«وارش»؛ فضای خوب، گریم بد

بیشتر سریال‌های تلویزیونی در پایتخت و فضاهای آپارتمانی ساخته می‌شود، به همین دلیل کمتر پیش می‌آید که مخاطب، جاذبه‌های طبیعی مناطق مختلف ایران را در سریال‌ها ببیند. سریال «وارش» جزو معدود سریال‌هایی است که به تناسب قصه‌اش، از تهران و فضای آپارتمانی بیرون آمده تا از جذابیت‌های بصری خطه شمال استفاده کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این سریال در روستاهای زیبایی در استان‌های گیلان و مازندران، رشت، انزلی و سیاه‌کل تصویربرداری شده است. تجربه نشان داده، فارغ از کیفیت یک سریال، معمولاً نمایش زیبایی‌های مناطق مختلف ایران، برای مخاطب مهم و جذاب است و مورد توجه او قرار می‌گیرد.

 وقتی شخصیت‌های قصه یک سریال به مردم بومی منطقه خاصی از کشورمان ارتباط دارد، یکی از مسائل مهمی که باید به آن توجه شود، نمایش تصویر واقعی از فرهنگ یا مردم آن منطقه و ادای درست لهجه آنان است. در سریال «وارش» از تعدادی بازیگر بومی استفاده شده است که به خوبی با لهجه شمالی صحبت می‌کنند، بقیه بازیگران غیربومی مانند الهام طهموری در نقش «وارش»، سهی ذوالقدر در نقش «گیلان جان» و هدایت هاشمی در نقش «میر ولی» هم به خوبی از پس لهجه خود برآمده‌اند. روی هم رفته می‌توان از این جهت تلاش سازندگان سریال «وارش» را قابل قبول دانست.

بر اساس کلیشه‌های داستانی

اگر سرگذشت شخصیت اصلی قصه یعنی «وارش» را مرور کنید، احتمالاً یاد و خاطره شخصیت «ستایش» برای‌تان تداعی می‌شود! همسر «وارش» در دریا غرق می‌شود و او پس از مدتی با «یارمحمد» ازدواج می‌کند، اما او هم کشته می‌شود و «وارش» باید به تنهایی مسئولیت زندگی و بزرگ کردن دو فرزندش را به دوش بکشد، بنابراین پس از سختی‌های زیاد تصمیم می‌گیرد رستورانی افتتاح کند و آن‌جا مشغول به کار می‌شود. پس از سال‌ها نیز پسر «وارش» به دختر دشمن دیرینه او «تراب» علاقه مند می‌شود. در روایت قصه سریال از کلیشه‌های مرسوم بعضی سریال‌ها که دیگر دستمالی شده‌اند، استفاده شده است.

به سبک بدمن‌های اروپایی

وقتی یک سریال در دهه خاصی از تاریخ ساخته می‌شود، طراحی صحنه، لباس و گریم شخصیت‌ها در آن اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند، اما سریال «وارش» در زمینه طراحی لباس و گریم بعضی از شخصیت‌ها، لنگ می‌زند. اگر به سبک پوشش و گریم بعضی از شخصیت‌های مرد سریال مانند نوچه‌های شخصیت «تراب» و خود او با آن جلیقه‌ای که به تن دارد و دستمال گردنی که بسته است نگاه کنید، متوجه می‌شوید که لباس و گریم او بیشتر از این که شبیه به پوشش یا ظاهر مردم در اواخر دهه ۳۰ باشد، شبیه شخصیت‌های منفی است که در آثار اروپایی یا آمریکایی، برای به تصویر کشیدن مردم اروپای قدیم دیده‌ایم.

۲ نکته

ماجرای اعتراض گیلانی‌ها هنوز سه یا چهار قسمت بیشتر از سریال «وارش» نگذشته بود که برخی مخاطبان از یک دیالوگ که شخصیت منفی گیلانی قصه یعنی «تراب» به بقیه همشهریانش گفته بود، انتقادات فراوانی کردند که البته می توان به این دیالوگ ایرادات جدی گرفت.همچنین بعد از این که «تراب» و دار و دسته‌اش، شخصیت سیستانی قصه به نام «یارمحمد» را که شخصیت عدالت‌خواه و مثبتی بود کشتند، اعتراضات دوباره بالا گرفت و مخاطبان از تصویری که در سریال از گیلک‌ها نشان داده شده بود، انتقاد کردند و حتی خواستار توقف پخش سریال شدند. بهنام تشکر بازیگر نقش «تراب» در واکنش به اعتراضات از مخاطبان خواست که صبر کنند تا در ادامه سریال ببینند کاراکترهای گیلانی قصه چه می‌کنند. این اعتراضات، واکنش‌هایی را هم برانگیخت و گفته شد برای قضاوت درباره یک سریال ۳۰ قسمتی، اعتراض بعد از سه قسمت بسیار زود است. در این میان، برخی مسئولان استانی و شهری منطقه نیز به محتوای این سریال انتقاد کردند. اگرچه هنوز حواشی کاملاً پایان نپذیرفته اما با پیش رفتن قصه، کمرنگ شده است.

یک برداشت آزاد

داستان سریال «وارش»، با قصه کتاب «مهاجران» به نویسندگی هاوارد فاوست که اعلام شده منبع اقتباس قصه آن بوده است، تفاوت‌های مهمی دارد. در واقع «وارش» عیناً قصه «مهاجران» را به تصویر نکشیده، اما بی‌ارتباط با آن هم نیست. مثلاً در کتاب «مهاجران» تمرکز قصه روی شخصیت ماهیگیر است که خانواده فقیری دارد و به کشور آمریکا مهاجرت می‌کند، اما در سریال «وارش» کاراکتر «یارمحمد» از لحاظ ویژگی‌های شخصیتی، شباهت‌هایی به شخصیت اصلی «مهاجران» دارد اما همان اوایل سریال به دستور «تراب» کشته می‌شود و ماجرا با همسر او و فرزندانش ادامه پیدا می‌کند. همچنین حادثه زلزله که در قصه «مهاجران» اتفاق می‌افتد، در سریال «وارش» هم رخ می‌دهد و باعث مرگ همسر «یارمحمد» می‌شود. می‌توان گفت «وارش» اقتباسی آزاد از «مهاجران» یا بازآفرینی آن است نه اقتباس.

۲۴۱۲۴۱

کد خبر 1332792

منبع: خبرآنلاین

کلیدواژه: سریال ایرانی تلویزیون بازیگران سینما و تلویزیون ایران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۱۶۱۵۹۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

شیرین مثل «شکرستان»/ پویانمایی که ۱۸ ساله شد

«شکرستان» با پردازش‌های خوبی که روی موضوعات روز و آداب و رسوم ایرانی دارد، ازجمله پویانمایی‌های موفق رسانه ملی است که می‌توان گفت حالا ۱۸ ساله شده است.با تهیه‌کننده «شکرستان» روند شکل‌گیری این پویانمایی جذاب را مرور کردیم و درباره فصل جدید و در حال پخش «شکرستان» و مختصاتی که دارد گفتگو کردیم.

سیدمسعود صفوی درباره ماجرای تولد و شکل‌گیری «شکرستان» اینگونه توضیح داد: ۱۸ سال پیش که تصمیم به ساخت پویانمایی «شکرستان» گرفتیم، هدف‌گذاری کردیم که پویانمایی تولید کنیم که چند ویژگی شاخص داشته باشد. نخست اینکه تولید انبوه داشته باشیم و از طرف دیگر محبوب عموم، طبقات و گروه‌های سنی مختلف واقع شود.

وی افزود: تا قبل از «شکرستان» تقریباً برنامه‌ای به این شکل در کشور نداشتیم و می‌خواستیم صنایع مختلف جانبی در پی تولید آن راه بیفتد. می‌خواستیم این پویانمایی همچون آینه‌ای، بازتاب‌دهنده وضعیت جامعه باشد و آنچه مخاطب می‌بیند برایش آشنا باشد. از طرف دیگر زمانش فرا رسیده بود که همچون دیگر نقاط جهان اثری خلق کنیم که محصولات جانبی مانند عروسک داشته باشد.

تهیه‌کننده «شکرستان» با بیان اینکه به لطف خدا فکر «شکرستان» در جمع دوستانی شکل گرفت که همگی از بهترین‌های ادبیات کودک، طراحی فضا و صداپیشگان بودند، گفت: تلاش‌های صادقانه گروه، عاملی شد تا زحمت جمع به نتیجه برسد و مخاطب از دیدن این برنامه لذت ببرد.

 هم‌نوایی ساختار و محتوا با فرهنگ ایرانیان

صفوی گفت: اگر دقت کنید مهم‌ترین مسئله‌ای که در «شکرستان» به چشم می‌خورد، ارتباط ساختار و محتوای آن با فرهنگ و زندگی روزمره ایرانیان است. وقتی مخاطب این اثر را می‌بیند، به‌خصوص مخاطب نوجوان ذهنش درگیر محتوا می‌شود و با شخصیت‌های داستان و هنرمندان پشت‌صحنه همذات‌پنداری می‌کند. به‌عنوان‌مثال مخاطب با شنیدن صدای مرحوم استاد مرتضی احمدی یا موسیقی سنتی جلال ذوالفنون هم‌مسیر می‌شود و در کنار داستان شخصیت‌های فرهنگی را نیز می‌شناسد و بین مخاطب و «شکرستان» مانعی باقی نمی‌ماند.

وی در خصوص ساختار پویانمایی آن گفت: مخاطب در شکرستان با وقایع و اتفاقات ناملموس روبه‌رو نیست و وقتی معماری «شکرستان» را می‌بیند، می‌داند که مابازای آن در معماری ایران، چون یزد، اصفهان و تبریز وجود دارد و از آن آثار الهام گرفته شده است. به‌عنوان‌مثال در این پویانمایی مناره علی اصفهان را می‌بینیم یا در طراحی لباس‌ها از مینیاتور استفاده شده که همه و همه نشان از اصالت و تاریخچه آن است.

صفوی درباره اینکه در انتخاب ساختار شکرستان هوشمندانه عمل شده است، تصریح کرد: در «شکرستان» از حرکت‌های خیمه‌شب‌بازی الهام گرفته‌ایم و از همه مهم‌تر ساختار تعزیه‌ای و معین‌البکایی است که طرفداران خاص خود را دارد. در «شکرستان» هر مناسبتی با ذهن مخاطب درگیر می‌شود و مخاطب را شکار می‌کند.

وی در پاسخ به این پرسش که معیارتان در طراحی شخصیت‌ها چه بوده، گفت: در «شکرستان» سعی کردیم برای همه شخصیت‌ها محل رجوعی داشته باشیم. شخصیت‌هایی که در این پویانمایی می‌بینید از معلم و قاضی گرفته تا نانوا و ... همه در محله‌های قدیمی‌شهرستان‌ها مابازای عینی دارند، از پیرزنی که همه را نصیحت و خطا‌های رهگذران را گوشزد می‌کند تا پسربچه بازیگوشی که با سروصدایش آرامش محله را به هم می‌ریزد. صفوی افزود: همه شخصیت‌های «شکرستان» را در زندگی روزمره به‌خصوص نسل قبل می‌بینیم و می‌شناسیم. برای همین از این افراد نگاه طنزآمیز و کاریکاتوری گرفته و در «شکرستان» آن را تبدیل به شخصیت کرده‌ایم.

این تهیه‌کننده در خصوص مانایی شخصیت‌ها چنین گفت: علت اینکه بازیگران «شکرستان» به یاد می‌مانند این است که ژرفانمایی (پرسپکتیو) و بُعد دارند و فقط تیپ نیستند؛ یعنی کاملاً تبدیل به شخصیت شده‌اند و مابازای آنان را دیده‌ایم و می‌شناسیم.

 زنده‌نمایی در شکرستان

صفوی، راز توفیق «شکرستان» را زنده‌نمایی آن دانست و گفت: پویانمایی فقط زیبایی و استفاده از استاندارد‌ها و بهترین روش‌ها و دستگاه‌ها نیست، بلکه زنده‌نمایی و روح قوی آن است که از صفحه شیشه‌ای بیرون می‌آید. در این‌صورت مخاطب فکر نمی‌کند این پویانمایی و نقاشی باشد. اگر روح کار قوی باشد، مخاطب همراهی می‌کند و وقتی شخصیت از صفحه شیشه‌ای و پرده سینما بیرون می‌آید، اثر محبوبی می‌شود.

«شکرستان» هم‌اکنون همچون جوانی ۱۸‌ساله شده و همچنان محبوب است. از دلایل این محبوبیت ۱۸ ساله پرسیدم که صفوی پاسخ داد: اگر ریشه‌های طرح در سنت‌های روایی، قصه‌گویی، نمایشی و سنت‌های هزارساله ملی باشد، ولو تولیدی تازه و حتی از کشور دیگری هم آمده باشد، ماندگار می‌ماند. وقتی فکر را خودی و درونی‌سازی کنیم مثل این است که مال خودمان است، مثل اتفاقی که هم‌اکنون در ژاپن شاهد آن هستیم.

 وی افزود: همان‌طور که می‌دانید خاستگاه پویانمایی، غرب است، اما ژاپنی‌ها آن را طوری خودی‌سازی کردند که انگار مبدأ انیمه (پویانمایی ژاپنی) از ابتدا آنجا بوده است.

 محبوبیت این اهالی شیرین

وی با بیان اینکه ۴۰ قسمت اول این مجموعه کاملاً بر اساس فرهنگ عامیانه و ضرب‌المثل‌ها، متل‌ها و زندگی روزمره بود و همین امر جزو نقاط قوت و محبوبیت‌های آن به شمار می‌رود، گفت:، اما از قسمت ۴۰ به بعد به جای توجه به ضرب‌المثل‌ها، در ابتدا داستان روی قصه‌های قدیمی متمرکز شدیم و به فراخور سیر داستان از ضرب‌المثل‌ها استفاده کردیم.

 پرهیز از تکرارزدگی

تهیه‌کننده «شکرستان» درباره مقابله با تکرارزدگی در این اثر گفت: مطمئن باشید وقتی تولید برنامه‌ای ۱۸ سال ادامه دارد، گروه تولید، مثل سرباز، همیشه آماده به رزمند. برخی کار‌ها با تجربه به دست آمده است، مثل خلق شخصیت‌ها و ایجاد فضا‌ها و ماجرا‌های جدید که به همت اتاق فکر میسر می‌شود. صفوی ادامه داد: در فصل‌های جدید به‌سراغ موضوعات جدیدی مثل محیط‌زیست، فناوری‌های جدید، مسائل اقتصادی و ... که مورد نیاز مخاطب است، رفته‌ایم.

صفوی تصریح کرد: از قسمت ۲۰۰ به بعد موضوعات کاملاً جدیدی، چون پزشکی بهداشتی و آب به جریان داستان اضافه شد. در هر دوره‌ای از «شکرستان» سعی کردیم ایده‌های خاصی را مورد کاوش قرار دهیم و به ذهن مخاطب بسپاریم و از قضا همین پرداخت‌ها باعث محبوبیت «شکرستان» شده است. کمااینکه توفیق بعضی از فصل‌ها را می‌توان در انتخاب موضوع و نحوه پردازش دانست. به‌عنوان‌مثال در فصلی که دوگانه‌ای بین ننه‌قمر و اسکندر شکل می‌گیرد از فصل‌های جالب «شکرستان» است و تناقض پیرزن و نوزاد، ماجرا‌های خنده‌داری را رقم می‌زند. معمولاً انتخاب برخی شخصیت‌ها باعث محبوبیت بعضی از قسمت‌ها می‌شود.

صفوی با مهم دانستن فکر‌های خوب در برنامه‌سازی گفت: قبل از اینکه کار به دست فیلم‌نامه‌نویس برسد، افراد صاحب‌نظری، چون قصه‌نویس، روان‌شناس، جامعه‌شناس و رفتارشناس در اتاق فکر، موضوعات مطرح‌شده را به به نقد می‌کشند و مسیر داستان‌سرایی را مشخص می‌کنند.

 پویانمایی در دوران تحول

تهیه‌کننده «شکرستان» از دوره تحول سازمان به نیکی یاد کرد و گفت: به نظرم دوره تحول در سازمان مرحله‌به‌مرحله و خوب پیش می‌رود، اما مهم‌ترین بحثی که به نظرم می‌رسد، به‌غیراز توجه به محتوا باید به شکل‌های جدید ارائه نیز توجه شود. با فرآیند و سرعتی که در فناوری و تغییر شکل ارائه تصاویر و رقبای وحشتناکی که در تلویزیون، شبکه‌های اجتماعی و خانگی در دنیا شاهدیم، در استفاده از شکل‌های جدید و ترکیب جذاب با استاندارد‌های جهانی فاصله داریم. وی تصریح کرد: به نظر می‌رسد که مدیران باید توجه بیشتری به شکل‌های جدید و ترکیبی کنند. در این زمینه خلأ احساس می‌شود و اگر به خود نیاییم میدان را به رقبای جهانی واگذار خواهیم کرد.

صفوی در خصوص نسل جدید و ذائقه آنان گفت: نسل جدید را که عادت به دیدن این نوع تصاویر دارد، نباید از دست بدهیم. پرداختن به شکل‌های نوین این امکان را به منِ برنامه‌ساز می‌دهد که روایت‌های فرهنگی کشورم را به شکل بهتری به تصویر بکشم.

منبع: پایگاه اطلاع رسانی صداوسیما

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری رادیو تلویزیون