پرمصرف‌ترین دارو در ایران
تاریخ انتشار: ۲ آذر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۸۶۲۴۹۱
مدیرکل دفتر نظارت و پایش مصرف فرآورده‌های سلامت سازمان غذا و دارو با هشدار نسبت به خطر مصرف بی‌رویه و یا نادرست آنتی‌بیوتیک‌ها و ایجاد مقاومت میکروبی، گفت: نزدیک به ۴۸ درصد نسخ تجویزی‌مان که طی امسال مورد بررسی قرار گرفته‌اند، حاوی آنتی‌بیوتیک هستند که نسبت به نُرم بیماری‌های عفونی و با توجه به اپیدمیولوژی بیماری‌ها در کشور، مقداری بالاست.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به گزارش «تابناک»، دکتر مهرناز خیراندیش در گفت‌وگو با ایسنا، درباره میزان مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتک‌ها در کشور، گفت: برآورد دقیقی از میزان مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک در کشور وجود ندارد؛ چراکه کسانی که به صورت خودسرانه آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنند، مصرف‌شان در جایی ثبت نمی‌شود. البته آمار تجویز و فروش آنتی‌بیوتیک‌ها ثبت می‌شود، اما نمی‌توانیم به طور دقیق بگوییم که همه آنتی‌بیوتیک‌هایی که بدون تجویز، فروش رفته‌اند، آمار مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک تلقی می‌شود. زیرا ممکن است قسمتی از این داروها تاریخ مصرف‌شان گذشته باشد یا در بیمارستان‌ها و در فرآیندهای دیگر استفاده شده باشند. بنابراین نمی‌توان آمار دقیقی درباره مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها اعلام کرد.
همه چیز درباره "مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک"
وی با بیان اینکه البته برآورد کلی درباره میزان مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها در کشور وجود دارد، افزود: در عین حال ابتدا باید مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک را تعریف کنیم. یک زمانی مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک فقط خرید بدون نسخه از داروخانه را در بر می‌گیرد، اما این تنها مصداق مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک نیست. به عنوان مثال در بسیاری از موارد، پزشک آنتی‌بیوتیکی را تجویز می‌کند، اما بیمار به زمان‌بندی مصرف دارو پایبند نیست و زودتر از زمان توصیه شده از سوی پزشک دارو را قطع می‌کند که این هم یکی از مصادیق مهم مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک است که می‌تواند به مقاومت میکروبی منجر شود. زیرا بهبودی به طور کامل رخ نداده و فقط علائم بیماری از بین رفته‌اند.
خیراندیش ادامه داد: در عین حال رعایت نکردن زمان‌بندی مصرف آنتی‌بیوتیک و مداخله در برنامه دارودرمانی نیز از مصادیق مصرف خودسرانه آن آنتی‌بیوتیک تلقی می‌شود. از طرف دیگر گاهی بیماری به پزشک اصرار می‌کند که حتما برایشان آنتی‌بیوتیک تجویز کند و پزشک را مجبور می‌کنند که برایشان آنتی‌بیوتیک بنویسد. گاهی هم پزشک برای یک بیمار نوع خوراکی دارو را تشخیص می‌دهد، اما بیمار اصرار بر دریافت نوع تزریقی آن دارد. بنابراین در این موارد علی‌رغم اینکه بیمار دارو را با نسخه می‌گیرد، اما این موارد نیز نوعی از مصادیق مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک است؛ زیرا در تجویز پزشک مداخله می‌شود.
آمار دقیقی درباره مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک در کشور نداریم
مدیرکل دفتر نظارت و پایش مصرف فرآورده‌های سلامت سازمان غذا و دارو با بیان اینکه از آنجایی که این موارد در جایی ثبت نمی‌شوند، نمی‌توان آمار دقیقی درباره میزان مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک اعلام کرد، گفت: البته باید توجه کرد که مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک نه‌تنها خاص کشور و فرهنگ ما نیست، بلکه در تمام دنیا وجود دارد.
مقاومت میکروبی؛ تهدیدی جهانی
وی ادامه داد: در سال ۱۳۹۰ شعار سال سازمان بهداشت جهانی این بود که مقاومت میکروبی یک تهدید جهانی است. زیرا مقاومت میکروبی فقط برای فردی که به صورت غیر منطقی آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کند، ایجاد نمی‌شود و به عبارتی فرد به آنتی‌بیوتیک مقاوم نمی‌شود، بلکه میکروب به آنتی‌بیوتیک مقاوم می‌شود و سپس این میکروب از راه‌های مختلفی چون سرفه، عطسه و... منتشر می‌شود و افراد بیشتری این میکروب مقاوم شده را با خود حمل کرده و در مناطق دیگر منتشر می‌کنند. حتی در جهان کنونی که فردی می‌تواند امروز در تهران باشد و فردا در کشوری دیگر، امکان انتشار این میکروب‌های مقاوم‌شده را بیشتر کرده و به همین دلیل می‌گویند که مقاومت میکروبی تهدیدی جهانی است. زیرا جهان به دهکده‌ای کوچک بدل شده، ما میکروب‌های مقاوم شده را با خود حمل کرده و منتشر می‌کنیم.
مصرف آنتی‌بیوتیک را منطقی کنید
وی ادامه داد: بر همین اساس در تمام دنیا هفته‌ای را برای آگاه‌سازی نسبت به مقاومت میکروبی ناشی از مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک برگزیدند. در این هفته به مردم آگاهی‌هایی درباره مصرف آنتی‌بیوتیک و مقاومت میکروبی ناشی از آن ارائه می‌شود. یکی از راه‌های کاهش مقاومت میکروبی ناشی از آنتی‌بیوتیک‌ها، مصرف منطقی آنتی‌بیوتیک است، اما موثرترین راه، پیشگیری از ابتلا به بیماری است. بر همین اساس رعایت نکات بهداشتی، ضدعفونی‌های مناسب در بیمارستان‌ها و ...، شستن دقیق، درست و مکرر دست‌ها با آب و صابون که یکی از موثرترین راه‌هایی است که باعث می‌شود، کمتر بیمار شویم و کمتر به آنتی‌بیوتیک نیاز پیدا کنیم و... باید مورد توجه قرار گیرد. حال اگر با وجود همه این اقدامات بیمار شدیم باید آنتی‌بیوتیک‌ها را به صورت دقیق، درست و طبق دستور پزشک مصرف کنیم.
برنامه‌های آموزشی درباره آنتی‌بیوتیک برای دانش‌آموزان ایرانی
خیراندیش تاکید کرد: در همه دنیا آموزش در زمینه مصرف آنتی‌بیوتیک را از دبستان آغاز کرده‌اند که سال‌هاست این اقدام در کشور ما هم انجام می‌شود و برنامه خوبی برای آموزش دانش‌آموزان در جهت مصرف منطقی آنتی‌بیوتیک، شستن درست دست‌ها، رعایت نکات بهداشتی چه در معاونت بهداشتی و چه در سازمان غذا و دارو برنامه‌ریزی شده است. از تدوین کتاب‌های آموزشی قصه در این زمینه گرفته تا برنامه‌های آموزشی در مدارس و... دانش‌آموزان را تشویق می‌کنند که آنتی‌بیوتیک کمتری مصرف کنند.
کمیته‌ای برای مدیریت تجویز آنتی‌بیوتیک
وی درباره ایجاد پروتکلی برای مدیریت تجویز آنتی‌بیوتیک از سوی پزشکان، گفت: برای کنترل نسخ پزشکان کمیته‌های تجویز و مصرف منطقی دارو در تمام دانشگاه‌های علوم پزشکی فعالیت کرده و نسخ را بررسی می‌کنند. حال در نسخی که به نظر می‌رسد تجویز غیر منطقی است، پزشک فراخوان شده و از او سوال می‌کنند. گاهی اوقات توضیح پزشک کمیته را قانع می‌کند و گاهی هم قانع‌کننده نیست که کمیته پزشک را قانع می‌کند که تجویز غیرمنطقی انجام ندهد.
اجرای راهنماهای بالینی مدیریت تجویز و مصرف آنتی‌بیوتیک در بیمارستان‌ها
مدیرکل دفتر نظارت و پایش مصرف فرآورده‌های سلامت سازمان غذا و دارو تاکید کرد: در بیمارستان‌ها هم برای آنتی‌بیوتیک‌های وسیع‌الطیف، گایدلاین‌های درمانی تعریف شده و به دلیل اینکه آنتی‌بیوتیک به صورت بی‌رویه مصرف نشود، پیروی از این گایدلاین‌ها اجباری شده که به دنبال آن، هم در هزینه‌هایی که به بیماران تحمیل می‌شد و هم در کاهش بروز مقاومت میکروبی موفقیت‌های خوبی کسب شده است. این گایدلاین‌ها را با همکاری معاونت درمان تهیه و ابلاغ کرده‌ایم و در حال حاضر هم با همکاری معاونت درمان در بیمارستان‌ها اجرا می‌شود.
استانداردی برای مصرف دارو وجود ندارد
خیراندیش با بیان اینکه هیچ استانداردی برای مصرف دارو وجود ندارد، گفت: زیرا مصرف دارو مربوط به شخص بیمار و پزشک است. به این معنا که ممکن است برای یک بیمار ۱۰ قلم دارو تجویز شود و مصرفش هم منطقی باشد، اما تجویز یک قلم دارو برای بیمار دیگری مصرف غیر منطقی محسوب شود. بنابراین هیچ استاندارد بین‌المللی مانند نمک، روغن و... برای دارو وجود ندارد. زیرا به بیمار و شرایطش بستگی دارد، اما اصول ۱۲ گانه‌ای برای تجویز و مصرف منطقی دارو وجود دارد که هم در کشور ما و هم در کشورهایی که پیرو این پروتکل هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
هشدار آنتی‌بیوتیکی
وی افزود: البته در زمینه مصرف آنتی‌بیوتیک، منطقی هم وجود دارد و آن این است که به عنوان مثال اگر در یک منطقه یا شهری، پزشکی ۹۰ درصد داروهای تجویزی‌اش را آنتی‌بیوتیک تشکیل دهد، این موضوع یک هشدار در پی دارد که یا در آن شهر با یک اپیدمی عفونی مواجهیم و یا تجویز غیرمنطقی است. به این ترتیب در برخی نقاط کشور تجویزها به نظر غیرمنطقی می‌رسد که البته کار کمیته تجویز منطقی دارو همین است که در صورت مشاهده تجویز غیرمنطقی پزشک را فراخوان می‌کند و تحقیق می‌کند که آیا تجویزی که غیرمنطقی به نظر می‌آید، واقعا غیرمنطقی است یا خیر.
آنتی بیوتیک در ۴۸ درصد نسخ تجویزی پزشکان کشور
خیراندیش تاکید کرد: بنابراین نمی‌توان از روی صرف آمار اعلام کنیم که تجویز منطقی است یا غیرمنطقی. زیرا به وضعیت بیماری‌ها بستگی دارد. تقریبا به نظر می‌رسد که نزدیک به ۴۸ درصد نسخ تجویزی‌مان که طی امسال مورد بررسی قرار گرفته‌اند، حاوی آنتی‌بیوتیک بوده‌اند. یعنی ۴۸ درصد از بیمارانی که به پزشک مراجعه می‌کنند، آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنند. به نظر می‌رسد این موضوع خیلی منطقی نباشد و نسبت به نُرم بیماری‌های عفونی و با توجه به اپیدمیولوژی بیماری‌ها در کشور، این میزان مقداری بالاست. البته مشکل ما بیشتر در حوزه تجویز آنتی‌بیوتیک نیست، بلکه مشکل ما در حوزه مقاومت میکروبی در نحوه مصرف آنتی‌بیوتیک است و یک مشکل بزرگ دیگر هم دور ریختن آنتی‌بیوتیک‌هاست.
۳ آنتی‌بیوتیکی که بیشتر تجویز شده‌اند
خیراندیش تاکید کرد: بررسی بیش از ۱۰۶ میلیون نسخه بیمه تامین اجتماعی در سال ۱۳۹۷ و شاخص‌های نسخه‌نویسی نشان می‌دهد که در بیش از ۴۸ درصد نسخ، انواع آنتی بیوتیک تجویز شده است. بنابراین پرمصرف‌ترین داروها در کشور آنتی بیوتیک‌ها هستند. در گروه آنتی بیوتیک‌ها، به ترتیب قرص مترونیدازول، قرص سفیکسیم و کپسول آموکسی سیلین تجویز بالاتری داشته‌اند.
منبع: تابناک
کلیدواژه: قیمت بنزین اعتراضات آبان 98 رده بندی فیفا هفته بسیج یارانه حمایتی قرارداد مارک ویلموتس پالرمو اخذ الکترونیکی عوارض آزادراهی سازمان غذا و دارو دارو مصرف دارو پرمصرف ترین دارو آنتی بیوتیک مصرف خودسرانه قیمت بنزین اعتراضات آبان 98 رده بندی فیفا هفته بسیج یارانه حمایتی قرارداد مارک ویلموتس پالرمو اخذ الکترونیکی عوارض آزادراهی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tabnak.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تابناک» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۸۶۲۴۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
داروهای غیر آنتی‌بیوتیک باکتری‌ها را از بین می‌برند
ایسنا/خراسان رضوی تاریخ بشر با کشف آنتی‌بیوتیک‌ها در سال ۱۹۲۸ برای همیشه تغییر کرد. بیماری‌های عفونی مانند ذات‌الریه، سل و سپسیس بسیار گسترده و کشنده بودند تا اینکه پنی‌سیلین آنها را قابل درمان کرد.
با آنتی‌بیوتیک‌ها روش‌های جراحی که زمانی با خطر بالای عفونت همراه بودند، ایمن‌تر و معمول‌تر شدند. آنتی‌بیوتیک‌ها لحظه‌ای پیروزمندانه در علم را رقم زدند که کار پزشکی را متحول کرد و جان افراد بی‌شماری را نجات داد.
اما آنتی‌بیوتیک‌ها اخطاری ذاتی دارند؛ زمانی که بیش از حد مورد استفاده قرار گیرند، باکتری‌ها می‌توانند به این داروها مقاوم شوند.
سازمان بهداشت جهانی تخمین زده است که این ابر میکروب‌ها باعث مرگ ۱.۲۷ میلیون نفر در سراسر جهان در سال ۲۰۱۹ شدند و شاید در سال‌های آینده به تهدیدی فزاینده برای سلامت عمومی جهانی تبدیل شوند.
اکتشافات جدید به دانشمندان کمک می‌کنند تا با این چالش به روش‌های نوآورانه روبرو شوند. نتایج تحقیقات نشان داده است که حدود یک چهارم داروهایی که اغلب به‌عنوان آنتی‌بیوتیک تجویز نمی‌شوند، مانند داروهای مورد استفاده برای درمان سرطان، دیابت و افسردگی، می‌توانند باکتری‌ها را در دوزهایی که به‌طور معمول برای افراد تجویز می‌شود، از بین ببرند.
درک مکانیسم‌های زیربنایی چگونگی سمی بودن داروهای خاص برای باکتری‌ها، ممکن است تبعات گسترده‌ای برای پزشکی داشته باشد. اگر داروهای غیر آنتی‌بیوتیکی باکتری‌ها را به روش‌های متفاوتی از آنتی‌بیوتیک‌های استاندارد هدف قرار دهند، می‌توانند به‌عنوان سرنخ در تولید آنتی‌بیوتیک‌های جدید عمل کنند. اما اگر داروهای غیر آنتی‌بیوتیکی باکتری‌ها را به روش‌های مشابه آنتی‌بیوتیک‌های شناخته شده از بین ببرند، استفاده طولانی‌مدت از آنها، مانند درمان بیماری‌های مزمن، ممکن است ناخواسته مقاومت آنتی‌بیوتیکی را افزایش دهد.
ماریانا نوتو گیلن، فارغ‌التحصیل از دانشگاه بوئنوس آیرس آرژانتین در علوم زیستی با تاکید بر زیست‌شناسی مولکولی، گفت در تحقیقی، من و همکارانم روش یادگیری ماشینی جدید ایجاد کردیم که نه تنها چگونگی کشتن باکتری‌ها توسط داروهای غیر آنتی‌بیوتیکی را شناسایی می‌کند، بلکه می‌تواند به یافتن اهداف باکتریایی جدید برای آنتی‌بیوتیک‌ها نیز کمک کند.
روش‌های جدید از بین بردن باکتری‌ها
نوتو گیلن بیان کرد دانشمندان و پزشکان متعددی در سرتاسر جهان در حال مقابله با مشکل مقاومت دارویی هستند، ازجمله من و همکارانم در آزمایشگاه میچل در دانشکده پزشکی ماساچوست آمریکا، از ژنتیک باکتری‌ها برای بررسی اینکه کدام جهش باکتری‌ها را نسبت به داروها مقاوم‌تر یا حساس‌تر می‌کند، استفاده می‌کنیم.
وی اظهار کرد: هنگامی که من و گروه تحقیقاتی در مورد فعالیت گسترده ضد باکتریایی داروهای غیر آنتی‌بیوتیکی مطلع شدیم، چالش ایجاد شده این داروها ما را به خود مشغول کرد که چگونه این داروها باکتری‌ها را از بین می‌برند.
گیلن توضیح داد: من حدود ۲ میلیون مورد سمیت بین ۲۰۰ دارو و هزاران باکتری جهش‌یافته را جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل کردم. با استفاده از الگوریتم یادگیری ماشینی که برای استنباط شباهت‌های بین داروهای مختلف ایجاد کردم، داروها را بر اساس نحوه تأثیر آنها بر باکتری‌های جهش یافته در یک شبکه با هم گروه‌بندی کردم.
نوتو گیلن اظهار کرد: طرح‌های من به‌وضوح نشان می‌داد که آنتی‌بیوتیک‌های مطرح به‌دلیل کلاس‌های شناخته‌شده مکانیسم‌های کشنده، به‌شدت با هم گروه‌بندی شده‌اند. به‌عنوان مثال، تمام آنتی‌بیوتیک‌هایی که دیواره سلولی؛ لایه محافظ ضخیم اطراف سلول‌های باکتریایی، را هدف قرار می‌دهند با هم گروه‌بندی شدند و به‌خوبی از آنتی‌بیوتیک‌های دخیل در تکثیر دی‌ان‌ای باکتری‌ها، جدا شده‌اند.
وی اضافه کرد: جالب اینجاست که وقتی داروهای غیر آنتی‌بیوتیکی را به تجزیه و تحلیل خود اضافه کردم، آنها قطب‌های جداگانه‌ای از آنتی‌بیوتیک‌ها را تشکیل دادند. این امر نشان می‌دهد که داروهای غیر آنتی‌بیوتیکی و آنتی‌بیوتیکی راه‌های مختلفی برای از بین بردن سلول‌های باکتریایی دارند. در حالی که این گروه‌بندی‌ها نشان نمی‌دهند که چگونه هر دارو به‌طور خاص آنتی‌بیوتیک‌ها را از بین می‌برد، اما نشان می‌دهد که دسته‌بندی‌شده‌ها به احتمال زیاد به روش‌های مشابهی کار می‌کنند.
گیلن در ادامه گفت اینکه ما توانستیم اهداف دارویی جدیدی را در باکتری‌ها برای کشتن آنها پیدا کنیم حاصل تحقیقات همکارم کارمن لی است. وی صدها نسل از باکتری‌ها را رشد داد و در معرض داروهای مختلف غیر آنتی‌بیوتیکی قرار داد که اغلب برای درمان اضطراب، عفونت‌های انگلی و سرطان تجویز می‌شدند.
تعیین توالی ژنوم باکتری‌هایی که تکامل یافته و با حضور این داروها سازگار شده‌اند، به ما امکان مشخص کردن پروتئین باکتریایی خاصی را می‌دهد که تری‌کلابندازول، داروی مورد استفاده برای درمان عفونت‌های انگلی، هدف قرار می‌دهد تا باکتری را از بین ببرد. نکته مهم این است که آنتی‌بیوتیک‌های فعلی به‌طور معمول این پروتئین را هدف قرار نمی‌دهند.
وی خاطرنشان کرد: علاوه بر این، ما متوجه شدیم که ۲ داروی غیر آنتی‌بیوتیک دیگر که از مکانیسم مشابهی مانند تری‌کلابندازول استفاده می‌کنند نیز همان پروتئین را هدف قرار می‌دهند. این امر نشان‌دهنده قدرت طرح‌های شباهت دارویی ما برای شناسایی داروهایی با مکانیسم‌های کشندگی مشابه بود، حتی زمانی که این مکانیسم هنوز ناشناخته بود.
کمک به کشف آنتی‌بیوتیک
یافته‌های این تحقیق فرصت‌های متعددی را در اختیار محققان قرار می‌دهد تا نحوه عملکرد داروهای غیر آنتی‌بیوتیکی متفاوت از آنتی‌بیوتیک‌های استاندارد را بررسی کنند. روش این محققان برای نقشه‌برداری و آزمایش داروها همچنین این پتانسیل را دارد که مشکل مهم در توسعه آنتی‌بیوتیک‌ها را برطرف کند.
جستجوی آنتی‌بیوتیک‌های جدید اغلب مستلزم صرف منابع قابل توجهی برای غربالگری هزاران ماده شیمیایی است که باکتری‌ها را می‌کشند و نحوه عملکرد آنها را مشخص می‌کند. اکثر این مواد شیمیایی مشابه آنتی‌بیوتیک‌های موجود عمل می‌کنند و کنار گذاشته می‌شوند.
محققان گفتند: کار ما نشان می‌دهد، ترکیب غربالگری ژنتیکی با یادگیری ماشینی می‌تواند به کشف مواد شیمیایی کمک کند که قادر به از بین بردن باکتری‌ها به روش‌هایی هستند که محققان پیش از این به کار نبرده‌اند. راه‌های مختلفی برای کشتن باکتری‌ها وجود دارد که هنوز از آنها بهره‌برداری نکرده‌ایم و هنوز راه‌هایی وجود دارد که می‌توانیم برای مبارزه با تهدید عفونت‌های باکتریایی و مقاومت آنتی‌بیوتیکی در پیش بگیریم.
منابع
https://japantoday.com
https://www.yahoo.com
https://theconversation.com
انتهای پیام
پلمب بیمارستان محب مهر به دلیل کشف حجاب صحت ندارد