عوارض مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها
تاریخ انتشار: ۲۱ آبان ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۷۷۰۹۷۱
ایسنا نوشت: معاون غذا و داروی دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی ضمن تشریح عوارض مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها و بروز مقاومت‌های آنتی بیوتیکی، درباره چگونگی کنترل مقاومت‌های آنتی‌بیوتیکی در بیمارستان‌ها توضیح داد.
دکتر فرزاد پیرویان با اشاره به تاریخچه و قدمت کشف آنتی‌بیوتیک‌ها، گفت: اولین بار چینی‌ها حدود ۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح به شکل تجربی از برخی مواد مانند شیره‌های کپک‌زده به عنوان ضد میکروب‌ها استفاده کردند اما، حدود سال ۱۹۲۰ دانشمندی به نام فلمینگ متوجه اثر ضد میکروبی قارچ پنی‌سیلین که روی نان به شکل کپک و در سایر مکان‌های دیگر نیز وجود داشت، شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
وی با اشاره به اینکه این دارو باعث مرگ یک عامل زنده در بدن مانند باکتری‌ها می‌شود، افزود: آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان بیماری‌های باکتریایی تجویز می‌شوند. از آنجایی که باکتری‌ها دارای انواع مختلفی هستند، برای هر کدام از آنها باید نوع خاصی از آنتی‌بیوتیک را تجویز کرد. همین موضوع اهمیت تجویز آنتی‌بیوتیک توسط متخصصان را آشکار می‌کند؛ چراکه دقیقا با شناخت نوع باکتری می‌توان به مقابله با آن رفت. بیماری‌هایی مانند عفونت تنفسی باکتریایی، عفونت ادراری باکتریایی، سل و.... همگی جزئی از بیمای‌هایی است که به درمان با آنتی‌بیوتیک مناسب با خود پاسخ خواهند داد.
چه زمانی باکتری، مقاوم به درمان خوانده می‌شود؟معاون غذا و داروی دانشگاه علوم‌پزشکی شهید بهشتی درخصوص حساسیت‌های موجود در جهت مصرف دقیق آنتی‌بیوتیک‌ها، اظهار کرد: آنتی‌بیوتیک تنها زمانی به درمان پاسخ می‌دهد که با تشخیص پزشک، در یک مدت زمان و یک غلظت خاص در اختیار بیمار قرار گیرد؛ در این صورت است که می‌توان امیدوار بود میکروب از بین می‌رود و بدن قدرت دفاع از خود در برابر بیماری را دارا می‌شود. بیماری هنگامی به بدن فرد نفوذ می‌کند که سیستم ایمنی قدرت مقابله با آن را از دست داده است. در حالت عادی شاید روزانه میکروب‌های زیادی وارد بدن فرد شود، اما از آنجایی که بدن می‌تواند با آن مقابله کند بیماری هم به سراغش نمی‌آید. در صورت بروز بیماری با تجویز و مصرف آنتی‌بیوتیک به بدن کمک می‌کنیم به بیماری غلبه کند.
وی با تاکید بر اینکه انتخاب داروی مناسب در دوز و قدرت مناسب در طول مدت زمان کافی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، تصریح کرد: استفاده خودسرانه دارو بدون شناخت دقیق نوع باکتری آنهم در مدت زمان کوتاه می‌تواند باعث شود میکروب کشته نشده و یا به مرور زمان کشته شود که این موضوع به میکروب فرصت خواهد داد راه مقابله با آنتی‌بیوتیک را کشف کند؛ چراکه میکروب نیز دارای سیستم داخلی هوشمند است. ادامه دار شدن روند فوق باعث می‌شود مقاومت دائمی در مقابل دارو پیش آید؛ یعنی دیگر مانند گذشته دارو نمی‌تواند به داخل سلول میکروب نفوذ کرده و سیستم حیاتی آن را مختل کند. این جهش ژنتیکی که در میکروب به واسطه مصرف غلط دارو به وجود آمده است، به نسل‌های بعد آن نیز منتقل شده و انواع پیشرفته‌تری از میکروب پدید می‌آید. موضوعی که اکنون به طور ملموس‌تر مشاهده می‌شود، ایجاد مقاومت دارویی به میکروب‌های سرماخوردگی است چنانچه دیگر آنتی‌بیوتیک‌هایی مانند آموکسی‌سیلین مانند گذشته به درمان پاسخ نمی‌دهد.
وی با تاکید بر مدت زمان مصرف آنتی‌بیوتیک طبق تجویز پزشک، اظهار کرد: با شروع مصرف دارو ممکن است علائم بیماری در فرد کاهش یافته یا موقتا از بین برود؛ این موضوع سبب می‌شود فرد با فرض اینکه بیماری‌اش درمان شده مصرف دارویش را قطع کند. قطع مصرف ناگهانی دارو می‌تواند سبب ایجاد مقاومت در درمان شده و میکروب به طور کامل از بین نرود؛ از این رو تا پیش از اتمام داروی خود هرگز نباید مصرف آن را قطع کرد.
کنترل مقاومت دارویی در بیمارستان‌ها چگونه انجام می‌شود؟پیرویان موضوع مهم دیگر را ایجاد مقاومت میکروبی در سطح بیمارستان‌ها دانست و افزود: در بیمارستان‌ها تجمع بیماران مختلف با بیماری‌های متفاوت و میکروب‌های متفاوت، می‌تواند شرایط را به گونه‌ای فراهم کند که یک میکروب مقاوم به درمان به بیماران دیگر منتقل شده و گسترش یابد. در بیمارستان‌ها داروهای متنوع برای مقابله با میکروب‌ها تجویز می‌شود و از طرفی امکان دارد میکروبی از بدن بیماری که نوع خاصی از آنتی‌بیوتیک را مصرف می‌کند به بدن بیمار دیگری که نوع دیگری از آنتی‌بیوتیک را دریافت می‌کند، منتقل شود و از آنجایی که دارو برای این میکروب جدید تجویز نشده، احتمال دارد ایجاد مقاومت تسریع شده و باکتری‌های مقاوم به درمان شدیدتری مشاهده کنیم.
وی افزود: به همین دلیل در بیمارستان‌ها سیستمی تحت عنوان تولیت دارو درمانی با آنتی‌بیوتیک وجود دارد که تجویز آنتی‌بیوتیک در بیمارستان‌ها را مدیریت می‌کند. همچنین کمیته‌ای به نام کمیته کنترل عفونت در بیمارستان وجود دارد که کنتل میزان عفونت در بیمارستان را در دست دارند و ماهانه موارد مهم را برای مقابله و پیشگیری از مقاومت دارویی بررسی می‌کنند.
این داروساز با بیان اینکه موضوع مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک تنها متوجه کشور ما نیست و دغدغه‌ای جهانی قلمداد می‌شود، تاکید کرد: با تمام تمهیداتی که برای کنترل مقاومت میکروبی در بیمارستان‌ها اندیشیده شده اما، برای سطح جامعه نیاز به افزایش آگاهی مردم و سواد سلامت آنها داریم. شرکت‌های دارویی نیز همواره به دنبال کشف آنتی‌بیوتیک‌های جدید هستند که مقاومت دارویی در آنها به سادگی اتفاق نیفتد که اصلا کار راحتی نیست.
عوارض مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها را بهتر بشناسیدوی در خصوص سایر عوارض مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها برای بدن، گفت: دارو یک ماده شیمیایی است که برای یک مشکل و یک ارگان خاص از بدن تجویز می‌شود، اما در این میان می‌تواند در مسیر رسیدن به بافت مورد نظر بر سایر بافت‌های بدن نیز اثر گذار باشد. سالیان سال است که داروسازان در تلاش هستند تا داروی تولید شده به نوعی عمل کند که تنها بر بافت مورد نظر اثر کند؛ اکنون اسپری‌های تنفسی برای بیماری‌های ریوی یکی از نمونه‌های موفقی است که دارو مستقیما بر عضو اثر می‌گذارد.
پیرویان خاطرنشان کرد: با تلاش‌های صورت گرفته برخی داروها موفق می‌شوند تنها در بافت مورد نظر اثر کنند در آن صورت شاهد اثرات مطلوب خواهیم بود در غیر اینصورت و اثرگذاری دارو بر سایر بافت‌ها شاهد عوارض دارو هستیم. این عوارض در مورد آنتی‌بیوتیک‌ها بسته به نوع آن متفاوت است. مشکلات گوارشی یکی از عوارضی است که می‌تواند متوجه آنتی‌بیوتیک‌ها باشد به همین علت توصیه می‌شود آنتی‌بیوتیک‌ها با آب فراوان مصرف شوند و تا 30 دقیقه پس از مصرف آن فرد دراز نکشد. عارضه دیگر ایجاد تداخل دارویی است؛ به عنوان مثال داروی «تتراسایکیلین» را نمی‌توان با شیر مصرف کرد؛ چراکه کلسیم موجود در شیر این دارو را به خود جذب می‌کند و اثر دارو از بین می‌رود. حساسیت به نور، حساسیت پوستی، تغییر رنگ عرق و... می‌تواند سایر عوارض آنتی‌بیوتیک‌ها باشد که با قطع مصرف از بین می‌رود.
برچسب ها: آنتیبیوتیکمنبع: خرداد
کلیدواژه: آنتی بیوتیک
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khordad.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خرداد» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۷۷۰۹۷۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
با عوارض ناشی از گازگرفتگی حیوانات چه باید کرد؟
به گزارش تابناک، بعضی از گازگرفتگی‌ها، خصوصاً از سوی گربه‌ها، می‌توانند به‌واسطه باکتری‌های دهان حیوان منجر به عفونت شوند. بیماری خراش گربه یا چنگ گربه یک عفونت باکتریایی است که ناشی از خراشیدگی توسط گربه می‌باشد، حتی اگر ناحیه خراشیده شده عفونی به نظر نرسد.
بعضی از حیوانات مثل خفاش، راکون و روباه می‌توانند هاری را انتقال دهند.
افرادی که واکسن کزازشان به‌روز نشده نیاز به پروفیلاکسی کزاز بعد از گازگرفتگی دارند تا از عفونت کزاز یا تتانوس پیشگیری شود.
اگر پزشک مشکوک شود حیوانی که گاز گرفته ممکن است هاری را منتشر کند، نیاز به یک سری کامل واکسیناسیون هاری و آنتی‌بیوتیک وجود دارد.
عوارض ناشی از گازگرفتگی حیوانات
. آسیب بافت
. پریشانی روانی
. عفونت
تحقیقات نشان می‌دهند تقریباً یک‌دوم افراد بعد از گاز گرفته‌شدن توسط سگ به‌خاطر ترس جان خود را از دست می‌دهند.
علت عفونت بعد از گاز گرفته‌شدن چیست؟
عفونت ناشی از گازگرفتگی حیوان ناشی از باکتری‌هاست. این باکتری‌ها در دهان یا بزاق حیوان وجود دارند و بعد از اینکه روی پوست قرار می‌گیرند وارد زخم می‌شوند. این باکتری‌ها در محیط هم می‌توانند وجود داشته باشند.
گازگرفتگی حیوان اغلب چند میکروبی است، یعنی انواع متعددی از باکتری‌ها در عفونت دخیل‌اند.
کزاز یک بیماری باکتریایی است که بر سیستم عصبی اثر می‌گذارد و یک عارضه خطرناک است. زخم‌های سوراخ‌دار در اثر گازگرفتگی بیشترین احتمال کزاز را دارند.
کزاز
کزاز یک عفونت جدی است که در اثر زخم‌های عمیقی که باکتری کزاز را وارد بدن می‌کنند به وجود می‌آید. این بیماری بر سیستم عصبی اثر می‌گذارد و موارد شدید آن منجر به فلجی و مرگ می‌شوند.
علائم بیماری عفونی کزاز:
. مشکل در بلع
. سفت‌شدن عضلات فک
. سفت‌شدن عضلات گردن
. سفت‌شدن عضلات شکم
. اسپاسم‌های دردناک بدنی
واکسیناسیون کزاز باعث شده که عفونت کزاز در خیلی از کشورها شایع نباشد. کودکان باید تا رسیدن به ۶ سالگی هر سال واکسن کزاز بگیرند. نوجوانان و بزرگسالان نیز باید هر ۱۰ سال در برابر کزاز واکسینه شوند. برای عفونت کزاز هیچ درمانی وجود ندارد.
افرادی که توسط سگ مبتلا به هاری گاز گرفته یا خراشیده می‌شوند ممکن است از طریق بزاق حیوان به این بیماری نورولوژیکی دچار شوند. چیزی که هاری را خطرناک می‌کند این است که باعث التهاب پیش‌رونده مغز شده و در صورت عدم درمان فوری کُشنده خواهد بود.
علائم هاری می‌توانند چند روز یا حتی چند ماه بعد از گازگرفتگی ظاهر شوند. اما وقتی ظاهر شوند معمولاً دیگر برای درمان دیر است. علائم هاری می‌توانند با سردرد، تب و ضعف شروع شده و تدریجاً شدت گرفته و منجر به بی‌خوابی تشنج، تهوع، فلج نسبی و توهم شوند.
وقتی علائم هاری ظاهر می‌شوند این بیماری می‌تواند باعث مرگ شود. به همین دلیل پزشکان می‌گویند اگر توسط یک حیوان واکسینه نشده گاز گرفته شدید (وحشی یا خانگی) هرچند این حیوان هیچ علامتی از بیماری ندارد، باید درمان هاری را شروع کنید. اگر حیوان خانگی شما را گاز بگیرد، پزشک باید ابتدا پرونده واکسیناسیون حیوان را بررسی کند و شاید لازم باشد این حیوان برای مدتی تحت‌نظر گرفته شود.
پاستورلا
به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) این نوع باکتری در دهان بیش از نیمی از سگ‌ها وجود دارد. وقتی پاستورلا به بدن فرد قربانی وارد می‌شود می‌توانند عفونت خطرناکی به نام سلولیت (عفونت عمیق باکتریایی پوستی) ایجاد کند. سلولیت می‌تواند موجب تورم غدد و مفاصل شده و حرکت را برای فرد سخت کند.
علائم پاستورلا معمولاً ۲۴ ساعت بعد از گازگرفتگی ظاهر می‌شود. این علائم شامل تورم، قرمزی و ترشح از زخم می‌شوند. سلولیت به‌سرعت منتشر می‌شود و در صورت عدم درمان فوری علائم بدتر شده و فرد به‌سرعت دچار عفونت خون، پنومونی، مننژیت و دیگر عوارض جدی خواهد شد.
عفونت‌های استاف و استرپتوکوک
عفونت‌های استاف مانند MRSA در افرادی که دچار گازگرفتگی سگ می‌شوند شایع است. وقتی یک عفونت باکتریایی وارد خون و ریه‌ها می‌شود، بسیار خطرناک است. عفونت‌های استاف و استرپتوکوک نسبت به انواعی از آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم‌اند.
علائم عفونت استاف و استرپتوکوک طیف گسترده‌ای دارند و بسته به محل گاز گرفته شده می‌توانند شامل تب، سلولیت و جوش‌های بزرگ شوند. این عفونت‌ها می‌توانند کشنده باشند.
کاپنوسیتوفاژ
گازگرفتگی سگ می‌تواند باعث عفونت کاپنوسیتوفاژ شود که باکتری‌های آن از طریق دهان سگ به قربانی منتقل می‌شوند. هر چند این عفونت نادر است اما می‌تواند به‌سرعت منتشر شده و منجر به آسیب ارگان‌ها و مننژیت شود. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند معمولاً در معرض خطر این عفونت هستند. اگر خون فرد دچار عفونت شود بسیار خطرناک و کشنده است. عفونت شدید حتی می‌تواند باعث شود چاره‌ای جز قطع عضو وجود نداشته باشد.
علائم عفونت کاپنوسیتوفاژ شامل تب، تاول در اطراف زخم، قرمزی، درد مفصل، تورم، سردرد و استفراغ و علائمی مشابه علائم آنفلوانزا می‌شود.
درمان گازگرفتگی توسط سگ و پیشگیری از عفونت
به گزارش وب گاه تبیان، اگر دچار گازگرفتگی توسط حیوان شدید باید هر چه سریعتر زخم را تمیز کنید. اگر زخم گزیدگی یا خراش خونریزی دارد، با یک باند یا حوله تمیز به آن ناحیه فشار وارد کنید تا خونریزی متوقف شود. در صورت وجود، از دستکش‌های لاتکس یا لاستیکی تمیز برای محافظت از خود و جلوگیری از عفونی شدن زخم استفاده کنید. اگر زخم به شدت خونریزی نمی‌کند، آن را با آب و صابون به‌خوبی بشویید و چند دقیقه زیر آب جاری نگه دارید، سپس زخم را خشک کنید، پماد آنتی‌بیوتیک بزنید و روی آن را با گاز استریل یا پارچه تمیز بپوشانید و حواستان به علائم عفونت مثل قرمزی، تورم، بدتر شدن درد، چرک و ترشح از زخم یا ازدست‌دادن حس در ناحیه آسیب باشد.
با عوارض ناشی از گازگرفتگی حیوانات چه باید کرد؟
هر چه سریعتر به مرکز درمانی مراجعه کنید تا درمان مناسب فوراً شروع شود. حتی یک گازگرفتگی ظاهراً جزئی هم باید جدی گرفته شود چون می‌تواند منجر به عوارض جدی شود. گاهی علائم عفونت فوراً ظاهر نمی‌شوند؛ اما بعداً خود را نشان می‌دهند.
پزشک ممکن است آنتی‌بیوتیک تجویز کند یا دستور واکسیناسیون به‌منظور درمان یک سری از عفونت‌ها را بدهد. مثلاً کسی که توسط سگ گاز گرفته شده و وضعیت واکسیناسیونش به‌روز نیست احتمالاً به واکسن نیاز دارد تا ریسک بیماری کمتر شود.
در نهایت این که به فرزندانتان بیاموزید که از حیوانات وحشی دوری کنند و هیچ حیوانی، حتی حیوانات خانگی خانوادگی را مورد آزار و اذیت قرار ندهند و تحریک نکنند. حیوانات هنگام غذا خوردن یا خواب اصلا قابل پیش‌بینی نیستند و ممکن است بسیار خطرناک باشند.
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است