و نمیتواند آنطور که دیگران میآموزند، روند یادگیری را طی کند، همچنین محتوای کتاب آموزشی باید بتواند به تسهیل و عمقبخشی و تحکیم یادگیری کمک کند.
بر این اساس، طرحهایی برای بازتالیف کتابهای دوره ابتدایی در نظر گرفته شده است که سال ۱۴۰۳ از پایه اول ابتدایی اجرای آزمایشی محدود طرح شروع خواهد شد؛ همزمان با تألیف و تولید محتوا، جدول عناوین دروس در دوره اول ابتدایی نیز تغییر خواهد کرد که پیشنویس آن در سال ۱۴۰۲ آماده شده است و به شورای عالی آموزش و پرورش برای تصویب ارسال میشود.
در نهایت پژوهشگران و محققان آموزشی در مورد چرایی تغییر و اصلاح کتاب درسی معتقدند؛ اعمال هرگونه اصلاح و تغییر در هر کتاب درسی معین، باید مبتنی بر مستندات و مبانی علمی دقیق باشد، بر این اساس هرگونه بازنگری و تغییر کتابهای درسی به یکی از این دلایل یعنی ضرورت انطباق محتوای کتاب با اسناد تحول بنیادین و برنامه درسی ملی، بهبود کتاب با کاربست یافتههای پژوهشهای جدید مرتبط با برنامه درسی یا کتاب درسی و نیز اعمال نظرهای دانشآموزان و معلمان و نیز انعکاس نتایج ارزشیابی پیشرفت تحصیلی و سنجش دانشآموزان در کتاب، اعمال نتایج یافتههای پژوهشها و ارزشیابیهای استانها، دبیرخانههای راهبری کشوری و انجمنهای علمی در خصوص برنامهها و کتابهای درسی، از جمله تحلیل محتوای کتابهای درسی؛، ضرورت توجه به نظرهای رسیده از نهادهای سیاستگذار همچون شورای عالی انقلاب فرهنگی، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، اعمال دیدگاهها و نظرهای شورای برنامهریزی گروه درسی، معلمان، دانشآموزان، کارشناسان، استادان و متخصصان مرتبط، بازخورد دادن نتایج بررسیها و مطالعات تطبیقی ملی و فراملی در کتاب درسی، لزوم بهرهمند شدن مخاطبان کتاب از نتایج جلسات نقد و بررسی کتاب در سازمان، با مشارکت صاحبنظران مرتبط، بررسی و اعمال پیشنهادهای دریافتی از نهادها، مؤسسات و اشخاص صاحبنظر مرتبط با برنامهها و کتابهای درسی مانند استادان دانشگاه، اعمال یافتههای پایش برنامه درسی در سطح اجرا، موجه تلقی میشود.
کد خبر 747479