صدای انقراض یوزپلنگ بلندتر به گوش می‌رسد

این گونه زیبای حیات وحش در گذشته در بیشتر مناطق آفریقا و گستره وسیعی از آسیای مرکزی و شبه ‌قاره هند یافت می‌شد اما امروزه با کاهش شدید جمعیت روبه‌رو شده‌ است.

یوزپلنگ آسیایی و آفریقایی دو زیر گونه اصلی یوز است که جمعیت آنها در اغلب مناطق دنیا از جمله ایران سالانه روند کاهشی دارد، به استثنای آفریقای جنوبی که جمعیت یوزها روند افزایشی داشته است و آن هم به واسطه کمک گرفتن از فرایندهای تکثیر در اسارت و نیمه اسارت بوده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

از میان دو زیرگونه اصلی یوزپلنگ، «یوزپلنگ آسیایی» که به نام زیستگاه اصلی آن یعنی ایران یوزپلنگ ایرانی خوانده می‌شود، در خطر جدی انقراض قرار دارد و تعداد کمی حدود ۳۰ قلاده از آن در دشت‌های مرکزی ایران به بقا ادامه می‌دهند.
با توجه به اهمیت موضوع در خطر انقراض بودن این گونه ارزشمند، از سال ۲۰۱۰، چهارم دسامبر همزمان با ۱۳ آذر به عنوان روز جهانی یوزپلنگ نام‌گذاری شده است.
می‌دانیم که وضعیت یوزپلنگ‌های ایرانی خوب نیست و نیازمند توجه بیشتر است، تخریب زیستگاه‌ها، فعالیت معادن، جاده‌کشی، سگ‌های گله و حضور دام در زیستگاه‌ها عواملی هستند که حیات این گونه‌های ارزشمند را تهدید می‌کند.

سرپرست پروژه یوزپلنگ آسیایی و عضو هیات علمی دانشکده محیط زیست روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی ایرنا گفت: جمعیت یوزپلنگ‌ها در کشور ما تحت تاثیر عوامل بسیاری قرار دارد چون جمعیت یوز ما بسیار کم است و همین جمعیت کم نیز متاسفانه بعد از ۱۸ سال اجرای طرح حفاظت از یوزپلنگ آسیایی نه تنها بهبود نیافته بلکه بر اساس شواهد به نظر می‌رسد که کاهش نیز داشته است.

باقر نظامی افزود: آمار دقیقی از جمعیت یوز در کشور وجود ندارد چون آخرین باری که دوربین‌گذاری منسجم انجام شده تقریبا ۱۰ سال پیش بود و بعد از آن هیچ وقت تکرار نشد و اعداد و ارقامی که ارائه می‌شود بیشتر حدسیات است اما به نظر می‌رسد که وجود جمعیتی حدود ۳۰ قلاده یوز را می‌توانیم در کشور متصور شویم.

عضو هیات علمی دانشکده محیط زیست به عوامل تهدید یوزها در کشور اشاره کرد و گفت: در این سال‌ها همواره سگ‌های گله و جاده‌کشی عوامل اصلی تهدید یوزها بوده و بیشترین تلفات این گونه را به همراه داشته است، البته در کنار اینها عوامل دیگری نیز بر جمعیت یوزها تاثیر می‌گذارد.

وی ادامه داد: یوزپلنگ‌ها برای زیست به قلمرو وسیعی نیاز دارند به همین خاطر نمی‌توان آنها را در یک نقطه و یا یک منطقه نگه داشت حتی مثلا مجموعه حفاظتی توران که بیش از یک میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار وسعت دارد باز هم یوزها از آنجا به جاهای دیگر می‌روند و در همین مناطق آزاد به واسطه تصادفات جاده‌ای و گاهی حمله سگ‌های ولگرد و شکارچیان تلف می‌شوند که اغلب این تلفات به واسطه انسان به این حیوان وارد می‌شود. 

نظامی درباره اینکه آیا کاهش طعمه هم می‌تواند عامل تهدید نسل یوزپلنگ باشد، گفت: کاهش طعمه جزو تهدیدات نیست در طول این سال‌ها وضعیت طعمه‌های یوز تقریبا بهتر شده و تا حدودی بهبود یافته است چون حفاظت درباره طعمه‌ها خوب بوده و حتی شاهد افزایش جمعیت آنها مانند غزال‌ها و سم‌داران کوچک هستیم.

وی اظهار داشت: تقریبا یک سوم مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست، زیستگاه یوز است و در تمام این مناطق، تقریبا وضعیت طعمه‌ها بهتر شده و تخلفات شکارچیان نیز نسبت به سایر مناطق کاهش یافته است.

نظامی گفت: خراسان شمالی، خراسان جنوبی، سمنان، اصفهان، کرمان و یزد ۶ استانی هستند که زیستنگاه یوز در آنها وجود دارد، در واقع دو نوع زیستگاه داریم برخی از آنها مانند توران، نایبندان، میاندشت و یزد که قطعا زیاد شنیده می‌شوند، زیستگاه‌های زادآور هستند و بقیه زیستگاه پشتیبان محسوب می‌شوند یعنی مناطقی هستند که احتمالا یوزها در برخی از فصول به آنجاها می‌روند و دوباره برای زادآوری به زیستگاه زادآور بر می‌گردند که همین باعث بیشترین تلفات یوز می‌شود در واقع همین جابجایی تلفات به همراه دارد چون از مناطق خارج می‌شوند.

 وی افزود: یکی از دلایل رفت و برگشت یوزپلنگ‌ها وجود دام و سگ‌های گله در زیستگاه است، حدود ۷ ماه از سال دام وارد زیستگاه‌های زادآور می‌شود که یکی توران و دیگری میاندشت است البته در زیستگاه‌های دیگر هم دام وارد می‌شود که معمولا شتر هستند مانند نایبندان، به محض اینکه دام وارد این زیستگاه‌ها می‌شود چون سگ‌های گله همراهشان هستند یوزها و طعمه‌های آنها تحت تاثیر حضور دام از مناطق خارج می‌شوند چون محیط برایشان ناامن می‌شود و زمانی که از زیستگاه خارج می‌شوند به اشکال مختلف مانند تصادفات جاده‌ای و شکار تلف می‌شوند. 

یوزها ازدواج فامیلی ندارند

سرپرست پروژه یوزپلنگ آسیایی درباره نحوه زادآوری یوزها توضیح داد: جفت‌گیری یوزها نسبت به دیگر گربه‌سانان پیچیده‌تر است زیرا آنها دوست ندارند که با یوزهایی که نسبت خویشاوندی دارند جفت‌گیری کنند این یک نوع سازگاری تکاملی است چون جفت‌گیری با خویشاوند باعث اختلالات ژنتیکی می‌شود.

وی ادامه داد: در این فرآیند، معمولا ماده‌ها از زیستگاهی که به دنیا آمده‌اند خارج می‌شوند و هم جایی که بچه‌هایشان به دنیا آمده‌اند را در زمانی که توله هستند از زیستگاه خارج می‌کنند و به زیستگاه دیگری می برند تا هم برای خودشان احتمال جفت‌گیری با آنها کم شود و هم اینکه پدرهای آنها با ماده‌ها جفت گیری نکنند از این رو گستره خانگی یوزها وسیع است و به زیستگاه‌های وسیع احتیاج دارند.

این استاد دانشگاه گفت: جزیره‌ای شدن زیستگاه‌ها هم در تلفات آنها تاثیر دارد، در طول سال‌هایی که تلفات یوز داشتیم اغلب در جاده‌ها اتفاق می‌افتاد مثلا جاده عباس آباد به سمت مشهد که تصادف با یوز زیاد است ۴۰ سال قبل نیز بود بنابراین مشکل خود جاده نیست بلکه تعداد خودرو و افزایش رفت و آمدها است.

نظامی افزود: مثلا جاده یزد به کرمان در منطقه حفاظت شده کالمند بهادران که یکی از زیستگاه‌های یوز است فقط در نیمه دوم دهه ۸۰، ۶ مورد تلفات داشتیم و بعد از آن دیگر حضور یوزی در آن منطقه ثبت نشده است این جاده‌ها قبلا هم بودند اما الان تردد خودرو زیاد شده است.

وی تاکید کرد: در راستای کاهش تلفات جاده‌ای درصدد ایمن‌سازی جاده‌ها به ویژه در مسیر یوزها هستیم که در این راستا بخش زیادی از جاده عباس آباد فنس‌کشی شده و در حال تکمیل است.

عضو هیات علمی دانشکده محیط زیست گفت: طی ۱۰ تا ۱۵ سال گذشته ۲۵ یوز را در جاده‌ها از دست دادیم که معمولا در فصل زمستان یعنی همان فصلی که دام وارد زیستگاه‌ها می‌شود بوده است، در واقع این تعداد تلفات چه به واسطه مستقیم سگ‌های گله و شکارچیان و چه غیر مستقیم توسط حضور دام که موجب متواری شدن یوزها می‌شوند، صورت گرفته است.

وی در پاسخ به اینکه آیا عوامل تهدید یوزهای آسیایی و آفریقایی یکسان است یا خیر، توضیح داد: عوامل تهدید یوزهای آفریقایی و آسیایی با هم متفاوت است آنجا شاید به علت تجارت پوست و یا حضور طعمه‌خواران بزرگ مانند شیر عوامل فرق می‌کند بنابراین نوع مشکلات و مدیریت آنها متفاوت است به همین دلیل الگوی مدیریت متفاوتی نیز می‌طلبد.

نظامی درباره تاثیر تغییر اقلیم گفت: تغییر اقلیم، چندان عامل اصلی نبوده، البته برخی احتمال می‌دهند که موجب جابجایی یوزها از زیستگاه شده باشد البته هنوز ثابت شده نیست اما در مقابل عوامل دیگری مانند سگ و جاده‌ها به چشم نمی‌آید.

وی با اشاره به اقدامات صورت گرفته برای خروج دام از زیستگاه‌ها اظهار داشت: پویشی برای خروج آغل‌های دام از زیستگاه‌ها شکل گرفت که بر اساس آن نیز مبلغی جمع‌آوری و ۸ آغل در پارک ملی توران خریداری و از زیستگاه خارج شد البته پارک ملی توران بخش کوچکی از زیستگاه توران است در واقع یک چهاردهم آن محسوب می‌شود اما باز هم اقدام خوبی است و سازمان محیط زیست نیز این روند را تسهیل کرده است.

عضو هیات علمی دانشکده محیط زیست تاکید کرد: معتقدم باید اول مشکلات اصلی را بشناسیم و با توجه به شرایط اقتصادی اول باید برای عوامل مهم راهکار پیدا کنیم و بعد درباره یک سری عوامل دیگر مانند تغییر اقلیم که تمام دنیا و طبیعت را تحت تاثیر قرار داده فکر کنیم.

نظامی گفت: امسال سازمان حفاظت محیط زیست حدود ۶ میلیارد تومان برای مهار ریزگردها در زیستگاه‌های یوزها در فلات مرکزی جذب کرده است که می‌تواند تاثیرات تغییر اقلیم را کاهش دهد اما این مهم‌ترین عامل نیست ما باید اصلی‌ترین‌ها را بشناسم و برای آنها راهکار پیدا کنیم. 

وی اظهار داشت: بر این اساس پیشنهاد دادیم بخشی از پولی که برای مقابله با ریزگردها به سازمان تخصیص داده شده را به خروج دام از زیستگاه‌ها تخصیص دهیم زیرا با این کار هم زیستگاه امن می‌شود و هم با جلوگیری از چرای دام مانع فرسایش خاک و حفظ پوشش گیاهی می‌شویم که سازمان در حال پیگیری این پیشنهاد است.

برچسب‌ها محیط زیست روز جهانی یوزپلنگ

منبع: ایرنا

کلیدواژه: محیط زیست روز جهانی یوزپلنگ محیط زیست روز جهانی یوزپلنگ

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۹۵۶۸۱۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

انعکاس صدای انتخابات در رادیو

معاونت صدای رسانه ملی برای برگزاری انتخابات ۲۱ اردیبهشت ماه ویژه برنامه‌های متنوعی را برای پخش تدارک دیده است. در گزارش ذیل به جزئیات برنامه‌های شبکه‌های رادیویی اشاره شده است.

رادیو ایران؛ روز انتخاب

شبکه رادیویی ایران در ویژه برنامه‌های «با ایرانیاران» ویژه انتخابات به دریافت تولیدات ایرانیاران (شبکه همراهان رادیو ایران در سراسر کشور) در قالب‌های مختلف برنامه‌سازی به جایگاه و نقش مجلس می‌پردازد. «با ایرانیاران» به تهیه کنندگی ندا حاجی اسماعیلی تا چهارشنبه ساعت ۱۶:۴۰ و پنجشنبه ساعت ۱۶:۱۵ تقدیم می‌شود. «خانه مردم» با هدف افزایش آگاهی مخاطبان نسبت به اهمیت جایگاه تقنینی و نظارتی مجلس و نیز جایگاه مردم تا پنجشنبه ۲۰ اردیبشهت ساعت ۱۲:۴۰ از رادیو ایران تقدیم می‌شود. «جهان سیاست» تا چهارشنبه ساعت ۱۵:۳۰ پخش می‌شود. "پرسا" در گروه ورزش و تفریحات رادیو ایران ویژه انتخابات طراحی شده و ساعت ۲۰ تقدیم می‌شود.

«بحث روز» هم با این محوریت روی آنتن می‌رود. "خانواده‌ای به نام ایران" ویژه برنامه دیگری است که پنجشنبه ۲۰ اردیبهشت بعد از خبر ساعت ۱۷ تقدیم خانواده بزرگ ایران می‌شود؛ و «روز انتخاب» نام ویژه برنامه انتخاباتی رادیو ایران است که در روز جمعه ۲۱ اردیبهشت از آغاز نخستین لحظات رای گیری آماده انعکاس این رویداد بزرگ است. همچنین برنامه‌های «سلام صبح بخیر، نمودار، ایرانشهر و راه شب» نیز در بخش‌های مختلف به موضوع انتخابات در رادیو ایران می‌پردازند.

رادیو جوان؛ سبز سفید سرخ

شبکه رادیویی جوان در برنامه‌های مختلف رادیویی با مسئولان و دست اندرکاران ستاد انتخابات در دور دوم انتخابات مجلس شورای به گفتگو می‌پردازد. در برنامه زنده "جوان ایرانی سلام" با دکتر محسن اسلامی سخنگوی ستاد انتخابات کشور گفتگو شد و در برنامه "گپ تو" با معصومه نصیری (کارشناس سواد رسانه ای) درباره شاخصه‌های یک نماینده تراز انقلاب اسلامی صحبت شد. در برنامه "سبز سفید سرخ" گفتگو با دکتر جواد اقدس طینت (کارشناس اقتصادی) در خصوص اقتصاد داخلی ایران و اهمیت درست انتخاب کردن نمایندگان از طرف مردم صورت گرفت. در برنامه "منحصر به فرد" با دکتر علی ودایه (کارشناس سیاسی) درباره نقش نهاد‌های قانونگذاری در کشور‌های مختلف و اهمیت آنان و نقش مجلس قانونگذار در جمهوری اسلامی گفتگو شد. همچنین در برنامه زنده "جوونی مجاز" با محسن اسلامی در خصوص دور دوم انتخابات به گفتگو خواهد پرداخت.

رادیو فرهنگ؛ من مسئولم

رادیو فرهنگ برنامه‌های «من مسئولم»، «شمای نماینده». «صحن علنی»، «صندلی سبز» و «باهم برای ایران» را ویژه دور دوم انتخابات پخش می‌کند. برنامه «صحن علنی» از گروه تولید و تامین رادیو فرهنگ با هدف انعکاس خواسته‌های مردم از نمایندگان مجلس هر روز در فواصل برنامه‌ها پخش می‌شود. برنامه سرزمین من هر روز ساعت ۱۳ در بخش‌های مختلف به موضوع انتخابات در ایران از گذشته تا امروز می‌پردازد. همچنین وظایف نمایندگان مجلس و ویژگی نماینده تراز انقلاب اسلامی را مورد توجه قرار می‌دهد. «صندلی سبز» مسابقه رادیویی ۳۰ دقیقه‌ای ویژه انتخابات است. این برنامه کاری مشترک از صدای مرکز سمنان و گروه تولید و تامین رادیو فرهنگ است که با هدف آموزش و شناساندن وظایف و اختیارات نمایندگان مجلس شورای اسلامی به مخاطبان، تعامل مردم ورسانه و افزایش آگاهی و تقویت دانش سیاسی مردم برای انتخاب نماینده اصلح ساعت ۱۷پخش می‌شود. در هر برنامه شرکت کنندگان بر اساس سن و مدرک تحصیلی، در قالب گروه‌های سه نفره شرکت می‌کنند.

سئوالات این مسابقه پیرامون موضوعات مختلف از جمله وظایف نمایندگان مجلس شورای اسلامی و قوانین انتخابات همچنین سوالاتی درباره مجلس خبرگان است.

برنامه گفتگومحور "من مسئولم" همراه با مجری و چهار شرکت کننده از میان دانشجویان کشور به بررسی و موشکافی فرایند انتخابات در کشور اختصاص دارد.

برنامه «شمای نماینده» نیز با محوریت شرکت حداکثری در انتخابات، چرایی شرکت در انتخابات و ویژگی یک نماینده اصلح است که صبح‌ها ساعت ۷:۴۵ و ۱۲:۱۵ پخش می‌شود.

برنامه «باهم برای ایران» از ۸ صبح تا ۱۸ جمعه ۲۱ اردیبهشت به همت سه گروه کتاب و جامعه، تاریخ و اندیشه و ادب و هنر روی آنتن رادیو فرهنگ می‌رود. رادیو تهران؛ با ویژه برنامه «شهرآرا»

شبکه رادیویی تهران، با استقرار واحد سیار در مسجد لرزاده با ویژه برنامه» شهرآرا» لحظه به لحظه؛ اخبار، رویدادها، اتفاقات و حواشی انتخابات و... را منعکس می‌کند. محمدرضا پاکزادیان، تهیه کننده برنامه انتخاباتی «شهر آرا» ضمن اعلام این خبر گفت: شبکه رادیویی تهران، جمعه ۲۱ اردیبهشت روز برگزاری دور دوم انتخابات، به صورت زنده از مسجد لرزاده روی آنتن میرود. برنامه» شهرآرا» لحظه به لحظه؛ اخبار، رویدادها، اتفاقات و حواشی انتخابات و حضور پرشور رای دهندگان و... تقدیم مخاطبان می‌کند. وی افزود: حضور گزارشگران رادیو تهران در محل‌های اخذ رای و گفت وگوی گزارشگران با مسئولان، رای دهنده‌ها و مردم بخشی از این ویژه برنامه است. تدارک بخش‌های کارشناسی، نمایش، طنز، پخش موسیقی شاد و انتخاباتی از دیگر بخش‌های ویژه برنامه شهرآراست.

پاکزادیان در پایان عنوان کرد: استقرار شبکه‌های تصویری و صوتی باعث تشویق و ترغیب بیشتر مردم برای حضور در پای صندوق‌های رای می‌شود. ما در این برنامه تلاش می‌کنیم تا علاوه بر آگاهی بخشی، با اطلاع رسانی دقیق و شفاف رضایت مخاطبان جلب شود. 

رادیو قرآن؛ انتظار من

همزمان با آغاز دوره دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی پخش برنامه «انتظار من» به مناسبت انتخابات تهیه و تقدیم شنوندگان رادیو قرآن می‌شود. همچنین برنامه‌های تسنیم و والعصر نیز به موضوعات انتخاباتی و پوشش خبری آن خواهند پرداخت.

رادیو صبا؛ از صبح صبا تا عصرصبا

شبکه رادیویی صبا متناسب با ماموریت شبکه در فضایی متفاوت به موضوع انتخابات و طرح و پاسخ دهی چالش‌های انتخاباتی می‌پردازد.

برنامه‌های «غیر علنی و بی‌زحمت» به صورت ویژه با موضوع انتخابات روی آنتن رفتند.

هر یک از این برنامه‌ها متناسب با رویکرد و شعار برنامه با نگاهی طنزآمیز به مباحثی همچون اهمیت شرکت در انتخابات، باید‌ها و نباید‌های انتخاباتی، ویژگی‌های یک نامزد شایسته و چگونگی انتخاب و... می‌پردازد.

برنامه نمایشی «غیر علنی» در قالب طنز ماجرای انتخابات را در رادیو صبا به نمایش می‌گذارد. در این نمایش قرار است یک نفر از شخصیت‌های طنز به عنوان رییس اتحادیه طنزپردازان رادیو صبا انتخاب و معرفی شود.

در این برنامه شخصیت‌های شاخص طنز رادیو صبا همگی دور هم جمع شدن تا برای انتخاب شدن به عنوان رییس اتحادیه طنازان «رادیو صبا» با هم رقابت کنند که در این فرایند باماجرا‌ها و چالش‌های مختلفی رو به رو می‌شوند. «غیر علنی» هر روز ساعت ۱۰ صبح پخش می‌شود. برنامه طنز «بی زحمت» با شرکت شخصیت اصلی برنامه در انتخابات مجلس شورای اسلامی از چالش‌های انتخاباتی می‌گوید. این برنامه هر روز ساعت ۱۶:۱۵ تقدیم شنوندگان می‌شود. برنامه آموزشی «زنگ انشا» به پخش انشا‌های دانش آموزی با موضوع انتخاب و اهمیت انتخابات اختصاص دارد. این برنامه شنبه تا چهارشنبه ساعت ۱۴:۴۵ راهی آنتن می‌شود.

برنامه‌های زنده روزانه «صبح صبا و عصر صبا» در بخش‌های مختلف برنامه در قالب‌های متنوع با نگاهی طنز به موضوع‌های انتخاباتی می‌پردازد. «صبح صبا» شنبه تا چهارشنبه ساعت ۶:۳۰ تقدیم مخاطبان می‌شود و برنامه «عصر صبا» شنبه تا چهارشنبه ساعت ۱۸:۳۰ راهی آنتن می‌شود.

رادیو نمایش؛ با هم رای

"هم رای" ویژه برنامه رادیو نمایش برای روز انتخابات دور دوم مجلس شورای اسلامی است و اهمیت این موضوع که چرا باید در انتخابات شرکت کنیم و رای بدهیم را مورد بررسی قرار می‌دهد. این برنامه به نویسندگی و تهیه کنندگی نسیم السادات صباغان و گویندگی نرجس فروغی، علیرضا تابان، گزارشگری و هماهنگی آتنا سادات محمدپناه روز جمعه ۲۱ اردیبهشت ماه ساعت ۹:۳۰ صبح به صورت زنده از رادیو نمایش پخش می‌شود.

رادیو پیام؛ پیام انتخابات

ویژه برنامه انتخابات رادیو پیام با نام پیام انتخابات به تهیه کنندگی مجید امجدی فردخش می‌شود.

منبع: معاونت صدا

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری رادیو تلویزیون