اسکورسیزی و هزاردستان

همشهری آنلاین - سیدمحمد بهشتی: نیویورک و تهران فاصله زیادی دارند اما جوهر آدمی، در سراسر این کره خاکی یکسان است. در فیلم اسکورسیزی، مرد ایرلندی همان رضای خوشنویس است که در هزاردستان، ساخته‌ی حاتمی دیده‌ایم. رضای خوشنویس، شکارچی خوش‌نشینی بود که در دیدار با ابوالفتح صحاف، سر از کمیته مجازات درآورد. مرد ایرلندی هم تصادفا با یکی از سران مافیا مواجه شد و به گروه تبهکاران نیویورک پیوست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

رضا می‌خواست اوضاع را تغییر دهد اما دغدغه فرانک شیرن، بقا بود. طولی نکشید که هم رضای خوشنویس و هم فرانک شیرن، دریافتند که بر خلاف تصور، اختیاراتشان بسیار ناچیزتر از آنی است که می‌پنداشتند و با ادراکی دردناک پی بردند که مقدرات آنها و همه جریانات اقتصادی و سیاسی، از جایی بس بالاتر تعیین می‌شود. رضای خوشنویس و فرانک شیرن، هر قدر که بیشتر رو به پیری می‌روند با ابعاد تکان‌دهنده‌تری از این واقعیت روبه‌رو می‌شوند. واقعیت، چیزی است که به تدریج از درک آنها فراتر می‌رود. فیلم «نمایش ترومن/ ۱۹۹۸م» را دیده‌اید؟ جیم کری فهمید که تمام زندگی‌اش در واقع یک شوی تلویزیونی پر بیننده است و ریزترین حرکاتش (بی‌که خود بداند) از قبل طراحی شده است. بله. نمایش ترومن. فیلم کندی. شوی نیکسون.

فقط شش واژه در ۲۰۹ دقیقه | چرا زنان در ایرلندی حرف نمی‌زنند؟

جیم کری البته با خوش‌شانسی خود را از این بازی بیرون کشید اما فرانک شیرن و رضای خوشنویس، در این زمینه اقبال چندانی نداشتند. در هزار دستان، رضای خوشنویس، مفتش شش‌انگشتی را شناخت. مردی که ابتدا زندانبان او بود و بعد با هم دوست شدند. در ادامه، مفتش در عین سرمستی از کامیابی، به تلخی دریافت که مهره‌ای است پیش پا افتاده در یک ماشین پیچیده و بعد از آن‌که از ماجرا سر درآورد، تسلیم شد. او می‌دانست که درافتادن با هزاردستان سودی ندارد. در فیلم مرد ایرلندی، فرانک شیرن هم با جیمی هوفا رفیق شد. هوفا خیال می‌کرد که رکن اصلی بازی است. خیال می‌کرد که خیلی مهم است اما وقتی او را کنار گذاشتند و برایش روشن کردند «همین است که هست»، تمکین نکرد و دست به طغیان زد. شاید هوفا شبیه ابوالفتح در سریال هزاردستان باشد. او می‌خواست هزاردستان را ترور کند و هوفا تهدید می‌کرد که زیر پای «بالایی‌ها» را خالی خواهد کرد و کوشید قاعده بازی را به هم بزند اما هر دوی آنها «به دستور بالا» حذف شدند.

من سر درنیاوردم که واقعا اسکورسیزی می‌خواست چه بگوید؟ به نظریه توطئه هم اهمیتی نمی‌دهم و بعید می‌دانم که هنرمند پخته‌ای مثل اسکورسیزی سراغ همچو مهملاتی برود. چیزی که هست، فیلم مرد ایرلندی به مناسبات مافیا و دستگاه سیاست داخلی و خارجی ایالات متحده می‌پردازد. مافیا به رئیس جمهوری فشار می‌آورد که کاسترو را کنار بزند تا تجارت از دست رفته گروه‌های تبهکار احیا شود و ماجرای خلیج خوک‌ها، نقش نیمه‌تمام بابی کندی و ...اما این حرفها جدید نیست. الیور استون در فیلم «جی.‌اف‌.کی/ ۱۹۹۱» با بلاغت تمام و سربلندی موضوع را تشریح کرد، تا انتها رفت. شاید فکر کنیم اشاره اسکورسیزی به مافیای یهودیان نیویورک، بدیع و ساختارشکنانه است اما این‌طور نیست. سرجیو لئونه در فیلم «روزی روزگاری امریکا/۱۹۸۴»، مفصلا به مافیای یهودیان ایالات متحده می‌پردازد و پرده‌دری را از حد می‌گذراند طوری که بالاخره رئیس گروه تبهکاران را به فرمانداری ایالت می‌رساند. خود اسکورسیزی در سال ۱۹۹۰، «رفقای خوب» را ساخت که از قضا دنیرو و «جو پشی» از بازیگران اصلی آن بودند. فیلمی که به خوبی، دنیای رو به زوال و انباشته از بی‌اعتمادی خلافکاران را به تصویر کشیده بود. طوری که گمانم از آن بهتر نمی‌شد.

واقعا سر درنیاوردم که اسکورسیزی در مرد ایرلندی چه حرف تازه‌ای داشت. آن‌چه دیدم، کارگردانی بود که بازیگری هفتاد و شش ساله را گریم کرده بود و جلوی دوربین آورده بود و از او توقع داشت که نقش مردی چهل ساله را بازی کند. کاری که دنیرو نتوانست از عهده‌اش بر آید و البته تقصیری نداشت. او آشکارا پیر و وارفته به نظر می‌رسید. کافی است سکانس کتک زدن فروشنده را ببینید تا بفهمید چه می‌گویم. دنیرو در نقش بزن بهادری به نام شیرن، با دشواری پاهایش را بالا می‌آورد و واضح است که صاحب همچو لگدهای لرزانی، پدربزرگ خوش‌نیتی است که قربانی رفاقت دیرینه با کارگردانی سرشناس شده است. فیلمسازی که به نوبه خود هفتاد و هفت سال دارد و به قول ویل دورانت، در معرض ابتلا به بیماری پرگویی است. البته حاتمی هم کار مشابهی را در هزار دستان انجام داد. او جمشید مشایخی را که نزدیک به پنجاه سال سن داشت، به بازی در نقش کسی وادار کرد که طبق فیلمنامه، حد اکثر بیست و پنج ساله باید می‌بود. شخصا معتقدم که می‌توان مرحوم حاتمی را در این مورد بخشود. سریال او در متن حوادث این آب و خاک، درونمایه‌ای کاملا جدید و ناگفته داشت. چیزی که (جدا از دکور درخشان تهران قدیم و گفتار عالی) هنوز هم یکی از عوامل جذابیت این سریال محسوب می‌شود. گمانم اسکورسیزی، حتی نتوانست عشق بی‌حد و حصر خود را به نیویورک ادا کند، کاری که قبلا در «راننده تاکسی/ ۱۹۷۷» یا «گرگ وال‌استریت/ ۲۰۱۳» بدون دشواری خاصی انجام داده بود. فیلم او درست مثل سریال هزاردستان، با دوران پیری راوی آغاز می‌شود. بعد اعتراف طولانی و نفس‌گیر قهرمانان داستان، اوباشی که در حکم دستمال کاغذی‌اند و مرگ، سر انجام از لای در نیمه باز وارد خواهد شد.

تنها تفاوت داستان در این‌جاست: فرانک شیران، سراغ دعا رفت تا بلکه آمرزیده شود اما رضای خوشنویس، در عین نومیدی، دوباره دست به اسلحه شد. البته این مقدار تفاوت طبیعی است، می‌دانیم که تهران و نیویورک فاصله زیادی دارند.

کد خبر 473245 برچسب‌ها سینمای جهان مارتین اسکورسیزی

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: سینمای جهان مارتین اسکورسیزی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۲۴۰۷۷۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

رونمایی از «رضای انقلاب» در حوزه هنری

به گزارش خبرگزاری مهر، کتاب «رضای انقلاب» خاطرات حجت‌الاسلام والمسلمین «رضا مطلبی» امام جماعت مسجد ابوذر تهران نوشته «حجت‌الاسلام سعید فخرزاده فردا دوشنبه ۱۷ اردیبهشت در حوزه هنری سازمان تبلیغات رونمایی می‌شود.

«رضای انقلاب» به زندگی و شرح حال یکی از دلباختگان فکری امام خمینی (ره)، روحانی فاضل و مردمی، حجت‌الاسلام والمسلمین حاج شیخ رضا مطلبی می‌پردازد که نقش موثری در انقلاب اسلامی داشته است. او روحانی اهل اصفهان است که قبل از انقلاب در محله‌ای آذری‌نشین، به عنوان امام جماعت مسجد فلاح که بعدها به مسجد جامع ابوذر تغییر نام داد، منصوب و مشغول فعالیت شد. با فعالیت‌های او مسجد ابوذر خیلی زود به پایگاه طرفداران امام و انقلاب تبدیل شد و پس از پیروزی انقلاب نقش مهمی را در انسجام نیروها و حفظ نشاط سیاسی در جنوب‌غرب تهران و حمایت از نظام در عرصه‌های مختلف بر عهده گرفت.

این کتاب روایتی از حضور یک روحانی انقلابی که به زبان ترکی آشنایی ندارد را شرح می‌دهد که در میان مردمی با زبان آذری مسولیت امام جماعت مسجدی را بر عهده می‌گیرد که سازنده آن با حکومت پهلوی ارتباط نزدیک و خوبی دارد. چالش‌هایی که سبب می‌شود روحانی جوان و انقلابی با وجود سخت بودن راه مسیری را دنبال کند که بعد از نیم قرن منشا تحولات بسیاری در محله‌ای شود که در آن امامت نماز را برعهده دارد.

حجت الاسلام مطلبی اکنون با ۹۰ سال سن همچنان با مردم محله و نمازگزاران آن ارتباط نزدیک دارد و توانسته است به عنوان الگوی تراز انقلاب اسلامی زمینه را برای جلب و جذب جوانان بی شماری به مسجد فراهم کند.

سعید فخرزاده و حمید قزونی از ۵ دی تا ۲۹ دی ۱۳۹۵ در سیزده جلسه مصاحبه با راوی این کتاب را انجام داده‌ که پس از پیاده‌سازی، با انطباق با اسناد و مدارک و تایید راوی در انتشارات سوره‌مهر به چاپ رسیده است.

کتاب «رضای انقلاب» نوشته حجت‌الاسلام سعید فخرزاده فردا دوشنبه ۱۷ اردیبهشت از ساعت ۱۶:۳۰ در تالار اندیشه حوزه هنری به نشانی خیابان سمیه، نرسیده به خیابان حافظ رونمایی می‌شود.

کد خبر 6097101 زینب رازدشت تازکند