فصلنامه «اندیشه دینی» در ایستگاه 71

به گزارش ایکنا؛ در این شماره از فصلنامه «اندیشه دینی»، مقالاتی با عناوین «انسان‌شناسی رمزی در داستان‌های عرفانی شیخ اشراق» نوشته اسداله آژیر و آزاده الیاسی؛ «امکان خوانش توحیدی از نظریه‌های علمی» تالیف سیدمهدی بیابانکی؛ «بررسی امکان استقلال مسئولیت اخلاقی از اراده آزاد در رویکرد «نگرش های واکنشی»» به قلم روح‌اله حق‌شناس؛ «بررسی استدلال تکاملی پلنتینگا علیه طبیعت‌باوری و نقد سوسا و پاسخ پلنتینگا» نوشته مطهره شکوئی پورعالی نام و محمد کیوانفر؛ «معقولات فلسفی از منظر صدر الدین دشتکی» تالیف محمدباقر عباسی و علی رحیمی؛ «بررسی تأثیر مبانی و اندیشه های ملاصدرا بر معنای متن» نوشته سید محمدحسین میردامادی، محمد بیدهندی و مجید صادقی و «آگاهی و خود آگاهی از منظر کانت و ملاصدرا» به قلم عیسی نجم‌آبادی و مهدی دهباشی منتشر شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

انسان‌شناسی رمزی در داستان‌های عرفانی شیخ اشراق

در چکیده مقاله «انسان‌شناسی رمزی در داستان‌های عرفانی شیخ اشراق» آمده است شناخت انسان و درک حقیقت او از موضوعات مهم نظام حکمت اشراقی محسوب می‌شود و به‌همین‌دلیل سهروردی آثارش و ازجمله داستان‌های رمزی‌اش را عمدتاً زمینه‌ای برای فهم حقیقت و جایگاه انسان و راه رسیدن وی به کمال حقیقی‌ قرار داده است. به عقیده‌ وی، نفس نوری از انوار الهی و جوهری مجرد و روحانی، هم‌هویت با انوار قاهره و دارای ماهیتی یکسان با نورالأنوار است که در جهان ظلمانی ماده و زندان تن گرفتار شده است. هدف حکمت، چه در قالب نظام فلسفی و چه به‌صورت داستان یا هر شکل دیگری باید نجات نفس و کمال آن باشد. گرچه رمزهای به‌کاررفته در داستان‌های رمزی-عرفانی‌ شیخ اشراق را می‌توان در سه دسته‌ی کلی جهان‌شناسی، انسان‌شناسی و خداشناسی گنجاند، لیکن حجم اصلی رمزها و محوریت محتوا مربوط به انسان‌شناسی است. بخشی از رمزها هرچند به‌لحاظ شکلی با نظام فلسفه‌ی مشائی سازگارترند، اما معنا و مقصودی که نهایتاً القا می‌کنند، اشراقی است. محتوای بخش دیگری از رمزها حتی با اصول فلسفی حکمه الاشراق نیز ظاهراً سازگاری ندارند. به نظر می‌رسد که پیش‌تازی روح مکاشفه‌گر و تخیل رمزپرداز شیخ اشراق نسبت به عقل نظام‌سازش، باعث شده است تا گاهی داستان‌های رمزی، از آثار فلسفی‌اش اشراقی‌تر باشند.

امکان خوانش توحیدی از نظریه‌های علمی

نویسنده مقاله «امکان خوانش توحیدی از نظریه‌های علمی» در طلیعه نوشتار خود آورده است مقصود از خوانش توحیدی از یک نظریه‌ی علمی این است که آن نظریه را در بستر یک متافیزیک توحیدی تفسیر کنیم. بر این ‌اساس لازم است نشان دهیم که نظریه‌های علمی واجد نوعی متافیزیک هستند که در پرتوی آن متافیزیک، امکان تفسیرهای مختلف از آن نظریه فراهم می‌شود. به ‌علاوه باید نشان دهیم که متافیزیک مذکور می‌تواند متافیزیکی مبتنی ‌بر یک هستی‌شناسی توحیدی باشد. برخی از فلاسفه چنین خوانشی از نظریه‌های علمی را ناممکن می‌دانند، چراکه از نظر آن‌ها چنین تلاشی با چهار چالش اساسی مواجه است: چالش تبیینی، منطقی، روشی و علمی. هدف ما در این مقاله آن است که نشان دهیم هیچ‌یک از چالش‌های یادشده نمی‌توانند نشان دهند که خوانش توحیدی از نظریه‌های علمی ناممکن است. بر این ‌اساس می‌توان متافیزیک علم را مبتنی ‌بر یک هستی‌شناسی توحیدی شکل داد و نظریه‌های علمی را در بستر چنین متافیزیکی تفسیر کرد.

معقولات فلسفی از منظر صدر الدین دشتکی

در طلیعه نوشتار «معقولات فلسفی از منظر صدر الدین دشتکی» می‌خوانیم پیش از ملاصدرا معقولات به اولی و ثانوی تقسیم می‌شد. هرچند در سخنان فارابی و ابن‌سینا به تمایز میان معقولات ثانی منطقی و فلسفی توجه شده بود، ولی اصطلاح «معقول ثانی فلسفی» جعل نشده بود. ملاصدرا علاوه بر جعل این اصطلاح، این بحث را توسعه داد و آن را تکامل بخشید. صدرالدین محمد دشتکی که از بزرگان مکتب فلسفی شیراز است، نظر منحصر به ‌فردی در این بحث اختیار کرده است. این نوشتار برای اولین ‌بار، به‌ صورت تفصیلی دیدگاه ایشان در خصوص معقولات ثانیه را با تکیه بر نسخ خطی حاشیه‌ قدیم وی بر شرح تجرید قوشچی بررسی کرده است. معناشناسی معقولات ثانیه، انقسام معقولات به اشتقاقی و غیراشتقاقی، اتحاد خارجی قسمی از معقولات با موضوعات خود، نحوه‌ عروض و اتصاف خارجی و ذهنی، ازجمله‌ این بررسی‌ها است. علاوه بر این، گزارشی که ملاصدرا از دیدگاه دشتکی ارائه کرده است، با استناد به سخنان خود دشتکی تأیید شده است.

شاخصه اصلی تفکر ایشان در این بحث آن است که مصادیق مفاهیم فلسفی را به مفاهیم مشتق و غیرمشتق تقسیم کرده و قائل به خارجیت معقولاتی اشتقاقی چون موجود و ممکن، به ‌نحو اتحاد با موضوعاتشان شده است، درحالی‌که معقولاتی غیراشتقاقی چون وجود و امکان را اعتباری قلمداد کرده است.

انتهای پیام

منبع: ایکنا

کلیدواژه: خبرگزاری قرآن اندیشه اندیشه دینی فصلنامه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۳۸۷۰۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تهران و قم میزبان همایش دین‌، فرهنگ و رسانه‌های نوین شدند

رئیس دانشکده دین و رسانه از برگزاری همایش "دین‌، فرهنگ و رسانه‌های نوین" روزهای هشتم و نهم خرداد در تهران و قم خبر داد. - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از قم، کمال اکبری در نشست خبری همایش دین، فرهنگ و رسانه‌های نوین که در سالن جلسات دانشکده دین و رسانه قم برگزار شد از ارسال 153 مقاله به دبیرخانه خبر داد و اظهار داشت: از این تعداد 50 مقاله چاپ و در اختیار مخاطبان قرار خواهد گرفت.

وی افزود: استقبال مراکز علمی از جمله دانشگاه تهران، دانشگاه قم، پژوهشگاه‌های وابسته به حوزه و دانشگاه و نیز مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه از همایش دین، فرهنگ و رسانه‌های نوین بسیار عالی بود. نیازمند استفاده از ظرفیت‌های حوزوی و دانشگاهی برای تولیدات صدا و سیما هستیم.

دبیر همایش دین‌، فرهنگ و رسانه‌های نوین، محورهای این همایش را "دین، فرهنگ و نظامات رسانه‌ای"، "دین، جهانی شدن و رسانه‌های نوین"، "دین و زیبایی‌شناسی رسانه‌های نوین"، "زبان دین و زبان رسانه‌های نوین" و "دین دیجیتال و رسانه‌های نوین" اعلام و خاطرنشان کرد: "روش‌شناسی مطالعات دینی و رسانه‌های نوین"، "فرهنگ، حکمرانی و رسانه‌های نوین"، "رسانه، خرده‌فرهنگ‌ها و تفاهم فرهنگی"، "رسانه‌های نوین، خانواده ‌و سبک زندگی"، "هویت دینی، عدالت‌طلبی و رسانه‌های نوین"، "دین و قالب‌های برنامه‌سازی در رسانه‌های نوین" از دیگر محورهای این همایش است.

وی عنوان کرد: "استعاره و تمثیل در رسانه‌های نوین"، "فرصت‌ها و چالشهای دین در رسانه‌های نوین"، "چالش‌های اخلاقی حضور دین در رسانه‌های نوین"، "چالش‌های حقوقی حضور دین در رسانه‌های نوین"، "هنرهای رسانه‌ای و عرفی‌سازی دین"، "دین، رسانه‌های نوین و چالش‌های زیست‌محیطی"، "تنظیم‌گری رسانه‌های نوین و حکمرانی فضای مجازی"، "فرهنگ و آینده‌پژوهی رسانه‌های نوین"، "علوم شناختی، دین و رسانه‌های نوین"، "هوش مصنوعی، دین و رسانه‌های نوین"، "رسانه‌های نوین و بازآفرینی انقلاب اسلامی" و "دین و تنوع زیبایی‌شناسی‌های نوظهور" از دیگر محورهای این همایش ملی است.

رئیس دانشکده دین و رسانه قم گفت: این همایش برای تولید ادبیات علمی و فرهنگی در مبحث رسانه‌های نوین است، بنا به تغییرات ساختاری سازمان صداوسیما در استفاده از فرصت رسانه‌ای و فضای مجازی، پژوهش علمی در این زمینه ضروری است. همایش «دین، فرهنگ و رسانه‌های نوین» تلاشی از سوی همه اندیشمندان، اساتید حوزه و دانشگاه برای تولید ادبیات نظری در حوزه رسانه‌های جدید است.

دبیر این همایش تصریح کرد: اولین همایش «دین، فرهنگ و رسانه‌های نوین» پس از برگزاری 17 پیش نشست در طول 6 ماه گذشته و برگزاری 11 نشست علمی، هشتم و نهم خرداد در استان تهران و قم با معرفی مقالات برگزیده برگزار خواهد شد.

انتهای پیام/