اردوغان در افغانستان به دنبال چیست؟

آفتاب‌‌نیوز :

برای هشتمین سال متوالی روز دوشنبه کنفرانس قلب آسیا در استانبول شروع به کار کرد. هشت سال پیش، در سال 2011، چهارده کشور که ایران هم جزو آنها بود با هدف گسترش همکاری های بین المللی و توجه به چالش های اقتصادی و امنیتی افغانستان، به دعوت ترکیه کنار هم جمع شدند. به اعتقاد بسیاری از ناظران نگاه اردوغان به افغانستان نگاهی ویژه است و او با مطرح کردن موضوع صلح، برنامه هایی برای افغانستان دارد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

اما رابطه خاص میان دو کشور از کجا آمده؟ چرا آنکارا همیشه برای یافتن راه حلی برای ثبات در افغانستان تلاش کرده و برای آن هزینه می کند؟

ترکیه از دیرباز کشش نسبتا زیادی به افغانستان و تاثیرگذاری بر این کشور داشته است. در زمانی که اغلب کشورها هنوز در گیر و دار به رسمیت شناختن یا نشناختن کشور افغانستان بودند، عثمانی ها به سرعت به استقلال افغانستان رسمیت دادند و به عنوان دومین کشوری شناخته شدند که استقلال را پذیرفت. بعد در دهه بیست میلادی وقتی برای اولین بار امان الله خان شاه افغانستان، دست به فرستادن دانش اموزان به خارج از کشور را آغاز کرد؛ آنها را به آنکارا فرستاد. جایی که به دلیل تبعید پدر همسرش سال ها محل زندگی ثریا طرزی، ملکه افغانستان بود. بعدها برای محصلان افغان، روسیه جای ترکیه را گرفت اما در دهه هفتاد خورشیدی، بار دیگر آنکارا به محل مورد علاقه برای تحصیل دانشجویان افغانستانی مبدل شد. این علاقه تا امروز ادامه دارد و در مقایسه با ایران، پاکستان یا هند ازبک ها، ترکمن ها و حتی پشتون ها به ادامه تحصیل یا همکاری با ترکیه علاقه بیشتری دارند.

حضور نیروی نظامی ترکیه در افغانستان

شما نمی توانید کشور مسلمان دیگری را پیدا کنید که در افغانستان نیروی نظامی داشته باشد. اما در غالب همکاری ترکیه و ناتو، آنکارا در این کشور پایگاه و نیروی نظامی دارد و حضورش مدام تمدید می شود. این در حالیست که افغانستان برای بسیاری از کشورهای دیگر منطقه اهمیت چندانی ندارد. برای ترکیه اوضاع فرق می کند. منافع ترکیه به دلیل اینکه دو کشور وارد فاز همکاری های نظامی با هم شده اند، از منافع دیگر کشورهای منطقه فاصله گرفته است. اردوغان در سال های گذشته سعی کرده تا به این همکاری های نظامی سویه مقابله با تروریسم در افغانستان هم بدهد اما او در جلب افکار عمومی در این زمینه چندان موفق نبوده است.

دولت ترکیه، به خصوص در یک دهه اخیر با مطرح کردن موضوع صلح در افغانستان توانسته خودش را به عنوان نیروی حامی صلح در افغانستان در منطقه جا بیندازد. اما بدنه جامعه افغانستان، افرادی که تحصیل کرده آنکارا و استانبول نیستند، تا امروز نتوانسته به ترکیه به عنوان کشوری که بتواند نقشی در فرآیند صلح داشته باشد، نگاه کند.

یکی از تلاش های دولت اردوغان، ایجاد نشست های سه جانبه صلح میان پاکستان، افغانستان و ترکیه از سال 2007 بود. ترکیه به درستی از نقش پاکستان در مشکلات کشور همسایه اش آگاه است و به دلیل رابطه نزدیکی که با دو طرف دارد،آنها را بر سر میز مذاکره کشانده. اما به دلیل گستردگی اختلافات نتوانسته به موفقیت چشم گیری دست پیدا کند.

افغانستان به دنبال حمایت اقتصادی است

ترکیه آنقدر که به گسترش روابط سیاسی و فرهنگی با افغانستان علاقه مند است، به توسعه همکاری های اقتصادی علاقه ای ندارد. مهم ترین علت این بی علاقگی هم عدم امنیت افغانستان برای سرمایه گذاری های کلان است. روز دوشنبه اشرف غنی، رئیس جمهور افغانستان در گفت و گو با رییس شورای روابط اقتصادی خارجی ترکیه در استانبول گفت که کشورش علاقه مند به گسترش همکاریهای اقتصادی با آنکارا و افزایش سرمایه گذاری های ترکیه است. پیش از این رئیس اتاق بازرگانی ایران و افغانستان گفته بود که به خاطر محدودیت هایی که در روابط اقتصادی تهران و کابل بعد از تحریم های مجدد علیه ایران شکل گرفته، بازار افغانستان در حال چرخش به سمت ترکیه است و این کشور بازار را از دست ایرانی ها در آورده.

افغانستان جمعیتی سی میلیون نفری دارد و مردم این کشور از استفاده از محصولات کشور ترکیه استقبال می کنند، اما از آن طرف استقبال چندانی از سوی ترکیه برای سرمایه گذاری اقتصادی دیده نمی شود. برای اردوغان یک برد اقتصادی در افغانستان اهمیت چندانی ندارد. اما برای دولت کابل، اوضاع فرق می کند و اشرف غنی هم به خوبی می داند که جذب سرمایه کشورهای دوست، تا چه اندازه می تواند سرنوشت افغانستان را تغییر دهد.

کشش ترکیه به سمت همکاری های فرهنگی و سیاسی

به صورت سنتی ترکیه و افغانستان اعتمادی متقابل به یکدیگر دارند. اردوغان با نگاهی که به شرق و به گسترش قلمرو فرهنگی ترکیه دارد، به افغانستان به عنوان یک فرصت نگاه می کند تا ایده های بلندپروازانه خود را در پیگیری کند.

برای ترکیه شباهت های دینی و نژادی دلیل کافی ای برای حضور پررنگ در افغانستان است. 15 درصد از افغان ها که شامل ازبک ها و ترکمن ها هستند ترک زبانند و اردوغان همزمان که بر روی اشتراکات دینی با افغانستان کار می کند، به این موضوع هم بی توجه نیست. دولت افغانستان هم به ترکیه به چشم یک نمونه خوب کشورداری در میان کشورهای مسلمان منطقه نگاه کرده و تلاش می کند تا از الگوهای این کشور در اقتصاد، زراعت و آبیاری و حمل و نقل استفاده کند.

از طرف دیگر ترکیه سال هاست که به تشکیل و اداره مدرسه های ترک زبان در افغانستان و به ویژه در ایالت های شمالی این کشور پرداخته. اما این تنها اردوغان نیست که علاقه مند به ادامه این دست از فعالیت هاست. فتح الله گولن، مردی که دولت ترکیه او را تروریست می داند سال هاست که در افغانستان دست به ساخت مدارس زده. این مدرسه ها طرفداران بسیار زیادی در افغانستان داشته و از امکانات خوبی بهره داشته اند. از نیمه دوم سال 2019 مدیریت این مدارس به دست وزارت معارف ترکیه افتاد و دست گولن از آنها کوتاه شد. هنوز مشخص نیست که دولت ترکیه چه برنامه ای برای مدارس زیرنظرترکیه دارد اما به نظر می رسد که اردوغان این مراکز را تبدیل به اردوگاهی خواهد کرد که از منافع او در افغانستان حمایت کنند.

ترکیه می گوید از هیچ تلاشی برای صلح در افغانستان فروگذار نخواهد کرد. این کشور نشان داده که حداقل از ایجاد نشست ها برای پیشبرد صلح دریغی ندارد. اما به اعتقاد بسیاری از ناظران، اردوغان بیش از آنکه به فکر صلح باشد، به نفوذی فکر می کند که از طریق سیاستمدارانی مانند دوستم و تحصیل کردگان می تواند به دست بیاورد. برای اردوغان چنین اقداماتی از اولیت بسیاری برخوردارند.

منبع: خبرآنلاین

منبع: آفتاب

کلیدواژه: اردوغان افغانستان

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۰۴۹۱۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

افزایش بی‌اعتمادی مردم ترکیه به حزب حاکم

روز به روز به شمار شهروندانی که معتقدند آکپارتی نمی‌تواند ترکیه را به درستی اداره کند، افزوده می‌شود. - اخبار بین الملل -

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، پس از انتخابات شهرداری‌های ترکیه در فروردین ماه اخیر، حزب حاکم این کشور با یک شکست سنگین مواجه شد و کاهش محبوبیت حزب همچنان ادامه دارد.

نظرسنجی‌های میدانی جدید، حاکی از این است که اعتماد به حزب عدالت و توسعه از دست رفته و اغلب شهروندان معتقدند که دولت اردوغان، نمی‌تواند کشور را به درستی اداره کند.

مؤسسه مستقل نظرسنجی «یونَیلَم» (Yöneylem) به تازگی تحقیقی درباره نظرات مردم ترکیه در خصوص میزان موفقیت حزب اردوغان در اداره کشور انجام داده و نتایج آن را منتشر کرده است. این تحقیق نشان داده که حزب عدالت و توسعه، پس از 22 سال زمامداری، حالا در سراشیبی افول قرار گرفته و بخش قابل توجهی از هواداران خود را از دست داده است.

از هر 5 نفر، 1 نفر به حزب اردوغان اعتماد دارد

مؤسسه نظرسنجی «یونَیلَم» در تحقیق می‌دانی خود، از شهروندان ترکیه پرسیده است: از نظر شما ترکیه در حال حاضر، چگونه اداره می‌شود و مدیریت کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

پاسخ‌ها از این قرار است:

الف) ترکیه به خوبی اداره می‌شود و مدیریت کشور، رضایت بخش است: 20 درصد.

ب) ترکیه بد اداره می‌شود: 57 درصد.

ج) میزان توفیق دولت در اداره کشور و وضعیت مدیریت، نه خوب است نه بد: 21 درصد.

د) نمی‌دانم: 1 درصد.

تابلوی بالا نشان می‌دهد که از هر 5 نفر شهروند ترکیه، تنها 1 نفر از عملکرد دولت راضی است و به حزب حاکم اعتماد دارد.

مؤسسه مزبور در تطبیق و مقایسه نتایج گزارش جدید خود با آمار‌های پیشین به این نتیجه رسیده که تنها در عرض 45 روز، میزان کسانی که فکر می‌کنند ترکیه بد اداره می‌شود، 5 درصد افزایش یافته است!

این وضعیت نشان دهنده شکلی بی‌سابقه از کاهش محبوبیت حزب عدالت و توسعه در 22 سال اخیر است. پس از شکست سنگین حزب عدالت و توسعه در انتخابات اخیر، بخش قابل توجهی از هواداران حزب از آن فاصله گرفتند.

6.4 میلیون نفر، رای خود را پس گرفتند

مؤسسه تحقیقاتی دیگری به نام شرکت نظرسنجی متروپل (Metro Poll) درباره این موضوع تحقیق کرده که هواداران قدیمی حزب عدالت و توسعه در انتخابات فروردین ماه 1403 به کدام حزب رای دادند.

پروفسور سنجار رئیس این شرکت نظرسنجی اعلام کرده که مقایسه آرای هواداران حزب اردوغان در دو انتخابات 2023 و 2024 نشان دهنده یک ریزش جدی است و عملاً نزدیک به 7 میلیون هوادار قدیمی، رای خود را پس گرفته‌اند.

تحقیقات متروپل نشان داده 6 میلیون و 400 هزار نفر از شهروندانی که در انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی سال 2023 میلادی به اردوغان و حزب عدالت و توسعه رای دادند، در انتخابات شهرداری‌ها، رویکرد خود را تغییر و به احزاب دیگر رای دادند.

بر اساس نظرسنجی می‌دانی متروپل، آرای خارج شده از سبد رای حزب اردوغان، به ترتیب، سر از این احزاب در آورده است:

الف) 1 میلیون و 300 هزار نفر از آنان، به حزب جمهوری خلق رای دادند.

ب) 1 میلیون نفر از آنان، به حزب دوباره رفاه (حزب پسر مرحوم اربکان) رای دادند.

ج) 450 هزار نفر از آنان، به یک باره ملی گرا شدند و به حزب حرکت ملی گرا (دولت باغچلی) رای دادند.

د) 3 میلیون نفر از آنان، با صندوق رای قهر کردند و رای ندادند.

ه) پانصد هزار نفر از آنان، به احزاب کوچک دیگر رای دادند.

و) یکصد هزار نفر حاضر نشدند در این خصوص توضیح دهند.

تحلیل موارد بالا، نشان دهنده یک تحول حزبی – اجتماعی جدی در فضای سیاسی ترکیه است. چرا که تصور همیشگی تحلیلگران سیاسی ترکیه این بوده که هواداران حزب عدالت و توسعه، اسلامگرایان و محافظه کاران وفاداری هستند که رویکرد حزبی و سیاسی آنان، ارزشی است و حاضر نیستند به یک باره از حزب خود جدا شوند و به حزب سکولار و کمالیستی جمهوری خلق (ج. ه. پ) رای دهند.

اما در کمال ناباوری، چنین اتفاقی روی داد و اسلامگرایان نیز نشان دادند که ممکن است در برخی بزنگاه‌های حساس، بنا به دلایل اعتراضی و انتقادی، از حزب اردوغان دور شوند.

رای 450 هزار نفر از هواداران اسلامگرای حزب اردوغان به حزب تندرو و ملی گرای دولت باغچلی نیز، نشان دهنده بخش دیگری از ابعاد تحول سیاسی – اجتماعی اخیر در ترکیه است. چرا که معمولاً محافظه کاران، با آن که سویه ملی گرایانه دارند اما خود را از گفتمان تندروانه نژادمحور و تبارمحور دور نگه می‌دارند.

مهمترین بخش از تابلوی سیاسی بالا، قهر 3 میلیون نفر از هواداران حزب عدالت و توسعه با انتخابات و صندوق رای است.

در پایان باید گفت، موضوع مهمی همچون ناکارآمدی حزب حاکم و دولت اردوغان در رویارویی با تورم فزاینده و بحران اقتصادی، تنها بخشی از دلایل کاهش محبوبیت حزب اردوغان در انتخابات است.

واقعیت این است که هواداران قدیمی حزب، انتقادات و گلایه‌های دیگری نیز دارند و بر این باورند که دولت، از شعار‌های اولیه خود و اهداف مهمی همچون مبارزه با فساد و فقر و تلاش برای برقراری عدالت دور شده و در دام رانت پروری، تجمل گرایی و تک روی افتاده است.

انتهای پیام/