به نقل از «ایسنا»

نگاهی به فضای جدید رسانه‌ای پس از قطع اینترنت

تاریخ انتشار: ۲۹ آبان ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۸۴۶۳۴۵

«اینترنت قطع شد»؛ وضعیتی که در ساعات نخست خود بسیاری را در حوزه‌ی خبر و روابط عمومی نگران و شوکه کرد و در ادامه به فکر راه چاره انداخت. اما چاره چیست؟؛ تنها راه چاره، رجعت به وضعیتی است که کمتر از دو دهه قبل در رسانه‌های کشور حاکم بود.

از روزی که دسترسی به اینترنت محدود و شاید بتوان گفت کلا مسدود شد، دنیای رسانه و خبر فضای متفاوتی را تجربه می‌کند؛ فضایی که برای خبرنگاران و روزنامه‌نگاران باسابقه‌تر یادآور یکی ـ دو دهه قبل است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

روزگاری که تنها وسیله ارتباطی فکس و تلفن بود و تنها مرجع خبری، خبرگزاری و روزنامه.

روزگاری که شبکه‌های اجتماعی و کاربرانشان عرصه‌ای برای عرض اندام نداشتند و البته زمینه گسترش فیک‌نیوز یا همان اخبار جعلی هم به حداقل می‌رسید.

در فضای رسانه‌ای آن روزها که این روزها دوباره تکرار می‌شوند، هر خبر، ارزش کامل یک خبر را داشت. خبرنگاران با حوزه‌های خبری خود تعامل بیشتری داشتند و اخبار دریافتی رسانه‌ها به حداقل می‌رسید. هر رسانه‌ بر اساس رویکرد و تعریفی که از پیش مشخص بود، رنگ و بوی خود را می‌گرفت و طبیعتا مخاطب خود را هم جذب می‌کرد.

می‌گویند محدودیت خلاقیت می‌آورد اما شاید بهتر است بگوییم در وضعیت جدید پیش‌آمده که یادآور فضای رسانه‌ای چندان دوری هم نیست، رسانه و مخاطب بار دیگر نفس کشید؛ نفس کشید از اخبار جعلی و فشار شبکه‌های اجتماعی، نفس کشید از خبرهایی که هر روز سازمان‌ها و نهادها بر اساس مصالحشان به رسانه‌ها قالب می‌کنند و در مجموع نفس کشید از انبوه خبرهای پراکنده‌ای که از هر طرف به سمتش هجوم می‌آورد.

این روزها و در این فضای آرام و شسته رفته رسانه‌ای، پیش از همه یک پرسش به ذهن اهالی رسانه متبادر می‌شود، در کمتر از دو دهه و به واسطه گسترش تکنولوژی چه چیزهایی را از دست دادیم و آن وقت است که شاید دوست داشته باشیم یک لحظه چشم‌هایمان را ببندیم و دکمه خاموشی اینترنت را برای همیشه فشار بدهیم.    

ایسنا در گفت‌وگو با علی اکبر قاضی‌زاده ـ استاد روزنامه‌نگاری ـ درباره‌ی موضوع «قطع اینترنت» و پیامدهای مفی و در عین حال مثبت آن گفت‌وگو کرده است و او نظر دیگری دارد.

این روزنامه‌نگار باسابقه می‌گوید: با فناوری نمی‌شود جنگید و آن را حذف کرد. موقت می‌شود تعلیق کرد اما اصلا به صلاح جامعه نیست. نیاز مردم به آگاهی داشتن است؛ البته آن بخشی که جلوی شلخته کاری‌ها را می‌گیرد، جای خوشحالی است ولی واقعیت این است که وقتی ما با تکنولوژی خو می‌گیریم، دیگر نمی‌توانیم به دوران صد سال پیش برگردیم.

او درباره‌ی کاهش اخبار جعلی در رسانه‌ها و همچنین درباره‌ی اینکه با قطع اینترنت هر رسانه‌ای رنگ و بوی خاص خود را پیدا کرده است هم چنین اظهار می‌کند: همه‌ی هم‌نسل‌های من لابد از این خبر خیلی خوشحالند و جشن می‌گیرند، ولی نمی‌دانم، یک نکته من را متاسف می‌کند و آن اینکه ما نمی‌توانیم به جنگ فناوری برویم؛ نه اینکه نتوانیم، می‌توانیم برویم، منتهی خیلی ضررها را هم باید تحمل کنیم. درست است این فضا کار را برای فضای حرفه‌ای رسانه‌ها ممکن‌تر کرده است، اما به شرط اینکه خبرنگاران بدن مبارکشان را از صندلی‌ها تکان بدهند و واقعا دنبال اطلاع‌رسانی باشند.

وی در ادامه با این توضیح این مساله‌ که «قطعی اینترنت» را باید کمی کلی‌تر دید، می‌گوید: من در این چندروزه می‌بینم که واقعا دست و بالمان بسته است. زمانی همه‌ی اتکای ما به آرشیو روزنامه بود. در روزنامه‌ کیهان آن روزگار، خانومی به نام آوانسیان آشیودار ما بودند و ما ناچار هر چه که می‌خواستیم باید به آرشیو مراجعه می‌کردیم و از داخل پوشه‌ها درمی‌آوردیم. چیزی که هم وقت‌گیر بود، گاهی دقیق و کامل نبود و خیلی اوقات اشتباه پیش می‌آمد. خب حاصل آن، آن نوع روزنامه‌نگاری شد. اما حالا شما با یک دکمه می‌توانید کتابخانه یک دانشگاه بزرگ را روی صفحه‌ی مانیتورتان بیاورید. من فکر می‌کنم قطع شدن اینترنت خیلی برای مردم حیف است؛ به ویژه برای جوان‌ترها که با کامپیوتر زندگی و در فضای مجازی زندگی می‌کنند؛ البته آن بخشی که جلوی شلخته کاری‌ها را می‌گیرد، جای خوشحالی است ولی واقعیت این است که وقتی ما با تکنولوژی خو می‌گیریم، دیگر نمی‌توانیم به دورانی برگردیم که تلویزیون نیست. دیگر سخت است برگردید به دورانی که از رادیو نمی‌شود خبر گرفت.

قاضی‌زاده می‌گوید: فکر نمی‌کنم این مبازره چندان انتهای خوبی داشته باشد. اما کمی از این شلخته کاری‌ها جلوگیری کرده است. خود من هر چند روز یک بار تلفنم را دستم می‌گیرم و بی‌اغراق به مدت نیم ساعت شروع به پاک کردن فیلم‌هایی که برایم ارسال می‌شود می‌کنم تا فضای گوشی‌ام باز شود. شاید این موارد کم شود. 

قاضی‌زاده سپس با اشاره به تصاویری که توسط افراد در شلوغی های گرانی بنزین گرفته شده بود، با ابراز تاسف می‌گوید: تقریبا دو سوم آدم‌های حاضر در این قضایا دوربین دستشان بود، نمی‌دانم این کار چه افتخاری دارد. شما اگر کشورت را ناامن نشان دهی، فقیر، بی مبالات و بی تمدن نشان بدهی اسباب افتخار من ایرانی و تو ایرانی است؟ دعا می‌کنم این تعلیق یک تلنگری باشد که به این نوع کارهایمان فکر کنیم که بعید می‌دانم.

این استاد روزنامه‌نگاری در پایان گفت: با فناوری نمی‌شود جنگید و آن را حذف کرد. موقت می‌شود تعلیق کرد اما اصلا به صلاح جامعه نیست. نیاز مردم به آگاهی داشتن است. فرصت خوبی است که رسانه‌ها به دنبال خبر باشند. آن‌طور که دنیا دنبال آگاهی است.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: علی اکبر قاضی زاده

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۸۴۶۳۴۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دوره توانمندسازی کنشگران فضای مجازی در قزوین برگزار شد 

ایسنا/قزوین دوره ضمن خدمت طرح «شهیده طاهره هاشمی»، توانمندسازی کنشگران در سواد رسانه و فضای مجازی با هدف توانمندسازی کنشگران سواد رسانه و فضای مجازی در قزوین برگزار شد.

روزانه مطالب بسیار زیادی انتشار می‌یابد که برخی از آن‌ها شایعات هستند و واقعیت ندارند و در سال‌های اخیر به وفور شاهد این موضوع بوده‌ایم که بسیاری از صحبت‌های افراد در شبکه‌های رسانه‌ای دچار تحریف می‌شوند و با کم و زیاد کردن و منقطع کردن این سخنان مفهوم کلی مطلب و خبر عوض می‌شود و مخاطب باید آنقدر توانمند باشد که بتواند واقعیت را از شایعه تشخیص دهد.

سواد رسانه نوعی تکنیک عملی و مهارت ویژه است که در عصر حاضر یکی از مهمترین آموزش‌ها در جهان تلقی می‌شود. سواد رسانه‌ای به فرد این توانایی را می‌دهد که تحلیل مناسبی از مطالب منتشر شده در انواع شبکه‌های رسانه‌ای را داشته باشد.

دوره ضمن خدمت طرح «شهیده طاهره هاشمی»، توانمندسازی کنشگران در سواد رسانه و فضای مجازی با هدف توانمندسازی کنشگران سواد رسانه و فضای مجازی در قزوین برگزار شد.

حامد کبودوند، مسئول سازمان فضای مجازی سراج مرکز قزوین، در گفت‌وگو با ایسنا درخصوص برگزاری دوره ضمن خدمت طرح «شهیده طاهره هاشمی»، توانمندسازی کنشگران در سواد رسانه و فضای مجازی، اظهار کرد: دوره یک روزه ضمن خدمت طرح «شهیده طاهره هاشمی»، با هدف توانمندسازی کنشگران سواد رسانه و فضای مجازی روز گذشته پنجم اردیبهشت ماه با همکاری سازمان فضای مجازی سراج مرکز قزوین و مرکز امور بانوان اداره آموزش و پرورش استان قزوین برگزار شد. 

وی بیان کرد: عناوین مختلفی مانند اخبار جعلی در عصر پساحقیقت، مدیریت رسانه در خانواده، نوجوان دیجیتال، سواد روایت و تربیت در عصر پساحقیقت در این دوره تدریس شد. 

مسئول سازمان فضای مجازی سراج مرکز قزوین خاطرنشان کرد: این رویداد مختص مربیان آموزش خانواده و معلمان سواد رسانه است و با توجه به میزان اهمیت موضوع این دوره، در نظر داریم تا توجه خود را در استمرار برگزاری این دوره‌ها به کار گرفته و در تلاشیم تا طرح امتداد این رویداد را به صورت غیرحضوری در شبکه‌های مجازی ادامه دهیم تا محتوای آموزشی به‌روز در اختیار مخاطبین دوره قرار بگیرد. 

تلاش برای اجرای پویش مواجهه با خبر جعلی

در ادامه صالح اصغری، رئیس مرکز سواد سازمان فضای مجازی سراج در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: این دوره یک روزه برای معلمین کتاب تفکر و سواد رسانه‌ای و از طرفی دیگر برای افرادی که دغدغه مسئله فرهنگی و تربیتی دارند برگزار شد تا آموزش و آگاهی رقم بخورد. 

وی افزود: سرفصل‌های این دوره شامل موضوعاتی چون خبر جعلی است زیرا شرایط کشور به گونه‌ای است که از منظر میزان کاربر شبکه‌های اجتماعی و میزان آزادی عملی که در این شبکه‌ها وجود دارد اطلاعات موجود در این بسترها اطلاعات معتبری نیست فلذا نیاز است که در این باره آموزش‌های لازم صورت گیرد.

رئیس مرکز سواد سازمان فضای مجازی سراج تصریح کرد: مدیریت رسانه در خانواده، تغییرات هویتی نوجوان متأثر از فضای مجازی و پرداختن به کتاب تفکر و سواد رسانه‌ای به مثابه یکی از عناصر ساختار نظام آموزشی کشور ما است چراکه هر چقدر بتوانیم کتاب درسی را تقویت کنیم از ساختار آموزش و پرورش و ساختارهای فرهنگی کشور حمایت کرده‌ایم. 

اصغری گفت: یکی از اهداف مهم امسال ما برگزاری پویش ملی مواجهه با خبر جعلی است، سال گذشته ما یک رویداد ملی را طراحی کردیم و تولید محتوا و گفتمان‌سازی اتفاق افتاد، یکی از موضوعات مغفول که کمتر به آن پرداخته شده بحث اطلاعات نادرست و خبر جعلی در شبکه‌های اجتماعی است و این موضوع یکی از ارکان فعالیت‌های ترویجی ما است. 

وی گفت: برای اینکه بتوانیم گفتمان و پویش مواجهه با خبر جعلی در کشور ایجاد کنیم رهبران افکار عمومی لازم داریم، افرادی لازم است که حلقه‌های میانی هستند و می‌توانند با مردم ارتباط برقرار کنند که یکی از این اقشار خبرنگاران، معلمان، روحانیون و نخبگان هستند. 

رئیس مرکز سواد سازمان فضای مجازی سراج اظهار کرد: برای برگزاری این دوره آموزش و پروش همکاری کرده است و امیدوارم که برای برگزاری چنین دوره‌هایی سایر سازمان‌ها، ارگان‌ها و اداره کل‌ها به این کمپین بپیوندند و مخاطبین خود را در حوزه توانمندسازی تفکر نقاد بهره‌مند کنند. 

معلمان عاملی مؤثر در تحول در تربیت نسل جدید 

حسین حق‌پناه، عضو شورای تألیف کتاب درسی سواد رسانه‌ای و معلم و پژوهشگر و از اساتید دوره در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: از جهات مختلف که به وضعیت تعلیم و تربیت در کشور نگاه می‌کنیم یکی از مهمترین نقاط اثرگذار در تعلیم و تربیت معلمان هستند.

حق‌پناه بیان کرد: معلمان عاملی مؤثر در تغییر و تحول در تربیت نسل جدید هستند از این جهت این دوره طراحی ارزشمندی است چراکه نقطه اثر آن مستقیم بر توانمندی معلمان است و این طرح یک میان‌بر سریع برای اثرگذاری است.

عضو شورای تألیف کتاب درسی سواد رسانه‌ای در پایان تصریح کرد: باتوجه به اینکه این دوره‌ها کوتاه مدت هستند ما بیشتر از اینکه در افزایش دانش مخاطب تمرکز کنیم در تغییر نگرش و بینش فرد در مسئله تمرکز می‌کنیم چراکه نباید در کارگاه بحث یک طرفه باشد و انبوهی از حفظیات ارائه شود بلکه باید فضا گفت‌وگو محور باشد و به سمت مشارکت مخاطب پیش برود و سرنخ‌هایی به مخاطب داده می‌شود و حالا که افراد حاضر در کارگاه دغدغه‌مند شده‌اند به دنبال کتاب‌ها، منابع و مستندها خواهند رفت. 

به گزارش ایسنا، دوره توانمندسازی کنشگران در سواد رسانه و فضای مجازی روز گذشته پنجم اردیبهشت در دبیرستان شاهد نرگس شهر قزوین برگزار شد.

انتهایی پیام