پرهیز از شوک بنزینی
تاریخ انتشار: ۱۳ مهر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۳۵۲۵۱۴
به گفته یکی از اقتصاددانان مطرح در کشور که درباره افزایش نرخ بنزین هشدار می‌دهد: «بر اساس الگوی توماس پیکتی می‌توان رانت ناشی از دستکاری قیمت‌های کلیدی را به دست آورد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق، الگوی توماس پیکتی می‌گوید در کشورهایی که داده‌ها خیلی قابل اعتماد نیستند، ارزش دارایی‌های موجود شش تا هشت برابر تولید ناخالص داخلی آن سال است، از همین رو اگر آخرین داده تولید ناخالص داخلی کشور ما یعنی سال ۹۶ را مبنا قرار دهیم و همچنین بر اساس برآوردهایی که در درون دستگاه‌های رسمی و به‌صورت خوشبینانه تورم‌زایی ناشی از افزایش قیمت را ۱۰ تا ۱۴ درصد تخمین زده‌اند، در نظر بگیریم؛ با استفاده از الگوی توماس پیکتی سهم رانتی اضافه‌شده در صورت تورم ۱۰درصدی بیش از ۲.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
سهمیه‌بندی معقول است
وحید شقاقی‌شهری، اقتصاددان با اشاره به پیشینه افزایش قیمت حامل‌های انرژی در سال 87 می‌گوید: در سال 87 و با اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها ناشی از آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی، با شوک تورمی روبه‌رو نبودیم و تورم بیش از سه درصد افزایش نداشت. همچنین در کنار آن با اصلاح الگوی مصرف نیز روبه‌رو بودیم. علاوه بر آنکه پرداخت یارانه نقدی 45500 تومان به همراه اجرای مسکن مهر (فارغ از خوب یا بد بودن آن) منجر به آن شد که ضریب جینی در سال 89 به 0.365 رسید که کمترین ضریب جینی در سال‌های بعد از انقلاب بود که نشان از کاهش شکاف طبقاتی در آن سال‌ها داشت. بعد از سال 92، ضریب جینی دوباره افزایش یافت و اکنون به حدود 0.42 رسیده است.
این اقتصاددان با بیان اینکه آزادسازی نرخ بنزین در آن سال‌ها منجر به اصلاح الگوی مصرف شد، تصریح کرد: اعداد نشان می‌دهد در سال اول و دوم چیزی بین 30 تا 40 هزار لیتر را کاهش داد. درحال‌حاضر مصرف بنزین بالای 90 هزار لیتر است که آن را نیز می‌توان با سهمیه‌بندی بنزین و با کارت سوخت، کنترل کرد.
شقاقی‌شهری ادامه می‌دهد: دولت دوازدهم باوجود تأخیری که داشت، دوباره کارت سوخت را احیا کرده و سال آینده احتمالا با نظام چندنرخی بنزین روبه‌رو خواهیم شد اما در این زمینه باید سهمیه‌بندی را در نظر داشت. احتمالا دولت در سال آینده سهمیه‌بندی بنزین را در دستور کار قرار می‌دهد.
تورم بالای 60 درصد در 2 سال
او با بیان اینکه آمار نرخ تورم 12ماهه منتهی به شهریور امسال 42.7 درصد اعلام شد، می‌گوید: امسال نیز تا پایان سال اگر شوک تورمی دیگری به اقتصاد وارد نشود، تورمی در حدود 40 تا 45 درصد را شاهد خواهیم بود. با در نظر گرفتن آنکه سال گذشته نیز شوک 27درصدی تورم را شاهد بودیم و در مجموع در دو سال اخیر چیزی در حدود 60 درصد تورم را تجربه کردیم، بنابراین دولت با همراهی مجلس در سال آینده با اجرای سهمیه‌بندی حامل‌های انرژی، نباید نرخ آنها را افزایش دهند. بلکه باید مازاد مصرف متعارف را براساس آزادسازی نرخ بنزین یا مالیات تصاعدی برای آن محاسبه کنند. این اقدام شوک تورمی چندانی به همراه نخواهد داشت اما راهکاری جز این موارد اشتباه است.
این اقتصاددان با اشاره به اینکه دولت چارهای جز افزایش نرخ انرژی ندارد، می‌افزاید: دولت از چهار راهکار تأمین منابع انرژی، همه را اعمال کرده است که سه مورد از آنها تورم‌زا بودند؛ برداشت ریالی از صندوق توسعه ملی، انتشار اوراق بدهی و استقراض از بانک مرکزی. این موارد در سال آینده شوک تورمی را برای کشور به دنبال خواهد داشت.
شقاقی‌شهری می‌گوید: دولت قرار است در سال آینده بودجه را بدون نفت تدوین کند که به معنای اصلاح مالیاتی و اصلاح در پرداخت یارانه‌های پنهان برای تأمین منابع مالی دولت است؛ بنابراین راهی جز آن نخواهد بود، اما می‌تواند از اصلاح در پرداخت یارانه‌های نقدی برای افراد کم‌بضاعت نیز هزینه کند و یارانه آنها را افزایش دهد.
دولت چارهای جز افزایش حداقلی قیمت بنزین ندارد
محمدتقی فیاضی، کارشناس اقتصادی با بیان اینکه باید به شرایط دولت در حال حاضر، توجه داشت، می‌گوید: دولت به‌دلیل کاهش درآمدهای نفتی، دچار مضیقه مالی شده است. منابعی که دولت در اختیار دارد، مالیات‌ها و درآمدهای نفتی و استقراض ناشی از اوراق مشارکت و نظایر آن است. از‌آنجا‌که درآمدهای مالیاتی حجم آن محدود است و پایه آن نیز مشخص است، دولت در شرایطی نیست که بتواند درآمدهای ناشی از کاهش صادرات نفت را جبران کند. دولت از ابزار انتشار اوراق نیز نهایت استفاده را کرده است و اکنون در شرایط رکود اقتصادی امکان استفاده بیشتر از این اوراق را ندارد؛ بنابراین دولت برای آنکه بودجه خود را متوازن کند و بتواند هزینه‌های جاری خود را پوشش دهد و اعتبارات عمرانی را پوشش دهد، چارهای ندارد جز آنکه به درآمدهای نفتی داخلی رجوع کند.
فیاضی ادامه می‌دهد: اکنون دولت به صرافت آن افتاده است که در داخل کشور نیز فروش قابل توجه حامل‌های انرژی مثل بنزین و گازوئیل را دارد و با توجه به جهش فوق‌العاده نرخ ارز، فاصله قیمت‌های داخلی و خارجی این حامل‌های انرژی بسیار افزایش یافته و دولت به فکر آن افتاده که رانت قابل توجهی به جامعه، خانوارها، تولیدکنندگان و... تخصیص داده می‌شود.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه با این حال باید ملاحظاتی را در نظر داشت، تصریح می‌کند: بخش‌ها یا خانوارهایی که بیشترین مصرف را دارند، بیشترین استفاده را از این رانت می‌برند، اما باید در نظر بگیریم که روی تورم و رشد اقتصادی اثر خواهد گذاشت، با این حال، به دلیل ناچاری دولت در شرایط کنونی، به نظر نمی‌رسد چندان توجهی به این مسائل بشود و گوش شنوایی نیز برای آن وجود نخواهد داشت.
فیاضی ادامه می‌دهد: دولت در سال آخر فعالیت خود است و چندان هم نگران رأی جامعه نیست و با دید کوتاه‌مدت، تلاش می‌کند مشکلات خود را در کوتاه‌مدت رفع کند تا امور جاری کشور دچار مشکل نشود. با این حال، به عقیده من در سیاست‌گذاری‌های کلان کشور به این نکته توجه می‌شود که چنین تغییراتی موجب سرریز اعتراض‌های اجتماعی نشود. حداقل از بخش دوم سال گذشته، در نهادهای مختلف کشور اصلاحات قیمتی حامل‌های انرژی طرح شد، اما به دلیل تبعات اجتماعی آن، تاکنون تصمیمی دراینباره گرفته نشده است؛ بنابراین حتی اگر دولت دراینباره تصمیمی بگیرد، آن تصمیم حداقلی خواهد بود و سهمیه‌بندی بنزین را در دستور کار قرار خواهد داد.
بنزین آری؛ گازوئیل خیر
او با بیان اینکه دولت با در نظر‌گرفتن نهایت ملاحظات، تصمیم‌گیری می‌کند، ادامه می‌دهد: تنها حاملی که دولت می‌تواند درباره آن تصمیم‌گیری کند، بنزین است، زیرا گازوئیل در بخش‌های تولیدی مورد استفاده قرار می‌گیرد و در شرایط رکودی به صلاح نیست این حامل انرژی افزایش قیمت داده شود؛ زیرا می‌تواند منجر به تعمیق رکود شود. اما مصرف بنزین به‌عنوان یک کالای مصرفی قابل کنترل است و می‌توان با افزایش‌دادن قیمت آن، جلوی مصرف بیش‌از‌حد آن را نیز گرفت. با این روند حرکتی در ایران هرچقدر ظرفیت پالایشگاهی کشور افزایش یابد، تا دو سال آینده با توجه به داده‌ها و اطلاعات موجود، مجبور به واردات بنزین نیز خواهیم بود.
منبع: اقتصاد آنلاین
کلیدواژه: بنزین گازوئیل مصرف سوخت صادرات بنزین یارانه پنهان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.eghtesadonline.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «اقتصاد آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۳۵۲۵۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چالش‌های زیست‌محیطی در توسعه هوش مصنوعی
هوش مصنوعی مولد نگاه نوآوران و کارآفرینان را به خود جلب کرده است و آنها به‌خوبی می‌دانند که چنین فناوری می‌تواند چه تغییرات شگفتی در جهان کنونی خلق کند. بااینحال، در پشت‌صحنه چنین تکنولوژی، چالش‌های مهمی نهفته است که می‌توانند تهدیدی برای پیشرفت آن باشد و منجر به ایجاد بحران‌های جهانی انرژی شود. با حضور هرچه بیشتر هوش مصنوعی در تاروپود صنایع مختلف، نگرانی‌ها در مورد به‌کارگیری بی‌رویه انرژی توسط هوش مصنوعی و عدم پایداری آن افزایش یافته و کارشناسان رویکرد‌های متفاوتی برای حل این معضل پیشنهاد می‌دهند.
دیتاسنتر‌های (Data centers) توسعه‌یافته توسط غول‌های فناوری مانند آلفابت، مایکروسافت و آمازون که به‌منظور ارائه خدمات ابری استفاده می‌شوند، تنها حدوداً ۱ الی ۲ درصد از مصرف انرژی جهانی را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین این شرکت‌ها هم‌زمان با افزایش میزان کارکرد سیستم‌ها، بهره‌وری انرژی را در این مراکز بهبود بخشیده‌اند و با سرمایه‌گذاری عظیم در بحث انرژی‌های پاک، اثرات زیست‌محیطی دستگاه‌های خود را کاهش داده‌اند. البته لازم به ذکر است که تلاش‌های این شرکت‌ها برای تقویت سیستم‌ها و بهره‌وری مفید انرژی همچنان ادامه دارد.
هوش مصنوعی
بااینحال، ظهور هوش مصنوعی مولد چالش‌های جدیدی را ایجاد کرده است. برای مثال، پردازشگر‌های گرافیکی (GPU) در ChatGPT، انرژی زیادی را مصرف می‌کنند و طبق گفته «کریستوفر ولیس» از کمپانی Equinix (شرکت اجاره‌دهنده دیتاسنتر)، یک سرور استاندارد با مقیاس بالا، پیش از حضور هوش مصنوعی حدود ۱۰ الی ۱۵ کیلووات انرژی مصرف می‌کرد، درحالی‌که این رقم با حضور هوش مصنوعی به ۴۰ الی ۶۰ کیلووات در هر رَک (rack) افزایش می‌یابد؛ البته مصرف بالای انرژی محدود به محاسبات دستگاه‌ها نیست و سیستم‌های خنک‌کننده نیز برای رک‌های GPUها به انرژی قابل‌توجهی نیازمندند. همچنین استفاده از مدل‌های زبانی مانند GPT-۴ در زمینه‌های گوناگون، از تحقیقات گرفته تا فعالیت‌های خلاقانه تولید محتوا، می‌توانند به افزایش بیشتر فشار در شبکه منجر شوند. (به عنوان مثال، یک سرچ ساده در ChatGPT می‌تواند ۱۰ برابر بیشتر از جستجو در گوگل انرژی مصرف کند.)
آژانس بین‌المللی انرژی می‌گوید میزان مصرف انرژی دیتاسنتر‌ها تا سال ۲۰۲۶ ممکن است به ۲ برابر میزان دو سال پیش افزایش یابد و انتظار می‌رود که طی این بازه زمانی، این دستگاه‌ها یک‌سوم مصرف انرژی ایالات‌متحده را به خود اختصاص دهند. همچنین «رنه هاس»، مدیر اجرایی آرم (Arm)، طی گفتگو با وال استریت ژورنال بیان کرد که تا پایان دهه فعلی میلادی، دیتاسنتر‌های هوش مصنوعی می‌توانند تا ۲۵ درصد کل برق آمریکا را به خود اختصاص دهند؛ البته وی درحالی این ادعا را مطرح کرده که مصرف فعلی این سیستم‌ها حدود ۴ درصد یا کمتر است.
پیچیدگی‌های مصرف انرژی در آمریکا
ظهور هوش مصنوعی مولد هم‌زمان با ایجاد فرصت‌های اقتصادی متعدد، مصرف انرژی بالایی را هم می‌طلبد؛ درحالی‌که کاربران و سرمایه‌داران رؤیای استفاده حداقلی انرژی را در سر دارند. این تفکر در سایر بخش‌ها نیز قابل مشاهده است. برای مثال، بسیاری از مشتریان می‌خواهند انرژی خودروهایشان زیرو کربن (بدون کربن) باشد و منابع دیگری را برای انرژی دستگا‌ه‌هایشان جستجو می‌کنند.
از طرفی، گسترش شبکه‌ها دیگر چالش پیش‌روی کمپانی‌هاست. علی‌رغم حمایت کاخ سفید، ساخت سریع ظرفیت‌های تجدیدپذیر جدید برای شرکت‌ها آسان نیست و آنها از مشکلات متعددی در زنجیره تأمین رنج می‌برند. طبق برخی محاسبات، تحویل ترانسفورماتور‌ها سه سال طول می‌کشد و همین‌طور افزایش هزینه پروژه‌های بادی و خورشیدی، تأمین مالی آنها را دشوار ساخته است.
چه باید کرد؟
شکی نیست که ادامه وضعیت فعلی، بحران‌های زیست‌محیطی و انرژی متعددی را رقم خواهد زد؛ درنتیجه صنعت حال‌حاضر به راه‌کار‌های نوآورانه و خلاق نیاز دارد. یکی از رویکرد‌های احتمالی، بهبود بهره‌وری پردازشگر‌های گرافیکی است. درحال‌حاضر انویدیا به‌عنوان تأمین‌کننده عمده قطعات در این زمینه، ادعا کرده که بهره‌وری لازم را در جدیدترین سرور‌های هوش‌مصنوعی خود اعمال کرده است و این روند را ادامه می‌دهد. بااینحال، ساخت تراشه‌های کارآمدتر می‌تواند به افزایش مصرف انرژی ختم شود و دوباره مشکل ایجاد کند.
«آرون دنمن» از شرکت Bain، پیشنهاد می‌کند که مدعیان حوزه فناوری از منابع مالی خود برای کمک به شرکت‌های حوزه برق جهت رفع محدودیت‌های این شبکه خرج کنند. او با اشاره به افزایش تقاضا برای مصرف انرژی در زمان‌های اوج مصرف، از الزام بهره‌مندی از نیروگاه‌های پشتیبان آماده گفت. بااینحال، این نیروگاه‌ها احتمالاً با گاز طبیعی کار می‌کنند که با اهداف زیست‌محیطی شرکت‌های بزرگ در تضاد است.
کمبود احتمالی انرژی‌های تجدیدپذیر هزینه‌هایی را به‌همراه خواهد داشت. علی‌رغم عدم آشنایی با نحوه درآمدزایی از هوش مصنوعی، مردم می‌دانند که حضور پردازشگر‌های گرافیکی سدی بزرگ در بهره‌وری انرژی محسوب می‌شوند. اگر هزینه‌های انرژی افزایش یابد، توسعه هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین نیز با اختلال روبه‌رو خواهد شد. از طرفی دیگر، «سم آلتمن» و همکارانش در OpenAI، به‌کارگیری شکافت هسته‌ای را به‌عنوان یکی از راه‌های تأمین انرژی مصرفی سیستم‌های هوش مصنوعی در سر دارند. بااینحال، باید منتظر ماند و دید که مسیر توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر چگونه پیش خواهد رفت و آینده هوش مصنوعی مولد به‌عنوان یک فناوری کاربردی چگونه خواهد بود.
منبع: دیجیاتو
باشگاه خبرنگاران جوان علمی پزشکی فناوری
حادثه تلخ برای جوان معلول ساروی که نخبه دانشگاه بود