پراکندگی جغرافیایی لهجه‌های زبان کُردی
تاریخ انتشار: ۱۳ مهر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۳۴۴۳۲۳
خوشبختانه در چند سال اخیر آموزش زبان کُردی در استان کردستان کم‌کم دارد جایگاه خود را پیدا می‌کند، به طوری که شاهد آموزش زبان کُردی در دانشگاه‌ها هستیم و اولین دوره فارغ‌التحصیلان زبان و ادبیات کُردی در حاشیه کنگره مشاهیر کُرد سوگند یاد کردند. در کنار دانشگاه‌ها، آموزشگاه‌های زبان کُردی هستند که در سطح استان فعالیت گسترده‌ای دارند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی دلیل انتخاب این رشته را حضور و مدیریت کلاس‌های آموزش زبان کُردی می‌داند که انگیزه ورود به این رشته را برایش بیشتر کرده است. وی از سال ۸۰ آموزش زبان کُردی در آموزشگاه‌های شهر سنندج را آغاز کرده است. گفت‌وگوی همشهری را با این مدرس زبان کُردی در ادامه می‌خوانید.
شما کدام گویش زبان کُردی را آموزش می‌دهید و دلیل انتخاب این گویش چیست؟گویش سورانی؛ این گویش سال‌هاست به عنوان گویش معیار در میان گویش‌وران کُرد (به‌خصوص اغلب کُردهای ایران و عراق) به خاطر غنای ادبی و عوامل دیگر انتخاب شده و رواج دارد. هرچند گویش کرمانجی شمالی (در اصطلاح شکاکی) به عنوان یک آلترناتیو در کنار گویش سورانی به دلیل عواملی از قبیل کثرت گویش‌ور و... در مناطقی از کردستان و اغلب کردستان ترکیه و سوریه تدریس می‌شود.
زبان کُردی چند گویش دارد؟تقسیم‌بندی ما در این زمینه متفاوت است. به دلیل تعدد گویش‌ها، چند بخشی بودن مناطق کردنشین از نظر جغرافیایی و برداشت‌های متفاوت از تعریف گویش در تمایز با لهجه و زبان، می‌توان زبان کُردی را به ۴ شاخه اصلی یا گویش تقسیم کرد.
هرکدام از این گویش‌ها در چه منطقه‌ای رواج دارد؟کرمانجی شمالی که به طور کلی شامل کُردهای ترکیه، سوریه، قسمت‌های شمالی کردستان ایران، عراق و کردهای خراسان ایران می‌شود. کرمانجی جنوبی (سورانی) شامل کُردهای قسمت‌های میانی کردستان ایران مانند مهاباد، سقز، بانه، سنندج و کردهای شهرهای سلیمانیه، کرکوک، هولیر و... در کردستان عراق است. کرماشانی- لری شامل کُردهای کرمانشاه، ایلام، قروه، بیجار و... در ایران و کُردهای خانقین، مندلی و... در عراق می‌شود.
گورانی- زازایی شامل کُردهای جنوب مریوان، اورامان‌تخت، پاوه و نوسود در ایران و کُردهای بیاره، تویله، زنگنه در عراق و زازاریی‌ها در ترکیه در شهرهای درسیم، خارپوت، ارزنجان و... می‌شوند. در این تقسیم‌بندی همچنین می‌توان به صورت جزئی‌تر و موشکافانه‌تر شهرها و لهجه‌های رایج در آنها را ذکر کرد که مجالی دیگر می‌خواهد.
فردی که کُردی حرف می‌زند در چه مدت می‌تواند به طور کامل خواندن و نوشتن کُردی را یاد بگیرد؟یک گویش‌ور بومی زبان کُردی برای یادگیری این زبان حدودا به ۳ تا ۵ ماه آموزش نیاز دارد، البته این زمان بسته به سن، سطح سواد، گویش و... می‌تواند متغیر باشد. باید توجه داشت که این زمان بر مبنای ۲ پیش‌فرض در نظر گرفته شده است؛ اول اینکه فرد مورد نظر گویش‌ور بومی زبان کُردی باشد و دوم اینکه شخص قبلا زبان رسمی کشور را یاد گرفته باشد، در غیر این صورت این زمان از یک تا ۵ سال نیز متغیر است.
از چه سنی باید کودکان را به آموزش زبان کُردی فرستاد؟اگر ما زبان کُردی را به عنوان معیار و آموزش در یک منطقه مدنظر قرار دهیم، آن وقت گویش‌ور فراگیری زبان را از بدو تولد آغاز می‌کند و داده‌ها را از محیط، خانواده، اجتماع و رسانه و... می‌گیرد. یادگیری‌های آکادمیک از ۷ سالگی و در سیستم آموزشی صورت می‌گیرد اما اگر زبان کُردی به عنوان زبان دوم گویش‌وران کُردزبان برای آموزش مدنظر قرار گیرد، از نظر علمی از ۱۰ تا ۱۶ سالگی، سنی ایده‌آل برای یادگیری زبان دوم به حساب می‌آید، اما مثلا در ایران به خاطر شباهت‌های نوشتاری زبان کُردی و فارسی در سنین پایین برای مخاطب تداخل ایجاد می‌شود و هم یادگیری زبان کُردی و هم یادگیری زبان فارسی به عنوان زبان معیار دچار مشکل می‌شود.
از نظر علمی اثبات شده است که یادگیری به زبان مادری سریع‌تر، بهتر و دارای بازدهی بیشتری است. هرچند آموزش زبان کُردی در کنار زبان فارسی بر اساس اصل ۱۵ قانون اساسی ایران هر از چندگاهی بر سر زبان‌ها می‌افتد و گاهی ابزار تبلیغات انتخاباتی احزاب می‌شود اما این امر نیز با توجه به کاستی‌ها و سهل‌انگاری‌های گذشته به زیرساخت‌هایی مانند پرورش نیروهای آموزش دیده و توانا برای تدریس کتاب‌های مناسب و... نیاز دارد که از موانع قابل ذکر در تحقق این امر به شمار می‌آید.
برای ترجمه زبان‌های زنده دنیا به زبان کُردی باید به صورت ویژه آموزش دید؟بله؛ حتما. صرف نظر از اینکه ترجمه را هنر، فن و یا علم بدانیم، انکارناپذیر است که ترجمه به آموزش و یادگیری نیاز دارد، زیرا دارای نظام و اصول و روش است، هرچند برخی ترجمه را علمی غیر قابل انتقال می‌دانند و دوره‌های آموزشی مترجمی در مراکز آموزش عالی را تمرین، بازنگری و هدایت کارها می‌دانند و بخش بسیار اندکی از آن را آموزش مقولاتی می‌دانند، اما مسلما یادگیری اصول و فنون حاکم بر این مقوله، اشراف کافی و مناسب بر زبان‌های مبدا و مقصد و آشنایی و یادگیری علومی مانند معناشناسی از ابزارهای اساسی برای شروع کار ترجمه هستند.
به قول نجف دریابندری ترجمه نوعی آفرینش است، به معنی آسان کردن یک دشواری. حال اگر یک دشواری را به دلیل ناآگاهی و ناتوانی‌مان دشوارتر کنیم، نمی‌توان نام ترجمه بر آن نهاد. متاسفانه در کردستان به صرف یادگیری اصول اولیه خواندن و نوشتن گویش معیار (سورانی) دانش‌آموختگان حتی با وجود ایرادهای کلی در نوشتن و خواندن گویش معیار شروع به کار ترجمه می‌کنند. این امر نه به عنوان نقطه‌ای برای شروع دانش‌آموختگان و نه برای کمک به ادبیات زبان مقصد (کُردی) می‌تواند مفید باشد.
در کل وضعیت آموزش زبان کُردی را در کردستان چطور می‌بینید؟وجود علاقه همگانی در میان گویش‌وران کُردزبان به عنوان بخش مهمی از فرهنگ و هویتشان، فعالیت‌های کانون‌ها و انجمن‌های ادبی- فرهنگی که آموزش زبان کُردی یکی از فعالیت‌های اصلی آنهاست و وجود افرادی توانا و ازخودگذشته که بدون هیچ چشمداشت مالی حاضرند برای آموزش زبان کُردی به مناطق گوناگون و حتی روستاهای دورافتاده بروند و وقت و هزینه خود را صرف آموزش زبان مادری‌شان کنند، باعث می‌شود به آینده آموزش این زبان دیدی خوشبینانه و امیدوارانه داشته باشیم.
برگزاری کلاس‌های آموزشی زبان کُردی به عنوان یک رشته تحصیلی در دانشگاه کردستان نیز خود موید این امر است، اما آنچه به عنوان موانع موجود در این راه نمایان است، نبود حمایت مالی و پشتیبانی از مدرسان و فعالان در امر آموزش زبان کُردی و مشکلات فراوان برای اخذ مجوز برپایی کلاس‌های آموزشی در موسسات و آموزشگاه‌هاست.
علاقه مردم به یادگیری زبان کُردی علاقه یک امر روانی است و فاکتورهای گوناگون فرهنگی، اجتماعی و... بر آن موثر است که بحث در مورد آن را باید به متخصص آن واگذار کرد، اما آنچه من به عنوان یک مدیر و مدرس زبان کُردی و پژوهشگر زبانی به صورت میدانی مشاهده کرده‌ام این است که در استان کردستان این امر با توجه به منابع و ابزارهای موجود از درجه کمی و کیفی قابل قبولی در میان طیف‌های گوناگون اجتماع برخوردار است.
کد خبر 457471 برچسب‌ها استان کردستانمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: استان کردستان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۳۴۴۳۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
۲۰۰ هزار دانش‌آموز در کشور آموزش‌های مهارتی می‌بینند
معاون وزیر کار و رئیس سازمان فنی و حرفه‌ای کشور صبح امروز در هشتمین همایش سراسری مدیران سازمان فنی و حرفه‌ای کشور در استان کردستان اظهار داشت: رویکرد مهارت‌آموزی از نکات مهم تحقق شعار سال است و در این راستا تعهد داریم طی قراردادی با آموزش و پرورش ۲۰۰ هزار نفر از دانش‌آموزان کشور را در بحث مهارت آموزش دهیم.
مهرداد عظیمی، با اشاره به مفهوم شعار سال از نگاه مقام معظم رهبری، افزود: جهش تولید با مشارکت مردم یک انتخاب راهبردی در این راستا بوده و خادمان کشور باید به برخی موضوعات نگاه ویژه‌تری داشته باشند.
وی با تاکید بر اینکه اقتصاد مسئله اصلی کشور است، افزود: دشمن همواره در این حوزه برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری می‌کند، لذا دولت باید با کار جهادی در حوزه تولید و با نگاه جهشی به تحقق شعار سال گام بردارد.
عظیمی خاطر نشان کرد: توسعه مراکز جوار کارگاهی، با هدف تربیت نیروی متخصص برای تولید نیاز‌های اساسی کشور ضروری است و ارتقاء این مراکز و آموزش و سنجش صلاحیت از جمله اولویت‌های سازمان فنی و حرفه‌ای کشور طی سال‌جاری خواهد بود.
به گفته عظیمی، سازمان فنی حرفه‌ای کشور دارای ۴ هزار و ۱۶۲ گارگاه و واحد آموزشی، ۲۲ هزار آموزشگاه آزاد در کشور است و این ظرفیت ارزشمند می‌تواند در آموزش نیروی کار کارآمد و متخصص در کشور بسیار تاثیرگذار و نقش‌آفرین باشد.
رییس سازمان فنی و حرفه‌ای کشور در ادامه از کردستان به عنوان سرزمین استعدادهای درخشان در حوزه‌های مختلف نام برد و گفت: این استان ظرفیت‌های خدادادی به ویژه نیروی انسانی توانمند و متخصصی دارد که باید به این ظرفیت‌ها در معرفی استان کردستان توجه شود.
وی گفت: مطالبات مردم کردستان از دولت زیاد است که خوشبختانه بخشی از این مطالبات در این دولت با تلاش‌های صورت گرفته جامه عمل پوشانده شده است که این اقدامات باید به خوبی منعکس شود.
باشگاه خبرنگاران جوان کردستان سنندج
استرداد ۸۵ میلیون ریال به حساب زائران حج تمتع ۱۴۰۲