وقتی بودجه دادن با چشم‌داشت است
تاریخ انتشار: ۱ آبان ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۵۵۰۵۸۲
عبدالجبار کاکایی از چشم‌داشتی که نهادها به انجمن‌های ادبی دارند و از اینکه مدیران سازمان‌ها از جلسات ادبی‌ای حمایت می‌کنند که مطابق با ماموریت‌های‌شان باشد و بتوانند با آن‌ها بودجه بگیرند، می‌گوید.
این شاعر در گفت‌وگو با ایسنا، درباره وضعیت برگزاری نشست‌های انجمن‌های ادبی اظهار کرد: زمانی که مطبوعات توسعه پیدا کردند، انجمن‌های ادبی سنتی را تحت‌الشعاع قرار دادند؛ غالبا استعدادهای خیلی خوب در محافل مطبوعاتی رشد می‌کردند تا انجمن‌های ادبی‌ای که شکل سنتی داشتند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
او افزود: در دنیای امروز فضای مجازی سبب شده تا به همین شکل دومین ضربه نیز به انجمن‌های ادبی وارد شود و به طور کلی باعث شده تا این جلسات کم‌فروغ و کم‌رونق شوند. شکلی که اکنون در کلان‌شهرهایی مثل تهران، اصفهان و خراسان جریان دارد، شکل کارگاهی است؛ یعنی نوآموزانی می‌آیند تا مراحل و تکنیک‌های ابتدایی شعر را یاد بگیرند، تحت مدیریت و آموزش افراد پیشکسوت‌تر قرار بگیرند اما بعد از مدتی آن‌ها هم در شبکه‌های اجتماعی رها می‌شوند، شروع به جمع‌کردن فالوئر می‌کنند، آثارشان را در همان فضا منتشر می‌کنند و حتی رغبتی به اینکه کتاب چاپ کنند، ندارند؛ مگر اینکه بخواهند رزومه‌ای فراهم کنند.
کاکایی با اشاره به افول نشست‌های انجمن‌های ادبی در روزگار فعلی گفت: در روزگار ما نشست‌های انجمن‌های ادبی به این معنا که یک پیشکسوت بنشیند و برنامه‌ای تدوین کند، کسی بیاید و کتابی معرفی کند و یا اینکه غزلی از حافظ بررسی شود و بعد شعری خوانده و توسط منتقدان نقد شود، کم است. محافل خصوصی باقی مانده‌اند که در خانه‌ها برگزار می‌شوند، اما کارگاه‌های ادبی هنوز رونق دارند.
این شاعر که معتقد است نهادهای ذی‌ربط انجمن‌های ادبی اگر کمک‌شان توام با توقعات است، همان بهتر که کمک نکنند، بیان کرد: به اعتقاد من نهادهای دولتی بایستی از انجمن‌های ادبی حمایت مالی کنند و فضا و مکان در اختیار آن‌ها قرار بدهند. اما شرایطی که ما در حوزه فرهنگ در سال‌های بعد از انقلاب دیدیم این است که کمک‌ها معمولا بدون چشم‌داشت نیست، آن چشم‌داشت‌ها مقداری ماجرا را خراب می‌کند. حتی نهادهای ایدئولوژیک‌تری مثل حوزه هنری و نهادهای وابسته به آن، قطعا چشم‌داشت و برنامه‌ریزی‌های خودشان را دارند و انجمنی را حمایت می‌کنند که محیطی باشد برای حفظ آثار و برنامه‌هایی که مدنظرشان است.
او ادامه داد: حتی سازمان فرهنگی هنری شهرداری هم زمانی اماکن و تالارهایش را در اختیار گروه‌هایی قرار می‌داد که در برنامه‌هایش مشارکت داشته باشند و از موضوعات خاص برنامه‌هایش حمایت کنند که البته در دوره‌هایی هم به این مسئله بی‌تفاوت بوده است. اما در دوره‌ای که سپری می‌کنیم، سازمان فرهنگی هنری شهرداری که باید بودجه بدهد و برای انجمن‌های ادبی هزینه کند، نسبت به فعالیت‌های تخصصی ادبی و هنری بی‌اهمیت است و بیشتر در جهت ماموریت‌هایش هزینه می‌کند. وزارت ارشاد هم تقریبا همین وضعیت را دارد. مثلا اگر قرار باشد بزرگداشتی برای یکی از شاعران معاصر بگیرند، آن بخشی از آثار شاعر را مطرح می‌کنند که در جهت ماموریت‌های آن سازمان است و به کیفیت هنری آثارش کاری ندارند. مادامی که بودجه دادن برای جلسات ادبی با این چشم‌داشت است، مسیرها محدود و دشوار و جوایز تقریبا محدود می‌شوند.
عبدالجبار کاکایی سپس به سابقه خود در برگزاری دو جشنواره ادبی «شب‌های شهریور» و «ایران ما» اشاره و اظهار کرد: این دو جشنواره در مراحل آغازین خود با استقبال بی‌نظیری روبه‌رو شد اما در مرحله دوم به تحمل موضوعات مورد چشم‌داشت نهادها مجبور شدیم و جشنواره بی‌فروغ شد و من هم مجبور شدم از آن‌ها کنار بکشم. بنابراین فعالیت هنری و فرهنگی به معنای آزاد تقریبا از سوی نهادهای متولی حمایت جدی ندارد مگر حمایتی که با ماموریت‌های آن‌ها تطبیق داشته باشد و آن‌ها بتوانند برای آن بودجه بگیرند و هزینه کنند. اما این بهتر است که سعه‌صدر در نظام فرهنگی ما در تقسیم بودجه وجود داشته باشد و به همه طیف‌ها و جریان‌ها در جهت آزاد توجه شود و این را خدمت به فرهنگ و هنر بدانند، نه اینکه تصور کنند وقتی از پشت تریبون شعری خوانده می‌شود که به دردشان نمی‌خورد و با ماموریت‌های‌شان سنخیتی ندارد، نباید به آن بودجه بدهند.
شاعر مجموعه «باران‌های بی‌حاصل» همچنین درباره برگزاری نشست‌های انجمن‌های ادبی در کافه‌ها گفت: برگزاری این جلسات در کافه‌ها کارآمد است. اصلا کافه‌ها در فرهنگ سیاسی-اجتماعی و فرهنگ ادبی جامعه ما تاثیر زیادی گذاشته‌اند. از زمانی که کافه‌ها وارد کشور ما و رقیب قهوه‌خانه‌ها شدند، حضور همزمان زن و مرد را در آن فضا فراهم کردند و گفت‌وگوی چندنفره جایگزین مونولوگ یک‌نفره شد؛ در قهوه‌خانه‌ها نقالی انجام می‌شد و در کافه‌ها گفت‌وگو. به همین ترتیب کافه‌ها نظام فکری جامعه را تحت‌الشعاع قرار دادند. به نظر من امروزه کافه‌ها پناهگاه جوانان هستند، اگرچه نظارت شدیدی وجود دارد که اگر مجوز نداشته باشند باید بروند و برای برگزاری نشست‌های انجمن‌های ادبی مجوز بگیرند و فرد باید برود و دلالی پیدا کند تا بتواند مجوز بگیرد.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: انجمن های ادبی عبدالجبار کاکایی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۵۵۰۵۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نمایشگاه کتاب تهران «گردشگری ادبی» را ترویج می‌کند/ تهران می‌تواند «شهر خلاق ادبی» شود
آرش نورآقایی با اشاره به اهمیت نمایشگاه کتاب تهران در ساختار فرهنگ کشور گفت: «گردشگری ادبی» با محور شاعران و ادیبان ایران می‌تواند در نمایشگاه کتاب ترویج یابد.
به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، آرش نورآقایی کارشناس «گردشگری ادبی» با بیان اینکه گردشگری ادبی یک ژانر جدید در حوزه گردشگری است، گفت: گردشگری ادبی به صورت اختصاصی سابقه دیرینه‌ای در دنیا ندارد؛ هرچند که وقتی افراد در موقعیت‌های گردشگری ادبی قرار می‌گیرند به نوعی این شاخه از گردشگری اتفاق می‌افتد؛ مانند آنکه اشخاص در سفری بر مزار نویسنده یا شاعری نامدار حاضر شوند. همینطور بازدید از خانه یک نویسنده نیز «گردشگری ادبی» محسوب می‌شود.
نمایشگاه کتاب می‌تواند بخشی از «گردشگری ادبی» باشد
وی ادامه داد: طبق تعریفی که در دنیا از «گردشگری ادبی» صورت می‌گیرد، بازدید صرف از نمایشگاه‌های کتاب جز این ژانر محسوب نمی‌شود؛ اما این بدان معنا نیست که نمی‌توان به موضوع نمایشگاه کتاب و «گردشگری ادبی» پرداخت. از آنجایی که شاخه‌های گردشگری در حال توسعه است و انواع گردشگری شکل می‌گیرد، می‌توان «گردشگری ادبی» را نیز با گذر زمان توسعه داد و برای آن تعاریف جدیدی مشخص کرد. در واقع «گردشگری ادبی» رفتن به مکان‌های واقعی و حتی خیالی اطلاق می‌شود که در داستان‌ها خلق شده‌اند.
این کارشناس حوزه گردشگری که در سال ۱۳۹۲ نخستین همایش «گردشگری ادبی» را به منظور جلب توجه فعالان حوزه گردشگری و ادبیات به این مقوله برگزار کرد، افزود: ایده ایجاد «گردشگری ادبی» را با برگزاری همایشی در همین رابطه در حدود یک دهه قبل پیگیری کردم، آن زمان حتی کلید واژه «گردشگری ادبی» در ایران مطرح نبود. حتی یکی از صاحب نظران حوزه گردشگری عنوان کرد که «گردشگری ادبی» یعنی چه؟ فردا می‌خواهید گردشگری ریاضی را هم راه‌اندازی کنید! آن زمان یک خبرنگار از می‌سی‌سی‌پی به ما پیام داد که چقدر خوب است که شما در ایران می‌خواهید «گردشگری ادبی» برگزار کنید.
وی افزود: من همیشه به پیشینه ادبی کشورم توجه داشته‌ام و بر اساس آن به این فکر می‌کردم که چقدر این موضوع می‌تواند در حوزه گردشگری کاربرد داشته باشد. با تحقیق متوجه شدم در دنیا چنین ژانری وجود دارد، آن زمان به یک تور «گردشگری ادبی» در دانشگاه آکسفورد برخورد کردم که تور گردشگری «شرلوک هلمز» بود. در حالی که شرلوک شخصیت خیالی بود، اما وقتی در گوگل ۱۰ آدرس مشهور دنیا را سرچ می‌کنیم آدرس خانه «شرلوک هلمز» به آدرس خیابان «بیکر پلاک ۲۲۱ ب» را به مخاطبان ارائه می‌کند.
نورآقایی ادامه داد: بعد‌ها در سفر‌هایی که داشتم متوجه شدم خانه «رومئو و ژولیت» در شهر ورونا ایتالیا یکی از مقاصد پُر بازدید دنیاست؛ در حالیکه این دو شخصیت هرگز وجود خارجی نداشتند و ساخته و پرداخته ذهن ویلیام شکسپیر هستند. به همین دلیل من به تحقیق در مورد آثار ایرانی پرداختم. فی‌المثل به بررسی رُمان «کلیدر» محمود دولت‌آبادی پرداختم و توانستم برخی از شخصیت‌های داستان از جمله دُختر آقای گل‌مَمَد را پیدا کنم و خانه او و دختر، نوه و نتیجه او را هم بیابم. وسایلی که از گل مَمَد باقی بود را به من دادند. حتی از شناسنامه دخترش عکس دارم و بر این اساس یک گردشگری یک هفته‌ای در آن منطقه حول محور اتفاقی که در رُمان وجود داشت، شکل گرفت.
وی گردشگری ادبی رویداد محور را دارای دو جنبه معرفی کرد و افزود: وقتی بر اساس رویداد سفر می‌کنیم این به نوعی گردشگری رویداد هم محسوب می‌شود و همزمان طبق محتوای رویداد می‌تواند گردشگری ادبی نیز محسوب شود، مانند آئین بزرگداشت مولانا و نمایشگاه کتاب فارغ از اینکه می‌تواند یکی از اتفاقات مرتبط با گردشگری ادبی باشد. این میان البته باید برخی از ظرافت‌ها را در نظر گرفت. در واقع باید توجه کرد چگونه می‌توان به نمایشگاه کتاب به مثابه گردشگری ادبی نگاه کرد، صرف اینکه افراد به نمایشگاه بروند و کتاب بخرند، این گردشگری ادبی محسوب نمی‌شود. فضا‌ها و اقتصاد‌های پیرامون نمایشگاه کتاب، گردشگری ادبی را شکل می‌دهند و می‌شود ایده‌هایی داشت که نمایشگاه کتاب به یک رویداد در حوزه گردشگری ادبی تبدیل شود.
نورآقایی توضیح داد: حضور فروشگاه‌های کتاب یا نمایشگاه کتاب می‌تواند در انتخاب یک شهر به عنوان «شهر ادبیات» موثر باشد. «یونسکو» با تعریف هفت زیرشاخه برای شبکه شهر‌های خلاق مواردی، چون موسیقی، ادبیات، رسانه، خوراک، صنایع دستی و ... به موضوع ادبیات شهر‌ها توجه کرده است. تهران با وجود شهرکتاب‌ها، نمایشگاه بین‌المللی کتاب و رویداد‌های ادبی در کافه‌ها و... همچنین استفاده از گردشگری ادبی می‌تواند بدل به «شهر خلاق ادبی» شود. اینطور می‌توان پرونده ثبت تهران به عنوان شهر ادبی را مطرح کرد. در جریان «گردشگری ادبی» مجموعه موقعیت‌های «گردشگری ادبی» در تهران نظیر خانه موزه‌ها، مقبره‌ها، تور کتابخانه ملی، تور کتابخانه‌های خلاق و... نشست‌های ادبی در کنار نمایشگاه کتاب باید مورد توجه باشد، همچنین توجه به مکان‌های معرفی شده در داستان‌ها مانند ظهیر الدوله و یا کافه نادری بخشی از گردشگری ادبی است.
سهراب سپهری شاعری جهانگرد بود
این متخصص حوزه گردشگری ادبی در بخش دیگری از این گفتگو اشاره کرد: می‌توان در نمایشگاه کتاب نشست‌های تخصصی «گردشگری ادبی» را برگزار کرد. توجه و تحقیق نسبت به مکان‌های مرتبط با ادبیات و شخصیت‌های ادبی در «گردشگری ادبی» مهم است. خانه حافظ در کجای شیراز می‌توانسته باشد؟ مسیر سفر ناصرخسرو قبادیانی از کجا تا کجا بود؟ به عبارتی نویسندگان زیادی در تاریخ ایران داریم که در رابطه با موقعیت‌ها و مکان‌ها صحبت می‌کنند. وقتی شاعر می‌گوید خوشا شیراز و وضع بی‌مثال‌اش یعنی چه؟ یا اشعار سهراب که در اشعار خود موقعیت‌های زیادی را بیان کرده است. در گلستانه چه بوی علفی می‌آید و گلستانه مکانی بوده نزدیک خانه سهراب سپهری که مقبره او نیز در همان نزدیکی است.
نورآقایی گفت: سهراب سپهری یک شاعر جهانگرد بود که از قضا نقاشی هم می‌کرد؛ با قلم و قدم همکار بوده است. او سفر‌های زیادی داشت، به ژاپن و نیویورک رفت و رکورددار فروش نقاشی در ایران است، اما هیچ کس به او از منظر سفرهایش نپرداخته است. مضامین سفر در شعر‌های شاعران دیده وجود دارد. آن‌ها در ذهنشان سفر می‌کنند. رستم در شاهنامه یک پهلوان است؛ اما او یک مسافر هم هست و مدام در حال سفر است. این مسائل را می‌توان در نمایشگاه کتاب بررسی کرد. ایران می‌تواند به دلیل پیشینه ادبی بالا در «گردشگری ادبی» بسیار موفق باشد.
سی‌وپنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با شعار «بخوانیم و بسازیم» از ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت (۱۴۰۳) در محل مصلی امام خمینی (ره) به شکل حضوری و در سامانه ketab.ir به صورت مجازی برگزار می‌شود.
تیم فوتسال افغانستان نیمی از راه جام جهانی را طی کرد