به نقل از «ایسنا»

تَب بی‌انگیزگی علمی در دانشجویان نیازمند تَب‌بُر است!

تاریخ انتشار: ۱۸ آذر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۰۲۳۸۷۷

ایسنا/قزوین گاه شاهد آفت‌هایی در مسیر حرکت علمی دانشجویان هستیم که از جمله آن می‌توان به «بی‌انگیزگی» اشاره کرد. در این گزارش به سراغ اساتید دانشگاه‌های مختلف رفتیم تا ارزیابی خود را نسبت به فعالیت‌های علمی دانشجویان و دلایل افت‌وخیز و بی‌انگیزه بودن آن‌ها را بررسی کنیم.

۱۶ آذرماه به‌منظور گرامیداشت یاد و خاطره شهدای دانشجو به نام روز دانشجو نام‌گذاری شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

دانشجویی که بسیار تأثیرگذار در عرصه‌های مختلف است و می‌تواند میدان‌دار حوزه‌های مختلف از جمله عرصه‌های علمی باشد.

دانشجویان جوان طالب دانش هستند که آینده در دست آن‌هاست و می‌توانند با داشتن توانایی و نیروی جوانی با پشتوانه علمی و کوله باری از علوم و فنون متنوع در مسیر اداره آگاهانه و برنامه‌ریزی شده جامعه گام بردارند و موجب شکوفایی و رشد همه‌جانبه آن شوند. بی‌شک دانشجویان وظیفه‌ای سنگین در این حوزه بر عهده دارند؛ اما گاه شاهد آفت‌هایی در مسیر حرکت علمی دانشجویان هستیم که از جمله آن می‌توان به آفت «بی‌انگیزگی» اشاره کرد. در این گزارش به سراغ اساتید دانشگاه‌های مختلف رفتیم تا از دریچه نگاه آن‌ها ارزیابی نسبت به فعالیت‌های علمی دانشجویان و دلایل افت‌وخیز و بی‌انگیزه بودن آن‌ها در عرصه‌های مختلف داشته باشیم.

سیاهی لشگری به نام دانشجو!

مهسا رون، عضو هیئت‌علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) با بیان اینکه در حال حاضر تب مدرک‌گرایی در جامعه وجود دارد و بخشی از دانشجویان در دانشگاه‌ها سیاهی لشگر هستند که از سر علاقه به آن رشته نیامده‌اند، گفت: شاهد بی‌انگیزگی دانشجویان هستیم به‌گونه‌ای که این بی‌انگیزگی در ورودی‌های هر سال نسبت به سال گذشته عمیق‌تر شده و اگر این وضعیت ادامه یابد بی‌شک مفهومی از جویای دانش بودن در بین دانشجویان باقی نخواهد ماند.

وی ادامه داد: علت عمده بیکاری بخش عمده‌ای از فارغ‌التحصیلان تعریف نادرست جامعه از ارزش‌هاست به‌گونه‌ای که شخص دارای مدرک فوق‌لیسانس و دکترا دارای ارزش تلقی می‌شود بدون اینکه یک ساعت در بازار کار فعالیت مفید داشته باشد.

باید تفکر «از این ستون به آن ستون فرج است» اصلاح شود

علی فتح طاهری، رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی استان قزوین خاطرنشان کرد: مشکل این است که در نظام آموزش قبل دانشگاه، دانش‌آموز نمی‌داند قرار است به کجا وارد شود و تنها راه باز برای خود را حضور در دانشگاه می‌داند، آن‌ها بعد از ورود به دانشگاه تا مقطع لیسانس درس می‌خوانند و با دیدن اینکه با این مدرک نمی‌تواند مشکل خود را حل کنند به سمت فوق‌لیسانس می‌روند، در حقیقت تفکر «از این ستون به آن ستون فرج است» را به کار می‌برند تا شاید در مقاطع بالاتر مشکل خود را حل کنند حال آنکه اگر دانش‌آموز درست پرورش یابد دیگر نیازی به ورود به دانشگاه نباشد و بعد از دیپلم به سمت بازار کار برود.

وی با بیان اینکه متأسفانه این احساس وجود دارد که دانشجوی گذشته انگیزه کار بیشتری نسبت به دانشجوی امروز دارد ولی امکانات و ابزار دانشجوی امروز بیشتر از دیروز است، اظهار کرد: اگر امکانات موجود امروز را به اعتقاد و انگیزه‌ای که دانشجو باید به کار خود داشته باشد گره بزنیم، این دو در کنار هم انفجاری در حوزه آموزش و پژوهش ایجاد می‌کند.

فشار کنکور و فقر نشاط در دانشگاه از علل بی‌انگیزگی دانشجویان

شکوه کرمانشاهانی، عضو هیئت‌علمی گروه کامپیوتر و نرم‌افزار دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) نیز با بیان اینکه فضای علمی دانشگاه‌ها فضای بدی نیست و قابل قبول است اما جای کار بسیار برای بهبود آن وجود دارد، عنوان کرد: با این وجود عواملی وجود دارد که موجب کاهش انگیزه دانشجویان برای ورود به عرصه‌های علمی می‌شود و متأسفانه هر چه از سال‌های ورود دانشجو به دانشگاه می‌گذریم این‌روند رشد سعودی بیشتری به خود می‌گیرد.

وی اولین عامل بی‌انگیزگی را سیستم آموزش‌وپرورش دانست که در آن دانش‌آموزان تحت فشار بسیار برای ورود به دانشگاه قرار دارند و بعد از عبور از سد بزرگ کنکور نیز با فضایی روبرو می‌شوند که متفاوت از تفکرات آن‌هاست؛ همین موجب سرخوردگی آن‌ها بعد از ورود به دانشگاه و ضعف آن‌ها از نظر تحلیل، پژوهش و نشاط علمی می‌شود.

این عضو هیئت‌علمی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) عامل دیگر بی‌انگیزگی را فضای بسته دانشگاه‌ها و عدم وجود نشاط در آن دانست و افزود: نگاه سخت‌گیرانه، نبود فضایی به لحاظ فیزیکی برای کنار هم قرار گرفتن دانشجویان موجب کم شدن نشاط در دانشگاه می‌شود. از سوی دیگر سیستم چالش‌برانگیز دانشگاه در حوزه اساتید به‌گونه‌ای که آن‌ها درگیر مسائلی می‌شوند که آموزش عالی برای آن‌ها ایجاد کرده؛ این موارد از دیگر عوامل کاهش انگیزه علمی در دانشگاه‌هاست. چنانچه اساتید برای حفظ ماندگاری و ارتقاء خود مجبور به پژوهش محوری بدون وجود فضای پژوهش هستند و همین وقت و انرژی اساتید را محدود می‌کند تا آن‌ها نتوانند ارتباط لازم را با دانشجویان برقرار کنند و این تحت فشار قرار گرفتن موجب تأثیرگذاری بر کیفیت علمی آن‌ها می‌شود.

بنگاه‌داری برخی دانشگاه‌ها، از عامل افزایش تب مدرک‌گرایی

دکتر سید علی قاسم‌زاده، دانشیار دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) با انتقاد از افزایش بی‌ضابطه ظرفیت و کمیت دانشگاه و ورودی‌های رشته‌های مختلف توسط وزارت علوم گفت: قبلاً رقابت علمی بین افراد وجود داشت و دانشجویان در رقابت با دیگران برتری‌های خود را نشان داده و صندلی خالی دانشگاه‌ها را از آن خود می‌کردند اما با افزایش ظرفیت‌های دانشگاه و تنوع آموزش در آن شاهد بنگاه‌داری برخی از آن مراکز و کاهش فیلترهای ورود به دانشگاه شدیم.

وی افزود: مدرک‌گرایی باعث شد توهم ارزش قائل نشدن برای کسانی که مدرک ندارد ایجاد شود، این تصور باطل سال‌هاست گریبان‌گیر جامعه شده و خانواده‌ها به این سمت گرایش یافته‌اند که به هر نحو ممکن فرزندان خود را وارد دانشگاه کنند تا شاید آینده شغلی بهتر و با سطح درآمد بالا به دست آورند.

قاسم‌زاده تصریح کرد: باید از فرهنگ مدرک‌گرایی عبور کرده و در سیاست‌گذاری‌های وزارت علوم نیز تجدیدنظر ایجاد شود زیرا لزوم ندارد که همه دانشجویان و تحصیل‌کرده‌های دوره دبیرستان وارد دانشگاه شوند.

این عضو هیئت‌علمی دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) یکی از دلایل بی‌انگیزگی دانشجویان در حوزه علمی را جبر مدرنیته دانست و عنوان کرد: از جمله پیامدهای آن می‌توان به شتاب‌زدگی ناشی از مدرنیته اشاره کرد که موجب شده انسان برای قرار گرفتن در این جریان چاره‌ای جز تغییر و تحول و نوشدگی نداشته باشد همین امر به موضوع دست‌یابی به اطلاعات آزاد و بدون فیلتر دامن زده که این موضوع آفت بزرگی است زیرا جوانانی که هنوز آگاهی کاملی را به دست نیاورده‌اند را درگیر خود می‌کند و در نتیجه آن‌ها به سمت کسب اطلاعاتی می‌رود که بسیاری از آن‌ها سطحی و کم‌عمق است.

وی ادامه داد: این سطحی‌نگری در فضای مجازی و شتاب‌زدگی جامعه مدرن موجب می‌شود آدم‌ها بی‌انگیزه و کم‌حوصله و سطحی بار می‌آورد. این عوامل موجب می‌شود نسل علاقه‌مندان به کتاب و کتاب‌خوانی در جامعه و به‌تبع آن سواد دانشگاهی باید در خواندن کتاب و قدرت تفکر کم‌رنگ شود.

چه باید کرد؟!

علی فتح طاهری با تأکید بر اینکه باید انتخاب مسیر با آموزش‌های لازم در دوره قبل از دانشگاه با مشاوره صحیح به افراد یاد داده شود تا در رشته‌ای که مورد نیاز جامعه باشد و به آن علاقه دارند وارد شوند، اعلام کرد: با اصلاح روند پذیرش دانشجو و رشته‌های موجود این انگیزه را در دانشجو ایجاد کرده و با فرهنگ‌سازی تفکر صرف مدرک‌گرایی را کنار گذاشت؛ باید دانشجو رشته‌ای را انتخاب کند که متناسب با علایق خود و نیاز جامعه باشد، باید هر سال رشته‌ها و واحدهای درسی متناسب با نیاز جامعه بازشناسی شود.

مهسا رون با تأکید بر اینکه اگر کسی از روی علایق و نیاز جامعه وارد رشته‌ای شود این امر موجب گرایش و تعلق برای ادامه مسیر وی خواهد شد، اعلام کرد: تغییر این نگرش در جامعه که همه نباید دانشگاه بروند همچنین با توجه به اشباع بسیاری از رشته‌ها نیاز است مانند همه جای دنیای گرایش‌های جزئی و خیلی دقیق برای هر رشته‌ای تعریف شود تا دانشجویان بتوانند از همان ابتدای امر در حوزه دلخواه خود فعالیت و تحصیل کنند.

سیدعلی قاسم‌زاده با بیان اینکه باید مسائل اجتماعی و اقتصادی را هم در این خصوص در نظر گرفت، گفت: نبود آینده شغلی، احساس ناامنی اقتصادی و فرهنگی و احساس بی‌عدالتی در شغل یابی از دیگر عوامل بی‌انگیزگی علمی دانشجویان است؛ لذا باید فضای مناسب و آزاد شغلی ایجاد کنیم که در آن افراد شایسته برای مشاغل مهم انتخاب شوند نه کسانی که تلاشی نداشته و برای آن شغل زحمتی نکشیده‌اند.

وی تأکید کرد: باید این زمینه و باور را ایجاد کنیم که جامعه پذیرای افراد توانمند باشد نه کسانی که صرف گرفتن مدرک برای آن‌ها ملاک شده و با نیت‌های غیرعلمی و غیردانشگاهی برای دریافت درآمدهای خاص وارد دانشگاه می‌شوند.

شکوه کرمانشاهانی هم راهکارهای رفع بی‌انگیزگی دانشجویان را چنین اعلام کرد: ایجاد فضای نشاط فرهنگی و علمی در بین دانشجویان، تغییر جدی در سیستم آموزش‌وپرورش، اشتغال‌زایی، ایجاد نشاط در بین دانشجویان و تغییر نظام ارزیابی اساتید در کنار ایجاد فضاهای جانبی و فرهنگی برای دانشجویان از جمله راه‌هایی است که می‌تواند در افزایش انگیزه دانشجویان مفید باشد.

سخن آخر؛

در عصر کنونی در هر نظامی، دانشگاه به محفلی برای تولید علم و نوآوری تبدیل شده و دانشجویان در بستر آن تلاش می‌کنند به دنیای ناشناخته‌ها رخنه کرده و راهی را بروند که با آن زمینه توسعه و رشد و پیشرفت کشور را فراهم کنند. از این‌رو در منظر مقام معظم رهبری نواندیشی علمی و تبدیل آن به انگیزه‌ای عام و مطالبه‌ای عمومی از وظایف دانشگاه‌ها عنوان شده که لازمه این معنا، اهمیت دادن به علم و شناخت جایگاه آن و آراسته شدن نسل جوان به لباس تحصیل، فراگیری علوم و فنون و افزودن دانش و دانایی خویش است. از سوی دیگر تلاش برای کاهش تب مدرک‌گرایی در جامعه همچنین افزایش نشاط علمی و تعلق دانشجو به فضای دانشگاه لازمه‌ ارتقاء سطح علمی آن‌ها و نیل به حوزه علم و دانش است تا شاید از این بستر بتوانیم سدی مقاوم در بابر آفت بی‌انگیزگی علمی ایجاد کنیم. 

انتهای پیام 

منبع: ایسنا

کلیدواژه: استانی علمی و آموزشی انگیزه تحصیلی روز دانشجو مدرک گرایی حذف کنکور

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۰۲۳۸۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چرایی تشدید اعتراضات دانشجویی در آمریکا

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: اعتراضات گسترده ضد صهیونیستی دانشجویان در دانشگاه‌های آمریکا که با برخورد خشونت آمیز پلیس همراه شده، با تسری به دانشگاه‌های اروپا و استرالیا، کم کم دارد به جنبشی فراگیر و پر سر و صدا در کشورهایی تبدیل می‌شود که کمتر کسی فکر می‌کرد در سایه حمایت‌های قاطع دولت‌هایشان از رژیم صهیونیستی، صدایی مخالف از آنها به گوش برسد.

سبوعیت‌های بی‌پایان رژیم صهیونیستی علیه مردم بی گناه غزه، وجدان مردم جهان را به درد آورده تا جایی که سرکوب صداهای مخالف در کشورهای اروپایی و آمریکایی علیه سیاست‌های تل‌آویو دیگر ممکن نیست.

در روزهای گذشته و به دنبال تصویب کمک‌های میلیارد دلاری در کنگره آمریکا برای رژیم صهیونیستی، اعتراضات ضد جنگ در آمریکا افزایش چشمگیری یافته است. جرقه اعتراضاتی که از دانشگاه کلمبیا آغاز شد، به سرعت به دانشگاه‌های هاروارد، نیویورک، ییل، ماساچوست، اموری، میشیگان، براون، پلی تکنیک هومبولت، برکلی، کالیفرنیای جنوبی، تگزاس، مینه‌سوتا و چند دانشگاه دیگر کشیده شد و طی چند روز سر از دانشگاه‌های اروپا و استرالیا درآورد.

اعتراض دانشجویان به کمک مالی و نظامی آمریکا به رژیم صهیونیستی در جنگ علیه غزه حدود ۲ هفته پیش از دانشگاه کلمبیا آغاز شد؛ این همان دانشگاهی است که در دهه ۱۹۶۰ آغازگر موج اعتراضی و البته تأثیرگذار علیه جنگ آمریکا در ویتنام بود. در دهه ۱۹۶۰ میلادی، جنبش دانشجویی در آمریکا برای مطالبه «آزادی بیان» در پردیس‌های دانشگاهی به وجود آمد اما با تشدید دخالت این کشور در جنگ ویتنام، جنگ به هدف اصلی اعتراض‌های دانشجویان تبدیل شد.

بر اساس تازه‌ترین خبرها، طبق سندی از وزارت امور خارجه آمریکا اکنون معلوم شده که در این وزارتخانه نسبت به ارائه کمک‌های مالی به رژیم صهیونیستی تردیدهایی وجود دارد و به نظر می‌رسد مهمترین عامل آن هم تداوم اعتراضات دانشجویی در دانشگاه‌های سراسر این کشور است؛ مساله‌ای که نشان می‌دهد جنبش‌های دانشجویی مانند هنگامه جنگ ویتنام، قدرتی تعیین کننده در تغییر معادلات سیاسی و میدانی دارند.

دانشجویان آمریکایی اعتراضات خود را «ضد جنگ» معرفی می‌کنند. آنها از دانشگاه‌ها خواسته‌اند تا از سرمایه‌گذاری دارایی‌های دانشگاه‌های بزرگ در شرکت‌های اسلحه‌سازی یا سایر صنایع حامی جنگ رژیم صهیونیستی در غزه خودداری کنند و به این ترتیب مانع از «نسل کشی» شوند. برقراری آتش‌بس جنگ رژیم صهیونیستی در نوار غزه از مهمترین خواسته‌های دانشجویان است.

ریشه حمایت‌های آمریکا از رژیم صهیونیستی

بخش مهمی از حمایت واشنگتن از تل‌آویو به دلیل وجود لابی بزرگ و ثروتمند حامی رژیم صهیونیستی در آمریکا است. قدرت این لابی از جامعه یهودیان آمریکا می‌آید؛ جامعه‌ای که بخش بزرگی از حامیان آن را جامعه مسیحیان انجیلی آمریکا تشکیل می‌دهند.

آتش بس در غزه که امروز به خواست بخش زیادی از جامعه بین‌الملل تبدیل شده، تنها به خواست رهبران تل‌آویو بستگی ندارد. بازیگران آشکار و پنهان زیادی در این میان تاثیرگذار هستند. از جمله «مسیحیان انجیلی» آمریکا که تندتر شدن آتش جنگ در سرزمین‌های اشغالی را نه تنها آرزو، بلکه زمینه‌سازی می‌کنند.

برای درک تمایلات این گروه کافی است بدانیم که روز بعد از انجام عملیات «وعده صادق» از سوی ایران، صدها رهبر اونجلیس در کنگره آمریکا دور هم جمع شدند تا از اعضای کنگره بخواهند اقدامی برای جلوگیری از تشدید بیشتر تنش اتخاذ نکند. طرفداران کلیسای انجیلی از سازمان قدرت قابل توجه و پرنفوذی در فضای سیاسی آمریکا برخوردارند که اغلب در پشت پرده فعالیت می‌کند؛ گروهی با بیش از ۷۰ میلیون پیرو که حداقل یک چهارم رای دهندگان آمریکایی (بزرگترین بلوک رای دهندگان حامی تل‌آویو) را تشکیل می‌دهند و به طور قابل توجهی بر کنگره و کاخ سفید به ویژه در دوره حاکمیت جمهوری‌خواهان اثر می‌گذارند.

رژیم صهیونیستی دستاوردهای مهمی چون شناسایی بیت‌المقدس به عنوان پایتخت، تصویب هر ساله بودجه‌های میلیارد دلاری واشنگتن برای کمک نظامی، تعهد همیشگی به تقویت و حفظ گنبد آهنین و ... را مدیون لابی اونجلیست‌ها است. اعضای این گروه معتقدند برای دستیابی به صلح، منطقه باید به طرز خونباری خشونت و رنج را تجربه کند. از این رو این گروه با برداشت تحریف شده از انجیل و با اعتقادات رادیکال، هرگونه روند صلح را مختل کرده و با حمایت از شهرک سازی و تجاوز، خواهان ممانعت از بازگشت فلسطینی‌ها به سرزمینشان است. هدف این گروه در واقع حفظ موجودیت رژیم صهیونیستی است.

افزایش آگاهی و حساسیت نسل z آمریکایی نسبت به سیاست های افراط گرایانه

منطق اونجلیست‌ها برای دمیدن در آتش جنگ منطقه و اشتیاق آنها برای نسل‌کشی علیه مردم مظلوم غزه، شاید تاکنون می‌توانست با چاشنی بنیادگرایی مسیحی، نسل‌های بومر و ایکس‌ را با خود همراه کند، اما گویا دیگر نمی‌تواند نسل z و آلفای آمریکایی‌ها را قانع کند. جنبش دانشجویی اخیری که از دانشگاه کلمبیا آغاز و به سرعت به سراسر آمریکا کشیده شده، دالی بر این واقعیت است.

به نوشته «میشل اسمیت» مورخ و استادیار دانشگاه، تعداد آمریکایی‌هایی که خود را به عنوان مسیحیان انجیلی معرفی می کنند از ۲۳ درصد در سال ۲۰۰۶ به ۱۴ درصد در سال ۲۰۲۰ کاهش یافته است که یک کاهش شگفت انگیز در بیش از یک دهه محسوب می‌شود.

به گفته «مجتبی صمدی» پژوهشگر حوزه فرهنگ و جامعه آمریکایی، در حال حاضر در آمریکا شاهد به وجود آمدن نسلی جدید با تجربیات متفاوت هستیم که به نظر می‌آید در جامعه دانشگاهی آمریکا این تجربیات متفاوت اثرگذار بوده است. نسل بومرها که بعد از جنگ دوم جهانی متولد شد و همچنین نسل ایکس که خود را با به وجود آمدن اسرائیل پیوند زد، اکنون به نسل z منتهی شده‌ است که سبک زندگی‌، مصرف و رویکردهایش توجهاتش با آن ساختارهایی که از رژیم صهیونیستی حمایت می‌کرد، متفاوت است.

«فواد ایزدی» عضو هیات علمی دانشگاه تهران هم با تاکید بر اینکه بسیاری از والدین دانشجویان معترض، درون حکومت آمریکا مشغول هستند و این‌ها در واقع آقازاده‌ محسوب می‌شوند گفت: اکنون شرایط تغییر کرده و شاهد فشار پای جنبش دانشجویی بر گلوی حامیان صهیونیست در غرب هستیم.

کد خبر 6092990