به نقل از «شبستان»

عاشورا تجلّى ادب رحمانى و احترام به والدین

تاریخ انتشار: ۱۶ مهر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۳۸۹۴۵۹

ضرابی ضمن تشریح درس های واقعه عاشورا برای الگوگیری جامعه امروز، احترام به والدین و ادب را مهمترین درسی عنوان کرد که جوانان باید آنها را سر لوحه زندگی خود قرار دهند.

 به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری شبستان، عاشورا بزرگترین حادثه تاریخ در راستای امامت برای رسیدن اهداف امام و آرمان‌های بلند اسلامی تحقق پیدا کرد، حادثه‌ای که از آغاز تا انجام آن درس‌آموز و الگویی است جاودانه برای همه کسانی که بخواهند انسان باشند و راه امامان و ائمه (ع) را ادامه دهند که در این میان الگو گیری جوانان از واقعه عاشورا مهمتر است، در این خصوص با  «ایمان ضرابی» استاد دانشگاه و کارشناس مذهبی گفتگویی انجام دادیم که در ادامه می خوانید.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 

شما از بعد اجتماعی و الگو دهی به جوانان واقعه عاشورا را چگونه ارزیابی می کنید؟

 نهضت حسینی جهان شمول ترین نهضت های تاریخ ادیان الهی است، نهضتی که در آن جنسیت و شخصیت های مختلفی ایفاگر نقش های خود در صحنه این قیام بزرگ بودند، واقعه عاشورا در طول تاریخ از نظر ابعاد مختلف مورد بررسی قرار گرفته است اما یکی از ابعاد هم این نهضت غرورآفرین بعد اجتماعی  و الگو دهی به نسل نو و جوان  اجتماع است.چون بر خلاف تصورعامه مردم  قیام اباعبدالله حسین(ع)  یک قیام  تاریخی و مظلومانه است، ما نیز همه ساله این قیام را زنده نگه  می داریم  و با پرپایی مراسم و  دادن نذر، اشک ریختن و به سرو سینه زدن  تکلیف خود را ادا می کنیم.

 

آیا فقط اشک ریختن و نذری دادن برای زنده نگه داشتن واقعه عاشورا کفایت می کند؟

هر چند همه این کارها، کارهای خوب و درستی هستند اما آن چه هدف واقعی عاشورا بوده و حتی تمام این امور خیر برای آن همه ساله اتفاق می افتند، همین بعد اجتماعی و الگو دهی به جامعه اسلامی است تا جامعه اسلامی دچار تکرار خباثت ها و پلیدی ها نشود و راه ثواب را بپیماید،این فلسفه عاشورا باعث شده که این واقعه جزو واقع مهم و دارای حایزاهمیت در ادیان الهی باشد.

 

داشتن ادب و احترام تا چه اندازه در واقعه عاشورا نمود داشت؟

ادب یکی از بزرگترین  فضایل اخلاقی فردی و اجتماعی  است که دارنده این فضیلت همیشه در اجتماع مورد توجه قرار می گیرد، چنانکه حتی در ضرب المثل فارسی آمده، با ادب باش تا بزرگ شوی لذا یکی از ارمغان های نهضت عاشورا همین ادب وارج نهادن به مقام بزرکتر است  که در گوشه گوشه قیام امام حسین(ع) به چشم می خورد. به عنوان مثال شخصیتی چون حضرت ابوالفضل عباس(ع) این یل سپاه امام که مجسمه ادب است به نحوی یاد شده که هیچ گاه پیشوای خود را حتی برادر خطاب نکرد، فقط حضرت، سرور و آقا خطاب میکردند حتی  زمانی که در القمه  بر زمین افتادند این القاب را بر زبان می آوردند.

 

ما در زمینه اطاعت از پیشوا چه درسی را می توانیم از واقعه عاشورا بگیریم؟

اطاعت پذیری از پیشوا  یکی از مهمترین آموزه های اجتماعی عاشورا است این مساله جزو مسایل مهم اجتماعی  می باشد که اسلام تاکید وافری بر آن داشته است در اهمیت آن همین بس که در روایات گفته شده که اگر قراراست دو نفر کاری انجام دهند باید یکی را در بین خود مدیر یا رهبر قرار دهند، در  روز عاشورا این اطاعت بی قید و شرط را ما در  اصحاب امام حسین به شکل کامل مشاهده می کنیم،  قاسم ابن حسن (ع) این جوان نو رس  آن چنان زیبا اطاعت از پیشوا را به ما نشان می دهند که از خواندن داستان زندگی وی می توان  لذت فراوان برد آن جا که عمویش از ایشان پرسید، مرگ  در نظر تو چگونه است؟ گفت مرگ در نظر من از عسل هم شیرین تر است، چون این مرگ در رکاب پیشوای عادل رخ می دهد لذا  مرگ در اطاعت از پیشوای عادل شیرین تر از عسل است.

 

در احترام به والدین چگونه می توانیم از واقعه عاشورا درس بگیریم؟

 یکی از معضلات اجتماعی امروز جامعه، بحث احترام به  پدر و مادر است، برخی از فرزندان وقتی به درجه ای از تحصیل  یا موقعیت های اجتماعی میرسند یا کمی پا به سن می گذارند، تصور می کنند، بهتراز پدر و مادر می فهمند و می توانند  به آنها بی احترامی کنند یا نسبت به آنها بی توجه باشند اما  قصه کربلا به ما می آموزد  که درهر حال و در همه موقعیت ها، پدر و مادرهمانند جواهر گرانقدرهستند و باید با وسواس و ریزه کاری از آنها  نگهداری کرد، زیرا پدر و مادر تکرار نشدنی ترین انسان های تاریخ بشری هستند، حضرت علی اکبر در روز عاشورا در هنگام وداع خود با پدر نشان داد که والدین در گرانمایه زندگی همه ما انسان ها هستند آن هنگام که دستان پدر را بوسید و به  قتلگاه  رفت تا جان نا قابل خود را فدای پیشوای  خود کند، این احترام حتی بعد از شهادت وی و تا به امروز نیز ادامه دارد زیرا او را زیر پای پدرش به خاک  سپردن که کنایه ازاین است که این جوان برومند خاک پای پدر است.

 

 ایستادگی برسرآرمان ها در واقعه عاشورا را توضیح دهید؟

یکی دیگر از درس های اجتماعی عاشورا که قبل و بعد از این واقعه تاریخی به وضوح دیده می شود، ایستادگی  در مقابل ارمان های انسانی است که علاوه بر وجود مبارک اباعبدلله الحسین (ع) همه شهدای قبل، حین  و بعد ازاین نهضت برآن پافشاری کردند، اما یکی از جلوه های این ویژگی  در اسرای کربلا مخصوصا اسرای بنی هاشم بیشتر دیده می شود، حضرت زینب کبری(ع)، ام کلثوم  و رباب همگی با ایستادگی و مقاومت خود درمقابل دشمن  دراحیای آرمان های حیاتی اجتماع همانند  شجاعت، ظلم ستیزی و غیرت دینی نقش آفرینی  کردند.

 

در مجموع  مهمترین در س عاشورا برای جامعه چیست؟

در نتیجه باید گفت، نهضت حسینی و داستان های حیات بخش آن در پرورش جامعه ای ایده ال نقش بزرگی دارد  که باید با دیدی منحصر به فرد به آنها پرداخت و در جامعه به کار برد تا جامعه و جوانانی پخته و سلامت داشته باشیم.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پایان پیام/35

منبع: شبستان

کلیدواژه: اربعین حسینی اربعین پیاده روی اربعین مسجد زائران اربعین حسینی کانون های مساجد کانون های فرهنگی هنری مساجد بیرجند اصفهان موکب اربعین امام حسین

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۳۸۹۴۵۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چیستی عدالت و تاثیر آن در جامعه

به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، درخصوص مقیاس عدالت باید خاطرنشان ساخت که تصمیم‌گیری درخصوص عادلانه‌بودن یک وضعیت یا فرایند، نیازمند پیش‌بینی نتایج احتمالی هر سناریو و انتخاب سناریوی عادلانه دارد.

رضا صفری شالی (دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه خوارزمی) در مقاله‌ای با عنوان «ضرورت بازاندیشی نظری و روشی در شناخت کلان مفهوم عدالت اجتماعی» به این موضوع اشاره می‌کند که در تعریف و سنجش عدالت اجتماعی در کشور رویکرد واحدی وجود ندارد؛ لذا گاهاً برداشت ناقص و نامفهوم از عدالت وجود دارد و عدالت در معنای برابری، شایستگی، نیاز، انصاف، حد وسط و میانه و... تقلیل داده می‌شود؛ هرچند هر یک از مفاهیم مذکور بخشی از سازه عدالت هستند ولی کل عدالت و یا در قامت آن نیستند. صفری شالی در بخش دوم مقاله مذکور به این موضوع اشاره می‌کند که بیشتر مواقع تصور مردم از عدالت و بی‌عدالتی سیاست‌های محیط‌زیستی شامل وزن هزینه‌ها و منافع افراد در یک مکان و زمان مشخص می‌شود. 

* ابعاد مطالعات در بحث عدالت

به زعم این پژوهشگر به‌طور کلی مسائل محیط‌زیستی ماهیت سیستمی داشته و نیازمند تفکر همه‌جانبه است همان طورکه بریکمن (Brickman) و همکاران در تمایز بین عدالت خُرد و کلان بیان کرده‌اند براساس بررسی‌های فردی عدالت به‌جای تمرکز بر تخصیص و فرایند عادلانۀ آن به سمت عدالت خُردسوق داده می‌شود.

در ادامه بیان می‌کند که پاتریک (Patrick) چارچوبی مفهومی به نام چرخه‌ها و مارپیچ‌های عدالت را توسعه داد که با استفاده از رابطۀ بین عدالت و بی‌عدالتی درتصمیم‌گیری‌های مربوط به تخصیص منابع و با استفاده از درک مفاهیم مقیاس و سطوح مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در بُعد زمانی عدالت هر اقدامی در وضعیت کنونی، عواقبی را برای آیندگان در پی خواهد داشت

این استاد دانشگاه می‌نویسد بُعد دیگری که در مطالعات عدالت از اهمیت بسیاری برخوردار است، بُعد زمانی عدالت است وهر اقدامی در وضعیت کنونی، عواقبی را برای آیندگان در پی خواهد داشت؛ بنابراین، عدالت در اینجا به این موضوع می‌پردازد که آیا نیاز‌های بلندمدت در مقابل سود‌های کوتاه‌مدت اولویت دارند یا خیر.

* عدالت بین نسلی

صفری شالی در این مقاله بر این باور است که ایده عدالت بین‌‎‌نسلی بیانگر این است که هر نسلی نسبت به نسل‌های آتی و گذشته باید از موقعیت برابر برخوردار باشد بنابراین، عادلانه نیست که نسل‌های آینده با عواقب ناشی از آلودگی آب و انتشار گاز‌های گلخانه‌ای ناشی از فعالیت‌های نسل کنونی مواجه شوند. با تکیه بر مفهوم عدالت بین‌نسلی، عدالت با پایداری همگرا می‌شود که در آن تأمین نیاز نسل‌های آتی و توزیع عادلانە منابع از نظر جغرافیایی از اهمیت بسیاری برخوردار است.

* شکل‌های مختلف عدالت

به زعم این نویسنده اشکال عدالت؛ عدالت توزیعی، رویه‌ای و... از نظر حوزه‌های عدالت کلاسیک مایکل والز مفهوم‌سازی شده است. اصولی که برای یک حوزه توزیع مطابقت دارند لزوماً با حوزه‌های دیگر تطابق نخواهد داشت؛ بنابراین اصول عدالت، خود به لحاظ فرم کثرت‌گرا هستند.

در این مقاله آمده است که امکانات اجتماعی را می‌توان بر اساس سه اصل بین مردم تقسیم کرد: مبادلۀ آزاد آن‌گونه که در جهان سرمایه‌داری اتفاق می‌افتد آن‌گونه که سوسیالیست‌های رادیکال می‌خواهند و آن‌گونه که برخی از اخالقیون میخواهند.

* تاثیر مقتضیات زمانی و مکانی در اصل عدالت در جامعه

به زعم این پژوهشگر نمی‌توان یک اصل عدالت را در همه جای جامعه و همۀ دوران‌ها انتخاب کرد. به‎‌‌‌طور مثال، در حوزه سلامت و درمان اصل نیاز اولویت دارد درحالی‌که در حوزه سیاست، اصل شایستگی مطرح است. یعنی شخصی که مریض شد ولی منابعی نداشت که خدمات درمانی دریافت کند، جامعه می‌گوید بی‌عدالتی نیست که براساس نیاز باید خدمات برای او ارائه شود.

او در ادامه می‌نویسد پس ایجاد یک جامعۀ عادلانه مستلزم آن است که علاوه بر درنظرگرفتن مقتضیات زمانی و مکانی، هر حوزه توزیع از استقلال نسبی برخوردار بوده و از اصول منحصربه‌فرد خود استفاده کرده و از دخیل‌کردن اصولی که در سایر حوزه‌ها اعمال می‌شود، اجتناب کند.

صفری شالی در این مقاله توضیح می‌دهد که اصول توزیعی باید در چارچوب معانی و تصورات مشترک یک جامعۀ خاص ایجاد و توسعه یابد؛ بنابراین، انتخاب حوزه مطالعه و تحقیق از اهمیت بسیاری برخوردار است. برای مشخص شدن ابعاد موضوع، در جدول زیر به بررسی اصول و مفاهیم عدالت از دیدگاه مکاتب و جریان‌های مختلف پرداخته شده است.

اصول	مکاتب فکری/ فیلسوفان شاخص	جریان فکری غالب
مساوات‌گرایی مطلق	کارل ماکس رونالد دورکین کای نیلسن	برابری در وضعیت طبیعی حقوق برابر اجتماعی تا رسیدن به جامعه مطلوب کمونیستی برابری در منابع و پذیرش عواقب انتخاب هرفرد برابری درآمد و سرمایه
تفاوت/ استحقاق	جان راولز/ سوسیال دموکراسی/ لیبرالیسم چپ	نابرابری تا جایی موردقبول است که بتوان با آن، موقعیت مطلق افراد کم‌بهره‌مند را ارتقا داد.
برابری فرصت یا شانس	جان رالز نظریه‌پردازان مبتنب برشانس شامل کوهن و آمارتیاسن	بدون اینکه افراد از مزایا و خدمات اقتصادی برابری برخوردار باشند، میتوانند فرصتهای اقتصادی برابری داشته باشند.
شایستگی	جان الک  دیوید میلر  وویچک سادورسکی	مردم با استفاده از توانایی‌ها و استعدادهای خود با توجه به میزان مشارکت، تالش، هزینه و زحمت خود در فرایند کار، شایستە دریافت درآمد و پاداشی درخور آن خواهند بود.
فایده‌گرایان	فایده‌گرایانی مانند جرمی بنتام و جان‌استوارت میل (کالسیک)	برخورداری مردم از سطح رفاه اولیه برمبنای فایدهگرایی کلاسیک و مدرن کلاسیک: حداکثرکردن لذت مدرن: برآورده شدن ترجیحات کل به‌صورت تجزیه وتحلیل هزینه و فایده
آزادی‌خواهی	لیبرالیسم/رابرت نوزیک	هیچ الگوی توزیعی خاصی برای عدالت لازم نیست. هرکسی حق دراختیارداشتن تعلقات به‌حق خود را دارد.

اصول و مفاهیم عدالت از دیدگاه مکاتب و جریان‌های مختلف 

این نویسنده معتقد است که تمامی نظریه‌پردازان در زمینۀ عدالت تمایل به حمایت و دفاع از اصل یا اصول خاص خود در راستای ایجاد یک جامعه آرمانی داشته‌اند؛ بنابراین در ابتدا باید پذیرفت که هرگز یک جامعه کاملا آزادی‌خواه یا راولزی یا جامعه‌ای مطابق با یکی از اصول توزیعی وجود نداشته است.

هرگز یک جامعه کاملا آزادی‌خواه یا راولزی یا جامعه‌ای مطابق با یکی از اصول توزیعی وجود نداشته است

صفری شالی در پایان بیان می‌کند که باید از اصول توزیعی به‌عنوان راهنمای اخلاقی در انتخاب سیاست‌هایی که جامعه در حال حاضر با آن روبه‌رو است استفاده شود. البته اطمینان از مؤثر بودن هر یک از این نظریه‌های فلسفی، نیازمند تبیین متدولوژی مناسب در هر حوزه است.

او می‌نویسد باید توجه داشت که تفاوت اصول و نقد‌های موجود برای آنها نباید توجیهی برای عدم توجه دولت‌ها به مسائل عدالت توزیعی به دلیل اختلاف نظرات و عدم اجماع بر روی یک نظریه باشد.

در نهایت اینکه نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که ما شاهد نوعی گسست و عدم تداوم گفتمان جامع عدالت اجتماعی در محافل دانشگاهی، نهادی و اجرایی هستیم و نگرش گاهاً سطحی و تک‌سویه توأم با افراط و تفریط که مفهوم وسیع و همه‌جانبە عدالت اجتماعی را به ایجاد مفاهیمی ناقص از آن، مانند توزیع صرف منابع و امکانات یا رشد اقتصادی و... فرو کاسته که هرچند موارد مذکور در برخی زمینه‌ها و ادوار در نقش مُسکن زودگذر مؤثر بوده‌اند، ولی هیچگاه توان ارائه چهره تمام‌قد عدالت با توجه به مؤلفه‌های اصلی شرایط برابر برای دسترسی به فرصت‌ها و منابع و استحقاق و شایستگی  به عنوان امور پیشینی نظام حمایتی و بازتوزیعی را نداشته‌اند.

 

 

انتهای پیام/