به نقل از «اقتصاد آنلاین»

اولویت اصلاح نظام یارانه‌ای بر حذف یکباره یا تدریجی

تاریخ انتشار: ۸ مهر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۲۹۳۲۸۹

به گزارش اقتصادآنلاین، مرتضی زمانیان پژوهشگر اقتصادی در اندیشکده حکمرانی شریف در خصوص موضوع یارانه گفت: اساسا دولت از منظر اقتصادی دو وظیفه مختلف را در برابر جامعه بر عهده دارد. اول تامین خدمات و کالاهای عمومی مانند امنیت و ایجاد برخی زیرساخت‌های کلیدی در کشور و دوم حمایت از اقشار مستمند. از این از یکسو نباید همه منابع حاصل از فروش ثروتهای ملی به مردم داده شود، بلکه بخشی از این منابع باید در اختیار حاکمیت باشد تا در راستای اداره امور کشور هزینه شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

او ادامه داد: با این حال از سوی دیگر باید بخش دیگری از منابع باید برای ایجاد چتر حمایتی برای اقشار مستمند مورد استفاده قرار گیرد که یکی از این منابع می تواند از محل حامل‌های انرژی باشد. از اینرو مساله حمایت از اقشار فقیر و مساله تامین خدمات عمومی دو مسئله کاملا از هم جدا هستند و همانگونه که تقلیل وظیفه دولت به حمایت از فقرا امر نادرستی است، این دیدگاه هم که وظیفه دولت صرفا ایجاد زیرساخت ها و تأمین آموزش و بهداشت است نیز نادرست است.

او  در خصوص اختصاص منابع حاصل از حذف یارانه ها به کسری بودجه دولت یا تقویت نظام سلامت و آموزش توضیح داد: با توجه به توضیحات فوق دولت دو وظیفه دارد: یک وظیفه که در راستای آن باید منابع خود را صرف زیرساخت ها و تأمین کالای عمومی کند و وظیفه حمایتی از اقشار فقیر که دولت باید بخشی دیگر از منابع خود را صرف آن کند. این دو، هر دو از وظایف حاکمیت است و جایگزین هم نیستند؛ بنابراین منابع حاصل از حذف یارانه ها باید به هر دوی این ها اختصاص یابد.

به گفته او برخی دیدگاه‌ها که انتفاع دولت از اصلاح نظام یارانه‌ای را با یک دید منفی مورد انتقاد قرار می‎دهند و با بهانه اختصاص منابع انرژی به  همه مردم معتقد به توزیع همه آن بین مردم  هستند، قابل پذیرش نیست. از سویی کسانی که توزیع یارانه بین مردم را رفتاری عوام‌فریبانه و غیرعلمی می‌دانند نیز دیدگاه صحیحی ندارند.

زمانیان با اشاره به اینکه مردم به اشتباه فکر میکنند که با اصلاح نظام یارانه ای کشور دچار تورمهای شدید میشود گفت: یکی از مهمترین عوامل ایجاد تورم کسری بودجه دولت است. این موضوع سبب میشود تا دولت به منابع بانکی دستاندازی کند خلق پول اتفاق افتد و تورم ایجاد شود. اگر اصلاح نظام یارانه ای از کسری بودجه دولت بکاهد یکی از موتورهای ایجاد تورم در کشور کنترل شده و منفعت آن به همه مردم میرسد.

او ادامه داد: سازوکار نظام یارانه ای فعلی از ثروتمندان حمایت میکند بنابراین واضح است که با اصلاح نظام فوق ممکن است برخی دهک های ثروتمند از لحاظ برخورداری مستقیم از یارانه‌ها متضرر شوند، اما قطعا دهک های فقیر از آن بهرهمند میشوند و البته بهره‌مندی بیشتر ثروتمندان از مواهب یارانه‌ای به نظر با هیچ منطقی قابل توجیه نیست.

او در مورد نحوه بازتوزیع یارانه‌ها گفت: روش‌های مختلفی در این مورد پیشنهاد شده است که یکی از آنها تخصیص سهمیه قابل مبادله بین افراد است   در واقع توزیع یک کالای نقدشونده به جای پول نقد. یکی از مزیت‌های این روش آنست با توجه به اینکه سهمیه سوخت یک دارایی است که اولا قابلیت نقدشوندگی داشته مزیت یارانه نقدی را داراست. از سوی دیگر با توجه به کالا بودن آن قیمتش با نرخ تورم بروز می‌شود و مشکل بی‌ارزش شدن یارانه نقدی در طول زمان را ندارد.

زمانیان در بخش دیگری از صحبت های خود اضافه کرد: فاصله میان دهک های درآمدی بسیار اندک است و شناسایی دهک های فقیر و غنی بسیار دشوار است. بنابراین به نظر می رسد که تفکیک خانوارها و اختصاص یارانه صرفا به دهک‌های پایین  امر دشواری باشد. از این‌رو به نظر می‌رسد یک الگوی منطقی پرداخت پرداخت یارانه به همه افراد باشد. با این حال ممکن است این مسئله مطرح شود که چرا باید به اقشار ثروتمند هم یارانه داد؟

او افزود: در این راستا باید دو نکته را اضافه کنم .اول آنکه پرداخت یارانه به صورت برابر نسبت به شرایط فعلی که که یارانه پنهان بیشتر به ثروتمندان داده می‌شود نیز یک گام روبه جلو است. نکته مهمتر آنکه ما فقط به دنبال اصلاح نظام یارانه‌ای نیستیم بلکه یکی از مهمترین اصلاحات اصلاح نظام مالیاتی و به طور خاص ایجاد نظام مالیات بر درآمد است. در این صورت می‌توان اطمینان داشت که اقشار پردرآمد مالیات خود را پرداخت خواهند کرد که قاعدتا بسیار بیشتر از یارانه‌ای است که دریافت خواهند کرد و از این حیث عملا پرداخت‌کننده به دولت خواهند بود.

این پژوهشگر اقتصادی در پایان اضافه کرد: اگر ما نظام حمایتی صحیحی داشته باشیم این 45هزار تومان اصلا اهمیتی نخواهد داشت و قابل حذف است چه به صورت تدریجی و چه به صورت یکباره. افراد فقیر در این نظام یارانه ای منافع بیشتر از 45هزار تومان بدست خواهند آورد.

منبع: اقتصاد آنلاین

کلیدواژه: یارانه خانوار هدفمندی یارانه ها دهک ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۲۹۳۲۸۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

آخرین مهلت استفاده از کلابرگ

به گزارش صدای ایران از ایسنا، با اجرای طرح کالابرگ الکترونیک از خردادماه سال ۱۴۰۲ به صورت سراسری در کشور، ۱۱ قلم کالای اساسی شامل برنج ایرانی، حبوبات، شیر کم‌چرب، پنیر، ماست کم‌چرب، مرغ، تخم‌مرغ، روغن مایع، ماکارونی و قند برای حفظ سفره مردم از تورم در سبد غذایی این طرح تعریف شد.

طی چند فاز اجرایی و با گسترش اجرای آن در نهایت، هفت دهک درآمدی تحت پوشش این طرح قرار گرفتند و در صورتی که این هفت دهک درآمدی ۲۰۰ هزار تومان از مبلغ یارانه خود را از میان ۱۱ قلم کالای سبد غذایی تعریف شده خریداری می‌کردند، مشمول دریافت یارانه تشویقی ۱۲۰ هزار تومانی می‌شدند. به عبارتی با استفاده از این طرح، یارانه دهک‌های یک تا ۳ درآمدی به ۵۲۰ هزار تومان و یارانه دهک‌های چهارم تا هفتم درآمدی به ۴۲۰ هزارتومان افزایش یافت.

اما در مرحله جدید اجرایی و شروع دهه فجر، دولت از ۱۷ بهمن‌ماه به مدت سه ماه (تا ۱۸ اردیبهشت ادامه دارد) مرحله جدید طرح کالابرگ الکترونیک را تحت عنوان «طرح فجرانه» اجرا کرد؛ این فاز جدیدی بوده که «شرط ۲۰۰ هزار تومان خرید از یارانه» حذف شد و اعتبار تشویقی آن از ۱۲۰ هزار تومان (اعتبار تشویقی کالابرگی) به ۲۲۰ هزار تومان افزایش یافته است.

به بیانی دیگر در این طرح، یک سبد ۱۱ قلمی برای تامین حداقل کالری، پروتئین، ریزمغذی و ویتامین‌های لازم برای هر فرد (منطبق با نظر انستیتو تغذیه ایران) با قیمت‌های مبنای سال ۱۴۰۱ انتخاب شده است و مابه التفاوت قیمت سبد مبنا سال ۱۴۰۱ با قیمت روز (۱۴۰۲) از محل یارانه جدید دولت تامین می‌شود، به این صورت که قیمت روز سبد مشتمل بر ۱۱ قلم ۷۴۳ هزار و ۷۵۰ تومان بوده که خانوار دهک‌های اول تا هفتم در صورت خرید بسته باید قیمت سال ۱۴۰۱ را به مبلغ ۵۲۳ هزار و ۳۰۰ تومان از جیب خود پرداخت کنند و مابه‌التفاوت آن تا قیمت روز به مبلغ ۲۲۰ هزار و ۴۵۰ تومان از محل اعتبار جدید دولت تامین می‌شود.

اعتبار جدید (۲۲۰ هزار تومانی) علاوه بر یارانه ۳۰۰ و ۴۰۰ هزارتومانی فعلی بوده و خانوار مشمول طرح به صورت مجزا یارانه نقدی خود را به صورت ماهانه دریافت خواهند کرد. مبلغ حمایتی دولت به صورت اعتبار در حساب سرپرست خانوار تخصیص یافته و در زمان خرید و متناسب با میزان خرید مصرف می‌شود. البته خانوار می‌تواند اقلام طرح را در سقف وزنی و کالایی تعریف شده خرید کند و امکان جا به جایی اعتبار بین گروه‌های کالایی مقدور نیست. به عنوان مثال با اعتبار برنج امکان خرید روغن وجود ندارد.

از همین رو می‌توان گفت با اجرای طرح فجرانه، فردی با دهک درآمدی یک تا ۳ به جای دریافت ۴۰۰ هزارتومان یارانه، ۶۲۰ هزارتومان و فردی با دهک درآمدی چهار تا هفت، به جای دریافت ۳۰۰ هزارتومان، ۵۲۰ هزارتومان یارانه دریافت خواهد کرد.

براساس اعلام وزارت رفاه مرحله سوم طرح کالابرگ از ۲۱ فروردین ماه سال ۱۴۰۳ شروع شده و برابر برنامه‌ریزی انجام شده تا ۲۱ اردیبهشت ادامه خواهد داشت که از زمان شروع طرح تا ۹ اردیبهشت، به صورت میانگین روزانه بیش از ۷۷۰ هزار خرید کالابرگی توسط مردم انجام شده و این یعنی موفقیت بالای طرح در جلب مشارکت مردم و حمایت از سبد غذایی خانوار در مقابل تورم و گرانی. طی ۸۰ روز طرح فجرانه توزیع حدود ۱۳۹ میلیون بسته غذایی صورت گرفته و اثر بسیار خوبی در رونق بازار و تولید کارخانجات صنایع غذایی گذاشته است.

تنها هفت روز تا پایان طرح سه ماهه فجرانه الکترونیک باقی مانده و هنوز دولت برنامه جدید خود را برای ادامه طرح کالابرگ اعلام نکرده است. البته ۱۹ فروردین ماه بود که سیدرضا یحیوی- مشاور معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره تداوم اجرای طرح فجرانه کالابرگ الکترونیک در سال جاری به ایسنا اعلام کرد که در حال حاضر طرح فجرانه کالابرگ الکترونیک در حال اجراست و منابع آن برای مدت سه ماه در نظر گرفته شده بود که در صورت تامین منابع، همین مدل ادامه پیدا خواهد کرد، اما اگر منابع تامین نشود چند مدل طراحی و به دولت ارائه خواهد شد و در صورت موافقت با یکی از مدل‌های ارائه شده، اجرا خواهد شد.

مشاور معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی همچنین اعلام کرده بود که در هر صورت حمایت از معیشت مردم ادامه‌دار است، اما بستگی به این دارد که در چه قالب و طرحی ادامه یابد.

اکنون باید منتظر اعلام دولت ماند تا مشخص شود که قرار است پس از برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته چه مدلی برای مرحله جدید کالابرگ الکترونیک اجرایی شود.