به نقل از «خرداد»

چرا قند زیاد برای سلامتی مضر است؟

تاریخ انتشار: ۲۸ مهر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۵۱۴۵۱۲

خرداد: در سس مارینارا، کره بادام زمینی و بسیاری دیگر از محصولاتی که انتظار نمی رود قند وجود دارد. بسیاری از مردم تمایل دارند برای وعده های غذایی و میان وعده های خود از غذاهای آماده، سریع و فرآوری شده استفاده کنند.
به گزارش خرداد به نقل از لایف دایت، از آنجایی که این غذاها حاوی قند زیادی هستند بخش زیادی از کالری دریافتی روزانه را به خود اختصاص می دهند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در ایلات متحده آمریکا ۱۷ درصد از کل کالری دریافتی بزرگسالان و ۱۴ درصد از کل کالری دریافتی کودکان از قند اضافی تشکیل شده است . رژیم های غذایی توصیه می کنند که کالری دریافتی از قند اضافی را باید به کمتر از ده درصد در روز محدود کرد. متخصصین بر این باورند که مصرف قند عامل اصلی چاقی و بسیاری از بیماری های مزمن از جمله دیابت نوع دو است. این مقاله ۱۱ دلیل مضر بودن قند اضافی برای سلامتی را مورد بررسی قرار می دهد.

۱- قند اضافی سبب افزایش وزن می شود
نرخ چاقی در سراسر جهان رو به افزایش است و قند اضافی، به ویژه قند موجود در نوشیدنی ها یکی از اصلی ترین دلایل آن است.
نوشیدنی های شیرین مانند نوشابه، آب میوه و چایی شیرین سرشار از فروکتوز هستند. فروکتوز نوعی قند ساده است.
مصرف فروکتوز، گرسنگی و میل به غذا خوردن را بیش از گلوکز افزایش می دهد، گلوکز قند اصلی غذاهای نشاسته ای می باشد.
به علاوه مصرف زیاد فروکتوز سبب مقاومت بدن نسبت به لیپتین می شود؛ لیپتین یک هورمون مهم است که میزان غذای مصرفی را تنظیم و سیگنال های سیری را به مغز ارسال می کند .
به عبارت دیگر نوشیدنی های قندی گرسنگی را کاهش نمی دهند و سبب افزایش دریافت کالری مایع می شوند و همان طور که انتظار می رود افزایش وزن را به همراه دارند.
تحقیقات همواره نشان می دهند، افرادی که نوشیدنی های قندی مانند نوشابه و شربت مصرف می کنند نسبت به دیگران وزن بیشتری دارند.
همچنین مصرف نوشیدنی های قندی، چربی های احشایی را افزایش می دهد؛ چربی شکمی عمیقی که با بیماری هایی همچون دیابت و بیماری های قلبی همراه است.

مصرف بیش از حد شکر، به ویژه نوشیدنی های قندی سبب افزایش وزن و تجمع چربی احشایی می شود.

۲- افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی
رژیم های غذایی با درصد قند بالا خطر ابتلا به بیماری های مزمن از جمله بیماری های قلبی که اصلی ترین علت مرگ و میر در جهان امروز هستند را افزایش می دهند.
شواهد حاکی از این است که رژیم های حاوی درصد قند بالا منجر به چاقی مفرط، التهاب، تری گلیسرید بالا، افزایش قند خون و فشار خون بالا می شوند؛ همه این موارد عوامل موثر در بروز بیماری های قلبی هستند.
علاوه بر این مصرف زیاد قند، به ویژه نوشیدنی های قندی، بیماری آترواسکلروز را سبب می شود؛ بیماری که رسوب چربی و تصلب شراین را به همراه دارد .
مطالعه انجام شده بر روی ۳۰ هزار نفر نشان داد، افرادی که ۲۱-۱۷ درصد از کالری روزانه خود را از قند اضافی دریافت می کردند در مقایسه با افرادی که تنها ۸ درصد از کالری روزانه خود را به قند اضافی اختصاص می دادند، ۳۸ درصد بیشتر در اثر ابتلا به بیماری های قلبی جان خود را از دست دادند.
یک قوطی ۱۶ اونسی (۴۷۳ میلی لیتر) نوشابه حاوی ۵۲ گرم شکر است، که بر اساس یک رژیم غذایی ۲۰۰۰ کالری معادل بیش از ده درصد از کالری مصرفی روزانه می باشد .
این بدان معنا است که مصرف یک نوشیدنی قندی در روز می تواند، بیش از حد توصیه شده، قند اضافی را به رژیم غذایی وارد کند.

مصرف بیش از حد قند اضافی بیماری های مزمن از جمله چاقی، فشار خون بالا و تورم را افزایش می دهد. رژیم های غذایی حاوی قند بالا با افزایش مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی ارتباط مستقیم دارد.

۳- بروز آکنهرژیم های حاوی درصد زیاد قند منجر به افزایش ترشح هورمون آندروژن، تولید چربی و التهاب می شوند و با بروز آکنه همراه هستند.رژیم های حاوی درصد زیاد قند با بروز آکنه همراه هستند.
رژیم های غذایی حاوی کربوهیدرات های تصفیه شده، مانند غذاهای قندی و نوشیدنی ها بروز آکنه را افزایش می دهند.
غذاهایی دارای شاخص گلیسمی بالا، مانند شیرینی های فرآوری شده، در مقایسه با غذاهایی با شاخص گلیسمی پایین تر، قند خون را سریع تر افزایش می دهند.
غذاهای قندی منجر به افزایش سریع قند خون، ترشح هورمون آندروژن، تولید چربی و التهاب می شوند، همه این موارد از علل بروز آکنه هستند.
مطالعات زیادی نشان می دهند که رژیم های غذایی با گلیسمی پایین با کاهش بروز آکنه همراه هستند این در حالیست که، رژیم های غذایی با گلیسمی بالا منجر به افزایش بروز آکنه می شوند.
بطور مثال مطالعه انجام شده بر روی ۲۳۰۰ نوجوان گزارش داد؛ بروز آکنه در افرادی که اغلب غذاهایی با قند اضافی می خوردند ۳۰ درصد بیش از دیگران بود.
همچنین بسیاری از مطالعات جمعیتی نشان می دهند، در جوامع روستایی که مردم غذاهای سنتی و غیرفرآوری شده مصرف می کنند در مقایسه با مناطق شهری و مناطقی که مردم درآمد بالاتری دارند، آکنه تقریبا وجود ندارد.

رژیم های حاوی درصد زیاد قند منجر به افزایش ترشح هورمون آندروژن، تولید چربی و التهاب می شوند و با بروز آکنه همراه هستند.

۴- افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع دو
در ۳۰ سال گذشته میزان شیوع دیابت در سراسر جهان بیش از دو برابر افزایش پیدا کرده است.
اگرچه دلایل زیادی در این افزایش موثرند اما رابطه مستقیم و مشخصی بین مصرف بیش از حد شکر و خطر ابتلا به این بیماری وجود دارد.
چاقی مفرط که در اثر مصرف زیاد مواد قندی بروز می کند اصلی ترین عامل افزایش خطر ابتلا به بیماری دیابت محسوب می شود.
علاوه بر این مصرف طولانی مدت قند اضافی سبب مقاومت بدن به انسولین می شود، هورمونی که توسط پانکرانس ترشح می شود و میزان قند خون را تنظیم می کند.
مقاومت به انسولین؛ قند خون و خطر ابتلا به دیابت را افزایش می دهد.
مطالعه جمعیتی شامل ۱۷۵ کشور نشان داد، خطر ابتلا به دیابت با دریافت روزانه ۱۵۰ کالری حاصل از قند و یا حدودا یک قوطی نوشابه تا ۱/۱ درصد افزایش پیدا می کند.
همچنین دیگر مطالعات حاکی از این است؛ افرادی که نوشیدنی های قندی از جمله آب میوه مصرف می کنند بیش از دیگران به بیماری دیابت مبتلا می شوند.

رژیم غذایی با درصد شکر بالا سبب چاقی مفرط و مقاومت بدن به انسولین می شود که هر دو عامل خطر ابتلا به دیابت نوع دو هستند.

۵- افزایش خطر ابتلا به سرطان
خوردن بیش از حد قند خطر ابتلا به برخی سرطان ها را افزایش می دهد.
اول از همه رژیم های حاوی غذاهای قندی زیاد سبب چاقی می شوند و چاقی به طور چشم گیری خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهد.
همچنین این رژیم ها سبب افزایش التهاب و مقاومت به انسولین می شوند که هر دو از علل افزایش سرطان هستند.
مطالعه انجام شده بر روی ۴۳۰ هزار نفر حاکی از آن است که مصرف قند اضافی با افزایش خطر ابتلا به سرطان مری، روده کوچک و پلور ارتباط مستقیم دارد.
یک مطالعه دیگر نشان داد زنانی که بیش از سه روز در هفته شیرینی و نان شیرین مصرف می کنند بیش از ۴۲/۱ برابر زنانی که یک بار در هفته شیرینی می خوردند به سرطان آندومتر مبتلا می شوند.
تحقیقات زیادی پیرامون ارتباط مصرف شکر زیاد و سرطان در حال انجام است، قطعا برای درک این رابطه پیچیده مطالعات بیشتری باید صورت گیرد.

شکر زیاد سبب چاقی، مقاومت به انسولین و التهاب می شود که همه این موارد از علل ابتلا به سرطان هستند.

۶- افزایش افسردگیرژیم غذایی که میزان زیادی شکر و غذای فرآوری شده را در خود جای می دهد ابتلا به افسردگی را در زنان و مردان افزایش می دهد.مصرف زیاد غذاهای فرآوری شده از جمله محصولات قندی مانند کیک و نوشیدنی های قندی با خطر ابتلا به افسردگی ارتباط مستقیم دارد
در حالی که رژیم غذایی سالم تأثیرات مثبتی بر روی خلق و خو دارد، رژیم غذایی حاوی قند زیاد و غذاهای فرآوری شده خطر ابتلا به افسردگی را افزایش می دهد.
مصرف زیاد غذاهای فرآوری شده از جمله محصولات قندی مانند کیک و نوشیدنی های قندی با خطر ابتلا به افسردگی ارتباط مستقیم دارد.
محققان بر این باورند که نوسانات قند خون، اختلالات عصبی و تورم همگی نشان دهنده مضرات شکر بر روی سلامت روانی هستند.
مطالعه ای که طی ۲۲ سال ۸هزار نفر را مورد ارزیابی قرار داد، نشان می دهد افرادی که روزانه ۶۷ گرم یا بیشتر قند مصرف می کنند، ۲۳ درصد بیش از افرادی که روزانه کمتر از ۴۰ گرم قند را در رژیم غذایی خود جای می دهند به افسردگی مبتلا می شوند.
نتایج مطالعه دیگری که به ارزیابی ۶۹ هزار زن پرداخت حاکی از آن است زنانی که بیشترین مصرف قند اضافی را دارند در مقایسه با دیگران به طور چشم گیری در معرض ابتلا به افسردگی قرار دارند.

رژیم غذایی که میزان زیادی شکر و غذای فرآوری شده را در خود جای می دهد ابتلا به افسردگی را در زنان و مردان افزایش می دهد.

۷- تسریع روند پیری پوست
چین و چروک نشانه طبیعی پیری است. آنها سرانجام بدون توجه به سلامتی، خود را به نمایش می گذارند.
اما باید گفت انتخاب رژیم غذایی ناسالم و نامناسب می تواند چین و چروک را بیشتر کند و به روند پیری پوست سرعت بخشد.
محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته (AGEs)، ترکیباتی هستند که بر اثر واکنش بین شکر و پروتئین در بدن ایجاد می شوند. گفته می شود این ترکیبات نقش به سزایی در روند پیری پوست دارند.
داشتن یک رژیم حاوی درصد بالا کربوهیدارت تصفیه شده و شکر منجر به تولید AGE ها می شود که پیری زود رس را به همراه دارند (۳۱).
محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته (AGEs) به کلاژن و الاستین آسیب می رسانند؛ این دو، پروتئین هایی هستند که شادابی و جوانی پوست را حفظ می کنند.
با آسیب دیدن کلاژن و الاستین، پوست استحکام خود را از دست می دهد و به مرور زمان لکه هایی در آن ایجاد می شود.
یک مطالعه انجام شده در این زمینه نشان داد؛ پوست صورت زنانی که رژیم غذایی با پروتئین بالا و کربوهیدرات کم را دنبال می کردند نسبت به افرادی که کربوهیدرات زیاد مصرف می کردند، کمتر چین و چروک داشت.
محققان به این نتیجه رسیدند که مصرف کمتر کربوهیدرات با داشتن پوست جوان و شاداب ارتباط مستقیم دارد .

غذا های قندی تولید AGE ها را افزایش می دهند که پیری زود رس و ایجاد چین و چروک را تسریع می بخشند.

۸- افزایش پیری سلولی
به ساختارهای انتهایی کروموزوم ها تلومر گفته می شود؛ در واقع تلومر ها مولکول هایی هستند که بخشی یا تمام اطلاعات ژنتیکی را در خود جای می دهند.
می توان گفت تلومرها کلاه های محافظتی هستند که از کروموزوم در برابر فرسودگی و ترکیب شدن با یکدیگر محافظت می کنند.
با افزایش سن تلومرها به طور طبیعی کوچک می شوند که پیری و نقص عملکرد سلولی را به همراه دارد .
اگرچه کوتاه شدن تلومرها جزئی از روند طبیعی افزایش سن است اما متأسفانه انتخاب سبک زندگی ناسالم به این روند سرعت می ببخشد.
مطالعات نشان می دهند مصرف زیاد قند، کوتاه شدن تلومر را افزایش می دهد و در پی آن پیری سلولی نیز افزایش می یابد.
مطالعه انجام شده بر روی ۵۳۰۹ فرد بالغ حاکی از این است که مصرف روزانه نوشیدنی های قندی با کوتاه تر شدن طول تلومر و پیری سلولی زودرس ارتباط مستقیم دارد.
با صرف نظر از دیگر عوامل موثر، مصرف روزانه ۲۰ اونس (۵۹۱ میلی لیتر) نوشیدنی قندی برابر است با ۶/۴ سال پیری (۳۵).
مصرف زیاد شکر باعث کوتاه شدن تلومرها می شود که عامل موثر در افزایش پیری سلولی است.

۹- تخلیه انرژی
غذاهایی که قند زیادی دارند به سرعت میزان قند خون و انسولین را افزایش می دهند و در نتیجه سبب افزایش انرژی می شوند.
اما این افزایش انرژی زودگذر است.
مواد غذایی که سرشار از قند و فاقد پروتئین، فیبر و چربی هستند تا حدی انرژی را افزایش می دهند، این افزایش با کاهش ناگهانی قند خون همراه است که به آن افت قند گفته می شود.
نوسانات مداوم قند خون نوسانات زیاد انرژی را به دنبال دارد.
برای جلوگیری از بروز این چرخه تخلیه انرژی بهتر است منابع کربوهیدراتی را انتخاب کنیم که قند اضافی کم و فیبر زیادی دارند.
یکی دیگر از راه های ثابت نگه داشتن میزان قند خون و انرژی، همزمانی مصرف کربوهیدرات های حاوی پروتئین یا چربی با وعده های غذایی است.
به عنوان مثال خوردن یک سیب به همراه کمی بادام بهترین میان وعده است چرا که سطح انرژی را برای طولانی مدت ثابت نگه می دارد.

غذاها با درصد بالا قند تأثیر منفی بر روی میزان انرژی دارند؛ باعث افزایش سریع قند خون و در پی آن افت ناگهانی آن می شوند.

۱۰- ابتلا به کبد چربمصرف زیاد شکر منجر به بیماری کبد چرب می شود، بیماری که در اثر چربی زیاد در کبد ایجاد می شود.

مصرف زیاد فروکتوز به صورت مدام با افزایش خطر ابتلا به بیماری کبد چرب ارتباط مستقیم دارد.
برخلاف گلوکز و دیگر قندها که توسط بیشتر سلول های بدن جذب می شوند، تجزیه فروکتوز تنها در کبد امکان پذیر است.
در کبد فروکتوز یا به انرژی تبدیل می شود و یا به صورت گلیکوژن ذخیره می شود.
با این حال کبد تنها تا حدی می تواند گلیکوژن را ذخیره کند و بعد از آن فروکتوز اضافی به چربی تبدیل می شود.
قند اضافی به صورت فروکتوز کبد را سنگین می کند و بیماری کبد چرب غیر الکی (NAFLD) را سبب می شود ، بیماری که در اثر انباشته شدن زیاد چربی در کبد، بروز می کند .
مطالعه انجام شده بر روی ۵۹۰۰ فرد بالغ نشان می دهد افرادی که روزانه از نوشیدنی های قندی مصرف می کردند ۵۶ درصد بیشتر از افراد دیگر به این بیماری مبتلا شدند.

مصرف زیاد شکر منجر به بیماری کبد چرب می شود، بیماری که در اثر چربی زیاد در کبد ایجاد می شود.

۱۱- سایر مضرات شکر برای سلامتی
علاوه بر موارد ذکر شده در بالا، قند به روش های مختلف دیگری به بدن آسیب می رساند.
تحقیقات نشان می دهند مصرف زیاد قند می تواند تأثیرات منفی زیر را به همراه داشته باشد:
افزایش خطر ابتلا به بیماری های کلیوی: قند خون بالا به رگ های ظریف کلیه آسیب می رساند و در پی آن خطر ابتلا به بیماری های کلیوی را افزایش می دهد .تأثیر منفی بر روی سلامت دندان ها: مصرف زیاد قند سبب ایجاد حفره در دندان ها می شود. باکتری های موجود در دهان از قند تغذیه و اسید آزاد می کنند که منجر به پوسیدگی دندان می شود.افزایش خطر ابتلا به نقرس: نقرس یک نوع بیماری التهابی است که از مهم ترین علائم آن می توان به درد مفاصل اشاره کرد. قند اضافی میزان اسید اوریک خون را افزایش می دهد و اینگونه منجر به افزایش خطر ابتلا به نقرس می شود یا آن را تشدید می کند.تسریع کاهش شناختی: میزان زیاد قند موجود در رژیم های غذایی سبب اختلال حافظه می شود و با افزایش خطر زوال عقل ارتباط مستقیم دارد.
تحقیقات بر روی تأثیر قند اضافی همچنان ادامه دارد و همواره دانشمندان و محققان به یافته های جدید دست می یابند.

مصرف قند زیادی کاهش شناختی را تسریع می بخشد، خطر ابتلا به نقرس را افزایش می دهد، به کلیه ها آسیب می زند و در دندان ها حفره ایجاد می کند.

چطور قند دریافتی را کاهش دهیم؟!
قند اضافی تأثیرات منفی زیادی بر روی سلامتی دارد.
اگرچه مصرف کم قند تأثیرات مثبتی بر روی سلامتی دارد اما باید تا جایی که امکان دارد از خوردن قند جلوگیری کرد.
خوشبختانه تمرکز بر روی مصرف غذاهای کامل و فرآوری نشده به طور خودکار میزان قند موجود در رژیم غذایی را کاهش می دهد.
در ادامه به نکاتی می پردازیم که به کاهش دریافت قند اضافی کمک می کنند:
نوشابه، نوشیدنی های انرژی زا، آب میوه و چای شیرین را با آب و نوشیدنی های گازدار بدون قند جایگزین کنید.قهوه تلخ بنوشید و یا از استویا که یک شیرین کننده طبیعی و بدون کالری است استفاده کنید.بجای خرید ماست های شیرین و طعم دار، ماست ساده را با توت های تازه یا یخ زده مزه دار کنید.به جای اسموتی های شیرین شده میوه ها، میوه کامل بخورید.آجیل، میوه، مغز و شکلات تلخ را جایگزین آبنبات کنید.به جای استفاده از سس های شیرین مانند خردل و عسل، به سالاد روغن زیتون و سرکه اضافه کنید.از ماریناد، کره آجیل، سس کچاپ و سس مارینارا که فاقد قند اضافی هستند استفاده کنید.سعی کنید غلات و گرانولا را در هر وعده غذایی جای دهید.برای صبحانه یک کاسه جو دوسر ترکیب شده با کره گردو و میوه تازه یا املت با سبزیجات تازه بخورید.به جای ژله به ساندویچ کره بادام زمینی تیکه موز تازه اضافه کنید.بجای محصولاتی چون نوتلا، کره های طبیعی آجیل مصرف کنید.از خوردن نوشیدنی های الکی شیرین شده با نوشابه، آب میوه، عسل، قند یا آگاو خودداری کنید.با تمرکز بر روی مواد غذایی تازه و کامل به خرید بروید.
بعلاوه یادداشت غذاهای مصرفی در روز روش فوق العاده ای برای آگاهی از میزان قند دریافتی است.
بهترین راه کاهش قند اضافی مصرف غذاهای خانگی سالم و عدم خرید غذاها و نوشابه های حاوی قند اضافی می باشد.

تمرکز بر روی وعده های غذایی سالم و محدود کردن مصرف غذاهای حاوی قند اضافی به کاهش میزان قند موجود در رژیم غذایی کمک می کند.

پیام نهایی
مصرف قند اضافی تأثیرات منفی بر روی سلامتی دارد.
غذاها و نوشیدنی های قندی؛ اضافه وزن، مشکلات قند خون، افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و دیگر بیماری ها را به همراه دارند.
به همین دلیل باید از هر فرصتی برای به حداقل رساندن مصرف قند اضافی استفاده کرد. پیروی از یک رژیم غذایی سالم حاوی غذاهای کامل به این موضوع کمک شایانی می کند.
برای کاهش قند اضافی می توانید از موارد ذکر شده کمک بگیرید و در رژیم غذایی خود تغییر ایجاد کنید.
عادت مصرف شکر ناشی از عادات غذایی نادرست است.


برچسب ها: قند ، سلامتی

منبع: خرداد

کلیدواژه: قند سلامتی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khordad.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خرداد» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۵۱۴۵۱۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عضو انجمن آسم و آلرژی : ۹ تا ۱۳ درصد مردم کشور آسم دارند / آلودگی هوای کلانشهرها از عوامل مهم ابتلا به آسم است

عضو انجمن آسم و آلرژی ایران با بیان اینکه ۹ تا ۱۳ درصد گروه‌های سنی مختلف در کشور به بیماری آسم مبتلا هستند، گفت: از آنجا که آسم یک بیماری التهابی است، آلودگی هوا می‌تواند میزان بروز و شدت این بیماری را افزایش دهد؛ بر همین اساس در کلان‌شهرها که آلودگی هوای بیش‌تری دارند، میزان ابتلا به این بیماری نیز افزایش می‌یابد.

به گزارش ایسنا؛ مریم محلوجی‌راد همزمان با روز جهانی آسم و آلرژی درباره بیماری آسم توضیح داد: پروسه ابتلا به آسم مانند بیماری‌های عفونی نیست و معمولا به صورت خود به خود ایجاد می‌شود؛ به عبارت دیگر، آسم، پیامد یک بیماری نیست. آسم یک بیماری التهابی ریه است و عفونت در ابتلا به این بیماری هیچ نقشی ندارد.

وی درباره تاثیر عفونت بر شدت آسم گفت: عفونت به عنوان یک عامل محرک می‌تواند سبب افزایش شدت بیماری یا شروع حمله آسم باشد. باز هم تاکید می‌کنم، آسم یک بیماری التهابی مزمن است که در کودکان به دلیل آلرژی ایجاد می‌شود.

حدود ۱۳ درصد ایرانی‌ها آسم دارند

پزشک کلینیک آسم و آلرژی سازمان جهاد دانشگاهی علوم‌پزشکی تهران درباره آسم کودکان توضیح داد: اکثر «آسم کودکان» از نوع آسم آلرژیک است؛ در حالی که عوامل آلرژیک و غیرآلرژیک به طور برابر در ابتلای آسم بزرگسالان نقش دارند.  

محلوجی گفت: عوامل آلرژیک محیط، سبب بروز و تشدید عوارض آسم  آلرژیک می‌شوند. عوامل آلرژیک بر ابتلا به آسم آلرژیک تاثیرگذار هستند؛ همچنین سایر مولفه‌ها، آسم غیرآلرژیک را تحت تاثیر قرار می‌دهند.  

وی با بیان اینکه میزان ابتلا به آسم در کشور بررسی شده، اظهار کرد: وضعیت ابتلا به آسم در میان گروه‌های سنی بررسی شده، حدود ۹ تا ۱۳ درصد از گروه‌های سنی مختلف به بیماری آسم مبتلا هستند. منظور این است میزان ابتلا به آسم با توجه به شرایط سنی افراد تغییر می‌کند. همچنین وضعیت ابتلا به آسم در سطح جهانی حدود  ۳ تا ۱۵ درصد گزارش شده که در برخی کشورها به ۲۰ درصد نیز می‌رسد.
آلودگی هوای کلانشهرها از عوامل مهم ابتلا به آسم
استان‌های رکورددار آسم

محلوجی با بیان اینکه بسیاری از کشورها نسبت به کنترل عوامل محرک و آلرژی‌زا اقدام کرده‌اند، افزود: آنها با کنترل عوامل محرک و آلرژی‌زا توانسته‌اند، شیوع آسم را کاهش دهند یا میزان ابتلا به این بیماری را به یک سیر ثابت برسانند. به نظر می‌رسد، میزان ابتلا به آسم در کشور رو به افزایش است. یکی از دلایل افزایش ابتلا به آسم در کشور، آلودگی کلان‌شهرها است که جزو عوامل مهم ابتلا به این بیماری محسوب می‌شود.   شهرهای اراک و اهواز و استان سیستان‌و بلوچستان، بیشترین میزان شیوع آسم را تجربه‌کرده‌اند.  

تاثیر آلودگی هوا بر افزایش ابتلا به آسم

عضو انجمن آسم و آلرژی ایران ادامه داد: آلاینده‌های مضر هوا وارد دستگاه تنفس می‌شوند؛ این آلاینده‌ها برحسب اندازه‌ای که دارند (ذرات حدود ۴ تا ۵ میکرون) می‌تواند به «راه‌های هوایی پایین‌تر» وارد شوند. همچنین ذرات بسیار ریز می‌توانند تا انتهای ریه نفوذ کنند و حتی وارد خون شوند. اغلب آلاینده‌ها، «رادیکال‌های آزاد» هستند که سبب التهاب ریه یا سایر قسمت‌های بدن می‌شوند و جزو موارد آسیب‌زا به حساب می‌آیند. به دلیل اینکه آسم یک بیماری التهابی است آلودگی هوا می‌تواند میزان بروز و شدت این بیماری را افزایش دهد. کلان‌شهرها، آلودگی هوای بیشتری دارند، به همین دلیل، میزان ابتلا به این بیماری در شهرهای بزرگ افزایش می‌یابد.

محلوجی درباره تفاوت آسم بزرگسالان و کودکان گفت: «ژنتیک» و «عوامل محیطی» در بروز آلرژی نقش دارند؛ به نحوی که اگر یکی از والدین آلرژی داشته باشد، احتمال ابتلای فرزند آنها به آلرژی حدود ۵۰ درصد است. همچنین اگر پدر و مادر هر ۲ دارای آلرژی باشند، احتمال ابتلای فرزند به آلرژی به ۷۰ درصد می‌رسد. بنابراین باید گفت ژن، نقش ۵۰ درصدی در بروز آلرژی دارد و ۵۰ درصد دیگر نیز برای عوامل محیطی است.

پزشک کلینیک آسم و آلرژی سازمان جهاد دانشگاهی علوم‌پزشکی تهران درباره نقش عوامل محیطی بر بروز آلرژی گفت: عوامل محیطی که منجر به آلرژی می‌شود به ۲ دسته «آلرژن‌ها» و «عوامل محرک» تقسیم می‌شود. آلرژن‌ها نیز به ۲ دسته «بیرونی» و «درونی» تقسیم می‌شود. گرده درختان، چمن‌ها و علف‌های هرز جزو  آلرژن‌های محیط‌ باز هستند؛ همچنین «مایت‌های گردوغبار»، سوسک، کپک‌ها و حیوانات خانگی مثل گربه و سگ جزو آلرژن‌های درونی محسوب می‌شوند.

وی درباره دسته محرک‌ها توضیح داد: نه تنها موارد دخانی بلکه سایر موارد استنشاقی جزو محرک‌ها به حساب می‌آیند. همچنین شوینده‌ها و موادی که بوی تند دارند باید در دسته محرک‌ها لحاظ شوند. ژنتیک و عوامل محیطی که موجب بروز آلرژی می‌شوند در سیر خود به صورت «اگزما اتوپیک»، «آسم کودکان» و «رینیت آلرژیک» تظاهر پیدا می‌کنند.

پزشک کلینیک آسم و آلرژی سازمان جهاد دانشگاهی علوم‌پزشکی تهران درباره میزان کودکان مبتلا به آسم گفت: نتایج مطالعات کشوری که با همکاری «مرکز تحقیقات ایمونولوژی» و «انجمن آسم و آلرژی ایران» انجام شده، بیان می‌کند میزان ابتلا به آسم در میان کودکان نسبت به بزرگسالان بیشتر است. با توجه به آمار ۹ تا ۱۳ درصدی آسم در کشور باید گفت که عددهای بالاتر مربوط به آسم کودکان است.
نقش داروهای استنشاقی در کنترل و درمان آسم

محلوجی درباره روش‌های درمانی نوین گفت: داروهای استنشاقی، مهم‌ترین دارو در زمینه کنترل و درمان آسم است که سالیان سال مورد استفاده قرار گرفته‌ و نتایج خوبی برجای گذاشته‌اند. مقاومت‌هایی برای استفاده از اسپری‌های استنشاقی وجود داشت که با بهره‌ گرفتن از آموزش توانستیم در جهت رفع آن گام برداریم.

وی با بیان اینکه استفاده از عوامل «بیولوژیک» جزو روش‌های جدید درمان آسم به حساب می‌آید، گفت: استفاده از  «امالیزوماب» که در واقع یک  “Anti IgE”  است برای درمان آسم کاربرد دارد.   امالیزوماب حدود ۲ سال است در کشور تولید شده، تجربه در مواجهه با بیماران نشان داده که اثرگذاری نمونه داخلی و خارجی این دارو بیانگر یکسان است.

عضو انجمن آسم و آلرژی ایران ادامه داد: برخی از داروهایی بیولوژیک که شاید اثربخشی بیشتری داشته باشند در دسترس نیستند. امیدواریم که شرایط به نحوی باشد که این داروها در دسترس بیماران قرار گیرند.   
ضرورت توجه به آموزش در کنترل آسم

محلوجی با بیان اینکه «آموزش بیماران» اولین نکته در مدیریت آسم به حساب می‌آید، افزود: هفتم می به عنوان روز جهانی آسم شناخته می‌شود و  هر ساله شعاری را برای این روز در نظر می‌گیرند. «توانمندکردن بیماران مبتلا به آسم از طریق آموزش» به عنوان شعار سال جاری انتخاب شده است. بیماران مبتلا به آسم باید بپذیرند که به این بیماری مبتلا هستند و باید برای درمان آن اقدام کنند.

وی ادامه داد: وظیفه مراکز بهداشتی و دانشگاهی این است که به بیماران آموزش دهند و به آنها بگویند درمان فقط مصرف دارو نیست؛ بلکه شامل اجتناب از عوامل مسبب حمله آسم هم می‌شود. بیماران با بهره‌ گرفتن از آموزش باید بدانند که درمان در وهله نخست، اجتناب از عوامل محرک‌زا و گام دوم نیز استفاده از داروها است. حملات آسم با افزایش علائم سرفه، خس‌خس کردن و تنگی‌نفس شروع می‌شود و با پیش‌روی می‌تواند سبب افت اکسیژن خون‌ شود. در چنین شرایطی، بیمار باید در بیمارستان و حتی ای‌سی‌یو بستری شود. اغلب مرگ‌ومیر ناشی از آسم به علت حمله حاد آسم است که باعث تنگی نفس و کاهش اکسیژن می‌شود.  

محلوجی درباره آموزش در حوزه آسم گفت: تلاش‌هایی در زمینه آموزش آسم توسط انجمن آسم و آلرژی ایران با همکاری مرکز  تحقیقات ایمونولوژی اسم و آلرژی صورت گرفته است. همایش علمی آسم هر ساله همزمان با روز جهانی این بیماری برگزار می‌شود و جدیدترین موارد مرتبط آسم مورد بررسی قرار می‌گیرد. در کنار همایش علمی، «همایش آموزش خانواده» نیز برگزار می‌شود و نکاتی درباره بیماری آسم به بیماران و خانواده‌های آنها ارائه می‌شود.

وی ادامه داد: پزشکان تلاش می‌کنند که به بیماران به ویژه بیمارانی که برای نخستین‌بار به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند، نکات آموزشی لازم را ارائه دهند.  

محلوجی درباره میزان مرگ‌ومیر ناشی از بیماری آسم گفت: حدود ۳۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان به آسم مبتلا  هستند و میزان مرگ‌ومیر ناشی از بیماری حدود ۴۵۰ هزار نفر گزارش شده است. آماری مربوط به میزان مرگ و میر ناشی از آسم در کشور در دسترس نیست.

عضو انجمن آسم و آلرژی ایران درباره کلینیک آسم و آلرژی جهاد دانشگاهی علوم‌پزشکی تهران گفت: کلینیک سازمان جهاد دانشگاهی حدود ۱۲ سال پیش تاسیس شده و پزشکان فوق‌تخصص ایمنولوژی که عضو هیات‌علمی دانشگاه‌های علوم‌پزشکی هستند، جدیدترین خدمات علمی به بیماران را ارائه می‌دهند. بیماران این کلینیک در صورت لزوم، تحت تست‌های آلرژی از جمله «تست‌های پوستی آلرژی» قرار می‌گیرند.

وی ادامه داد: همچنین انواع تست‌های تنفسی اعم از تست‌های چالشی با «برونکودیلاتور»، تست ورزش، تست‌های متاکولین و نیتریک‌اکسید بازدمی به منظور شناسایی نوع بیماری فرد در این مرکز انجام می‌شود. پس از تشخیص نوع بیماری، روش‌های درمانی نوین مانند تزریق داروهای بیولوژیک، ایمونوتراپی (تزریق واکسن  آلرژی) با توجه به نوع بیماری ارائه می‌شود. افرادی که مبتلا به آسم‌های آلرژیک هستند مورد «ایمونوتراپی» قرار می‌گیرند و پروسه واکسن‌درمانی برای آنها انجام می‌شود.  

محلوجی در پایان گفت: توصیه می‌کنم بیمارانی که به آسم مبتلا هستند بیماری خود را جدی بگیرند. اکثر موارد آسم، قابل کنترل است. بیماران با درمان‌های استنشاقی می‌توانند بیماری خود را  کنترل کنند و به زندگی طبیبعی خود ادامه دهند.

کانال عصر ایران در تلگرام