کشفِ جدید در مسجد در حال تخریب تجریش/مردم محلی از مسجد محافظت کردند
تاریخ انتشار: ۱۳ آذر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۹۶۶۱۶۷
میدان تجریش، خیابان دربند، کوچه آلایی، شماره ۳، آدرسِ مسجد «صبحگاهی» محلهی آلایی تهران است؛ محلهای که مردمش با خاطرات قدیمی خود زندگی میکنند و از زمان شایع شدن خبری که از تخریب مسجد تاریخی محلهشان خبر میداد، خواب را بر خود حرام کردهاند تا مسجد سرپا بماند.
به گزارش ایسنا، از نخستین قدمهای مردم محله برای استشهادی که پر کردند تا با ارایه به مرکز امور مساجد نشان دهند مردم محله هنوز میخواهند هر صبح با صدای اذانِ این مسجد از خواب بیدار شوند تا طوماری که امضا کرده و از میراث فرهنگی خواستند تا با ورود به بحثِ مسجد و ثبت ملی آن، حفاظت همیشگی مسجد را تضمین کند و قدمهایی که خودشان برای پاکسازی مسجد برداشتند و حتی نشانههایی جدید از هویت مسجد پیدا کردند تا نشان دهند، این بنای تاریخی هنوز جزئی از خاطرات مردم محله است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
هر چند از سوی دیگر برخی افراد سودجو به دنبال تخریب مسجد افتادهاند تا این بنای تاریخی یک طبقه را به ساختمانی چند طبقه با کاربری مذهبی تجاری تبدیل کنند و حتی به گفتهی مردم محلی تلاشهایی نیز برای جلوگیری از ثبت ملی این اثر داشتهاند.
آنها در نامهای که دو سال قبل به میراث فرهنگی، شهرداری و اداره حفظ و مرمت بافت تاریخی تهران نوشتند، درخواست توقف ادامه تخریب این بنا و حتی اجازه مرمت بنا توسط اهالی را دادند.
بعد از گذشت این مدت زمان، اکنون مردم محلی مسجد صبحگاهی را پاکسازی کردهاند تا برادریشان را به میراث فرهنگی و مرکز امور رسیدگی به مساجد ثابت کنند.
تلاشهای مردم محلی برای حفاظت از مسجد تاریخی محلهشان را نمیتوان نادیده گرفت، آنها دست خالی تلاش کردند تا از تخریب این مسجد تاریخی جلوگیری کنند؛ آنها نخست در استشهادیهای با امضای مردم محلی و بومی منطقه برای مرکز رسیدگی به امور مساجد، درخواست «حفظ و باقی ماندن این بنای تاریخی را به عنوان یکی از یادگارهای قدیمی محله کردند، مسجدی که سه نسل از مردم این محله از آن خاطره دارند» و حتی در همان استشهادیه اعلام کردند که با هزینهی خود این مسجد را مرمت میکنند.
ورودی آب انبار تازه کشف شده مسجد صبحگاهیحتی چند نماینده مجلس شورای اسلامی با حمایت از تلاشهای مردم محلی، نامهنگاریهایی را با و متولیان میراث فرهنگی آغاز کردند. از نامهنگاریهای سالهای گذشته که بگذریم؛ دهم شهریور نیز محمد علی وکیلی - عضو هیات رییسه مجلس شورای اسلامی و نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات ، اسلامشهر و پردیس - در نامهای به علی اصغر مونسان – وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی - درخواست صدور دستور مساعدت برای رفع مشکل مسجد صبحگاهی را کرده بود.
یکم مهرماه نیز جواد واحدی - مدیر کل امور مجلس - در نامهای به پورعلی - مدیر دفتر ثبت آثار تاریخی وزارتخانه - و پرهام جانفشان - مدیر کل میراث فرهنگی استان تهران - درخواست کرد تا پیگیرِ رفع مشکل مسجد صبحگاهی باشند و حتی نتیجهی اقداماتشان را اعلام کنند.
بعد از آن نیز در نامههای جداگانه دو نمایندهی مردم در مجلس شورای اسلامی محمدعلی وکیلی – نماینده مردم تهران و شمیرانات و داوود محمدی - نماینده مردم قزوین و ابیک و البرز -، خطاب به مونسان درخواست شده تا لوح ثبتی مسجد آلایی که در سال ۱۳۹۶ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده به مردم محله ابلاغ شود.
پاکسازی مسجد صبحگاهی توسط مردم محلیپاکسازی مسجد انجام شده، منتظر لوح ثبتی این بنای تاریخی هستیم
مرضیه ولی – نماینده مردم محله برای پاکسازی مسجد صبحگاهی – به خبرنگار ایسنا میگوید: نماز صبح از زمان ساختِ مسجد یعنی دوره پهلوی، در این بنای تاریخی خوانده میشد و از سوی دیگر نمار اعیاد مختلف به خصوص عید فطر نیز در این مسجد خوانده میشد. از سوی دیگر مردم قدیمی محله نیز از این مسجد خاطرات زیادی دارند و کسی نمیخواهد آن تخریب شود، بنابراین برای حمایت از مردم قدیمی محله تصمیم به حفاظت از مسجد گرفتیم.
او با اشاره به ارسال درخواست ثبت ملی این مسجد توسط اهالی محل به میراث فرهنگی، اظهار میکند: این درخواست برای نخستین بار از سوی امور مساجد برگشت خورد، اما دومین درخواست ثبت ملی با موافقت مواجه شد و خوشبختانه مسجد در فهرست میراث ملی به ثبت رسید، اما شرط ثبت ملی آن، پاکسازی مسجد توسط مردم محلی بود که با گرفتن موافقت مردم، به نمایندگی از انها این کار را بر عهده گرفته و عملیاتی کردم، پاکسازی مسجد نیز حدود یک ماه قبل انجام شد، اما هنوز لوح ثبتی مسجد به مردم محله داده نشده است.
وی با اشاره به خالی کردن ۲۵ ماشین خاور از نخالههایی که به مرور در مسجد جمع شده بودند، میگوید: بر اساس کتیبهی باقی مانده روی بدنهی مسجد، این بنا متعلق به سنهی ۱۳۳۲ هجری قمری است و حفاظت از ان به عنوان یکی از خاطرات محلی مردم منطقه برای ما اهمیت دارد.
ولی با اشاره به پیدا شدن آبانباری در زیرزمین مسجد صبحگاهی بعد از پاکسازی فضای مسجد میگوید: با حمایت مردم محله آلایی موفق شدهایم تا کنون مسجد را حفاظت کنیم، حتی قرار است بعد از گرفتن لوح ثبتی مسجد، باج معآوری هزینهی مرمت بنا، این کار نیز انجام شود، چون مردم محله تمایل دارند تا مسجد به موقعیت چند دهه قبل خود برگردد و صدای اذان این مسجد در محله بپیچد.
جای خالی کاشیهای به سرقت رفته یکی از ورودیهای مسجد
مسجدی که خواب را به مردم محله حرام کرد
مسجد آلایی یا صبحگاهی باقی مانده از دوره پهلوی و از نمونههای نادر و انگشت شمار معماری معاصر محسوب میشود که تا قبل از سال ١۳۵۷ از آن به عنوان محل برگزاری نماز صبح استفاده میکردند، اما باتوجه به تَرک امام مسجد و وجود سه مسجد دیگر با فاصله بسیار کم، کوشش جدی برای احیا و استفاده مجدد از این بنا انجام نشد و این مکان تا سالها محل زندگی آخرین خادم آن (خانواده آلایی) بود. این مسجد جزو چند نمونه نادر و انگشت شمار نه تنها محله دربند، بلکه شهر تهران است که به عنوان محل اقامه نماز صبح ساکنان محله استفاده میشده و وجود آن در این محله نشانگر ارزشهای والای مذهبی و اجتماعی ساکنان بوده است.
محراب مسجد صبحگاهی که سقف شبستان آندر چند سال گذشته تخریب شده است
در طول چند سال گذشته و با هدف تخریب سریعتر مسجد، افرادی بدون مجوز شهرداری و با نام بازسازی بخشهایی از مسجد را تخریب کرده و قسمتهایی از سقف و دیوار آن را برداشتند، کاشیهای هفت رنگ امضا شده این بنا گواه بر قدمت و کیفیات تاریخی و هنری این بناست که در تخریب انجام شده قسمتهایی از آن از بنا خارج شده است.
ورودی مسجد صبحگاهی در خیابان آلاییاسناد این گزارش نزد ایسنا محفوظ است.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: تهران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۹۶۶۱۶۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
اسکن محوطه کمرزرین اصفهان انجام شد/ تلاش برای آغاز فصل دوم کاوش
به گزارش خبرنگار مهر، در ۲۰۰ متری مسجد جامع عتیق اصفهان که قدمت زیادی دارد، در جایی که قرار است ادامه پروژه مخرب میدانی در اصفهان باشد و در ادامه ساخت و سازها برای افزایش مراکز تجاری شهر تاریخی اصفهان، یافتههایی به دست آمده که بررسی آنها بخشی از تاریخ این شهر را ورق میزند.
کمرزرین نام منطقهای است که در آن، باستان شناسان یافتههای انسانی، باستانی و برخی اشیا پیدا کردهاند. فصل اول عملیات باستان شناسی در این محدوده انجام شده و حالا باستان شناسان آماده میشوند تا بتوانند فصل دوم را آغاز کنند.
علی شجاعی اصفهانی دکترای باستان شناسی کشور که سرپرستی پروژه کمر زرین اصفهان را بر عهده دارد به خبرنگار مهر گفت: فصل اول کاوش باستان شناسی در این محوطه انجام شد و آماده میشویم تا اسکن کامل از محوطه انجام شود و برای فصل دوم نیز برنامه ریزی میکنیم. فصل اول پربار بود و یافتههای ارزشمندی از ادوار مختلف داشتیم و فکر میکنیم از دوران اسلامی و از قرن ۳ و ۴ هجری تا قاجار تاریخ این یافتهها باشد که البته باید بررسی دقیقتری شوند. کاوشها در هفت متری زیر آسفالت انجام شده است. همچنان در این محوطه آثار داریم و هنوز به خاک بکر نرسیدهایم. حدس می زنم اگر ترانشه ای که برای لایه نگاری زده شده، کار شود، باز هم یافتههای فرهنگی داشته باشیم و شاید بلتوانیم شواهدی از دوران قبل از اسلام هم پیدا کنیم.
وی گفت: گذری که در آن هستیم به نظر میرسد مجموعه کارگاههایی برای پخت سفال بوده است چون کورهای در اینجا به دست آمده که نمونه آن در اصفهان تا کنون پیدا نشده است. نمونههایی که قبلاً به دست آمده مربوط به چند دهه پیش است که در خارج از اصفهان به دست آمده ولی این نمونه خیلی خوبی بوده است ولی گودبرداری و خاک برداری که در اینجا شده به آن آسیب زیادی وارد کرده است.
شجاعی اصفهانی ادامه داد: تنبوشههای سفالی با این ابعاد در محوطههای تاریخی نداشتهایم و نشان میدهد که این محوطه چقدر مهم بوده است. هر جای این منطقه که به آن دست گذاشته شود حتماً یافتههای فرهنگی دارد چون در نزدیکی مسجد جامع عتیق است. این مسجد در شکل گیری شهر اصفهان و اتفاقاتی که برای آن افتاده بسیار مهم بوده است. تا کنون فکر میکنم ده لایه تاریخی شناسایی کنیم البته لازم است که سفالها بررسی بیشتری شود.
این باستان شناس گفت: در کل مسیری که کاوش کردیم آثار داشتهایم بخش دیگر هم باید کاوش شود و مسیر دسترسی عابر پیاده تا مسجد نیز در این بخش ایجاد شود. بنابراین فعلاً در این بخش باید کار بیشتری انجام شود. من در جریان خطوط متروی اصفهان نیستم ولی می دانم که در نزدیکی مسجد جامع ایستگاه مترو وجود دارد! لایههای تاریخی زیادی در اینجا از بین رفته است اینجا پاساژ تجاری وجود دارد که تا چندین متر زیر زمین رفته است و همانطور که در اینجا ما لایههای فرهنگی و تاریخی زیادی داشته ایم حتماً زیر آن هم این لایهها وجود داشته که با این پاساژ و گودبرداریهای انجام گرفته از بین رفته است.
وی افزود: اسکن لیزر و نقشه برداری این محوطه تاریخی انجام شد و تمام جزئیات را با دقت بالا اسکن کردیم. این دستگاه مدرنی است که میتواند دادههای زیادی به ما بدهد.
محوطه تاریخی کمرزرین با وجود اینکه در میان یک گذر قرار دارد و رو به رویش یک مجتمع تجاری بزرگ درحال ساخت است و در چند قدمی آن مسجد سلجوقی و مهم عتیق واقع شده، در خطر است. چون از آن طرف هنوز ساخت و سازها در اطرافش در حال انجام است. آیا کسی به این فکر میکند که ساخت و سازهای اخیر چقدر از دادههای تاریخی این شهر را از بین برده است؟
کد خبر 6088865 فاطمه کریمی