غایت انتظار فعال انقلابی تمدن‌سازی است

گروه اندیشه ــ عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) با اشاره به غایت انتظار در مبانی فکری مقام معظم رهبری، اظهار کرد: به باور ایشان انتظار زمینه‌ساز ظهور منجی و تشکیل حکومت و تمدن اسلامی می‌شود. در واقع نوع حرکت به ظهور امام(عج) منجر می‌شود و غایتش تمدن‌سازی در سطح فرد یا اجتماع است.

به گزارش خبرنگار ایکنا؛  در ادامه سلسله کرسی‌ها و جلسات ایده‌پردازی و نقد علمی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، کرسی ترویجی عرضه و نقد ایده علمی «انتظار انقلابی و تمدن‌ساز در منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای»، امروز، 1 دی در دانشگاه امام صادق(ع) برگزار شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!  

محمدرضا برزویی، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) در این نشست و در مقام ارائه دهنده نظریه خود بیان کرد: در اینجا می‌خواهیم انتظار را از منظر تاریخی و معناکاوی، توسعه نظری دهیم. تعریف ما از انتظار، چشم به راه بودن و همت کردن است و برداشت ما این است که مکتب شیعه، از انتظار چنین تعابیری دارد.

وی تصریح کرد: حال، انتظار منجی و یا انتظار کسی که بیاید و جامعه را اصلاح کند، می‌تواند دو منظر داشته باشد؛ برخی اوقات در مثال‌ها می‌گوییم که وقتی یک نفر در حال غرق شدن است و می‌خواهند او را کمک کنند، دو حالت وجود دارد؛ یک اینکه، کسی که دارد غرق می‌شود، می‌بیند که عده‌ای دارند به طرف او می‌آیند تا او را کمک کنند و او نیز ایستاده، مقاومت می‌کند و امید دارد که را کمک کنند. البته او مقاومت حداقلی دارد که زنده بماند تا او را کمک کنند.

این استاد دانشگاه در ادامه افزود:، اما یک وجه دومی نیز وجود دارد و آن هم اینکه، کسی که دارد غرق می‌شود، می‌بیند که عده‌ای در حال آمدن هستند تا به او کمک کنند و دارند به او نزدیک می‌شوند، اما در عین حال او نیز تلاش می‌کند و در حرکت و جنب و جوش است تا خود را به آن‌ها نزدیک کند.

وی بیان کرد: هر دو نوع از انتظار برای ما مطلوب است، اما برای نگاهی که ما داریم، علی‌رغم نگاه اول که در آن امید و مقاومت وجود دارد، اما باید در انتظار، امید و حرکت نیز وجود داشته باشد. این حرکت و پویایی است که موجب فعال شدن انتظار می‌شود. از این منظر، شهید مطهری می‌گوید دو نوع انتظار داریم؛ سازنده و مخرب. می‌توان اینطور هم گفت که انتظار به دو بخش فعال و سازنده و انتظار منفعل و مخرب تقسیم می‌شود.

برزویی در ادامه افزود: سوالی که مطرح می‌شود این است که، آیا انتظار فعال، فقط همین است که طرف به نوعی حرکتی داشته باشد؟ در واقع از نظر تاریخی، حرکت‌های افراد به سه دسته تقسیم می‌شود که هریک مرتبه و درجه‌ای را شامل می‌شود؛ اولین سطح، بحث ابداعی بنده است که می‌گوییم، یک نوع انتظار نمادین و مناسکی است. در حقیقت انتظاری است که قرن پنجم، علویان کاشان داشته‌اند که هر روز صبح اسب خود را زین می‌کردند، یک اسب سفید هم همراه خود می‌بردند و با اسلحه از شهر خارج می‌شدند و معتقد بودند که این اسبی که به همراه می‌برند اسب امام زمان است و خود را آماده ظهور می‌کردند.

وی تصریح کرد: حتی در برخی از سفرنامه‌ها نیز آمده است که در عصر صفویه، شخصی به نام شاه سلیمان بود که اصطبلی داشت که نامش اصطبل صاحب‌الزمان (عج) بود. در آنجا نیز دو اسب سفید داشت و می‌گفت هر زمان که امام ظهور کند این اسب‌ها برای ایشان است؛ بنابراین این‌ها یکی از اقسام انتظار فعال است، حرکت هم دارد، اما به نوعی آیینی و مناسکی است.

برزویی در ادامه افزود: انتظار دوم، سیاسی و نظامی است. یعنی انتظاری است که افراد، در مسیر حرکت خود، کار سیاسی و نظامی هم می‌کنند. مانند نهضت سربداران که شیخ خلیفه بود و بعد از اعدام او نیز شیخ حسن جوری را داریم. شیخ حسن جوری می‌گفت هدف ما مبارزه با فاسقان است و می‌خواهیم نیرو‌ها و مریدان امام زمان (عج) را جمع کنیم. هر کس نزد او می‌آمد نیز می‌گفت اکنون وقت اختفا است و باید تا موقف اشارت منتظر بمانید.

این عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع) با اشاره به قسم سوم انتظار، بیان کرد: انتظار سومی هم وجود دارد که ما از مبانی و منظومه فکری امام راحل و مقام معظم رهبری می‌توانیم برداشت کنیم که عبارت از انتظار فعال انقلابی است که فراتر از موارد قبلی محسوب می‌شود. یعنی انتظاری که باید در آن حرکت کنیم و حکومت‌سازی داشته باشیم. امام راحل نیز مطرح کردند که برای اجرایی کردن دین، در حد امکان وظیفه داریم که در جامعه حکومت را تشکیل دهیم و تشکیل حکومت، یکی از مبانی انتظار فعال انقلابی محسوب می‌شود.

وی در ادامه افزود:، اما وقتی مبانی فکری مقام معظم رهبری را می‌بینیم و صحبت‌های ایشان را می‌خوانیم، به نوعی غایت این انتظار فعال انقلابی، تمدن‌سازی و تمدن نوین اسلامی است. ایشان فرمودند که این انتظار، زمینه‌ساز ظهور منجی و تشکیل حکومت و تمدن اسلامی می‌شود. بر اساس چارچوب نظری مقام معظم رهبری، مسئله اینطور است که ایشان معتقد است که این نوع حرکت به ظهور امام (عج) منجر می‌شود و غایتش تمدن‌سازی است که می‌تواند در سطح فرد یا اجتماع باشد.

برزویی بیان کرد: در واقع این حرکت فردگرایانه و انتظار انقلابی، در فرد حرکتی را ایجاد می‌کند که باعث تربیت سربازان مهدوی می‌شود و در سطح اجتماع حرکتی را ایجاد می‌کند که به دین حداقلی بسنده نکنیم، بلکه دین را در عرصه اجتماع وارد کنیم و این دین اجتماعی، زمینه‌ساز تشکیل حکومت شود. در بیانیه گام دوم انقلاب نیز، بحث جامعه‌پردازی مطرح شده که این جامعه‌پردازی زمینه‌ساز شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی است.

وی در ادامه افزود: از جمله کارکرد‌های این انتظار انقلابی نیز می‌توان به امید به تحقق تمدن اسلامی، جهاد و تلاش در مسیر تحقق تمدن نوین اسلامی اشاره کرد و نکته دیگر، بحث آرمان‌گرایی واقع‌بینانه است. یعنی مقاومت و امید، در دل انتظار انقلابی سبب آرمان‌گرایی واقع‌بینانه می‌شود که وحدت و همدلی را در پی خواهد داشت.

برزویی بیان کرد: همچنین، مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم، توجه جدی به عاملیت مسئله، که جوانان هستند دارند و ایده اصلی ما بر اساس نظر مقام معظم رهبر این است که انتظار تمدن‌سازی که می‌تواند منجر به تمدن سازی شود، چند مرحله دارد. در حقیقت مقام معظم رهبری، در این بیانیه رهبری به جوانان، خودسازی را توصیه می‌کنند که بعد به جامعه پردازی می‌رسد و این جرقه‌ای بود که دیدم اگر بخواهیم انتظار انقلابی را معطوف به تمدن‌سازی ببینیم، شاید از یک مسیر دیگری بتوانیم این ایده را توسعه دهیم.

وی در ادامه افزود: ایده، با محرومیت انسان منتظر شکل می‌گیرد و نه ساختار. یعنی ما نظام و ساختار و جامعه داریم که در اینجا مطرح نیست و با محوریت انسان منتظر، می‌توانیم بگوییم که شاید گام اول که مقام معظم رهبری تعبیر خودسازی را دارند، همان انسان سازی است که تعبیر ما است. در مرحله بعد، این خودسازی سبب امت‌سازی می‌شود و بعد، امت‌سازی به جامعه‌پردازی یا اجتماعی‌سازی دین می‌پردازد که این مقدمه، شکل‌گیری تمدن نوین اسلامی است و این تمدن نیز، مقدمه ظهور است که تمدن اسلامی اصیل، بعد از ظهور محقق می‌شود. بنابراین، مجدد تاکید می‌کنم که با دال مرکزی انسان منتظر، این ایده طراحی شده است.

انتهای پیام

منبع: ایکنا

کلیدواژه: خبرگزاری قرآن اندیشه تمدن سازی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iqna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایکنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۲۰۱۴۹۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نگاهی به توافق امنیتی جدید عربستان و آمریکا/ واشنگتن و ریاض در انتظار چراغ سبز اسرائیل

به گزارش خبرآنلاین ، جماران به نقل از سی ان ان نوشت:

یک معاهده دفاعی، ائتلاف امنیتی هفت دهه ای بین عربستان سعودی و ایالات متحده را مستحکم و آنها را هر چه بیشتر به یکدیگر نزدیک می کند، زیرا دشمنان ایالات متحده مانند ایران، روسیه و چین به دنبال گسترش نفوذ خود در خاورمیانه هستند. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، مدت‌هاست که به دنبال روابط با عربستان سعودی است، زیرا این اقدام می‌تواند در سراسر جهان اسلام تاثیر خود را بگذارد.

متیو میلر، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز پنجشنبه گفت که ایالات متحده در حال مذاکره برای یک قرارداد بزرگ شامل سه جزء است.

مولفه اول شامل بسته ای از توافقات بین آمریکا و عربستان سعودی، مولفه دیگر عادی سازی روابط بین عربستان سعودی و اسرائیل و مولفه سوم تشکیل کشور فلسطین است.

به گفته سخنگوی وزارت خارجه آمریکا این سه با هم مرتبط هستند و هیچ کدام بدون دیگران جلو نمی روند. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، در یک میزگرد در کنفرانس اقتصادی این هفته در ریاض گفت: برای اینکه عادی سازی بین عربستان سعودی و اسرائیل محقق شود، باید مسیری برای تشکیل کشور فلسطین و «آرامش در غزه» وجود داشته باشد. به نظر من کاری که عربستان سعودی و ایالات متحده با هم در زمینه توافقات خود انجام داده اند، به طور بالقوه به اتمام نزدیک است، اما برای پیشبرد عادی سازی دو چیز لازم است: آرامش در غزه و مسیری معتبر به سوی یک کشور فلسطینی.

وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد، در حاشیه این مجمع، بلینکن با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی (MBS) دیدار کرد تا در مورد این توافق گفتگو کند. کارشناسان، پیمان عربستان و آمریکا را «مجموعه ای جامع از تفاهمات» توصیف می کنند که شامل تضمین های امنیتی، اقتصادی و فناوری برای سعودی و همچنین حمایت از برنامه هسته ای غیرنظامی این کشور می شود.

انتظار می‌رود این توافق عادی‌سازی از توافق‌نامه ابراهیم، مجموعه‌ای از معاهده‌هایی که چهار کشور عربی اسرائیل را در سال ۲۰۲۰ به رسمیت شناختند و تقاضای دیرینه اعراب برای تشکیل یک کشور مستقل فلسطینی به عنوان پیش‌شرط به رسمیت شناختن اسرائیل را نادیده گرفتند الگوبرداری شود.

محمد بن سلمان پیشتر گفته بود که توافق با اسرائیل «بزرگترین توافق تاریخی از زمان جنگ سرد» خواهد بود. در سال ۲۰۲۱، نتانیاهو این توافق را اینگونه توصیف کرد که اسرائیل را قادر می‌سازد «دکترین قدیمی و خطرناک سرزمین‌ در ازای صلح را جایگزین کند و صلح را در ازای صلح به ارمغان آورد، بدون اینکه اسرائیل حتی یک سانتی‌متر از دست بدهد».

از آن زمان، دولت بایدن عادی سازی اسرائیل و عربستان را در مرکز سیاست خاورمیانه ای خود قرار داده است. ایالات متحده و عربستان سعودی در سال ۲۰۲۳ به گفتگوها درباره این پیمان ادامه دادند و انتظار می‌رفت که بلینکن در ۱۰ اکتبر سال گذشته به ریاض برود تا درباره جزئیات آن صحبت کند، این تاریخ درست سه روز قبل از حمله حماس به اسرائیل بود که عملا این توافق را به تاخیر انداخت.

تحلیلگران می گویند که حمله بعدی اسرائیل به غزه که این منطقه را ویران کرده و بیش از ۳۴۰۰۰ فلسطینی را کشته، ممکن است پارامترهای توافق را برای عربستان سعودی تغییر داده باشد. اکنون پذیرش بخشی که خواستار مسیری «غیرقابل بازگشت» به سوی تشکیل یک کشور فلسطینی است، کلید اصلی بخش عادی سازی توافق گسترده تر خواهد بود.

نتانیاهو بارها چشم انداز تشکیل کشور مستقل فلسطینی را رد کرده و استدلال می کند که این امر به امنیت اسرائیل آسیب می زند و بر ادامه جنگ غزه تا زمانی که حماس از بین برود، مصمم است.

تحلیلگران می گویند که این موانع ممکن است منجر به تلاش عربستان برای بستن توافق دوجانبه بدون جزء عادی سازی توافق شود. اما چنین رویکردی با موانع بزرگی روبرو خواهد شد. سناتور جمهوری خواه لیندسی گراهام در این باره می گوید: توافقی که تعهد نظامی قاطعانه ایالات متحده به امنیت عربستان سعودی را بدون مولفه عادی سازی ایجاد می کند، بعید است از کنگره آمریکا عبور کند.

اگر توافقنامه دفاعی متقابل در قالب یک معاهده مورد مذاکره قرار گیرد، برای الزام آور شدن نیاز به ۶۷ رأی در سنا دارد. گراهام در پاسخ به گزارش‌هایی مبنی بر تصمیم عربستان سعودی گفت: بدون عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان و اطمینان از تامین نیازهای امنیتی اسرائیل در مورد پرونده فلسطین، رای بسیار کمی برای توافق دفاعی متقابل بین ایالات متحده و عربستان سعودی وجود خواهد داشت.

کارشناسان می گویند که شاید بایدن بتواند با الگوبرداری از توافقنامه امنیتی دیگری که سال گذشته با بحرین امضا کرد، کنگره را برای رسیدن به توافق دور بزند. به گفته فراس مکساد، کارشناس ارشد و مدیر توسعه استراتژیک در موسسه خاورمیانه در واشنگتن دی سی، مسیر دیگری وجود دارد که حول توافقنامه یکپارچگی و رفاه امنیت جامع که دولت بایدن در سپتامبر ۲۰۲۳ با بحرین امضاء کرد، الگوبرداری شده است. متن این پیمان صراحتاً بیان می‌کند که ممکن است از طرف های دیگر برای پیوستن دعوت شود.

با این حال، هیچ نشانه ای مبنی بر اینکه دولت بایدن برای تصویب توافق دوجانبه با عربستان سعودی، کنگره را دور بزند، وجود ندارد. برای عربستان سعودی، توافق دوجانبه با ایالات متحده یک پیروزی بزرگ خواهد بود، که نشان دهنده پایان دورانی است که بایدن به دنبال تضعیف محمد بن سلمان به اتهام دست داشتن در قتل جمال خاشقجی، ستون نویس واشنگتن پست در کنسولگری سعودی در استانبول بود.

برخی کارشناسان معتقدند که این توافق همچنین «سلطه آمریکا را در خاورمیانه برای نسل‌ها تثبیت می‌کند و چالش رو به رشد چین و روسیه را کمرنگ می‌کند.» محمد بن سلمان مشتاق تقویت سیستم دفاعی عربستان و تنوع بخشیدن به اقتصاد عربستان به دور از هیدروکربن است، زیرا او یک سیاست اقتصادی بلندپروازانه به نام چشم انداز ۲۰۳۰ را دنبال می کند. پادشاهی سعودی دارای یک برنامه هسته ای غیرنظامی نوپا است که ولیعهد مایل به توسعه آن با حمایت ایالات متحده است.

به گفته کارن یانگ، محقق ارشد پژوهشی در مرکز دانشگاه کلمبیا، عربستان سعودی مایل است با ایالات متحده معامله کند و این احتمالاً بهترین زمان در دوران دولت بایدن برای کمک به برخی از مسائل مهم در کنگره نظیر سیاست جهانی انرژی است.

یکی دیگر از نقاط سخت در حمایت ایالات متحده از چنین برنامه ای، مخالفت آمریکا با غنی سازی محلی اورانیوم در داخل خاک کشورها است، غنی سازی یک جزء کلیدی برای تولید انرژی هسته ای است که می تواند برای تولید سلاح های هسته ای نیز استفاده شود. عربستان سعودی از نظر ذخایر اورانیوم غنی است و اصرار دارد که بتواند آن را در داخل غنی سازی کند . در صورت تحقق چنین مسئله ای این برای یک کشور عربی برای اولین بار خواهد بود. برای مثال، امارات متحده عربی همسایه، اورانیوم غنی شده را برای نیروگاه های هسته ای خود وارد می کند.

روز چهارشنبه، سناتور دموکرات، اد مارکی، رئیس مشترک گروه کاری تسلیحات هسته‌ای و کنترل تسلیحات، از دولت بایدن خواست اطمینان حاصل کند که ریاض از غنی‌سازی و بازفرآوری مواد هسته‌ای خودداری می‌کند . او در بخش هایی از سخنان خود به اظهارات قبلی محمد بن سلمان استناد کرد که گفته بود عربستان سعودی در صورت حرکت تهران به سمت سلاح هسته ای در این مسیر گام خواهد گذاشت. وی گفت: مسیر صلح خاورمیانه نباید شامل چشم انداز عربستان سعودی مجهز به سلاح هسته ای باشد که منافع آمریکا، متحدان و شرکای خود را در سراسر منطقه تضعیف کند.

پیمان عربستان سعودی و آمریکا دو کشور را موظف می کند که برای بازدارندگی و مقابله با هرگونه تجاوز خارجی با یکدیگر همکاری کنند، اما به این تعهد جنبه معاهده رسمی نمی دهد.

زمانی که شرایط سیاسی اجازه دهد، هنوز جایی برای یک توافق امنیتی چندجانبه که در نهایت شامل اسرائیل، بحرین، ایالات متحده و دیگران باشد، وجود خواهد داشت. انتخاب با اسرائیل خواهد بود که چه زمانی آماده پاس دادن توپ به سمت تشکیل کشور مستقل فلسطین باشد.

۳۱۱۳۱۱

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1902948