توافقات آستانه و تامین صلح و ثبات در سوریه

به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، نشستی تحت عنوان «وضعیت‌سنجی تحولات سوریه و بررسی چشم‌انداز صلح» به همت کمیته روابط بین الملل انجمن علمی مطالعات صلح ایران و همکاری خانه اندیشمندان علوم انسانی عصر روز دوشنبه ۱۳ آبان در سالن خیام این مجموعه برگزار شد.

در این جلسه «فریدون مجلسی» دیپلمات سابق و روزنامه نگار، «اسدالله اطهری» مدیر گروه ترکیه شناسی مرکز مطالعات خاورمیانه و «جعفر حق پناه» عضو هیأت علمی دانشگاه تهران سخنرانی کردند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

گزیده سخنرانی حق پناه  به شرح ذیل آمده است.

توافقات آستانه و امیدواری برای صلح

حق پناه در آغاز این نشست به تحلیل وضعیت کردستان سوریه و گروه های کردی در بحران جاری و روند صلح آتی در سوریه پرداخت. وی به لحاظ دموگرافی و جمعیت شناسی تصویری کلی از آنچه کردستان خوانده می شود ارایه کرد و از همین منظر کردستان سوریه را از کردستان عراق متفاوت دانست. وی در این رابطه بیان داشت: در کردستان سوریه جمعیت یکپارچه کُرد وجود ندارد و کلونی هایی از جمعیت های مختلف شامل عربها، ترکمان ها، مسیحیان و البته کردها در این منطقه پراکنده هستند. به لحاظ آماری نمی توان تصویری روشن از تعداد جمعیت کردها و اقوام دیگر در این بخش از سوریه ارایه داد بدین دلیل که مسأله آمار جمعیتی در سوریه همواره یک بحث امنیتی بوده است، اما از دید تحلیلگران آشنا به تحولات سوریه جمعیتی بین یک تا سه میلیون نفر را می توان برآورد کرد.

بنابراین وقتی از کردستان سوریه صحبت می‌شود لاجرم فقط کردها مد نظر نیستند. اما در مورد کردهای سوریه به لحاظ توصیفی باید گفت در حال حاضر آنچه که به تحولات جاری مربوط می شود از فعل و انفعالات و عملکرد حدود ۶۰ گروه کوچک و بزرگ کرد ناشی می شود که البته نام یکی دو گروه بیشتر بر سر زبان ها است. مسأله از آنجایی شروع شد که کردستان سوریه و کردهای سوریه بعضا به صورت ناخواسته در فرآیندی از معادلات قدرتی در منطقه از دهه ۸۰ میلادی قرار گرفتند که پیامدهای آن اکنون نمودار شده است.

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران نگاهی تاریخی به تحولات کردستان سوریه و کردها داشت که از پس آن شاهد وضعیت فعلی در منطقه هستیم. وی نقش موازنه فراگیر در تحولات کنونی منطقه را بسیار مهم ارزیابی کرد و گفت: مسأله کُرد در منطقه خاورمیانه مصداق بارزی از آن سیاست خارجی است که تحت عنوان موازنه فراگیر از آن یاد می کنند. در واقع این تحولات قومی، جمعیتی و زبانی دست مایه موازنه سازی های جدیدی در روابط بین کشورها می شود. موازنه قوای سنتی بیشتر در ابزار نظامی معنا و مفهوم پیدا می کند، اما در موازنه فراگیر از کارت های تحولات قومیتی و جمعیتی استفاده می شود برای اینکه کشور حریف را به نوعی مشغول کند؛ کاری که در این مورد خاص در دهه ۸۰ میلادی دولت «حافظ اسد» در قبال دولت ترکیه صورت داد و با حمایتی که از گروه های کرد که بعدها تحت عنوان «پ ک ک» نامیده شدند انجام شد، به گونه ای که پایگاه پشتیبانی اولیه «پ ک ک» در سوریه با حمایت دولت حافظ اسد در بقاع لبنان شکل گرفت. بدین ترتیب کردستان سوریه به یک گذرگاه و ترانزیستوری تبدیل شد که عملا «پ ک ک» از طریق آن تحرکات خود را در ترکیه انجام می داد.

از آدانا تا آستانه

نهایتا در سال های ۷۶ و ۷۷ شمسی که تنش بین کشورهای ترکیه و سوریه به مرحله حادی رسیده بود و باعث صف آرایی ارتش ترکیه در مرزهای جنوبی با سوریه شد با میانجی گری ایران اوضاع عوض شد. در آن زمان یعنی دوره اصلاحات، ریاست سازمان کنفرانس اسلامی را ایران برعهده داشت و پیمان آدانا منعقد گردید و دولت سوریه متعهد شد که حمایت خود از کردها را کم کند. به این ترتیب، وضعیت در یک دوره ای به ثبات نسبی رسید. اما در سال ۸۲ که اشغال عراق رخ داد مجددا شاهد دور تازه ای از مسایلی شدیم که بی ربط با وضعیت فعلی نیست.

در بهار ۸۲ نخستین اعتراضات با گرایشات قومی در شهر قامشلی شروع شد و خیلی از فعالان سیاسی و اجتماعی کرد بلافاصله در همان دوره دستگیر شدند. این وضعیت تا سال ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ ادامه داشت که جنگ داخلی در سوریه آغاز شد. از آن زمان به بعد معادله عوض شد یعنی اولویت اول دولت سوریه به صورت مقابله با گروه های تکفیری درآمد. دولت سوریه طبق معاهده نانوشته ای با کردها قبول کرد که نیروهای خود را از شهرهای شرق فرات مانند کوبانی و قامشلی خارج کند که براساس آن نظم خودمختار گونه ای ایجاد شد و دولت سوریه تمرکز خود را بر بخش به اصطلاح مفید سوریه یعنی در منطقه غربی سوریه قرار داد.

حق پناه در بخش پایانی صحبت های خود دستیابی به صلحی پایدار در منطقه را امکان پذیر، اما دشوار ارزیابی کرد و افزود: ترکیبی از فضای پر هرج و مرج در این منطقه به علاوه موازنه ای که در سطح منطقه ای وجود دارد، به نظر می رسد که باعث تطویل و طولانی شدن بحران خواهد شد. تنها راهی که می توان امیدوار بود و از منظر یک نهاد غیردولتی قابل توصیه است اینکه باید تمهیداتی اتخاذ شود که به نوعی بازگشتی به توافقات موسوم به آستانه صورت گیرد هرچند به خاطر بی میلی ترکیه بسیار دشوار به نظر می رسد، اما اگر ایران، روسیه و ترکیه بتوانند مثل موارد قبلی توافقاتی را صورت دهند که روی زمین عملیاتی شود، دستیابی به وضعیتی باثباتی که منافع تمام طرفین در آن لحاظ شده باشد می تواند ضامن صلح و ثبات پایدار در سوریه گردد.  

دولت ترکیه در شرایط کنونی بر خلاف موافقت نامه آدانا ۱۹۹۸ تا عمق سی کیلومتری وارد خاک سوریه شده و در پی ایجاد کمربند امنیتی در خاک سوریه است تا بتواند خود را از حملات تروریستی در آینده مصون بدارد، اما این اقدام، هدف نهایی ترکیه در حفظ امنیت  مرزهای جنوبی خود را تامین نمی کند.

برچسب‌ها روسیه منطقه امن شمال سوریه کردهای سوریه سوریه حمله ترکیه ایران ترکیه پروندهٔ خبری اقدام نظامی ترکیه در خاک سوریه

منبع: ایرنا

کلیدواژه: روسیه منطقه امن شمال سوریه کردهای سوریه سوریه حمله ترکیه ایران ترکیه روسیه منطقه امن شمال سوریه کردهای سوریه سوریه حمله ترکیه ایران ترکیه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۶۹۹۸۲۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

کاهش ازدواج و طلاق در کردستان در سال گذشته

مدیرکل ثبت احوال کردستان از کاهش ۳.۹ درصدی ازدواج و ۱.۶ درصدی طلاق در سال گذشته در استان خبر داد.

علی جوکار در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در کردستان اظهار کرد: سال گذشته ۲۱ هزار و ۱۲۵ واقعه ولادت در استان به ثبت رسیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۶.۱ درصد کاهش داشته است.

وی تعداد ولادت شهری را ۱۵۴۵۲ واقعه و روستایی را ۵۶۷۳ واقعه اعلام کرد و افزود: تعداد ولادت ثبت شده پسران ۱۰ هزار و ۹۰۹ واقعه و ولادت ثبت شده دختران ۱۰ هزار و ۲۱۶ واقعه بوده است.

مدیرکل ثبت احوال کردستان خاطرنشان کرد: نسبت جنسی حاصل از ثبت ولادت برابر ۱۰۶.۸ بوده، یعنی در مقابل هر ۱۰۰ واقعه دختر حدود ۱۰۷ واقعه پسر به ثبت رسیده است.

جوکار با بیان اینکه بیشترین ولادت ثبت شده مربوط به مادران گروه سنی ۳۴-۳۰ سال با حدود ۱.۳۰ درصد بوده است، ادامه داد: میانگین سن مادران در ولادت‌های ثبت شده ۳۰.۹۵ سال بوده است.

ثبت ۴۰۵ مورد دوقلوزایی در کردستان

وی اضافه کرد: از مجموع ۲۱۱۲۵ واقعه ولادت ثبت شده، ۴۰۵ واقعه دوقلوزایی و ۱۱ واقعه سه‌قلوزایی بوده است.

مدیرکل ثبت احوال کردستان گفت: فراوانی پنج نام اول پسران سال گذشته در استان به ترتیب شاهان ۴۷۸ مورد، محمد ۴۴۸، آیهان ۳۷۳ مورد، میران ۲۶۹ و آراد ۲۰۲ مورد بوده است.

جوکار فراوانی پنج نام اول دختران را نیز ماهلین با ۳۷۴ مورد، دلوین ۳۶۱، آنیا ۳۳۹، نورا ۱۹۲ و نیلا ۱۳۲ مورد اعلام کرد.

افزایش ۳.۳ درصدی وفات در کردستان

وی خاطرنشان کرد: در سال گذشته ۸۱۴۱ واقعه وفات در استان به ثبت رسیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳.۳ درصد افزایش داشته است.

مدیرکل ثبت احوال کردستان تعداد وفات ثبت شده در مردان استان را ۴۶۴۸ واقعه و در زنان ۳۴۹۲ واقعه اعلام و تصریح کرد: نسبت جنسی حاصل از ثبت وفات برابر ۱۳۳.۱ بوده، یعنی در مقابل هر ۱۰۰ واقعه وفات ثبت شده در زنان، حدود ۱۳۳ واقعه وفات مردان به ثبت رسیده است.

جوکار اضافه کرد: میانگین سن مردان فوت شده ۶۴.۴۳ سال و میانگین سن زنان فوت شده را ۷۰.۶۵ سال بوده است.

کاهش ۳.۹ درصدی ازدواج در کردستان

وی گفت: سال گذشته ۱۲۶۰۱ واقعه ازدواج در استان به ثبت رسیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳.۹ درصد کاهش داشته است.

مدیرکل ثبت احوال کردستان ادامه داد: بیشترین ازدواج ثبت شده مردان مربوط به گروه سنی ۲۹-۲۵ سال به تعداد ۳۸۵۷ مورد بوده که به روایتی ۳۰.۶ درصد از کل ازدواج‌های ثبت شده مربوط به این گروه سنی بوده است.

جوکار تاکید کرد: بیشترین ازدواج ثبت شده زنان مربوط به گروه سنی ۲۴-۲۰ سال به تعداد ۳۳۴۳ مورد بوده که به روایتی ۲۶.۵ درصد از کل ازدواج‌های ثبت شده مربوط به این گروه سنی بوده است.

وی اضافه کرد: میانگین سن ازدواج بار اول مردان استان ۲۸.۲۳ سال و میانگین سن ازدواج بار اول در زنان ۲۴.۱۵ سال بوده است.

کاهش ۱.۶ درصدی طلاق در کردستان

مدیرکل ثبت احوال کردستان تصریح کرد: در سال گذشته ۵۲۲۵ واقعه طلاق در استان به ثبت رسیده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱.۶ درصد کاهش داشته است.

جوکار افزود: بیشترین طلاق ثبت شده مردان مربوط به گروه سنی ۳۴-۳۰ سال به تعداد ۱۱۵۶ مورد بوده که به روایتی ۲۲.۱ درصد از کل طلاق‌های ثبت شده مربوط به این گروه سنی بوده است.

مدیرکل ثبت احوال کردستان ادامه داد: بیشترین طلاق ثبت شده در زنان مربوط به گروه سنی ۳۴-۳۰ سال به تعداد ۹۸۹ مورد بوده و به روایتی ۱۸.۹ درصد از کل طلاق‌های ثبت شده مربوط به این گروه سنی بوده است.

جوکار اظهار کرد: میانگین سن طلاق بار اول مردان ۳۶.۹۳ سال و میانگین سن طلاق بار اول در زنان استان را ۳۲.۲۴ سال است.

کد خبر 751027