درد انگشت شست پا؛ علت، تشخیص و درمان
تاریخ انتشار: ۱۴ مهر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۳۵۹۶۶۲
ساعت 24-درد شست پا علتهای مختلفی دارد. یکی از این علتها مربوط به مفصل متاتارسوفارنژیال (MTP) است که انگشت شست را به پا متصل میکند.درد مفصل شست پا در نتیجه بیماریهایی از جمله آرتروز، آسیب دیدگی و برآمدگی انگشت شست پا به وجود میآید. این درد میتواند در فعالیتهای روزمره همانند پیاده روی اختلال ایجاد کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
مفصل متاتارسوفارنژیال (MTP) انگشت شست را به پا متصل میکند. این مفصل برای حمایت از بدن و به حرکت در آوردن شست پا بسیار حیاتی است و این امکان را برای پنجه پا فراهم میآورد تا به راحتی جمع و باز شود. هنگام پیاده روی یا دویدن به فرد کمک میکند که به سمت جلو حرکت کند.
بیماریهایی که بر مفصل متاتارسوفارنژیال MTP اثر میگذارد میتواند سبب درد و ورم اطراف انگشت شست پا شود. درد در این مفصل حرکت در این ناحیه را محدود کرده و از توانایی فرد برای پیاده روی میکاهد.
در این مقاله تعدادی از علتهای درد مفصل انگشت پا و نحوه درمان آن را توضیح خواهیم داد.
دلایل درد
علت درد شست پا به ویژه درد مفصل ممکن است شامل موارد زیر شود:
• آرتروز
آرتروز یکی از انواع التهاب مفصل است که در صورت ضعیف شدن غضروفها در مفاصل رخ میدهد.
هنگامی که آرتروز در پا اتفاق میافتد معمولا بر مفصل MTP در انتهای انگشت شست اثر میگذارد.
با گذشت زمان آرتروز در مفصل شست پا موجب فرسودگی و تضعیف غضروف شده و استخوانها به یکدیگر ساییده میشوند. ساییدگی و اصطکاک پیوسته سبب درد مفصل شست و التهاب شده که راه رفتن را کمی با چالش و دشواری مواجه میسازد.
برآمدگیهای استخوانی به نام bone spurs نیز ممکن است بوجود آیند. این مشکل و آرتروز سبب بیرون زدگی استخوان شست میشوند و سبب محدود شدن حرکت انگشت شست میشود. این حالت یکی از عوامل بروز درد شست پا است.
• نقرس
نقرس نوع دیگری از آرتروز است. این مشکل زمانی ایجاد میشود که اسید اوریک در مفاصل تشکیل کریستال میدهد.
اسید اوریک ماده زائدی است که قبل از عبور از کلیهها و خروج از بدن به عنوان ادرار، از جریان خون نیز عبور میکند.
سطح بالای اسید اوریک میتواند منجر به کریستالی شده و تشکیل رسوبات کوچک شود. هنگامی که این اتفاق در مفصل میافتد، میتواند خیلی دردناک باشد.
در بسیاری از موارد، علائم اولیه نقرس در مفصل شست پا آشکار میشود، درست همانجایی که سبب دردهای شدید و تورم میشود. بر این اساس یکی از دلایل علت درد شست پا میتواند نقرس باشد.
نقرس نیز ممکن است به سایر بخشهای بدن گسترش پیدا کند. با گذشت زمان میتواند سبب ایجاد برآمدگی و تودههایی زیر پوست شود.
• آسیب دیدگی در انگشتان پا
جراحات بسیاری میتوانند انگشت شست پا را تحت تاثیر قرار دهند. و سبب درد در مفصل شست پا شوند. استفاده بیش از حد از آن میتواند سبب مو برداشتن یا یک ترک کوچک در استخوان شود که حاصل از نیروی تکرار شونده ایجاد میشود.
رگ به رگ شدن یکی از دیگر علل شایع درد مفصل شست پا است. رگ به رگ شدن یا در رفتگی زمانی رخ میدهد که رباطهای شست پا، پاره شده یا کشیده شوند.
در بعضی موارد این ممکن است به علت آسیب ناشی از مدل کلاغی راه رفتن باشد که به دلیل فشار بیش از حد روی انگشت شست پا ایجاد میشود.
این آسیب دیدگیها میتواند سبب تورم و درد شست پا شود.
• انحراف انگشت شست پا (Bunion)
انحراف شست پا یا بونیون یک توده استخوانی است که به آن قوز شست پا و کجی شست هم میگویند که در امتداد قسمت داخلی مفصل MTP ایجاد میشود. این بر آمدگی موجب تورم اطراف و درد شست پا میشود.
برخی مواقع نیز میتواند منجر به سفتی و محدودیت انعطاف پذیری پا شود. گاهی اوقات شست ممکن است شروع به پیش روی در انگشت دوم کند که در این صورت تغییر شکل هالوس والگوس (hallux valgus) نامیده میشود. این وضعیت ممکن است ناشی از پوشیدن انواع خاصی از کفشها یا حتی کفش پیاده روی باشند.
انحراف انگشت شست میتواند برای هر فردی اتفاق بیفتد، اما در افرادی که کفشهایی نوک تیز و بسته میپوشند بیشتر رخ میدهد. بسیاری از افرادی که از این کفش استفاده میکنند از درد انگشت شست پا گلایه میکنند.
• سزاموئیدیتیت (Sesamoiditis)
سزاموئیدیت التهاب در استخوانهای سزاموئید و اطراف تاندون ناشی از استفاده بیش از حد از انگشت شست است.
استخوان سزائومید در پا زیر مفصل MTP قرار دارد. تاندونها به این استخوانها متصل میشوند و حرکت در این ناحیه را تامین میکنند.
سزاموئیدیت در پا میتواند سبب درد در شست پا شود. همچنین منجر به تورم، کبودی یا مشکل در حرکت دادن شست شود.
تشخیص درد شست پا
برای تعیین علت دقیق درد مفصل شست پا، یک معاینه فیزیکی که توسط پزشک انجام میشود نیاز است، همچنین از شخص درباره علائم، سبک زندگی، دارو و آسیب دیدگیهای اخیر سوالاتی را مطرح میکند.
پزشک ممکن است انعطاف پذیری انگشت پا را به کمک خم کردن آن به سمت بالا و پایین تست کند. همچنین به دنبال شواهدی از انحراف استخوان و تورم در این ناحیه است تا بتواند علت درد شست پا را تشخیص دهد
در نهایت، پزشک نقاط حساس پا و پوست را برای وجود هر گونه زخمی بررسی خواهد کرد.
در برخی از موارد ممکن است لازم به عکس رادیولوژی از شست پا باشد. این تصویر برداری به پزشک کمک میکند تا محل و میزان آسیب یا هر نوع تغییر شکل را ارزیابی کند.
بسته به علت اصلی درد، شاید نیاز باشد آزمایشهای بیشتری انجام شود. به عنوان مثال آزمایش خون میتواند سطح اسید اوریک در جریان خون را اندازه گیری کند تا به تشخیص نقرس کمک کند.
درمان درد مفصل شست پا
نوع درمان کاملا وابسته به علت درد مفصل شست پا است.
در بسیاری از موارد پزشکان یک مسکن درد مانند داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی را تجویز میکنند.
همچنین این داروها به کاهش تورم در ناحیه دردناک نیز کمک میکنند. به ندرت این احتمال وجود دارد که یک پزشک داروهای کورتون را برای کاهش التهاب توصیه کند.
ایجاد تغییرات در سبک زندگی نیز ممکن است ضروری باشد. برای مثال، جهت درمان بیرون زدگی شست پا از شخص در خواست میشود تا کفشهای طبی به پا کند. پوشیدن کفشهایی با نوک گرد و داشتن فضایی اضافی در جلو نیز گزینه خوبی برای افراد مبتلا به عارضه درد مفصل شست پا است.
در صورتی که آسیب دیدگی ناشی از فعالیت خاصی باشد بهتر است از انجام آن ورزش یا فعالیت تا زمان بهبود آسیب دیدگی خود داری کرد. به عنوان مثال برای درمان انگشت انحرافی پا احتمالا از ورزشی که موجب آسیب دیدگی آن میشود تا زمان بهبود کامل باید خود داری نمایید.
در برخی موارد نیز کاهش وزن برای کاهش فشار روی انگشت ضروری است تا از درد انگشت شست پا را کم کند.
درمانهای دیگر ممکن است برای بیماریهای خاصی همانند آرتروز و نقرس لازم باشند. فیزیوتراپی نیز به افرادی که دچار التهاب مفصل شده اند، کمک میکند و تا حدودی این مکل را کنترل میکند.
در موارد نادر نیز لازم است که جراحی انجام شود مثلا برای برداشتن بر آمدگی انگشت شست یا ترمیم مفصل.
پیشگیری از درد مفصل شست پا
تعدادی از راهنماییها جهت پیشگیری از درد مفصل شست پا عبارتند از:
• کنترل وزن ایده آل
• انجام تمرین ورزشی منظم، اما بدون فشار اضافی روی مفصل MTP
• اجتناب از پوشیدن کفشهای تنگ به ویژه نوک تیز
• به پا کردن کفش و صندل مناسب به هنگام آسیب دیدگی و کفش ایمنی در انباری
چه زمانی باید به ملاقات یک پزشک بروید
در مواردی که درد شست پا خفیف است و در طی زمان بهبود مییابد اغلب نیازی به مراجعه به پزشک نیست. بسیاری از رگ به رگ شدنها با یک دوره استراحت بهتر میشوند.
با این حال، اگر علائم پس از ۳ روز بهبود نیافت، بهترین کار مراجعه به پزشک است، زیرا این درد میتواند نشان دهنده مشکلات جدی تری باشد. همچنین در صورتی که درد شدید یا ناگهانی و بدون علت است باید به ملاقات یک پزشک بروید.
کلام آخر
درد مفصل انگشت شست پا میتواند بر اثر یک ضربه، بیماری مزمن یا فشار شدید به وجود آمده باشد که به مرور زمان ایجاد شده است. در اکثر موارد علت ایجاد کننده به سادگی قابل درمان است.
برخی از آسیب دیدگیها را میتوان با استراحت و مسکن درمان کرد. با این وجود، بعضی از بیماریهای مانند آرتروز نیازمند راه حلهای بلند مدت هستند.
با ایجاد تغییراتی ساده در سبک زندگی میتوان خطر آسیب دیدگیها احتمالی و درد مفصل شست پا را کاهش داد، تغییراتی نظیر به پا کردن کفش مناسب.
هر فردی که از درد مفصل شست پا رنج میبرد و این درد در طی زمان بدتر میشود یا از بین نمیرود باید به پزشک متخصص مراجعه کند.
درمان خانگی کاهش درد انگشت شست پا
قرار دادن بسته یخ روی انگشت شست پا میتواند درد را تا حدی آرام کند. استفاده از مسکنهای معمولی که در صورت لزوم باعث آرامتر شدن درد انگشست شست پا میشوند. همچنین ضروری است از کفش مناسب استفاده شود.
منبع: فرادید
منبع: ساعت24
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.saat24.news دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ساعت24» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۳۵۹۶۶۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
این علائم هشداردهنده ابتلا به سندروم روده تحریک پذیر است
آفتابنیوز :
امیرحسین حسینی فوق تخصص گوارش و کبد کودکان و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در برنامه شبکه سلامت سیما در خصوص سندروم روده تحریک پذیر در کودکان به گفتگو پرداخت.
حسینی گفت: سندروم روده تحریک پذیر در دسته بیماریهای عملکردی قرار دارد، بیماریهای عملکردی یک بیماری خاص و خطرناک نیستند و علت مشخص و خاصی برای آنها تعریف نشده است، به همین دلیل به این نوع بیماریها که احتمال و دلایل متعددی برای بروز آنها مطرح میشود، «نشانگان یا سندروم» میگوییم.
کارشناس برنامه در مورد سندروم روده تحریک پذیر (IBS) گفت: از علامتهای اصلی این سندروم، درد شکمی همراه با اسهال و یبوست است که باید حداقل به مدت ۴ روز در ماه، در فرد وجود داشته باشد. این دردها معمولاً با تغییر قوام و تعداد دفعات مدفوع همراه است البته این در صورتی است که بیماریهای دیگری در کنار این بیماری وجود نداشته باشد.
وی افزود: اگر در کنار علائم سندروم روده تحریک پذیر، علائم خطر دیگری مانند اینکه رشد کودک خوب نباشد، دفع مدفوع همراه با خون یا بلغم باشد و یا کودک استفراغهای مکرر حاوی صفرا داشته باشد، کودک را باید سریعاً به پزشک رساند، زیرا این علائم در سندروم روده تحریک پذیر وجود ندارد و تشخیص بیماری دیگری خواهد بود.
این فوق تخصص گوارش کودکان یادآوری کرد: زمینه ابتلاء افراد خانواده، به هم ریختگی میکروبهای روده و افرادی که نسبت به درد حساسیت زیادی دارند، از جمله عوامل تاثیر گذار در بروز این بیماری هستند.
حسینی گفت: سن شیوع این بیماری ۶ تا ۱۸ سال است، اما گاهی این علائم در نوزادان دقایقی قبل از دفع مدفوع به شکل دل پیچه و درد دیده میشود که در واقع نوعی سیر تکاملی در نوزاد محسوب میشود. در بعضی از نوزادان نیز حالت کولیک داریم که در طیف دردهای عملکردی قرار میگیرد و بیماری خاصی نیست نکته قابل اهمیت این است که این تشخیصها حتما باید توسط پزشک متخصص صورت گیرد.
کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که اولین قدم در تشخیص این بیماری چیست، گفت: قبل از تشخیص قطعی، اولین قدم بررسی بیماری سلیاک (حساسیت به گندم)، دفع خون مخفی در مدفوع و انجام آزمایشات اولیه خون است. قابل ذکر است که در تشخیص این بیماری به انجام سونوگرافی هیچ نیازی نیست.
حسینی افزود: در برهههای زمانی که استرس وجود دارد، مانند قبل از شروع قاعدگی، بعد از ابتلا به یک سری از عفونتهای حاد گوارشی میکروبی و یا ویروسی، فرد ممکن است به علائم سندروم روده تحریک پذیر دچار شود، که به آن سندروم روده تحریک پذیر بعد از ابتلا به بیماری گفته میشود.
وی تأکید کرد: رژیمهای غذایی صنعتی و فرآوری شده، مانند آب میوههای صنعتی، غذاهای فست فود، کنسروها و...، موادی را در روده تولید میکنند که به گاز بیشتر در روده منجر میشود و درد شکمی را بیشتر میکند، بنابراین حذف مواد غذایی صنعتی نقش مهمی در کاهش علایم دارد.
کارشناس برنامه در پاسخ به این سوال که آیا سندروم روده تحریک پذیر تنها درمان دارویی دارد؟ گفت: کنترل این بیماری راحت نیست، بعد از عوامل تغذیه ای، استرس و علائم مربوط به روان، نقش مهمی در شعله ور شدن این سندروم دارد علاوه براین جلسات روانشناسی (CBT) در کاهش علائم و کاهش میزان مصرف داروها، نقش مهمی دارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی گفت: وقتی صحبت از بیماریهای عملکردی به میان میآید، نقش اصلی اطمینان بخشی پزشک به خانواده است، کم کردن استرس و صحبتهای پزشک، نقش بسیار مهمی در درمان دارد.
منبع: خبرگزاری ایسنا