وقتی یلدا هم لاکچری می‌شود/ بهانه‌ای برای یک دورهمی ساده و شاد
تاریخ انتشار: ۳۰ آذر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۱۸۵۰۰۱
خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها - هیفاء پردل: یلدا نخستین شب زمستان و طولانی‌ترین شب سال است، شبی که در آن ایرانی‌ها از سالیان قدیم دور هم جمع می‌شدند و ضمن یک دید و بازدید خوراکی‌های خاص این شب مانند انواع آجیل و هندوانه و انار مصرف می‌کردند.
سادگی و صمیمت عنصر مهم این دید و بازدیدها بود و همه دور کرسی کنار بزرگ‌ترها جمع می‌شدند و جدای از شاهنامه خوانی و تفأل به فال حافظ گل می‌گفتن و گل می‌شنیدند؛ آجیل‌ها هم اغلب خانگی بود؛ بزرگ‌ترها شاد و نوجوانان و جوانان هم از حکایت‌ها و قصه‌های آن‌ها لبریز می‌شدند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
در گذشته در استان قم شب چله شب دورهمی بلندی بود و در آن گندم برشته، سوهان، کشمش، کنجد و یا شاهدانه، گردو و فندق تهیه و کنار یکدیگر این تنقلات را با صمیمیت و سادگی مصرف می‌کردند؛ امروزه که فضای مجازی جای یک دورهمی و دید و بازدید را گرفته شب چله می‌تواند بهانه‌ای برای زدودن کینه‌ها و برقراری صله ارحام بین فامیل و آشنایان باشد.
به دور از دل مشغولی‌های روزمره می‌توان ساعاتی را در کنار بزرگ‌ترها بود و از قصه و حکایت‌های آن‌ها بهره گرفت ولی افسوس همین شب یلدای ساده و سنتی ما ایرانی‌ها به دلیل تغییر سبک زندگی به یک شب طولانی کاملاً لاکچری و تجملاتی تبدیل شده و آداب عجیب و غریبی در این شب به آن اضافه شده و از سنت‌ها و آداب گذشته‌های دور خود اندکی فاصله گرفتیم.
رستوران‌ها و سفره‌خانه‌ها جای یک سفره ساده یلدایی
یک شهروند قمی در این زمینه به خبرنگار مهر می‌گوید: شب یلدا در گذشته کل فامیل دور هم زیر یک کرسی جمع می‌شدند و با خوردن تنقلات و هندوانه و انار تازه از حکایت‌ها و قصه‌های بزرگ‌ترها بهره می‌گرفتند ولی امروزه شب یلدا دیگر سادگی خود را از دست داده و همه یکی دو هفته مانده به این شب سعی در تدارک یک مهمانی تشریفاتی و لاکچری هستند، حال از خرید انواع ست‌های یلدایی برای فرزندان خود گرفته تا انواع سفره‌های یلدایی آن‌چنانی؛ دیگر خبری از یک دورهمی شاد نیست.
مرتضی منصوری که بازنشسته است می‌افزاید: یادم می‌آید به خانه مادربزرگم می‌رفتیم و برای ما کلی میوه تازه و تنقلات تدارک می‌دید آجیلی که خود در خانه تهیه می‌کرد کل فامیل جمع بودند و خانواده‌ای که تازه عروسی را برای پسر خود دیده برای این شب انواع آجیل و میوه و یک هدیه ساده آورده و دل این نوعروس را شاد می‌کرد ولی اکنون همین سنت هم تغییر کرده، داماد حتی اگر محدودیت مالی داشته باشد باید برای نو عروس خود هدایای گران قیمت تهیه کند.
کارهای عجیب و غریبی که چاشنی یلدا شده
یک بانوی میانسال قمی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر بیان می‌کند: قبول دارم که امروزه رفت و آمدها به دلیل زندگی ماشینی و آپارتمان‌های کوچک محدود شده است ولی این امر نباید بهانه‌ای برای کم رنگ شدن یک دورهمی ساده فامیل باشد چرا که خانواده‌های امروزی علاقه دارند شب یلدا را دور از فامیل در یک رستوران و یا سفره‌خانه برگزار کنند به جای میوه‌ها و آجیل که حکمت‌های مفیدی برای سلامتی دارند به قلیان و فست فودها و یک غذای فرنگی روی می‌آورند.
خانواده‌های امروزی علاقه دارند شب یلدا را دور از فامیل در یک رستوران و یا سفره‌خانه برگزار کنند
سید رضا پرهیزگار که خود پدربزرگ ۵ نوه است و تاکنون ۶۵ بهار را پشت سر گذاشته با انتقاد از ورود بعضی کارهای عجیب و غریب به آئین شب یلدای زیبای ایرانی، می‌گوید: شب یلدا در قم در گذشته به دور همی فامیل و آجیل زمستانی و یک رقم غذای سنتی و ایرانی و دید و بازدید در خانه بزرگ‌ترها ختم می‌شد و کودکان هم سهمی از این دورهمی داشتند و حکایت‌ها و قصه‌های بزرگ‌ترها را می‌شنیدند.
به گفته این شهروند، اکنون در کنار تبلیغاتی که فضای مجازی دارد خانواده‌ها در تهیه انواع کارت‌های دعوت و باکس‌های شب یلدا هم‌چنین تل و کراوات نمدی هندوانه‌ای یا شمع اناری و ظروفی با تم یلدا و سفارش انواع ژل یلدا و هزاران سفارش دیگر رقابت می‌کنند.
وی با تعجب بیان می‌کند: به نوه‌ها و فرزندانم می‌گویم تا جایی که یاد دارم در شب یلدا این سنت‌های عجیب و غریب نبود مگر یلدا جز یک فلسفه دورهمی طولانی فلسفه دیگری هم دارد چرا باید زیر بار این همه خرج رفت مگر همسایه و دیگران سهمی از این دورهمی شب چله ندارند؟
سنت‌های قدیمی یلدایی در شهر مقدس قم
یک پژوهشگر و قم پژوه به خبرنگار مهر می‌گوید: یلدا به معنای تولد و زایش است یعنی تولد «مهر» در شب اول زمستان که بلندترین شب سال است و ایرانیان به یمن این شب جشنی به پا می‌کنند، قمی‌ها در گذشته به شب یلدا شب چله می‌گفتند و به این باور بودند که دو چله کوچک و بزرگ وجود دارد در قدیم پیوسته به دنبال شادی و جشن بودند و به مناسبت آمدن فصول جشن می‌گرفتند.
در قدیم پیوسته به دنبال شادی و جشن بودند و به مناسبت آمدن فصول جشن می‌گرفتند
محمد قاضی می‌افزاید: در قدیم معمولاً در یک خانه زندگی می‌کردند و کوچک‌ترها به خانه بزرگ‌ترها می‌رفتند از خانه پدربزرگ و مادربزرگ گرفته تا عمو و دایی و غیره همه دور هم جمع می‌شدند و در این شب‌ها قدیمی‌ها زیر کرسی نشسته و انواع میوه و تنقلات از آجیل گرفته تا توت خشک و انجیر خشک استفاده می‌کردند.
وی می‌افزاید: اگر بزرگ‌ترها سواد داشتند شاهنامه و حافظ می‌خوانند اگر نه با حافظه قوی که داشتند قصه‌ها و حکایت‌هایی مانند قصه هزار و یک شب و حسین کرد و امیر ارسلان را برای بچه‌های فامیل می‌خوانند، اشعار قدیمی و ترانه‌های عامیانه شاد هم چاشنی این شب بلند سال بود.
سنت‌هایی که رنگ باخته
این پژوهشگر قمی با انتقاد از کم رنگ شدن بعضی رسوم شب یلدا در قم می‌گوید: امروزه مراسم شب چله مانند دیگر رسومات خوب و شادی بخش گذشته رنگ باخته و زیر گرد و غبار مشکلات زندگی کم رنگ شده است و به لطف برخی افراد و گروه‌ها این گرد و غبارها کم کم زدوده می‌شود.
قاضی معتقد است، هرچی آداب و رسوم گذشته زنده و بهتر برگزار شود نسل جدید با فرهنگ و خرده فرهنگ‌های خود بیشتر آشنا می‌شوند و هویت خود را پیدا کرده و انگیزه بهتری برای ادامه زندگی خواهند داشت.
کد خبر 4803383منبع: مهر
کلیدواژه: قم شب یلدا خانواده بوشهر ایلام تعطیلی مدارس گرگان شهرکرد قزوین خطبه های نماز جمعه انتخابات مجلس شورای اسلامی بیرجند یاسوج بارش برف شیراز شب یلدا بارش باران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۱۸۵۰۰۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سالفه دریانوردان، دورهمی اهل دریا با داستان‌هایی از قشم تا هند و آفریقا
ایسنا/هرمزگان برای سالفه معانی اندک متفاوت اما نزدیک به هم تعریف کرده‌اند که از مهمترین آن‌ها می‌توان به مجمع یا دورهمی که در آن گفت و شنود انجام می‌شود، اشاره کرد.
این روزها سالفه دریانوردان و ناخدایان جزیره جهانی قشم، روستا به روستا و شهر به شهر در جریان است و اهالی دریایی، نجیب، صبور و سخت‌کوش جزیره در تکاپو هستند تاریخ شفاهی جزیره را زنده نگاه دارند و از مرگ تجربه‌ها، داستان‌ها و خاطرات دریانوردی با آداب و رسوم سنتی اما دقیق و دوست داشتنی جلوگیری کنند.
همت جمعی دریانوردان قشم برای پاسداشت تاریخ و فرهنگ دیرینه جزیره که سرشار از اصالت است ستودنی است و وقت آن رسیده تا به عنوان الگویی موفق از چنگ زدن به ریشه‌ها برای فرار روزمرگی زندگی و اشتغال صنعتی که به راهی به جز تهی شدن روح و دل آدمی منجر نمی‌شود، در سطح ملی دیده و ارائه شود.
در گفت و گوی دریانوردان قدیمی قشم با یکدیگر داستان‌های شگفت‌انگیزی از چگونگی سفر از جزیره تا هند و آفریقا به گوش می‌خورد. دل به دریایی زدن که گاه آرام است و گاه خروشان، پشت سر گذاشتن شب‌ها و روزهایی که گاه آسان است و گاه طوفانی و دست و پنجه نرم کردن با مخاطرات بی شمار و لذت بردن از طلوع و غروب‌های چشم نواز که دیدنشان سهم هر انسانی نیست.
علاوه بر این نوع تجارت و مراودات فرهنگی جزیره نشینان با هندی‌ها و آفریقایی‌ها نیز درخور توجه است، چه داده‌ایم و چه گرفته‌ایم را می‌توانیم از دل سخنان دریانوردان متوجه شویم.
اگر امروز چرخی در قشم، هند و آفریقا بزنیم می‌توانیم تاثیرات دو سویه فرهنگی را ببینیم و حافظه شفاهی دریانوردان قشم بهترین راه‌های کشف و شهود درخصوص این تاثیرات فرهنگی است که توسط علاقه‌مندان حوزه گردشگری جزیره در حال و ثبت و ضبط است.
یکی از متخصصان حوزه گردشگری و رییس اداره میراث فرهنگی سازمان منطقه آزاد قشم که فعالانه در حال ثبت تاریخ شفاهی دریانوردی جزیره قشم از دل سالفه‌ها است، دکتر عبدالرضا دشتی‌زاده است.
دریانوردان قشم صادرکننده فرهنگ اصیل ایرانی و اسلامی به هزاران کیلومتر دورتر و سایر قاره‌ها بودند
دشتی زاده در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، در خصوص اهمیت حفظ تاریخ شفاهی جزیره نشینان، اظهار کرد: فرهنگ مردم قشم را می‌توان به عنوان پایه و بنیادی برای شکل‌گیری حوزه فرهنگی خلیج فارس و کشورهای همسایه برشمرد.
وی ادامه داد: دریانوردان قشم صادرکننده فرهنگ اصیل ایرانی و اسلامی به هزاران کیلومتر دورتر و سایر قاره‌ها بوده‌اند و تاثیر مستقیم و شگرفی بر شکل‌گیری فرهنگ در نقاط مختلف جهان داشته‌اند و از همین رو تلاش داریم با حضور مستمر در سالفه‌های آنان و با انجام پژوهش‌های مختلف تجربه‌های آنان را جمع‌آوری و تدوین کنیم تا برای نسل‌های بعدی نیز باقی بماند.
دشتی‌زاده اشتیاق اهالی جزیره را برای حفظ اصالت خود مثال‌زنی خواند و افزود: مهمترین انگیزه ما برای کند و کاو تاریخ جزیره، اشتیاق مردمان اصیل قشم برای حفظ سنت‌ها و آداب و رسوم خود است و این اشتیاق، همراهی و همدلی بی‌نظیر در سراسر قشم به وجود آورده است.
وی در پایان خاطرنشان کرد: سالفه دریانوردان قشم را روستا به روستا و شهر به شهر دنبال می‌کنیم و امیدواریم در آینده‌ای نزدیک بتوانیم با انتشار این گفت و گوها سهم خود را برای حفظ تاریخ جزیره ایفا کرده باشیم.
به گزارش ایسنا؛ تاکنون ۱۵ سالفه در روستاهای قشم برگزار شده و دیروز نیز دریانوردان پیشکسوت روستای سرریگ به مناسب روز ملی خلیج فارس دورهم آمدند و خاطرات خود را بیان کردند.
انتهای پیام
حمله به نمازگزاران در گذره هرات افغانستان/ ۶ نفر شهید شدند