جغرافیا و برنامه‌ریزی با معماری و شهرسازی عجین است
تاریخ انتشار: ۸ آذر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۹۳۳۰۸۶
به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از کرمانشاه، سعید مرادی استادیار و مدیر گروه معماری دانشگاه رازی برنامه‌ریزی روستایی را حائز اهمیت دانست و گفت: جغرافیا و برنامه‌ریزی با معماری و شهرسازی عجین است و قطعا می‌توانیم این نشست‌ها را در ماه‌های آینده به شیوه بهتر ادامه دهیم.
در ادامه دکتر جواد گودینی استادیار گروه معماری و استاد مشاور انجمن علمی معماری دانشگاه رازی در خصوص موضوع «سلطه گفتمان شهر بر روستا در ادبیات منظوم ایران و نقش معماری در آن» سخن گفت و افزود: اساسا تقابل دو مجموعه سکونت شهر و روستا در کنار هم و مذمت روستا نسبت به شهر پدیده جدیدی نیست و این مذمت در عرصه ضرب‌المثل هم پا برجاست
گودینی بیان کرد: تقابل دو پدیده شهر و روستا در شعر کلاسیک زیاد استفاده شده اگر بخواهیم در مورد معماری روستایی صحبت کنیم این الزام بر ما واجب است که گفتمان دیگری برگزینیم و باید معماری روستایی را با ویژگی‌های خودش بشناسیم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
هادی عبادی استادیار گروه معماری دانشگاه رازی به «معرفی ویژگی‌های معماری روستایی با تاکید بر روستاهای منطقه اورامانات» پرداخت و اظهار داشت: کرمانشاه در سال ۲۰۲۰ میزبان نشست بین‌المللی خواهد بود و به عنوان پایتخت بوم‌گردی منطقه شناخته خواهد شد تحقیقی در موضوع معماری اورامانات نیز انجام شده که در ماه‌های آتی به صورت کتابی با همین عنوان منتشر می‌شود.
عبادی با اشاره به پیشینه روستانشینی و سیر وقایع گسیل مردم به سمت روستانشینی گفت: تعریف روستا از نظر مرکز آمار ایران سکونتگاهی است که عموما تا ۵۰۰۰ نفر جمعیت دارد، شکل‌گیری روستا بر بستر طبیعت است روستا به عنوان اولین سکونت‌گاه بشر بعد از سکونت‌گاه‌هایی که اصطلاحا انسان‌ساز باشد نه غارنشینی نقش قابل توجهی در توسعه و پیشرفت داشته است، طبیعتا روستاهای مناطق اورامانات می‌توانند نقش بی‌بدیلی در توسعه و هویت‌سازی جایگاه روستا در غرب کشور داشته باشند که در نهایت موجب توسعه کشور و منطقه خواهد شد.
بیژن کلهرنیا از گروه معماری دانشگاه، به موضوع تحول تاریخی بافت و معماری روستاها در ایران و اثرات الگوهای جدید توسعه بر آنها پرداخت و افزود: ابتدا باید نظم کیهان را شناخت، جهان از یک نظم قانونمند پیروی می‌کند، اگر این قانونمندی و به هم پیوستگی نبود جهان هیچگاه بر پایه کنونی نمی‌چرخید. قانون کلی قانون مرکز و پیرامون است یعنی همه چیز حول مرکز می‌چرخد این قانون در کل جهان وجود دارد.
او با اشاره به نقشه‌های تفکیکی جدیدی که امروزه در روستا پیاده می‌شود، افزود: این الگوی تغییر روستاها تیر خلاصی است به روستا و آن روند تحول تاریخی گسسته می‌شود.
جعفر توکلی استادیار گروه جغرافیا دانشگاه رازی به بحث آشنایی با مورفولوژی سکونت‌گاه‌های روستایی اشاره کرد و افزود: مورفولوژی سکونت‌گاه‌های روستایی به بیان ترکیب یا چیدمان مسائل در یک روستا می‌پردازد که این چیدمان اشکال مختلفی می‌تواند داشته باشد و این شکل‌ها در واقع دلایل خاص خود را هم دارد. بافت کالبدی سکونت‌گاه‌های روستایی از نظر شکل و فرم تحت تاثیر کنش عوامل تاثیرگذار متعددی است.
او با اشاره به توضیحاتی در خصوص ساخت خانه‌های روستایی بیان کرد: اجزای اصلی بافت سکونت‌گاه روستایی شامل خانه‌ها، مزارع، باغ‌ها و مراتع می‌شود، مکان‌های عمومی و میادین و شبکه معابر به عنوان شریان اصلی یک مجموعه سکونتگاهی روستایی به شمار می‌رود و این‌ها در ارتباط با همدیگر معنا پیدا می‌کنند. سکونت‌گاه روستایی در تمام جهان و از جمله ایران از نظر فرم دو حالت دارند یکی حالت مجتمع یا کانونی هستند و دیگر سکونت‌گاه‌های متفرق یا پراکنده.
حسن ذوالفقاری دانشیار گروه جغرافیا دانشگاه رازی در خصوص «ویژگی‌ها و اهمیت مساکن همساز با اقلیم» سخن گفت و افزود: جغرافیا و معماری از هم تفکیک‌پذیر نیستند و از برگزارکنندگان این برنامه در گروه انجمن علمی معماری و انجمن علمی جغرافیا و همکاران تشکر می‌کنم و باید از این فرصت‌ها استفاده کنیم و دانش خود از این علم بین‌رشته‌ای ارائه دهیم. در جغرافیا چهار سوال اساسی داریم که از فلسفه علم جغرافیا ناشی می‌شود و باید به سوالات «چه چیزی؟ کجا؟ چرا یا چگونه؟» پاسخ بدیم.
او در خصوص مزایای مسکن اقلیمی گفت: مسکن همساز با اقلیم، ساکنان خود را از گزند سرما و گرما و دیگر عوامل زیانبار محیطی محافظت و از مزایای محیطی مثل نور، دما و بادهای مفید بهره‌مند می‌کند، آسایش محیط طبیعی را به ساکنان هدیه می‌دهد، موجب کاهش انرژی فسیلی می‌شود، شرایط مناسبی برای بهره‌مندی از انرژی‌های سالم محیطی را فراهم می‌کند، مساکن همساز با اقلیم می‌تواند در سلامت سیاره زمین و کاهش آلودگی هوا و چالش‌های زیبست محیطی دیگر نقش موثری ایفا کند. اما مساکن غیراقلیمی وابستگی شدیدی به گرمایش و سرمایش مکانیکی دارند، بیش از ۴۰ درصد مصرف انرژی فسیلی جهان از جمله در ایران مربوط به بخش مسکن و ساختمان است.
عزمی استادیار گروه جغرافیا و استادمشاور انجمن علمی جغرافیای دانشگاه رازی به آسیب‌شناسی بهسازی مسکن روستایی با محوریت معماری بومی و مدرن روستایی پرداخت و اظهار داشت: در حال حاضر بنیاد مسکن دو تا کار عمده را دنبال می‌کند یکی طرح هادی و دیگری طرح ویژه بهسازی مسکن روستایی است. پروسه دریافت وام، اعتقادات سنتی مردم، مباحث فرهنگی و تغییر ساختارهای فرهنگی روستا از مشکلات اجرای این پروژه‌ها است.
او بیان کرد: این پروژه‌ها تغییر عظیمی ایجاد می‌کنند، ما با روستاهای جدید با ویژگی‌های متفاوت روبرو می‌شویم و به روستاهایی می‌رسیم تفاوتشان با شهرها فقط در جمعیت است.
انتهای پیام/ز
برگزاری نشست علمی معماری و برنامه‌ریزی روستایی چرا و چگونه؟
منبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: اخبار دانشجویی فرهنگیان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۹۳۳۰۸۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
روستایی که سهم لک لک ها شد | لک لک هایی که روستاییان را مجبور به خانه سازی کردند
همشهری آنلاین زهرا رفیعی: رییس شورای روستای کپرجودکی در اینستاگرامش قصه لک‌لک جدید را منتشر می‌کند و از سراسر ایران دوستداران محیط زیست چند نفری هزینه ساخت خانه جدید را برعهه می‌گیرند و برایش به اندازه نیاز خرید مواد اولیه پول می‌ریزند. چند روز بعد آهنگر روستا که برادر رییس شورای روستاست، سفارش جدید را تحویل می‌دهد او نیز فقط پول آهن آشیانه لک‌لک را می‌گیرد و دستمزدش حال خوب لک‌لک‌هاست. لکلکها خانه‌دار که شوند دیگر تمام سال در روستا می‌مانند و فقط نسل جدید راهی زیستگاه‌های گرمتر می‌شوند. لکلکها به هوای تالابی به این منطقه می‌آیند که سالهاست برای زنده ماندن میان پساب شهر بروجرد و زهکش‌هایی که روستاییان برای کشت خیار و برنج زمین را خشک می‌کنند، در تقلاست. اهالی روستای کپرجودکی به عشق لکلکها سهم مراتع اجدادی خود را به تالاب بخشیدند و اجازه داده‌اند این زیستگاه برای سکونت لکلکها باقی بماند. جعفر کرمی‌پور رییس شورای روستای کپرجودکی در گفت و گو با همشهری از ترجیح عمده جوانان روستا می‌گوید که می‌خواهند «تالاب بیشه دالان برای لکلکها حفظ شود»
شب سیزده‌به‌در سال ۸۵ که زلزله ۶.۲ ریشتری آمد لانه‌های تنومند و قدیمی از روی درخت‌ها و سقف حمام روستا به زمین افتاد اما سیل ۱۳۹۸ برای روستای ما برکت آورد. تالاب پرآب شد و دو سال بعد از آن هم به لطف خدا، بارندگی خوب بود. از آن سال زادآوری لکلکها خیلی خوب شد. هر کدام سه تا جوجه را بزرگ کردند. لکلکها تمام سال اینجا ماندند و فقط بچه‌هایشان لانه را ترک کردند. سال بعد لکلکها بالغ به روستا برگشتند. عید ۱۴۰۱ به ناگهان، تمام تیرهای برق پر از لک‌لک شد. نمی‌دانستیم چطور به لک لکها کمک کنیم. تجربه‌ای نداشتیم. از دوستان محیط زیستی پرسیدیم آنها گفتند برخی لاستیک کهنه به سر تیر می‌اندازند. یک ساعت بعد از اینکه سر تیر چراغ برق لاستیک گذاشتیم لکلکها آمدند. آنها ده‌ها بار چوب آوردند و باد زد و لانه را خراب کرد. آقای کل‌نگری از فعالان محیط زیست اراک پیشنهاد داد که برایشان سبد آهنی بسازیم ولی برای این کار اداره برق باید همکاری کند و سیم‌های برق را از بالای دکل پایین‌تر بیاورد. آقای محمدعلی خسروی رییس اداره برق بروجرد با جان و دل پای کار آمد و با اینکه برایشان هزینه بر بود این کار را کردند. عید ۱۴۰۱ اولین آشیانه‌های آهنی را نصب کردیم. لکلکها تا ۵ روز سراغ ۷ عدد آشیانه آهنی نیامدند. فکر کردیم ایده خوبی نبوده است. اما یک روز صبح دیدم که در تمام لانه‌ها لک لک نشسته است. اما خشکسالی همان سال باعث شد لکلکها جوجه‌هایشان را از لانه بیرون بیندازند. بحمدالله در سال ۱۴۰۲ لکلکها ۲۳ لانه درست کردند و همه جوجه‌هایشان را نگه داشتند. هیچ تلفاتی هم نداشتیم چون تالاب خشک نبود. از ابتدای امسال تا الان با کمک خیرین و دوستداران محیط زیست ۶ لانه ساختیم. هر لک‌لکی که خانه بخواهد، چند روزی روی تیر چراغ مورد نظرش می‌نشیند. در واقع انگار به ما خبر می‌دهد و ما هم دست به کار می‌شویم. اهالی روستا به خنده به من می‌گویند بابای لکلکها، ولی کار اصلی را خیرین می‌کنند. به زودی ۴ لانه دیگر هم نصب خواهیم کرد.
وقتی در پیج اینستاگرام اعلام می‌کنم که می‌خواهیم برای کل‌لکی آشیانه بسازیم مردم به صورت مشارکتی هزینه ساخت لانه را پرداخت می‌کنند. افراد با نیت خیرات برای اموات پول ساخت را به دهیاری روستا می‌دهند. پارسال خواهر زوجی که سه شب بعد از شب عروسی‌شان در اثر گازگرفتگی فوت کردند، هزینه ساخت یک لانه را به نیت آنها پرداخت کرد. از بودجه دهیاری هم برای ساخت لانه استفاده می‌کنیم.
قبل از این لک لک ها لانه هایشان را کجا درست می کردند؟بزرگترهای ما می‌گویند که ده‌ها سال قبل این روستا لک‌لک‌های زیادی داشت. آنها درخت‌های بلند صنوبر و چنار لانه می‌ساختند. اما با خشکسالی برای دو دهه لکلکها از روستا رفتند. سال ۵۲ پدرم راهی حج شد. بهار آن سال یک جفت لک‌لک روی تیربرق جلوی خانه پدرم لانه ساخت. اهالی آن دو جفت را حاجی لک‌لک صدا می‌کردند. بعدها که لک لک ها دیدند کسی کارشان ندارد روی بام خانه‌ها هم لانه ساختند.
سال ۸۵ زلزله آمد و بسیاری از لانه‌ها خراب شد. تا پیش از آن لکلکها با سرما لانه‌هایشان را ترک می‌کردند و بهار برمی‌گشتند ولی چند سال بعد دیگر تمام سال اینجا هستند.
آیا لک لک ها تلفاتی هم دادند؟بزرگترین عامل تلف شدن لکلکها ترانس برقی بود که سالی ۱۲-۱۰ بال را به کشتن می‌داد. اداره برق همکاری کرد و ترانس نزدیک تالاب را عایق‌بندی کرد و الان تک و توک پرنده مرده ببینیم.
مصالح خانه لکلکها از چیست؟لکلکها با چوبهای خشکی که در بستر تالاب رشد می‌کند لانه می‌سازند. بعضی وقتها هم دیده‌ایم که از لانه همسایه‌شان چوب می‌دزدند. روی آسمان دعوا هم می‌کنند و بالهایشان را به هم می‌زنند. تا حالا لک‌لک‌های زخمی را هم با کمک فعالان محیط زیست تیمار هم کرده‌ایم.
از جمله این گونه‌ها می‌توان به گنجشک خانگی، گنجشک درختی، سار، دلیجه معمولی، جغد کوچک، سبزقبای اروپایی، دم‌جنبانک ابلق، دم‌سرخ سیاه، کلاغ گردن‌بور و گنجشک سینه‌سیاه اشاره کرد آیا گونه دیگری از پرندگان هم می‌آیند؟
لکلکها وقتی در دو حالت منقارشان را به هم می‌زنند. یکبار وقتی است که جفتشان به خانه می‌آیند و دیگری وقتی که احساس خطر کنند. اواسط پاییز تا اوایل زمستان چند جفت درنا به تالاب می‌آیند و وقتی می‌خواهند روی تیرهای برق بنشینند، لک‌لک ها با صدا آنها را دور می‌کنند. برای تالاب پرنده‌های مهاجر مثل اگرت و حواصیل و ... می‌آیند.
شغل اهالی روستاهای مجاور با اهالی کپرجودکی فرق می‌کند؟شغل ما هم دامداری و کشاورزی است. ولی ما تصمیم گرفته‌ایم که در اراضی تالابی روستا کشاورزی نکنیم. قسمت‌هایی از تالاب در فصول گرم خشک می‌شود در دهه ۴۰ این زمین‌های بین ۶ روستای اطراف تالاب صرفا برای دامداری و حصیربافی تقسیم شد. از دهه ۸۰ روستاییان مراتع را تغییر کاربری دادند. از سال ۱۴۰۱ با بالا رفتن قیمت‌ها، اهالی روستاهای اطراف علاوه بر برنج، خیار هم کاشتند. اما ما اهالی روستای کپرجودکی تصمیم گرفتیم که بگذاریم تالاب برای حیات وحش منطقه باقی بماند. ادعای روستاییان اطراف تالاب این است که فقیرند و به پول خیار و برنج نیاز دارند. در حالی که این زمین‌ها از دهه ۴۰ در اختیار کسانی بوده که دام‌های زیاد داشته‌اند. اهالی کم بضاعت روستاهای اطراف زمینی ندارند که بخواهند بکارند و سود کنند.
سال‌ها قبل اهالی روستاها با دامداری و نی‌بری امرار معاش می‌کردند و سالانه ۵ تن بیشتر گندم نمی‌توانستند برداشت کنند. اما از زمان تغییر کاربری اراضی تالابی اوضاع تغییر کرده است. تا آنجا که می دانم یکی از روستاها ۴-۳ میلیارد تومان با گران شدن قیمت خیار درآمد داشته است. ما اهالی روستای کپرجودکی ترجیح می‌دهیم درآمد روستا از گردشگرانی باشد که برای دیدن طبیعت و لکلکها به اینجا می‌آیند. دو سال پیش که شروع کردیم به ساختن لانه برای لکلکها با کمک چند راهنمای گردشگری از مردم خواستیم به روستا بیایند. فکر می‌کردیم حدود ۱۵۰-۱۰۰ نفر مهمان داشته باشیم. از همسرم خواستم کمی آش و نان بپزد. استقبال خیلی خوب بود. حدود ۵۰۰ نفر آمدند ولی ما آماده نبودیم. به نظر ما اگر سازمان‌های گردشگری، محیطزیست و استانداری حمایت کند. مثلا روستایمان را سنگ‌فرش کنند، وام بدهند روستا را برای حضور گردشگر آماده کنیم تا از طریق گردشگر اشتغالزایی کنیم و جوان‌هایمان از روستا نروند.
کد خبر 847871 منبع: روزنامه همشهری برچسب‌ها وزارت میراث فرهنگی و گردشگری حیوانات - حیات وحش سفر - گردشگری حیوانات - انقراض گونه‌ها سازمان حفاظت محیط زیست محیط زیست ایران
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت