پرنده‌نگری، فرصتی برای رشد گردشگری در خراسان رضوی
تاریخ انتشار: ۲۷ آذر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۱۴۹۸۰۰
اکوتوریسم به عنوان رویکرد جدید گردشگری مبتنی بر طبیعت، در دهه‌های اخیر از اهمیت به سزایی در برنامه‌های توسعه گردشگری بسیاری از کشورها برخوردار شده است.
ایران به دلیل تنوع زیستگاهی، به ویژه تالابها، دو سوم گونه‌های پرندگان خاورمیانه را در خود جای داده است، اما سهم آن از "پرنده نگری" دنیا در مقایسه با سایر کشورها بسیار محدود است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
مراسم روز جهانی پرنده مهاجر از سال ۱۹۹۳ با محوریت تشویق و ترغیب شهروندان به شناخت پرندگان و حفاظت از آنها هر سال در ۱۰ ماه می میلادی مصادف با ۲۰ اردیبهشت برگزار می‌شود.
در اهمیت توسعه پرنده نگری همین بس که این فعالیت را به عنوان یک شیوه حفاظت از زیستگاههای پرندگان در اکوسیستم‌های تالابها، آبگیرها و دریاچه‌های تحت حفاظت محیط زیست می‌توان محسوب کرد.
در کشور ایران حدود یک سوم پرندگان دنیا (۵۳۵ گونه) تا امروز مشاهده شده است این در حالی است که آمارها از خطر انقراض بیشتر از ۱۲.۴ درصد از کل پرندگان دنیا یعنی کمی بیش از ۱۹۲ گونه خبر می‌دهند.
بخش اعظمی از پرندگان آسمان ایران را پرندگان مهاجر شامل قو، غاز، اردک، آبچلیک و کاکایی‌ها تشکیل می‌دهند که بیشتر در استان‌های شمالی کشور دیده می‌شوند.
تنوع گونه‌های زیستی و پرندگان در استان خراسان رضوی نیز به عنوان یکی از استان‌های گردشگرپذیر کشور بسیار است و میزبانی سالانه ۱۵ هزار پرنده مهاجر بخشی از ظرفیت‌های ارزشمند در این عرصه می‌باشد.
بهترین شهرستان‌های خراسان رضوی از نظر زیستگاه برای پرندگان مهاجر در زمستان، مشهد، سرخس، خواف، تربت‌جام و تایباد است که سرخس و آبگیرهای کشف رود در مشهد جایگاه خاصی را در این زمینه دارد.
۱۷ هزار پرنده مهاجر
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: طبیعت‌گردی یکی از ظرفیت‌های مهم گردشگری در دنیای امروز است که باید بیش از این به آن توجه کرد و بیشتر مورد توجه و معرفی قرار داد.
تورج همتی افزود: پارسال ورود ۳۸ گونه جدید پرنده مهاجر آبزی و کنارآبزی به خراسان رضوی ثبت شد و هر سال تعداد متفاوتی از ورود پرندگان مهاجر به این استان به ثبت می‌رسد.
وی ادامه داد: به صورت میانگین ۱۳ تا ۱۷ هزار پرنده مهاجر در فصل زمستان در این استان زیست می‌کنند که با گرم شدن هوا و شروع فصل گرما از از زیستگاههای موقت خود در خراسان رضوی خارج می‌شوند.
وی گفت: در مجموع با احتساب سالهای گذشته ۳۳۰ گونه پرنده مهاجر در خراسان رضوی مشاهده شده که پارسال تعداد این گونه‌ها ۲۹۵ گونه شامل پرندگان آبزی، کنار آبزی و مهاجر جوجه‌آور بوده است.
همتی به تغییرات اقلیمی و آب و هوایی در زیستگاههای خراسان رضوی از دهه‌های قبل تاکنون مانند بسیاری دیگر از مناطق کره زمین اشاره و بیان کرد: به عنوان مثال رودخانه تجن در حوزه سرخس، تبدیل به اراضی کشاورزی شده یا تغییرات میزان آب رودخانه‌ها و تالابها در برخی مناطق تغییرات فراوان داشته که این تخریب و کاهش مطلوبیت شرایط، تاثیر مستقیم بر میزان ورود پرندگان مهاجر داشته است.
وی ادامه داد: پرندگان حلقه مهمی از زنجیره غذایی طبیعت هستند که در تعادل غذایی نقش اساسی ایفا می‌کنند و از طرف دیگر زیبایی شناختی این پرندگان در اقتصاد کشور مهم است. همچنین اهمیت پرندگان مهاجر از نظر ذخایر ژنتیکی کشور از فواید ورود این گونه‌ها به شمار می‌رود.
۲۰۰ پرنده‌نگر
معاون نظارت بر امور حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست خراسان رضوی نیز در این زمینه گفت: سرشماری پرندگان مهاجر آبی در جهان یک برنامه بلند مدت نظارت و پایش جمعیت پرندگان در فصل زمستان با تاکید بر تالابها و مناطق تجمع پرندگان آبی زمستان گذران می‌باشد.
علی خانی افزود: این برنامه از سال ۱۹۶۷ میلادی توسط دفتر بین‌المللی تحقیقات تالابها و پرندگان آبزی (IWRB) که در حال حاضر دفتر تالاب‌های بین‌المللی (Wetlands International) نامیده می‌شود سازماندهی شده و امروزه در اغلب کشورهای جهان اجرا می‌گردد.
وی ادامه داد: اطلاعات سرشماری بلند مدت پرندگان آبی به عنوان پایه و اساس برآورد اندازه و روند تغییرات جمعیت پرندگان استفاده می‌شود و ارزش قابل توجه علمی و حفاظت از تنوع زیستی پرندگان آبی دارد.
خانی گفت: در استان خراسان رضوی نیز هر سال سرشماری زمستانی پرندگان به منظور آگاهی از وضعیت جمعیت پرندگان آبزی و کنار آبزی مهاجر و بومی با استفاده از تلسکوپ، دوربین‌های چشمی در سدها، آبگیرها و تالاب‌های متعدد استان انجام می‌شود.
وی افزود: در سال گذشته ۳۸ گونه شامل انواع کشیم‌ها شامل کشیم کوچک و بزرگ، باکلان بزرگ، حواصیل خاکستری، آنقوت، تنجه، اردک سرسبز و خوتکا، اردک نوک پهن، اردک مرمری، اردک تاجدار، اردک سرحنایی، اردک بلوطی، اردک سیاه کاکل و امثال آن با جمعیت بیش از ۱۵ هزار و ۷۰۰ قطعه در خراسان رضوی سرشماری شد.
وی ادامه داد: امسال هم سرشماری در دی ماه انجام خواهد شد و با توجه به کمبود اکوسیستم‌های آبی، خراسان رضوی جمعیت و غنای گونه‌ای بسیار ندارد و "پرنده نگران" خارجی بسیار اندک هستند.
خانی گفت: شمار پرنده‌نگران داخلی نیز حدود ۲۰۰ نفر برآورد می‌شود.
قاچاقچیان و دلالان
مدیرکل محیط زیست خراسان رضوی گفت: از مهترین گونه‌هایی که تحت حفاظت اتحادیه جهانی و در رده پرندگان در حال انقراض محسوب می‌شوند می‌توان به اردک بلوطی، سنقر سفید، گیلانشاه دم سیاه، پلیکان، اردک سرحنایی و خروس گلی اشاره کرد که در دسته گونه‌های آسیب پذیر هستند.
همچنین در دسته پرندگانی که در فصل گرما وارد این استان می‌شوند باید از سبزه قبا به عنوان گونه مهم و در حال انقراض نام برد.
وی افزود: خراسان رضوی در حوزه اقامتگاهی ویژه پرندگان شکاری جزو بهترین استان‌های کشور است و گذرگاهی برای پرندگانی مانند شاهین یا بالابان که بیشترین جمعیت را در کشور دارد محسوب می‌شود.
همتی ادامه داد: چالش حضور قاچاقچیان و دلالان این گونه از پرندگان نیز به مراتب در خراسان رضوی بیشتر است هرچند در این سال‌ها یگان حفاظت سازمان محیط زیست استان در مشهد و شهرستان‌ها به خوبی توانسته این موضوع را مدیریت کند و موارد متعددی از بازگردانی این پرندگان به چرخه طبیعی خود را داشته‌ایم.
وی گفت: پیش از هر اقدام نیازمند آموزش عمومی در این حوزه هستیم تا برای حفظ این گونه‌ها به عنوان ذخایر ژنتیکی آینده و اکولوژی طبیعت تلاش شود و از هرگونه اقدامی که به اکولوژی محیط زیستی آنها صدمه می‌زند، جلوگیری گردد.
منبع: جماران
کلیدواژه: قیمت خودرو قیمت بنزین بودجه 99 تالاب خراسان رضوی دوربین طبیعت گردشگری قیمت خودرو قیمت بنزین بودجه 99 امام خمینی س سید مصطفی خمینی سید احمد خمینی سید حسن خمینی انقلاب اسلامی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.jamaran.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جماران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۱۴۹۸۰۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شهر کَدکَن قابلیت تبدیل به قطب گردشگری ادبی شهرستان تربت‌حیدریه را دارد
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، مرکز خراسان رضوی، مدیر برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری روستایی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی گفت: در نشست هم‌اندیشی و هم افزایی با اهالی حوزه فرهنگ و هنر بخش کدکن تربت‌حیدریه افزود: "گردشگری ادبی" که برخاسته از جاذبه‌های وابسته به حوزه زبان و ادبیات است، یکی از حلقه‌های مفقوده در صنعت گردشگری این استان و به خصوص شهرستان تربت‌حیدریه است.
حسن گیاهی افزود: گردشگری ادبی نقش مهمی در حفظ و حراست از میراث زبانی دارد و با توجه به تامل و تفکر در ریشه‌های فرهنگی می‌توان آن را فرهنگی‌ترین نوع گردشگری نامید.
مدیر برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری روستایی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی گفت: این شاخه از گردشگری با توجه به ادبیات، به ویژه ادبیات سنتی و محلی که برانگیزاننده حس نوستالژیک است علاقه مندان و طرفداران زیادی را به خود جلب کرده است.
گیاهی افزود: کدکن در کنار کوچه باغ‌های عبیرآمیز و مُشک‌سار و کوه‌های سر به فلک کشیده خود، بهتران و مهترانِ عرفان و ادب ایران زمین همچون "فریدالدین ابوحامد عطار نیشابوری"، استاد دکتر "محمدرضا شفیعی کدکنی"، "ابراهیم ابن اسحاق (پدر عطار)" و بسیاری از دیگر از مفاخر را پرورانده است.
وی اظهار کرد: از این روی اگر بگوییم از این منطقه عِطر و طعم فرهنگ و ادب و عشق و عرفان و شعر و شور به مشام جان عاشقان می‌رسد، سخن به گزافه نگفته‌ایم.
او ضافه کرد: این شهر (بخش) که در دامنه رشته کوه کوهسرخ (ملکوه) و تقریبا درست در میانه نیشابور و تربت‌حیدریه قرار دارد، هرچند اکنون یکی از چهار بخش شهرستان تربت‌حیدریه به شمار می‌رود، اما در گذشته از مضافات ابرشهر نیشابور کهن (بخشی از جغرافیای نیشابور کهن) بوده و لهجه مردم آن نیز به گویش نیشابوری نزدیکتر است.
این کارشناس میراث فرهنگی گفت: امروز مقبره شیخ ابراهیم ابن اسحاق (پدر عطار نیشابوری) که در فضایی باز بین مزارع سرسبز باران خورده قرار دارد، محل توقف بسیاری از ادیبان و پژوهشگرانی است که در سفر به جنوب خراسان رضوی، اندکی در این مکان بیتوته می‌کنند.
گیاهی افزود: مجموعه معماری تاریخی شیخ حیدر (باغ مزار)، موزه باستان‌شناسی و نیز مسجد جامع تاریخی و زیبای حاج حسن کدکنی از دیگر ظرفیت‌های موجود برای تبدیل این منطقه به قطب گردشگری ادبی شهرستان تربت‌حیدریه است.
بخش کدکن به مرکزیت کدکن با مساحت ۸۷۶ کیلومترمربع دارای ۱۷ روستا، ۲ دهستان و بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت کنونی آن حدود ۱۴ هزار نفر در ۶۵ کیلومتری شمال غربی مرکز شهرستان تربت‌حیدریه واقع است. از این میزان جمعیت، افزون بر سه هزار نفر ساکن شهر و بقیه ساکن روستاها هستند و این جمعیت از ۲ قومیت فارس و ترک تشکیل شده است.
مرکز شهرستان ۲۲۴ هزار نفری تربت‌حیدریه در ۱۵۰ کیلومتری جنوب مشهد قرار دارد.
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور