نسخههای خطی نادر قرآن در صدر آثار تاریخی حراجی «ساتبیز»
تاریخ انتشار: ۴ آبان ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۵۷۹۲۹۸
به گزارش ایکنا؛ حراجی ساتبیز یا ساتبیى (Sotheby's) یک خانه حراجى چند ملیتى آمریکایی، واقع در شهر نیویورک است که در تاریخ ١١ مارس ١٧٤٤ میلادى در لندن تأسیس شد و در نقاطی از جهان مانند پاریس، نیویورک، هند و هنگ کنگ مجموعهداران ثروتمند را گرد هم میآورد. عنوان شرکت بر گرفته از نام یکى از بنیان گذاران این مؤسسه به عنوان جان ساتنبى (John Sotheby) است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
فعالیتهاى ساتبیز به سه بخش عمده تقسیم میشود که شامل مزایده (حراجى)، سرمایه گذارى و واسطهگرى است. همچنین دامنه خدمات این شرکت از برگزارى مزایدههاى هنری بزرگ تا فروش خصوصی گسترش دارد.
این حراجی هر ساله در کنار آثار باستانی، تاریخی و ارزشمندی از سراسر دنیا، آثار تاریخی و هنری متعلق به جهان اسلام را نیز به مزایده میگذارد. امسال نیز در روز 23 اکتبر (1 آبان ماه) قرار است برخی آثار اسلامی را به مزایده گذاشته شد که در میان آنها نسخههای منحصر به فرد و نادر قرآن توجه بیشتری را به خود جلب کرد. بر اساس گزارشی که پایگاه اطلاع رسانی aawsat منتشر کرده، آثاری که در اکتبر امسال عرضه میشود بدین شرح هستند:
نسخههای نادر قرآن کریم
«مجموعه الشاکرین» یکی از مجموعههای ارزشمند موجود در این حراجی است. این مجموعه شامل 94 نسخه خطی که در طی 50 سال جمع آوری شده و نمونههایی از بهترین آثار خوشنویسی عربی است. یکی از مهمترین آثار موجود در این مجموعه، نسخهای از قرآن است که تاریخ آن به دوره صفویان در اواسط قرن 16 میلادی در ایران برمیگردد. گفته میشود ویژگی بارز این قرآن، حجم زیاد و داشتن تزئیناتی زیبا در صفحات ابتدایی است. به فرمان یکی از پادشاهان یا بزرگان نوشته شده. این نسخه در سال 1940 در نیویورک به عنوان بخشی از آثار نمایشگاه هنر ایرانی به نمایش گذاشته شد.
یکی دیگر از آثار این مجموعه، «قصیده برده بوصیری» است که تاریخ آن به سال 846 هـ (1442میلادی) برمیگردد. این نسخه خطی 28 صفحه دارد و در هر صفحه 15 بیت از قصیده نوشته شده است و آراسته به تهذیبهای زیبا و رنگی است.
نسخه دیگری از قرآن به خط احمد الالهامی با تاریخ 1854 وجود دارد. این نسخه نیز تزئینات زیبایی دارد و با خط عربی نوشته شده است. صفحه اول این نسخه با سبک عثمانی (روکوکو) (اصطلاحی برای توصیف هنر تزئینی) مزین شده و تلفیقی است از عناصر هنر سنتی عثمانی و عناصر زیباییشناسی جنبش هنری روکوکو اروپا.
از دیگر نسخههای قرآن، نسخهای است که خطاطی به نام محمد رشید که با لقب «حافظ قرآن» مشهور بود آن را نوشته است. این نسخه پیش از این در کتابخانه یک شخص آمریکایی به نام آلبرت مای تود، نگهداری میشد.
نسخه دیگری که در مجموعه الشاکرین وجود دارد، کتاب «دلائل الخیرات» است که توسط احمد فواد نوشته شده است. این کتاب شامل تعدادی تصویر از شهرهای مکه و مدینه است.
نسخه کتاب دلایل الخیرات
نسخه کتاب «الحیوان فی القرآن» از دیگر نسخ موجود در این مجموعه است. این نسخه را کمال الدین محمد موسی الضامری تألیف کرد. تاریخ این نسخه به سال 1031 هـ (1621 میلادی) بر میگردد. این کتاب مشهورترین اثر الضامری است. وی که در قاهره متولد شده و مصری الاصل است در این کتاب 1000 گونه حیوان نام برده شده در قرآن و ادبیات عربی را ذکر کرده است.
یکی از آثار عرضه شده در حراجی مذکور، برگهای از نسخه قرآن آبی رنگ نادر است. تعدادی از برگههای این نسخه از قرآن در برخی از موزههای بزرگ جهان وجود دارد. این نسخه، یکی از نسخههای معروف است ولی محققان هنوز در تعیین دقیق مکانی که این نسخه در آن نوشته شده اختلاف نظر دارند. ممکن است در شمال آفریقا یا جنوب اسپانیا نوشته شده باشد. نوشتههایی با خط طلایی روی چرم آبی رنگ از ویژگی این نسخه است. راهنمای مجموعه درباره چگونگی رنگآمیزی این نسخه میگوید: «فکر نمیکنم چرم را در رنگ فرو کرده باشند به نظرم خطاط از قلمو برای رنگ کردن کاغذها استفاده کرده است.»
یک برگه دیگر متعلق به یک نسخه دیگر از قرآن کریم هم در این مجموعه وجود دارد که ممکن است بسیار نادرتر از نسخه آبی باشد. تاریخ آن به قرن 7 میلادی بر میگردد و با خط حجازی نوشته شده. این نسخه یکی از قدیمیترین نسخههای عربی است که چند سال پس از وفات پیامبر اسلام (ص) نوشته شده و صرف نظر از جنبه دینیاش به این دلیل که یکی از مراحل پیشرفت خطاطی عربی را نشان میدهد اهمیت بیشتری دارد.
نسخه کتاب «الاسباب والعلامات» نجیب الدین سمرقندی که تاریخ آن به قرن 12 میلادی بر میگردد، یکی دیگر از آثار اسلامی موجود این مجموعه است که راههای درمان بیماریهای مختلف را شرح میدهد. یکی از بخشهای کتاب، بخش مربوط به غذاهای گوناگون و تغذیه سالم است. راهنمای مجموعه معتقد است که این بخش، بسیار قابل اهمیت است و شاید مقایسه آن با شیوههای تغذیهای معاصر اهمیت بیشتر داشته باشد.
ظروف و سفالینهها
یکی از آثاری که در موزههای جهان اسلام به چشم میخورد ظروف و سفالینههای زیبا مثل سینی سفالین آبی و سفید است که روی آن تصویر شیری در حال راه رفتن در منظرهای پوشیده از گیاه کشیده شده است. تاریخ این اثر به قرن هفدهم برمیگردد. این سینی، تلفیقی از هنر سفال چینی در دوره مینگ و طرحهای هنرمندان دوره صفوی است.
جواهرات هندی
جواهرات سنتی و قیمتی هندی با سنگهای تزئینی و گرانبها و شیشههای رنگی، بخش بزرگی از حراجی این فصل را به خود اختصاص داده است. در این حراجی دو مجموعه از جواهرات استثنایی وجود دارد. این جواهرات در جعبهای از مخمل گذاشته شده و چنان به نظر میرسد که گویی یک صندوق گنج است از همانهایی که در داستانهای هزار و یک شب توصیف شده است. یا شبیه جواهراتی است که پادشاهان به زیباترین لباسهای خود میآویختند یا عمامهشان (تاجشان) را با آن میآراستند و چشمها را با آن خیره میکردند. در این حراجی قطعاتی ساخته شده از طلا و مزین با تکههای الماس و زمرد وجود دارد.
گردنبد «مانگومالای» که از طلا، یاقوت و الماس و در جنوب هند ساخته شده، یکی دیگر از جواهراتی است که در این مجموعه نگهداری میشود. این گردنبندی منحصر به فرد است. همچنین قطعات طلا در این گردنبد به شکل میوه انبه به صورت منظم چیده شده است. بر اساس اسطورههای هندو انبه رمز عشق و حاصلخیزی است.
گرنبد دیگری نیز در این مجموعه است که آن نیز منحصر به فرد و بسیار زیبا است و از مرواریدهای کوچک ساخته شده و در انتهای آن، گوهری درشت و ساخته شده از زمرد کریستالی قرار گرفته است. زمرد در هند در دوره مغول با مفهوم حاصلخیزی ارتباط داشته و در گذشته اعتقاد داشتند که بینایی را تقویت میکند. این گردنبد نمونهای نادر از ترکیب زمرد بلوری شکل است. گردنبند دیگری از الماس و زمرد که روی آن میناکاری به رنگ سبز انجام شده و در شمال هند در سال 1900 ساخته شده نیز در این مجموعه وجود دارد.
ابزار و وسایل سفر از دیگر آثار این مجموعه است. در این حراجی چند نمونه اسطرلاب و قبله نما در شکلهای مختلف وجود دارد. یکی از آنها، قبله نمایی است که به شکل صندوق دایرهای قفلدار ساخته شده و وقتی که قفلش باز میشود تصویری از مکه در پوشش بالایی آن دیده میشود و عقربه قبله نما در لایه دومی آن قرار دارد. نمونه مشابه این قبله نما در موزه بریتانیا و تعدادی از موزههای هنرهای اسلامی قاهره موجود است.
در این مجموعه همچنین یک کره زمین بسیار زیبا ساخته شده از مس زرد که به عصر صفوی در ایران برمیگردد قرار دارد.
تابلویی نادر از پارچههای حریری و نخ معدنی که قبلا در مجموعه ادموند دی روتشیلد نگهداری میشد از دیگر آثار عرضه شده این فصل است. در این تابلو طرحهایی از گیاهان به شکل گل سرخ و میخک و نخل وجود دارد.
مخالفتها
فروش آثار اسلامی به ویژه نسخههای نادر قرآن کریم، همواره مخالفتهایی را در کشورهای جهان اسلام به دنبال داشته است. مصر یکی از کشورهایی است که نسبت به اینگونه اقدامات خانه حراج ساتبیز مخالفت خود را ابراز کرده است. آبان ماه سال گذشته، نسخهای خطی از قرآن کریم متعلق به ابوالنصر قانصوره الغوری در حراجی ساتبیز لندن در قالب هفته «هنرهای جهان اسلام» به مزایده گذاشته شد. کتابخانه ملی مصر در واکنش به این اقدام، اظهار کرد که این نسخه خطی که شامل جزء چهارم قرآن کریم از آیه ۹۲ سوره آل عمران تا آیه ۲۳ سوره نساء است از سال ۱۸۸۴ در در آرشیو گنجینه این مرکز ثبت شده است. این قرآن خطی آخرین بار در اواخر قرن نوزدهم یعنی در سال ۱۸۹۲ در این کتابخانه دیده شده است.
سعیده بیرجندی
انتهای پیاممنبع: ایکنا
کلیدواژه: حراجی ساتبیز آمریکا نسخه های خطی قرآن اسلام
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۵۷۹۲۹۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
نمایش اشیای تاریخی ارزشمند کرمان در باغ موزه هرندی
به گزارش خبرگزاری مهر، سعید شاهرخی با بیان اینکه امروز مجموعه ارزشمندی از اشیا باستانی استان کرمان، از موزه ملی ایران به کرمان وارد شد گفت: این اشیا به کرمان انتقال یافت و همزمان با هفته میراث فرهنگی در باغ موزه هرندی به نمایش در خواهد آمد.
وی، افزود: بخشی از اشیا این مجموعه انتقالی، حاصل کاوشهای علمی باستان شناسی در تپهها و محوطههای کلیدی استان کرمان از جمله تپه یحیی در دشت صوغان شهرستان ارزوئیه و محوطه باستانی شهداد در شهرستان کرمان بوده که در نتیجه کاوش سالهای پایانی دهه چهل خورشیدی به دست آمده است.
وی تصریح کرد: بخش قابل توجهی از اشیای مجموعه انتقالی، حاصل حفاریهای غیرمجاز در محوطههای باستانی جیرفت است که در دهه اوایل دهه هشتاد از کشور خارج شده بود و با تلاش مشترک وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و وزارت امور خارجه از حراج آن در حراجیهای لندن جلوگیری و به کشور بازگشته است.
شاهرخی، افزود: قدمت تعدادی از این اشیا به دوره نوسنگی و حدود ۸۸۰۰ سال پیش از آن بر میگردد که متعلق به تپه گاو کشی در اسفندقه جیرفت بوده و در نتیجه کاوشهای علمی باستان شناسی در این تپه حاصل شده است.
کد خبر 6095625