به نقل از «ایسنا»

کاربرد سلول‌های بنیادی در درمان ۳۰ بیماری / لزوم افزایش تنوع قومیتی در اهدای این سلول‌ها

تاریخ انتشار: ۱۳ مهر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۳۴۵۹۹۹

دبیر شورای ملی توسعه و نظارت بر مراکز پذیره‌نویسی سلول‌های بنیادی خونساز و بانک خون بند ناف وزارت بهداشت ضمن تشریح فرآیند اهدای سلول‌های بنیادی خون‌ساز، گفت: برای بیماران یک قومیت خاص می‌توان اهداکننده سلول‌های بنیادی مناسب‌تری در بین قومیت خودشان پیدا کرد.

دکتر آرزو صیادی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه شبکه ملی اهداکنندگان سلول‌های بنیادی خون‌ساز ایران از سال ۱۳۹۴ ایجاد شد و در حال حاضر ۶۳ هزار نفر اهداکننده در آن وجود دارد، گفت: از این تعداد اهداکننده حدود ۵۵ هزار مورد افراد بزرگسال بوده و ۸۶۰۰ نمونه هم مربوط به خون بند ناف است که ذخیره شده‌اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

البته از نمونه افراد بزرگسال می توان سلول بنیادی بیشتری دریافت کرد که می‌تواند کاربرد بهتری هم در درمان داشته باشد.

وی افزود: هدف اصلی ما این است که از جمعیت ۸۰ میلیونی کشور، افراد بیشتری و میلیون‌ها نفر برای اهدای سلول‌های بنیادی اقدام کنند. مردم باید بدانند که تا زمانی که زنده هستند می‌توانند بدون اینکه هیچ آسیبی به آنها وارد شود و بدون هیچ درد و رنجی جان یک انسان دیگر را نجات دهند.

صیادی درباره فرآیند اهدای سلول‌های بنیادی خون‌ساز، گفت: فرآیند این اقدام بسیار ساده است. فرد اهداکننده سلول‌های بنیادی در وهله اول دو سی سی خون می‌دهد و از نمونه خون او نگهداری می‌شود. حال اگر نمونه خونش با بیماری که نیازمند اهدای سلول‌های بنیادی است، همسان بود، آزمایش HLA برایش انجام می‌شود و اگر با بیمار سازگار بود، در صورت تمایل طی یک دوره یک هفته‌ای تا ۱۰ روزه یکسری آمپول را دریافت می‌کند که هیچ عوارضی ندارند و سپس یک پک کوچک از سلول‌های بنیادی فرد جدا می‌شود و بقیه خون به او بازمی‌گردد. این اقدام هیچ عوارضی برای اهداکننده ندارد. روش دیگر اهدای سلول‌های بنیادی به این صورت است که در هنگام تولد، خون بند ناف نوزاد ذخیره می‌شود و در صورتیکه با بیماری سازگار بود، می‌توان از آن پک سلولی استفاده کرد.

دبیر شورای ملی توسعه و نظارت بر مراکز پذیره نویسی سلول‌های بنیادی خونساز و بانک خون بند ناف وزارت بهداشت تاکید کرد: اهدای خون بند ناف هم در مراکز عمومی انجام می‌شود و هم در مراکز خصوصی. البته برای ذخیره‌سازی خون بند ناف در مراکز خصوصی هزینه دریافت می‌شود، اما در مراکز عمومی این کار هیچ هزینه‌ای ندارد. در حال حاضر ۱۶ مرکز پذیره‌نویسی سلول‌های بنیادی داریم که ۱۳ مرکز برای افراد بزرگسال تعیین شده و سه مرکز هم برای ذخیره‌سازی خون بندناف است.

وی با بیان اینکه وجود تنوع در اهدای سلول‌های بنیادی بسیار مهم است، گفت: تنوع قومیتی در اهدای سلول‌های بنیادی می‌تواند کمک زیادی به بیماران یک قومیت باشد. به عنوان مثال ترکمن‌ها در قومیت خودشان می‌توانند دهنده‌های بسیار بهتری پیدا کنند. افرادی که زاد ولدهای درونی داشتند، مانند یزدی‌ها، کردها و...که ازدواج‌های خویشاوندی در آنها بیشتر بوده، دهنده‌های مناسب‌تری برای بیماران آن قومیت که نیاز به پیوند غیرخویشاوند دارند، محسوب می‌شوند؛ چراکه بین آنها می‌توانیم دهنده مناسب پیدا کنیم.

صیادی ادامه داد: بنابراین بیماران در بین قومیت خودشان می‌توانند اهداکنندگان بهتری پیدا کنند. ترکمن‌ها می‌توانند اهداکنندگان بهتری برای یک بیمار ترکن باشند. بنابراین بهتر است که تنوع قومیتی اعم از لرها، کردها و... در حوزه اهدای سلول‌های بنیادی وجود داشته باشد.

وی با بیان اینکه باید در این زمینه فرهنگسازی شود، گفت: باید توجه کرد که تا به امروز در ایران اهدای سلول‌های بنیادی برای درمان ۳۰ بیماری کاربرد داشته است.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: سلول بنیادی خونساز درمان سلامت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۳۴۵۹۹۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

این دارو‌ها و خوراکی‌ها پلاکت خون را کاهش می‌دهند

پلاکت خون پایین (ترومبوسیتوپنی) نوعی بیماری است که در آن بدن به دلیل عارضه یا سایر شرایط، پلاکت کافی تولید نمی‌کند. علائم ناشی از آن شامل خونریزی داخلی و خارجی است. تشخیص زودهنگام ترومبوسیتوپنی، نتایج مثبتی در درمان دارد، اما تأخیر در تشخیص می‌تواند منجر به مشکلاتی از حمله قلبی، آسیب به اعضای بدن (به عنوان مثال، طحال، روده، کلیه و حتی آمبولی ریه) شود.

به گزارش خبرآنلاین، ترومبوسیتوپنی به اختلال در پلاکت خون گفته می‌شود و شرایطی است که در آن تعداد پلاکت‌های خون بیمار کاهش یافته و سلول‌های خونی قادر نخواهند بود فعالیت‌های اساسی بدن را انجام دهند.

پلاکت چیست؟

پلاکت به کوچکترین ذرات خونی گفته می‌شود که آنزیم‌های لازم برای انعقاد خون را در خود دارند. پلاکت‌ها بسیار کوچک هستند و با چشم غیرمسلح قابل دیدن نیستند. این اجزای کوچک مسئول بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده هستند و نقش مهمی در انعقاد خون دارند. میانگین عمر هر پلاکت ۱۰ روز است و محل تولید آن در مغز استخوان است.

نحوه عملکرد پلاکت خون

کار اصلی پلاکت جلوگیری از خونریزی است. تجمع پلاکت‌ها در محل خونریزی، موجب لخته شدن خون و آغاز روند بهبودی می‌شود. پلاکت‌های فعال حاوی پروتئین چسبنده‌ای به نام فیبرین هستند که این پروتئین‌ها در تشکیل لخته خونی نقش مهمی ایفا می‌کنند.

علت پایین بودن پلاکت خون

پایین بودن پلاکت خون نوعی اختلال خونی است و معمولاً عوارض جدی ندارد، اما در شرایط آسیب‌دیدگی می‌تواند روند انعقاد و لختگی خون را تحت‌تأثیر قرار دهد. تعداد پلاکت خون معمولاً به دلیل بیماری‌های زمینه‌ای و عوارض جانبی مصرف برخی دارو‌ها کاهش می‌یابد که در ادامه به شرح این موارد می‌پردازیم:

۱) دارو‌ها و خوراکی‌هایی که پلاکت خون را کاهش می‌دهند

مصرف الکل، ترکیبات سمی و نیز برخی دارو‌های حاوی کنین که جهت رفع گرفتگی عضلات تجویز می‌شوند اثرات منفی بر پلاکت خون دارند. استفاده از برخی نوشیدنی‌ها مانند آب تونیک (نوشابه گازدار حاوی کنین که برای پیشگیری از مالاریا مصرف می‌شود) می‌تواند در کاهش پلاکت خون مؤثر باشد.

این دارو‌ها خاصیت ضد انعقادی دارند و موجب کاهش پلاکت می‌شوند:

دارو‌های ضد انعقاد یا مهارکننده‌های گلیکوپروتئین مانند آبسیکسیماب (این دارو ضد تجمع پلاکت است و برای پیشگیری از عوارض اسکیمی قلبی تجویز می‌شود)

اپتیفیباتید (این دارو ضد انعقاد خون است و در درمان لخته‌های خونی و حملات قلبی مورد استفاده قرار می‌گیرد)

و تیروفیبان (برای درمان سندرم کرونر حاد)

هپارین، استامینوفن، ایبوپروفن، ناپروکسن، آمیودارون (برای درمان پرکاری تیروئید)، سایمتیدین (برای درمان زخم معده و گاستریت)، پیپراسیلین (نوعی آنتی بیوتیک)، دارو‌های ضد تشنج مانند کاربامازپین، سولفونامید‌ها مانند تری‌متوپریم-سولفامتوکسازول، وانکومایسین (نوعی آنتی بیوتیک).

۲) بیماری‌هایی که موجب پایین بودن پلاکت خون می‌شوند

برخی از بیماری‌ها بر تولید پلاکت خون اثر گذاشته و باعث ترومبوسیتوپنی می‌شوند که عبارتند از: سرطان مغز استخوان، لوسمی، HIV و هپاتیت C، عفونت‌های ویروسی، آنمی، سندرم دیستریس تنفسی حاد (ARDS)، سپسیس (نوعی عارضه عفونی)، بیماری‌های خود ایمنی مانند ITP (نوعی عفونت ویروسی مثل آبله مرغان)، سابقه ارثی و ژنتیکی، زیاده‌روی در مصرف حد الکل، برخورد با ترکیبات سمی، دوران بارداری و ...

کاهش پلاکت خون گاهی می‌تواند سبب بروز برخی اثرات فیزیکی مانند کبودی شود. درمان پایین بودن پلاکت خون شامل تجویز برخی دارو‌ها و تلاش برای رفع مشکلات زمینه‌ای است. در برخی موارد نیز برای درمان، از دارو‌هایی که سیستم ایمنی بدن را سرکوب می‌کنند (مانند کوتیکواستروئیدها) استفاده می‌شود.