به نقل از «شبستان»

محراب مسجد جامع ارومیه تو را می‌خواند

تاریخ انتشار: ۷ مهر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۲۸۳۸۷۳

حکایت‌های شگفت‌آوری برای تعریف دارد اما همچنان ساکت و آرام، روزشمار تاریخ را نظاره‌گر بوده و پیشه‌اش رازداری و مهمان‌نوازی است؛ اسم مبارک آن «مسجد جامع ارومیه» می‌باشد و طیب است و طاهر.

به گزارش خبرگزاری شبستان: سن واقعی‌اش را کسی از میان ما نمی‌داند حتی روز تولدش را؛ اسم اولش را هم کسی اطمینان ندارد که چه بوده است؛ برخی از اهل علم، این مسجد را متولد دوره ساسانی می پندارند و می‌گویند زرتشتی بوده که بعد از اسلام مسلمان شده و حتی یکی در کتابش آورده که به دست مبارک امام حسن(ع) مسلمان شده‌است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

گویا از آن روز بر شکوهش اضافه گشته تا اینکه پیری امانش نداده و یک جورهایی بازنشسته‌اش کرده است اما به نظر می‌رسد همچنان مشغول می‌باشد؛ آن هم از نوع علمی اش وحتی فرهنگی‌اش. 

ظاهر عجیبش شبیه «کوشک» می‌ماند و گلدسته ندارد اما تا بخواهی صاحب داشته است و هرکدامشان هم گلی بر سرش زده یا پاره‌ای از وجودش را زخمی کرده یا اینکه مرهمی بر زخمش نهاده است. 

از همان اول عاشق عاشقان خدا بوده و همیشه به روی عابدان گشاده‌رو و مهمانپذیر بوده است؛ روزگاری نه چندان دور دوروبرش پر بود از جوانانی که در حجره‌های آجری دورتادور حیاط باصفایش با درختان میوه و حوض و جوی آب علوم دینی طلب می‌کرده‌اند. 

پدر مدرنیته بسوزد که همه را از او دریغ کرد حالا او مانده و چشم انتظار توست تا شگفتی‌های درونش را به رخ بکشد؛ شبستان گنبددار دوره سلجوی‌اش را نشان دهد یا شاید هم شبستان چهل ستون دوره ایلخانی‌اش را. 

بگذارید کمی با جزئیات بیشتر برایتان تعریف کند که چگونه معماری زیبای دوره سلجوقی و گنبد دایره‌ای شکل آجری منحصر به فردش خودنمایی می‌کند؛ ساده باوقار و متفاوت. 

وقتی از در راسته عطاران از مسیر بازار سرپوشیده و قدیمی وارد می‌شوی، چشمت به حجره‌های جداره‌های بیرونی شبستان چهل ستون و ورودی کوچک و کتیبه لاجوردی‌اش که تاریخ احداث حجره‌ها را به اوایل دوره زندیه به سنه ۱۱۸۴ هجری قمری ربط می دهد، جلب خواهد شد. 

سپس ورودی بزرگ کاشی‌کاری و گچ‌بری زیبایش با ۲ سنگ نوشته مرمر خودنمایی می‌کند؛ کمی که جلوتر می‌روی به ورودی ساده و بی‌آلایش شبستان گنبددار می رسی و در بدو ورود از سکوت معنادارش گوشهایت می گیرد و از حال وهوایش نفست می‌گیرد. چند لحظه که گذشت تازه متوجه می‌شوی که سرجایت میخکوب شده‌ای و باید حرکتی به خودت بدهی ناخودآگاه به سوی تزیینات ضلع جنوبی گنبدخانه متوقف می‌شوی و بدون اینکه بدانی رو به قبله‌ گچ‌بری زیبایی را تماشا می‌کنی که هفت متر و ۸۲ سانتی‌متر ارتفاع دارد.

سرت ناخودآگاه به سمت بالا می‌رود و خود را چه کوچک می‌بینی در مقابل عظمتش و حاج و واج می‌مانی؛ کمی که به خود آمدی شاید متوجه شوی که هدف از خلق این اثر همان بوده که لحظه‌ای یادش کنی بی‌آنکه منظورش را داشته باشی. حالا نوبت آن رسیده که شروع کنی به حض بردن از جزئیات وسیعش.

سرت را خم می‌کنی و سعی می‌کنی خط کوفی زیبایش را بخوانی «هوالحی القیوم» آیه ۲۵۵ و قسمتی از آیه ۲۵۶ سوره بقره را زمزمه می‌کنی به سمت بالا وسپس چپ و در آخر پایین؛ همانی که همیشه برای دعا می‌خوانی بله آیه‌الکرسی خودمان. 

مشتاق می‌شوی حاشیه دیگر را نظاره کنی و آیات یک تا ۱۲ سوره مومنون به خط ثلث چشمانت را نوازش می‌دهد و جایگاه پیش نماز با آیه ۱۸ سوره آل عمران به خط کوفی قلبت را آرامش می‌بخشد. 

وسط این نقاشی بی‌همتا را که می‌نگری باز خط ثلثی دیگر و ۲ حدیث از پیامبر اعظم(ص) حضورت در این مکان مقدس را پرمعناتر می‌نماید. 

کمی پایین‌تر امضای صاحب اثر معمار خوش‌ذوق و خطاط چیره‌دستش خودنمایی می‌کند که به تاریخ ۶۷۶ ه. ق. این اثر هنری باشکوه را پرداخته است؛ آن هم به خط ثلث  با نوشته: «عمل‌العبد عبدالمومن بن شرفشاه النقاش التبریزی».

محراب با نگاهی هنری شبیه به انسانی با دو دست رو به آسمان در حال دعا می‌بینی؛ لیکن اثری از شمایل انسان در آن موجود نیست و فقط این تزیینات اسلیمی زیبا و متقارن با خطوط و نقوش این تصور را به ببینده اهل ذوق می‌نمایاند. 

معجزه اصلی این اثر از لحاظ زیبایی‌شناسی و استادی در کار ۲ لایه بودن نقوش میانی این تابلوی زیباست؛ جایی که یک لایه درونی کاملا مجزا طراحی و اجرا شده و سپس بی‌هیچ وسیله خارجی لایه دوم گچ‌بری بر روی آن منطبق و اجرا گردیده است؛ بطوریکه تحسین و شگفتی بازدیدکنندگان و کارشناسان را به همراه دارد.

آن را به پارچه ظریف توری تشبیه کرده‌اند که با گچ‌بری‌های ماهرانه و نقوش جالب و بی‌همتا به یکدیگر تنیده و بافته شده است و به یقین از شاهکارهای بی‌بدیل و اوج معماری دوره ایلخانی محسوب نموده‌اند.

آیات دورتا دور شبستان اصلی هم که به خط نستعلیق بسیار زیبا کار شده، مربوط به دوره قاجار می‌باشد اما کتیبه‌های کوفی بالایی شکوه و عظمتی بسیار دارد که وادارت می‌کند تا یک دور کامل بچرخی و رقصی عرفانه میانه میدان آرزو کنی.

بنای مسجد طبق نوشته «میرزا رشید ادیب‌الشعرا» در کتاب تاریخ افشار بفرمان رضا قلیخان بیگلربیگی افشار در سال ۱۱۸۴ هجری قمری و همچنین به دستور نجفقلی خان بیگلربیگی افشار به سال ۱۲۵۰ هجری قمری مرمت و تعمیر گردیده است. 

البته در سال ۱۲۸۷ هجری گنبد مسجد به دستور یوسف خان شجاع الدوله حمکران وقت ارومیه مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته است.

 

مسئول دفتر فنی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان‌غربی نیز توضیحاتی در مورد کارهای انجام شده و در دست اجرای این بنای تاریخی ارایه کرد و گفت: در دوره سلجوقی مهمترین اتفاقی که در مورد مسجد جامع  ارومیه افتاده، برش بخشی از مسجد و ایجاد فضای گنبدخانه بوده است.

 

داود فرازی اضافه کرد: محرابی به ارتفاع حدود هشت متر در دوره ایلخانی و حجره‌های صحن در دوره زندیه به این بنا اضافه شده و اصل تقارن بنا بر مساجد شبستانی چهار ایوانه نیز در این دوره رعایت شده است.

 

وی ادامه داد: در مقطعی از زمان که ما تصور می‌کنیم شاید دوره قاجاریه باشد، بخشی از شبستان در ضلع شرقی گنبدخانه به دلایلی که اطلاع نداریم تخریب و فضاهای جانبی احداث شده است؛  می‌توان گفت در عصر جدید حجره‌های ضلع شرقی تخریب و به جایش نمازخانه‌ای ایجاد شده در دو طبقه با سقف شیروانی و مصالح ناهمگون که با حذف آن و خاکبرداری بخشی از شبستان قدیمی تحت سرپرستی مهندس بحرینی بازسازی شده و باقی ردیف‌ها هم بازسازی خواهد شد زیرا با یافته‌های باستان‌شناسی که در سال گذشته اجرا شد، شواهدی بدست آمد و مطمئن شدیم هم بر اساس مفاهیم معماری و هم شواهد باستان‌شناسی شبستان تا خیابان اقبال که شامل چهار طاق‌گنبد در سه ردیف بوده، امتداد داشته است.

 

 وی اشاره کرد: در سایه توافق با نماینده ولی‌فقیه در آذربایجان‌غربی و حمایت‌های استاندار وقت، قرار بر این شد حجره‌های ضلع شرقی احیا شود تا فضای معماری که در قدیم وجود داشت را بتوان بازسازی و احیا کرد؛  متاسفانه در دهه شصت به بهانه احداث مدرسه علوم دینی صحن مسجد کلا تخریب و ساختمانی در سه طبقه ایجاد شده که برای حل این مسئله هم تفاهم‌نامه‌ای با استاندار وقت و نماینده محترم ولی‌فقیه امضا شده و مقرر است ۲ طبقه فوقانی ساختمان برداشته شود و طبقه زیرین برای استفاده باقی بماند.

 

وی اظهار داشت: در واقع با این کار می‌توانیم صحن مسجد را به وضعیت سابق بازگردانیم و هم‌زمان با آن روی حجره‌های پیرامون، کار مرمت صورت پذیرد؛  اکنون بازسازی حجره‌های پشت و ضلع شمالی با توجه به وجود ساختمان حوزه علمیه ناممکن می‌باشد ولی ضلع شرقی آزاد بوده، خاکبرداری و گودبرداری انجام و پی‌های دوره زندیه هم در آنجا مستندسازی شده است.

 

وی بیان کرد: بزودی عملیات اجرایی شروع میگردد و در ادامه هم بعد از آزادسازی صحن مسجد، آزادسازی بقیه حجره‌های پیرامون در دستور کار قرار دارد تا فرم معماری که قبلا وجود داشت و باعث حالت عرفانی و ‌روحانی مسجد می‌شد، احیا شود.

 

وی اضافه کرد: هم‌اکنون هم بیکار ننشسته‌ایم و هر ساله چون وضعیت موجود نیاز به مرمت و بازسازی دارد قراردادی با پیمانکار ذیصلاح موجود می‌باشد که طبق آن سقف شبستان کلا برداشته شد و سبک‌سازی صورت گرفت و زیرسازی و شیب‌بندی مناسب در حال اجراست.

 

وی بیان کرد: سیستم ایزولاسیون و عایق‌کاری در حال تعویض می‌باشد و یکپارچه‌سازی صورت می‌گیرد؛  بخشی از گنبدها آسیب داشت که مرمت شد و گنبد اصلی گنبدخانه هم نیاز به مرمت‌های دوره‌ای دارد که قرار است بندکشی قدیمی تخلیه و از نو بندکشی شود تا از نفوذ آب و رطوبت به نوعی جلوگیری گردد زیرا رطوبت از عوامل مخرب در بناهای تاریخی محسوب می‌شود. 

وی ادامه داد: در سفر اخیر هیات دولت سه میلیارد تومان اعتبار مصوب شد و مترصد ارائه تفاهم‌نامه هستیم تا حتی بدون تخصیص هم با پیمانکار مربوطه قرارداد بسته و کار را شروع کنیم؛  ابتدا حجره‌های ضلع شرقی و در ادامه شبستان در ضلع شرقی گنبدخانه و در صورت آزادسازی حیاط می‌توانیم بقیه صحن مسجد را با احداث و بازسازی حجره‌های پیرامونی احیا کنیم. 

 وی درباره مشجر بودن صحن مسجد، افزود: فرم کلی مساجد ایرانی به شکلی است که حوضی در وسط واقع و پیرامون دارای فضاهای سبز بوده است؛ در مورد مسجد جامع چهار باغچه به‌ صورت متقارن وجود داشته و در وسط آن حوضی بوده و پیرامون صحن درخت بوده است؛  عموما در محوطه‌های تاریخی چون نمای خود اثر برایمان مهمتر است تا فضای سبز و به خاطر اینکه درخت تعارض بصری ایجاد نکند و منظره نما را مخدوش ننماید، درختچه‌های کوتاه با گلکاری به عنوان فضای سبز مدنظر ماست.

وی در رابطه با احتمال وجود درهای دیگر مسجد اظهار داشت: در ضلع شرقی شواهد یا تصاویر یا نقشه‌ای از وجود در ورودی مسجد در دسترس نیست ولی به طبع اصل تقارن و در همان فرم ورودی از خیابان اقبال برای دسترسی راحت گردشگران و نمازگزاران ایجاد خواهد شد.

وی همچنین در مورد زمان پروژه، بیان داشت: این پروژه بزودی شروع می‌شود و چون توافق‌هایی بین اداره‌کل میراث فرهنگی و دفتر محترم ولی‌فقیه و استانداری اتفاق افتاده است و با کمترین اعتبار برای انتظام فضای معماری این مجموعه در ضلع غربی که وضعیت مناسبی نداشته و به لحاظ بصری هم جلوه خوبی ندارد؛ کار را شروع خواهیم کرد.

 

وی اظهار داشت: نگاه ما کلی است و می خواهیم کل مجموعه را در اسرع وقت به پایان برسانیم و اگر اعتبار تخصیص یابد در عرض ۲ سال می‌توانیم کل مجموعه را ساماندهی نمائیم و آن را در فرم معماری ایرانی اسلامی آماده بهره‌برداری کنیم؛  حتی بدون تخصیص  اعتبار هم قرار شده با تصویب مصوبه و مبادله تفاهم‌نامه بر اساس آن با پیمانکار اصلح قرارداد ببندیم تا این پروژه حداکثر در ۲ فصل کاری به اتمام برسد.

 مسئول دفتر فنی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان‌غربی با بیان اینکه ما هرگز بناهای تاریخی خصوصا مسجد جامع و بازار تاریخی ارومیه را رها نکرده‌ایم، افزود: هر ساله مبلغی برای حفاظت و نگهداری بناها کنار می‌گذاریم تا بیشتر از این تخریب نشود و حداقل در وضعیت موجود نگهداری شود تا انشاءالله دولت محترم اعتبار شاخصی در نظر گیرد تا بتوانیم کارهای خوبی انجام دهیم.

 

آذربایجان غربی بالغ بر یکهزار و ۷۰۰ اثر ثبت ملی دارد و شاید ۳۰۰ اثر آن واجد مرمت و بازسازی می‌باشد اما اعتبار تخصیص یافته کافی نیست.

 

 

منبع: ایرنا

پایان پیام/500

منبع: شبستان

کلیدواژه: مسجد کانون های فرهنگی هنری مساجد هفته دفاع مقدس دفاع مقدس نماز جمعه اربعین حسینی کانون های مساجد خطبه های نماز جمعه یادواره شهدا مسجد جامع ارومیه مسجد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۲۸۳۸۷۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

صنعت حمل و نقل بین المللی: مروری جامع با نگاهی عمیق به نقش هوش مصنوعی

تین نیوز دکتر حسین ستوده :

صنعت حمل و نقل بین المللی به طور مداوم در حال تکامل است و با ظهور فناوری های جدید مانند هوش مصنوعی (AI) متحول می شود. هوش مصنوعی پتانسیل قابل توجهی برای دگرگونی این صنعت، افزایش کارایی، بهبود خدمات و ایجاد فرصت های جدید دارد.

 

مقدمه

صنعت حمل و نقل بین المللی نقشی حیاتی در اقتصاد جهانی دارد و به عنوان شریان حیاتی تجارت بین کشورها عمل می ­کند. این صنعت شامل جابجایی کالا، خدمات و افراد در سراسر مرزها با استفاده از انواع مختلف حمل و نقل مانند حمل و نقل دریایی، هوایی، زمینی و ریلی، می ­شود. صنعت حمل و نقل بین المللی به طور مداوم در حال تکامل است و با ظهور فناوری های جدید مانند هوش مصنوعی (AI) متحول می شود. هوش مصنوعی پتانسیل قابل توجهی برای دگرگونی این صنعت، افزایش کارایی، بهبود خدمات و ایجاد فرصت های جدید دارد.

تاریخچه مختصری از صنعت حمل و نقل بین المللی

حمل و نقل بین المللی از زمان های قدیم وجود داشته است. تمدن های اولیه از طریق مسیرهای آبی و زمینی برای تجارت با یکدیگر استفاده می کردند. انقلاب صنعتی منجر به پیشرفت های عمده ای در حمل و نقل شد، از جمله توسعه موتور بخار و راه آهن. این پیشرفت ها حمل و نقل کالا و افراد را سریعتر و آسان تر کرد.

در قرن بیستم، حمل و نقل هوایی به یک روش حمل و نقل مهم تبدیل شد. هواپیماها می­ توانند مسافران و محموله­ ها را سریعتر از هر وسیله ی حمل و نقل دیگری به سراسر جهان جابجا کنند. در دهه ­های اخیر، حمل و نقل کانتینری نیز به یک روش حمل و نقل محبوب تبدیل شده است. کانتینرها واحدهای حمل و نقل استاندارد هستند که می­ توانند به راحتی بین انواع مختلف حمل و نقل از جمله کشتی ­ها، کامیون ­ها و قطارها جابجا شوند.

انواع مختلف حمل و نقل بین المللی

حمل و نقل دریایی

رایج ترین روش حمل و نقل بین المللی است که حدود ۹۰ درصد از تجارت جهانی را به خود اختصاص می ­دهد. کشتی­ های باری بزرگ، مقادیر زیادی از کالاهای فله، ازجمله زغال سنگ، نفت، غلات و مواد معدنی را حمل می­ کنند. همچنین کشتی ­های کانتینری، محموله های کانتینری را که حاوی طیف وسیعی از کالاهای مصرفی و صنعتی هستند، حمل می کنند.

مزایای حمل و نقل دریایی

ظرفیت حمل بار بالا: کشتی های باری می ­توانند حجم عظیمی از کالا را مقرون به صرفه حمل کند. هزینه ی نسبتاً پایین: به ازای هر تن کالا، حمل و نقل دریایی اغلب ارزان ترین روش حمل و نقل است. دسترسی جهانی: بنادر در سراسر جهان وجود دارند و حمل و نقل دریایی می­ تواند کالاها را به نقاط دوردست برساند.

معایب حمل و نقل دریایی

سرعت پایین: حمل و نقل دریایی کندترین روش حمل و نقل بین المللی است. قابلیت ردیابی محدود: ردیابی محموله ­ها در حین حمل و نقل دریایی نسبت به سایر روش ­ها دشوارتر است. وابستگی به آب و هوا: شرایط بد آب و هوایی می ­تواند بر زمان تحویل کالا تأثیر بگذارد. حمل و نقل هوایی

سریع ترین روش حمل و نقل بین المللی است که برای جابجایی محموله های با ارزش بالا، کالاهای فاسدشدنی و کالاهایی که نیاز به حمل و نقل سریع دارند، استفاده می شود. هواپیماهای باری می­ توانند کالاها را در عرض چند ساعت یا چند روز، به سراسر جهان حمل کنند.

مزایای حمل و نقل هوایی

سرعت بالا: حمل و نقل هوایی سریع ترین روش حمل و نقل بین المللی است.

قابلیت ردیابی دقیق: محموله ­ها در حین حمل و نقل هوایی به راحتی قابل ردیابی هستند.

امنیت بالا: حمل و نقل هوایی به طور کلی امن ترین روش حمل و نقل محسوب می ­شود.

معایب حمل و نقل هوایی

ظرفیت حمل بار پایین: هواپیماهای باری ظرفیت حمل بار کمتری نسبت به کشتی های باری دارند.

هزینه­ های بالا: حمل و نقل هوایی گران­ترین روش حمل و نقل بین المللی است.

محدودیت­ های اندازه و وزن: برخی از کالاها به علت اندازه یا وزن زیاد نمی ­توانند با هواپیما حمل شوند.

زنجیرۀ تأمین پیچیده در حمل و نقل بین المللی

حمل و نقل بین المللی تنها بخشی از یک زنجیره ی تأمین پیچیده است. زنجیره ی تأمین شامل تمام فعالیت­ هایی می­ شود که یک محصول را از مواد اولیه تا مصرف کننده ی نهایی هدایت می­ کند. این فعالیت ­ها می تواند شامل تهیه ی مواد اولیه، تولید محصول، بسته بندی، حمل و نقل، انبارداری و توزیع باشد.

در حمل و نقل بین المللی زنجیره ی تأمین می ­تواند بسیار پیچیده باشد و شامل بسیاری از بازیگران مختلف شود. لذا هماهنگی مؤثر بین همه ی بازیگران در زنجیره ی تأمین برای اطمینان از حمل و نقل روان و کارآمد کالاها ضروری است.

چالش­ های متعدد پیش روی صنعت حمل و نقل بین المللی

صنعت حمل و نقل بین المللی با چالش ­های متعددی روبرو است که بر کارایی، هزینه­ و قابلیت اطمینان آن تأثیر می­ گذارد. برخی از مهم­ترین چالش ­ها عبارتند از:

پیچیدگی ­های زنجیره ی تأمین

زنجیره ی تأمین در حمل و نقل بین المللی می­ تواند بسیار پیچیده باشد و شامل بسیاری از بازیگران مختلف شود. هماهنگی مؤثر بین همه ی این بازیگران، برای اطمینان از حمل و نقل روان کالاها ضروری است. با این حال، ارتباطات ضعیف، عدم شفافیت و فرآیندهای غیرمجاز می ­تواند منجر به تأخیر، خطا و افزایش هزینه­ ها شود.

مقررات و الزامات متعدد

حمل و نقل بین المللی تحت تأثیر قوانین و مقررات متعددی از جمله مقررات گمرکی، ایمنی و امنیتی قرار دارد. این مقررات می­ تواند برای شرکت های حمل و نقل پیچیده و پرهزینه باشد و می تواند باعث تأخیر در حمل و نقل شود.

زیرساخت ­های فرسوده

بسیاری از زیرساخت­ های حمل و نقل بین المللی، از جمله بنادر، فرودگاه ها و جاده ­ها، فرسوده و نیاز به ارتقاء دارند. زیرساخت ­های فرسوده باعث ایجاد تنگنا، تأخیر و افزایش هزینه های حمل و نقل شود.

کمبود نیروی کار ماهر

صنعت حمل و نقل بین المللی با کمبود نیروی کار ماهر از جمله رانندگان کامیون، خلبانان و کارگران بندر روبرو است. این کمبود نیروی کار می ­تواند منجر به افزایش هزینه ها و تأخیر در حمل و نقل شود.

نگرانی­ های امنیتی

حمل و نقل بین المللی در معرض انواع تهدیدات امنیتی مانند سرقت، تروریسم و قاچاق قرار دارد. شرکت­ های حمل و نقل باید اقدامات امنیتی لازم را برای ایمن سازی محموله­ ها و زیرساخت ­ها انجام دهند.

این چالش ­ها بر کارائی، هزینه ­ها و قابلیت اطمینان صنعت حمل و نقل بین المللی تأثیر می گذارد. برای غلبه بر این چالش ­ها، شرکت های حمل و نقل باید به دنبال راه حل های نوآورانه باشند، از جمله استفاده از فناوری ­های جدید مانند هوش مصنوعی.

نقش هوش مصنوعی در متحول کردن صنعت حمل و نقل بین المللی

همانطور که پیشتر اشاره شد، صنعت حمل و نقل بین المللی با چالش­ های متعددی روبرو است. هوش مصنوعی (AI) پتانسیل قابل توجهی برای کمک به غلبه بر این چالش ­ها و متحول کردن این صنعت را دارد.

در اینجا چند روش کلیدی که هوش مصنوعی می تواند صنعت حمل و نقل بین المللی را متحول کند، آورده شده است:

بهینه سازی مسیرها و برنامه ریزی

الگوریتم­ های یادگیری ماشین می توانند داده ­های تاریخی ترافیک، آب و هوا و سایر عوامل را برای بهینه­ سازی مسیرهای حمل و نقل و برنامه ریزی زمانبندی کارآمدتر تجزیه و تحلیل کنند. این امر می­ تواند منجر به کاهش مسافت طی شده، زمان تحویل و هزینه­ های سوخت شود.

پیش بینی تقاضا و مدیریت ظرفیت

هوش مصنوعی می ­تواند با تجزیه و تحلیل داده های فروش، داده ­های اقتصادی و سایر منابع، تقاضای حمل و نقل را با دقت بیشتری پیش­ بینی کند. این امر به شرکت های حمل و نقل کمک می ­کند تا ظرفیت خود را به طور مؤثر مدیریت و اطمینان حاصل کنند که منابع کافی برای برآورده کردن تقاضا وجود دارد.

اتوماسیون وظایف و فرآیندها

هوش مصنوعی می ­تواند بسیاری از وظایف و فرآیندهای خسته کننده و زمان بر را در حمل و نقل بین­ المللی خودکار کند. به عنوان مثال، هوش مصنوعی می­ تواند برای مدیریت اسناد حمل و نقل، ردیابی محموله ­ها و انجام بازرسی های گمرکی خودکار استفاده شود. این امر می تواند باعث کاهش هزینه ­های نیروی کار و بهبود بهره وری شود.

افزایش ایمنی و امنیت

هوش مصنوعی می ­تواند با تجزیه و تحلیل داده های مربوط به تصادفات، شرایط جاده ای و سایر عوامل، خطرات ایمنی را پیش ­بینی کند. این امر به شرکت ­های حمل و نقل کمک می­ کند تا اقدامات پیشگیرانه ­ای را برای جلوگیری از حوادث انجام دهند. همچنین هوش مصنوعی می تواند برای نظارت بر محموله­ ها و زیرساخت ها در برابر سرقت و سایر تهدیدات امنیتی مورد استفاده قرار گیرد.

تجزیه و تحلیل داده ها و تصمیم گیری هوشمندانه

حجم عظیمی از داده ­ها در صنعت حمل و نقل بین المللی تولید می ­شود. هوش مصنوعی می تواند این داده ­ها را تجزیه و تحلیل کند و بینش ­های ارزشمندی را برای تصمیم گیری بهتر ارائه دهد. به عنوان مثال، هوش مصنوعی می ­تواند برای شناسایی الگوهای تقلب، بهینه سازی قیمت­ گذاری حمل و نقل و بهبود خدمات مشتری مورد استفاده قرار گیرد.

این موارد تنها چند نمونه از روش ­هایی است که هوش مصنوعی می تواند صنعت حمل و نقل بین المللی را متحول کند. شرکت های حمل و نقل می­ توانند با ادغام هوش مصنوعی در تمام جنبه ­های عملیات، کارایی، ایمنی، قابلیت اطمینان و سودآوری خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهند.

نمونه هایی از کاربرد هوش مصنوعی در حمل و نقل بین المللی

همان طور که ذکر شد، هوش مصنوعی کاربردهای متنوعی در صنعت حمل و نقل بین المللی دارد. در اینجا چند نمونه از این کاربردها آورده شده است:

مدیریت ناوگان در شرکت های حمل و نقل

شرکت­ های حمل و نقل از هوش مصنوعی برای مدیریت ناوگان خود و بهینه­ سازی عملیات استفاده می­ کنند. الگوریتم های یادگیری ماشین می­ توانند داده های موقعیت کامیون ­ها، مصرف سوخت، ترافیک و سایر عوامل را برای برنامه ریزی و مسیرهای کارآمدتر را به ویژه جهت کاهش هزینه های سوخت تجزیه و تحلیل کنند.

ردیابی محموله ­ها در زمان واقعی

راه حل­ های مبتنی بر هوش مصنوعی به شرکت­ ها امکان می ­دهند تا محموله های خود را در زمان واقعی ردیابی کنند. این امر به شرکت ­ها و مشتریان آنها دید بهتر و شفافیت بیشتری در خصوص وضعیت محموله ها می دهد.

بازرسی خودکار گمرکی

هوش مصنوعی می تواند برای خودکار کردن فرآیند بازرسی گمرکی مورد استفاده قرار گیرد. الگوریتم ­های یادگیری ماشین می توانند اسناد حمل و نقل را اسکن و تصاویر اشعه ایکس را تجزیه و تحلیل کنند تا خطر قاچاق یا سایر تخلفات را شناسایی کنند.

چت ربات ­ها برای خدمات مشتری

شرکت ­های حمل و نقل از چت ربات­ های مبتنی بر هوش مصنوعی برای ارائه ی خدمات بهتر به مشتریان استفاده می کنند. چت ربات­ ها می توانند به سئوالات مشتریان در خصوص وضعیت محموله­ ها، تعرفه­ ها و سایر موضوعات پاسخ دهند.

موارد بالا تنها نمونه های کوچک از کاربردهای فراوان هوش مصنوعی در حمل و نقل بین ­المللی هستند. همانطور که فناوری هوش مصنوعی به تکامل خود ادامه می ­دهد، انتظار می رود که کاربردهای جدید و نوآورانه ­ای در این صنعت ظهور کند.

چالش های بالقوه اجرای هوش مصنوعی در حمل و نقل بین المللی

اگرچه هوش مصنوعی پتانسیل قابل توجهی برای بهبود صنعت حمل و نقل بین المللی دارد، اما اجرای آن با چالش ­هایی نیز روبرو است. برخی از مهم ترین چالش­ ها عبارتند از:

هزینه های پیاده سازی

پیاده سازی و نگهداری سیستم ­های هوش مصنوعی می ­تواند پرهزینه باشد. شرکت­ های حمل و نقل برای استفاده از مزایای هوش مصنوعی باید در زیرساخت ­های فناوری اطلاعات، داده های با کیفیت بالا و نیروی کار متخصص سرمایه گذاری کنند.

ملاحظات اخلاقی و قانونی

استفاده از هوش مصنوعی در حمل و نقل بین ­المللی مسایل اخلاقی و قانونی خاصی را مطرح می­کند. به عنوان مثال، سوالاتی در مورد مسئولیت در حوادث ناشی از وسایل نقلیه خودران وجود دارد. همچنین، قوانین مربوط به جمع آوری و استفاده از داده­ های شخصی باید در نظر گرفته شوند.

مقبولیت و پذیرش

ممکن است برخی از افراد در مورد استفاده از هوش مصنوعی در حمل و نقل بین المللی تردید داشته باشند. برای مثال، ممکن است نگرانی هایی در مورد امنیت شغلی رانندگان کامیون و سایر کارگران حمل و نقل وجود داشته باشد. همچنین اطمینان از این­که سیستم های هوش مصنوعی عادلانه و بدون سوگیری عمل می­ کنند، مهم است.

امنیت سایبری

سیستم ­های هوش مصنوعی در حمل و نقل بین المللی در برابر حملات سایبری آسیب پذیر هستند. هکرها می توانند بالقوه، کنترل سیستم های حمل و نقل خودکار را به دست بگیرند یا به داده ­های حساس دسترسی پیدا کنند. شرکت های حمل و نقل باید اقدامات امنیتی سایبری قوی را برای ایمن­ سازی سیستم های خود پیاده کنند.

محدودیت­ های داده

سیستم های هوش مصنوعی برای عملکرد موثر به داده ­های با کیفیت بالا نیاز دارند. با این حال، جمع ­آوری و مدیریت حجم عظیمی از داده ­ها که برای آموزش و اجرای سیستم های هوش مصنوعی مورد نیاز است، می ­تواند یک چالش باشد.

غلبه بر این چالش ­ها، برای تحقق کامل پتانسیل هوش مصنوعی در حمل و نقل بین المللی ضروری است. با رویکردی محتاطانه و برنامه ریزی شده، هوش مصنوعی می­ تواند به ایمن تر، کارآمدتر و پایدارتر کردن صنعت حمل و نقل بین المللی کمک کند.

آینده ی حمل و نقل بین المللی با هوش مصنوعی

نگاهی به آینده، هوش مصنوعی (AI) پتانسیل این را دارد که به طور چشمگیری حمل و نقل بین المللی را متحول کند. در اینجا چند پیش بینی از نقش بالقوه ی هوش مصنوعی در سال های آینده، آورده شده است:

حمل و نقل خودران

هوش مصنوعی، محرک اصلی توسعه ی وسایل نقلیه ی خودران است که انقلابی در صنعت حمل و نقل ایجاد خواهد کرد. کامیون­ های خودران، کشتی ­های بدون سرنشین و هواپیماهای خودکار همگی می ­توانند در آینده­ ای نه چندان دور، به امری عادی تبدیل شوند. این فناوری­ ها می­ توانند باعث افزایش ایمنی، کاهش هزینه ­ها و بهبود بهره وری حمل و نقل شوند.

زنجیره ی تأمین هوشمند

هوش مصنوعی می­ تواند به ایجاد یک زنجیره ی تأمین هوشمندتر و یکپارچه تر در حمل و نقل بین المللی کمک کند. با استفاده از الگوریتم ­های یادگیری ماشین، داده های مربوط به موجودی، حمل و نقل و سایر جنبه­ های زنجیره ی تأمین را می ­توان در زمان واقعی تجزیه، تحلیل و در نتیجه کارایی را بهینه کرد و خطاها را کاهش داد.

شخصی سازی حمل و نقل

هوش مصنوعی می­ تواند برای شخصی سازی حمل و نقل برای نیازهای مشتریان خاص مورد استفاده قرار گیرد. به عنوان مثال، شرکت­ های حمل و نقل می توانند از هوش مصنوعی برای ارائه ی نرخ­ های سفارشی، مسیرهای بهینه سازی شده و خدمات اضافی با ارزش به مشتریان استفاده کنند.

حمل و نقل پایدار

هوش مصنوعی می تواند نقش مهمی در ایجاد یک سیستم حمل و نقل بین المللی پایدارتر ایفا کند. الگوریتم های هوش مصنوعی می توانند برای بهینه سازی مصرف سوخت، کاهش انتشار آلاینده­ ها و توسعه ی راه حل های حمل و نقل پاک تر مانند وسایل نقلیه ی الکتریکی مورد استفاده قرار گیرند.

با پیشرفت هوش مصنوعی، انتظار می رود که نوآوری­ های بیشتری در صنعت حمل و نقل بین المللی پدیدار شود. این تحولات می تواند منجر به حمل و نقل ایمن تر، کارآمدتر، پایدارتر و مقرون به صرفه­ تر برای همه شود.

نتیجه گیری

هوش مصنوعی در حال تبدیل شدن به نیروی محرکه ای قدرتمند برای تغییر در صنعت حمل و نقل بین المللی است. با غلبه بر چالش های موجود و استفاده از فناوری به طور مسئولانه، هوش مصنوعی پتانسیل این را دارد که حمل و نقل را برای نسل­ های آینده متحول کند.

آخرین اخبار حمل و نقل را در پربیننده ترین شبکه خبری این حوزه بخوانید