به نقل از «پارسینه»

از ناتوانی اروپا تا دو راهی فعال کردن مکانیسم حل اختلاف برجام

تاریخ انتشار: ۲۵ آبان ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۸۰۶۸۸۹

بعد از صدور گزارش روز دوشنبه آژانس بین المللی انرژی اتمی که اقدام ایران در خصوص ازسرگیری فرآیند غنی‌سازی اورانیوم در تاسیسات فردو را تائید کرد، کشورهای اروپایی درباره نحوه واکنش تروئپکای اروپا مشورت‌هایی را انجام داده‌اند. دفتر سخنگوی کمیسیون اروپا در پاسخ خبرنگار ایرنا پیرامون مواضع اتحادیه اروپایی، متن بیانیه مشترک روز دوشنبه وزرای امور خارجه انگلیس، فرانسه و آلمان به همراه مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا را مورد استناد قرار داد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در این بیانیه طرف‌های اروپایی مدعی شدند که به طور کامل به تعهدات خود از جمله برداشتن تحریم‌ها، متعهد بوده و از ایران خواستند از انجام اقداماتی که با برجام ناسازگار است دوری کند.

آنها همچنین اعلام کردند: ما آمادگی خود را برای در نظر گرفتن همه مکانیسم های موجود در برجام،‌ از جمله مکانیسم حل اختلاف، برای برطرف ساختن مسائل مربوط به اجرای تعهدات برجامی توسط ایران اعلام می داریم.

ایران که همواره بر حفظ برجام و غیرقابل مذاکره بودن آن تأکید کرده است؛ یک‌سال پس از خروج آمریکا از این توافق، پایبندی کامل خود به آن را حفظ کرد اما پس از مشاهده بدعهدی اروپایی‌ها در اجرای تعهداتِ برجامی آنها بویژه بهره‌مندی‌ ایران از منافع اقتصادی این توافق، از اردیبهشت‌ماه امسال گام‌هایی را در جهت کاهش تعهدات خود، آن هم طبق برجام آغاز کرد.

آژانس بین المللی انرژی اتمی دوشنبه گذشته با انتشار گزارش اعلام کرد که ایران غنی سازی یو اف ۶ را در فردو آغاز کرده و سطح غنی سازی ایران نیز به ۴.۵ درصد رسیده است. میزان ذخایر اورانیوم غنی شده ایران نیز تا تاریخ ۳ نوامبر، ۳۷۲.۳ کیلوگرم اعلام شده است.

این گزارش اذعان کرد که آژانس به اماکن مورد نیاز دسترسی دارد، ایران به اجرای داوطلبانه و موقت پروتکل الحاقی ادامه می دهد، و راستی آزمایی عدم انحراف مواد و فعالیت های اظهارشده در ایران، ادامه دارد. با این حال اروپا اقدام اخیر ایران را در تناقض صریح برجام خوانده که «تبعات بالقوه ی زیادی در زمینه ی اشاعه دارد.»

در بیانیه روز دوشنبه اتحادیه اروپا آمده است: ما بر اهمیت اجرای کامل و موثر برجام توسط تمامی اعضا و نیز بر اراده خود بر ادامه تمامی تلاشها برای حفظ قرارداد هسته ای که منافع همگان را تامین می کند تاکید می کنیم. ایران باید بلافاصله به اجرای کامل تعهدات بر جامی اش بازگردد.

حمید بعیدی نژاد سفیر ایران در انگلیس هفته گذشته در نشستی با نمایندگان روزنامه‌ها و رسانه‌های انگلیسی گام چهارم ایران برای کاهش تعهدات در چارچوب برجام را به‌مثابه اقدام «بیدار باش» ایران برای نجات این توافق توصیف و تصریح کرد که طرف‌های ‌اروپایی‌ عضو برجام باید برای حفظ این توافق هزینه کنند.

وی با یادآوری اینکه تلاش‌های ایران و برخی طرف‌های برجام تا کنون نتوانسته این توافق را به مسیر عادی اجرایی شدن بازگرداند، افزود: ایران سیاستی به عنوان سیاست «بیدار باش» اتخاذ  کرده است به این منظور که طرف ها را وادار به یافتن راه حلی برای خروج از وضعیت بد فعلی کند.

سفیر کشور مان در لندن گفت که  اکنون مدت زیادی از اجرای تعهد یک جانبه ایران به برجام می گذرد و آژانس بین المللی انرژی اتمی تا کنون ۱۴ بار تعهد ایران را تایید کرد اما طرف‌های دیگر هنوز به تعهدات خود عمل نکرده اند.

وی تصریح کرد که کاهش تعهدات ایران آن طور که در بالاترین سطوح در کشور تصویب شده، فعلا هر دو ماه یک بار تا حصول نتیجه مطلوب ادامه خواهد داشت اما این فرصت نامحدود نخواهد بود.

یک منبع دیپلماتیک وزارت امور خارجه انگلیس که خواست نامش ذکر نشود گفت طرف‌های اروپایی مایل به حفظ برجام و روابط حسنه با ایران هستند اما با توجه به تحولات اخیر، احتمال فعال شدن مکانیسم حل اختلاف با خطر «واقعی» روبه روست. او مدعی شد ایران گام‌هایی را برداشته که طرف‌های اروپایی ناچار به پاسخ عملی هستند.

در واقع اروپا پس از خروج آمریکا از برجام امیدوار بود بتواند گام ملموسی را برای متقاعد کردن ایران به منظور پایبندی به تعهداتش در برجام بردارد؛ اما تعلل در اجرای تعهدات برجامی دو طرف را وارد تصمیم‌گیری‌های دشواری کرده است.

حسن قشقاوی سفیر ایران در اسپانیا نیز به ایرنا گفت:‌ ممکن است دوستان ما در اتحادیه اروپا بگویند نتوانستیم [تحریم‌های آمریکا را جبران کنیم] اما این سووال مطرح است که باید میزان توانایی‌شان را در روزهای اول مذاکره به طرف ایرانی اعلام می‌کردند. الان نوزده ماه از مذاکرات راجع به اینستکس گذشته و این شایسته رابطه خوب دو جانبه ایران و اتحادیه اروپا نیست که ده‌ها گفتگوی فنی و سیاسی با طرف ایرانی برگزار کنند و هیچ کدام موجب اقدامی در عمل نشود.

وی تصریح کرد: چه بگوییم طرف اروپایی میخواست و نشد و چه بگوییم چون امیدوار بود نوزده ماه با ما مذاکره کرد، هیچ کدام نمی تواند قصور طرف اروپایی را جبران کند.

به طور مرتب با شرکت‌های تجاری و وزارت تجارت بین‌الملل گفت‌وگو می کنیم تا آنها را برای توسعه مناسبات تجاری با ایران متقاعد کنیم

«پیت نیولند» رئیس بخش تجارت میز ایران در وزارت امور خارجه انگلیس به ایرنا گفت: ما به دنبال توسعه روابط تجاری با ایران هستیم اما روابط در حدی که می‌خواهیم نیست. وی افزود: تجارت موجب افزایش تعامل مردم دو کشور می شود و این یک نکته مثبت است.

این دیپلمات انگلیسی افزود؛ ما به طور مرتب با شرکت‌های تجاری و وزارت تجارت بین‌الملل گفت‌وگو می کنیم تا آنها را برای توسعه مناسبات تجاری با ایران متقاعد کنیم. در واقع کار ما متقاعد کردن است. البته تصمیمات  تجاری به خود آنها مربوط است ولی ما برای همکاری آنها با ایران، حمایت و اطلاعات مورد نیاز را در اختیارشان قرار می دهیم.

نیولند درباره گام‌های ایران برای کاهش تعهداتش در برجام هم عنوان کرد: ما به برجام متعهد هستیم. تصمیم ایران به خود این کشور بر می گردد. ما با آنها صحبت و اصرار کردیم که درباره اقدامات خود تجدید نظر کنند

وی تصریح کرد: ما خواهان اجرای کامل برجام به عنوان زمینه‌ای برای ادامه تلاش های خود در حوزه تجاری هستیم.

اینک باید منتظر ماند و دید اروپا در واکنش به گام چهارم ایران چه اقدام عملی را در پیش خواهد گرفت. اروپایی ها یا باید راه حلی را برای متقاعد کردن ایران به بازگشت از گام‌های چهارگانه پیدا یا مکانیسم حل اختلاف را مطابق با بند ۳۶ برجام فعال کنند.    

طبق این بند چنانچه هر یک از طرف‌های برجام معتقد باشد که طرف مقابل تعهدات خود را رعایت نکرده‌، می‌تواند موضوع را به منظور حل و فصل به کمیسیون مشترک ارجاع نماید؛ پس از آن، موضوع در سطح وزیران و سپس در سطح یک هیئت مشورتی با ترتیبات مشخصی مطرح می‌شود.

در آخر چنانچه طرف شاکی به این نتیجه برسد که عدم رعایت تعهدات از سوی یکی از اعضای برجام، مصداق «عدم پایبندی اساسی»است ، آنگاه می‌تواند این موضوع را ضمن ابلاغ به شورای امنیت سازمان ملل، مبنای توقف کلی یا جزئی اجرای تعهدات‌اش طبق برجام قرار دهد. بنابراین باید در نظر داشت که فعال شدن این مکانیسم به معنای پایان برجام و بازگشت فوری تحریم‌های اروپا و سازمان ملل متحد که طبق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت برداشته شد، نخواهد بود.

منبع: پارسینه

کلیدواژه: برجام انگلستان ایران سازمان ملل متحد شورای امنیت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.parsine.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «پارسینه» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۸۰۶۸۸۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

واکنش رسمی آمریکا در خصوص مذکرات احیای برجام | مذاکره مستقیم در حال انجام است؟

به گزارش همشهری آنلاین از نیویورک، «ودانت پاتل» معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز سه شنبه به وقت محلی در نشستی خبری در پاسخ به پرسشی درباره برخی گزارش ها درباره احیای مذاکرات رفع تحریم ها و مذاکرات مستقیم میان تهران – واشنگتن گفت: « من در مورد راه‌های ارتباط خود با ایران اظهار نظر نمی‌کنم اما باید بگویم ما در حال مذاکره مستقیم با ایران در نیویورک یا هر جای دیگری در مورد برجام نیستیم.»

پیش از این، یک منبع آگاه در گفت‌وگو با ایرنا درباره برخی ادعاها درخصوص مذاکرات مستقیم نمایندگان ایران و آمریکا گفت: هیچ مذاکره مستقیمی بین ایران و آمریکا برقرار نیست و تبادل پیام‌ها صرفا در چهارچوب تعریف شده در جریان می‌باشد.

وی تاکید کرد: مذاکرات رفع تحریم با کشورهای عضو برجام توسط علی باقری کنی به عنوان مذاکره کننده ارشد هسته ای جمهوری اسلامی ایران دنبال می‌شود.

«ناصر کنعانی» سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز سوم اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ درخصوص وضعیت مذاکرات رفع تحریمها گفت: جمهوری اسلامی ایران برای تأمین حقوق ملت، به ویژه در موضوع رفع تحریم های ظالمانه آمریکا علیه ملت ایران همواره از همه ظرفیت های دیپلماتیک خود استفاده کرده است.

او تصریح کرد: کسی که زیر میز دیپلماسی زد، نه جمهوری اسلامی ایران، بلکه آمریکا بود. شرکای آمریکا در توافق برجام هم نتوانستند به تعهدات خود عمل کنند و خلاء خروج غیر قانونی آمریکا از توافق برجام را جبران کنند.

سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت: لذا جمهوری اسلامی ایران مطابق خط مشی حکیمانه ای که مقام معظم رهبری تبیین و امر فرمودند، در مسیر بی اثر سازی تحریم ها حرکت کرده و در این مسیر توفیق های زیادی به دست آورده است.

کنعانی ادامه داد: موضوع رفع تحریم‌های ظالمانه در حاشیه نشست‌های بین‌المللی و در دیدار با طرفهایی که در موضوع برجام و مذاکرات رفع تحریم های ظالمانه می‌توانند ایفای نقش کنند یا نقش تعریف شده و سازمانی دارند مطرح می شود، دیدگاه ها شنیده می شود و دیدگاههای جمهوری اسلامی ایران ارائه می گردد.

تارنمای محافظه کار واشنگتن فری بیکن فروردین ماه امسال اعلام کرد: دولت جو بایدن معافیت‌های تحریمی را که به ایران اجازه می‌دهد در چارچوب برجام وارد همکاری‌های هسته‌ای با طرف‌های بین‌المللی شود، تمدید نکرده است.

دولت بایدن اجازه داده است که مجموعه ای از معافیت های تحریمی که به ایران و روسیه اجازه می دهد،همکاری مشترک داشته باشند، منقضی شود اما به اجرای آن تحریم ها متعهد نمی شود.

واشنگتن آخرین بار آگوست ۲۰۲۳ این معافیت‌ها را تا ابتدای سال ۲۰۲۴ تمدید کرده بود و این معافیت‌ها اکنون منقضی شده‌اند.

«متیو میلر» سخنگوی وزارت امور خارجه درباره علت منقصی شدن این معافیت های تحریمی حرفی نزد اما به واشنگتن فری بیکن گفت که مقامات همچنان «در حال بررسی معافیت‌ها به عنوان بخشی از روند بررسی منظم هستند» و اظهارنظر عمومی پس از تصمیم‌گیری بعنوان بخشی از آن بررسی ارائه خواهد شد.

معافیت‌های تحریمی ایران در چارچوب برجام صادر می‌شود و دولت‌های آمریکا هر ۶ ماه موظف به تمدید آن بوده‌اند.

بر اساس متن برجام، کشورهای امضا کننده آن متعهد شده بودند که با ایران در حوزه‌ همکاری هسته‌ای صلح‌آمیز از جمله در پروژه‌های رآکتور تحقیقاتی اراک و تاسیسات فردو همکاری کنند.

در دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ این معافیت‌ها به دلیل خروج آمریکا از برجام لغو شد اما جو بایدن پس از ورود به کاخ سفید اعلام کرد که این معافیت‌ها را صادر خواهد کرد.

به گزارش ایرنا، ایران پس از امضای برجام در سال ۱۳۹۴ با هدف لغو تحریم های ظالمانه، به عنوان کشوری مسئولیت پذیر، تعهدات خود را بدون عیب و نقص اجرا کرد و این مساله در ۱۶ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی مورد تائید قرار گرفت. اما پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید در ژانویه ۲۰۱۷ (دی ماه ۱۳۹۵) و پس از چند اقدام مقدماتی، نهایتاً با اتخاذ مواضع مغایر با مفاد برجام، با خروج یکجانبه و غیرقانونی آمریکا از آن در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ (۸ می ۲۰۱۸)، در دو مرحله تحریم‌های ثانویه آن علیه ایران بازگردانده شد.

اجرای نامتوازنِ این توافق از یک طرف و فشارهای ناشی از اعمال و تشدید تحریم‌های یکجانبه آمریکا از طرف دیگر، باعث شد تا یکسال پس از خروج آمریکا از برجام، نهایتاً در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ (۸ می ۲۰۱۹) شورای‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تصمیماتی در راستای متوقف کردن گام به گام اجرای اقدامات داوطلبانه تعهدات هسته‌ای با اعطای فرصت‌های ۶۰ روزه به دیپلماسی، اتخاذ کند.

ایران تا یک سال پس از خروج آمریکا از برجام به تمامی تعهداتش ذیل این توافق عمل کرد تا به کشورهای اروپایی که وعده می‌دادند آثار خروج واشنگتن از توافق را جبران می‌کنند، فرصت دهد تا برای تحقق این وعده تلاش کنند. اما با توجه به اینکه کشورهای اروپایی به وعده‌هایشان عمل نکرده‌اند، در چند گام تعهداتش ذیل برجام را کاهش داد. کاهش تعهدات ایران بر اساس مفاد توافق هسته‌ای برجام صورت گرفت.

دولت دموکرات جو بایدن پس از روی کار آمدن در ژانویه ۲۰۲۱، اقدام یکجانبه دولت سابق این کشور را برای خروج از توافق ایران و گروه ۱+۵ محکوم کرد اما تاکنون دربرابر هرگونه اقدام معتبر برای جبران رفتار نادرست گذشته کوتاهی کرده و سیاست های فشار حداکثری دولت دونالد ترامپ را در پیش گرفته است.

دولت بایدن که مدعی رویکرد دیپلماسی در قبال ایران و تلاش برای بازگشت به برجام بوده، تاکنون نه تنها موفق به بازگشت به برجام نشده است بلکه پی در پی به بهانه های برنامه دفاعی بازدارندگی جمهوری اسلامی ایران از جمله موشکی بالستیک، پهپادی، هسته ای و حقوق بشر تحریم هایی را علیه ایران وضع کرده است.

کد خبر 846806 برچسب‌ها توافق هسته‌ای ایران خبر ویژه ایران و آمریکا