تابویی که به حرمت فرهنگ پهلوانی شکست/ پای زنان به زورخانه پوریای ولی رشت باز شد
تاریخ انتشار: ۴ دی ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۲۴۱۲۸۰
بانوان جوان رشتی شب گذشته برای نخستین بار توانستند از نزدیک سقف گنبدی و آسمان نمای زورخانه و رسم زمین‌بوسی پهلوانان در زورخانه را ببینند و همنوا با مرشد و ضربگیر، یا علی بگویند.
خبرگزاری شبستان - رشت، مهری شیرمحمدی؛ بعد از حضور زنان در ورزشگاه آزادی، این بار پای بانوان رشت به زورخانه پوریای ولی باز شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
این برنامه به همت موسسه گردشگران پایدار گیل و پژوهشگاه میراث فرهنگی گیلان تدارک یافته بود. «شهرود امیرانتخابی» مدیرکل میراث فرهنگی و صنایع دستی گیلان نیز همراه دختر نوجوانش به زورخانه آمده بود تا تابوی عدم جواز حضور زنان در زورخانه شکسته شود.
«ساناز راستین» دبیر اجرایی این برنامه از استقبال بی‌نظیر بانوانی گفت که ناچار شدند به‌خاطر محدودیت فضا، پوزش حضورشان را بخواهند و وعده داد، این برنامه تداوم یابد. با این حال وی از پروسه طولانی و سخت کسب مجوز گفت که از هیئت ورزش‌های باستانی گیلان و سپس کشور دریافت شده است و تشکر کرد از ریاست زورخانه که در طی این طریق یاریگر موسسه گردشگران پایدار گیل بوده است.
بانوان حاضر در برنامه همچون دیگر پهلوانان برای ورود به زورخانه سر خود را خم کردند تا رسم ادب به‌جای آورده و از درب کوچک وارد زورخانه شوند. شنیدن صدای مرشد " محمد عنایت صفت" که در بالای جایگاه ضرب گرفته بود و یا علی می‌گفت، حاضران را تا به عهد باستان می‌برد، به زمانیکه مهرابه‌های آیین میترا در زیرزمین و سردابه‌ها ساخته می‌شد و زنان را به مراحل هفتگانه این آیین راهی نبود.
حتی پس از اسلام که این مهرابه‌ها تبدیل به قلندرخانه و زورخانه گردید، باز هم زنان پشت درهای بسته ماندند. آیین مهر از دروازه‌های آناتولی به اروپا رفت و با آیین مسیح امتزاج یافت و در فرهنگ ایرانی، هفت شهر عشق عطار گشت اما باز زنان اندر خم کوچه‌اش پابسته ماندند.
تصاویر پهلوانان و مرشدان درگذشته بر در و دیوار زورخانه نقش بسته بود. ابتدا جوانترها وارد گود شدند، رسم ادب‌بوسی بر خاک گود زورخانه، تمثیلی بود از جایگاه ابدی همگان و پهلوان که یاد می‌گرفت با زور و بازویی که دارد، می‌باید حامی مظلوم باشد و به نبرد ظالم برود.
علی دلدار از پیشکسوتان ورزش های باستانی گیلان، نام ادوات ورزشی زورخانه و کارکرد هر کدام را توضیح می داد از میل و کباده و تخته شنا که هر کدام سمبلی از آمادگی دفاعی در جنگ‌ها بوده است و چرخش پهلوانان در گود، به رزمی کار کمک می‌کرد که وقتی در جنگ گیر می‌افتاد، چرخ زنان و شمشیر به‌دست، حلقه محاصره دشمن را بشکند.
دلدار همچنین گفت: تاکنون هیچ بانویی پایش به زورخانه نرسیده و حضور بانوان ممنوع بود و اکنون نیز حضور بانوان در ورزشگاه‌ها موافقان و مخالفانی دارد. با این حال با مکاتبات انجام شده با رئیس هیئت ورزش‌های باستانی کشور، این امکان در زورخانه پوریای ولی رشت فرآهم شد.
وی همچنین حضور مدیرکل میراث فرهنگی گیلان در زورخانه را مغتنم شمرد و از وی خواست تا به توسعه این ورزش باستانی کمک کند.
حسن محیط ابراهیم سرایی که به‌عنوان راهنمای تور به گردشگران خارجی فعالیت دارد، گفت: گردشگران خارجی به دیدن ورزش باستانی ایران و زورخانه علاقمند هستند. 10 سال پیش مکاتبه‌ای بدین منظور داشتم که مجوز حضور گردشگران خارجی به زورخانه پوریای ولی صادر شود، ولی نشد و بنده بناچار گردشگران را به دیدن زورخانه یزد می‌بردم.
وی از رییس هیئت ورزش‌های باستانی گیلان خواست تا بستر حضور گردشگران خارجی به زورخانه پوریای ولی باز شود.
با صدای صلوات‌های مکرر، جوانترها از گود زورخانه بیرون آمدند و نوبت به پیشکسوت‌ها رسید. این بار افرادی پا به گود زورخانه گذاشتند که حالا خود پیر و مرشد هستند. جوانترها که رفتند، نوبت میل و کباده کشیدن پهلوان سلحشور 90ساله شد: خلیل احمدی و جوادی و پوررضا و امیر حسین علیزاده و مرشد عنایت صفت که تصویر پدر پهلوان مرحومش بر دیوار زورخانه نقش بسته بود، آخرین ضربش را گرفت و زنگش را نواخت و از بالای جایگاه ضربگیر به پایین گود رفت.
وی از گود زورخانه پوریای ولی گفت که قبلا گل رس بود و فردی در نقش مشت و مال چی، گل را آب می‌پاشید و نرم می‌کرد، از کشتی‌های گیل‌مردی گفت که در همین گود برگزار شده بود. عنایت صفت همچنین از آداب پهلوانی گفت و از مبارزه نفس‌گیر پهلوانان در گود که پس از بیرون آمدن از آن، دست برادری و جوانمردی برای هم دراز می‌کردند.
این بار حسین علیزاده و پسر جوانش در جایگاه قرار گرفته و ضرب گرفتند و یا حیدرگویان، از پندهای سعدی و اشعار حافظ خواندند و از ائمه معصومین و به میدان رفتن قاسم و اکبر، از ذوالفقار علی و صحرای محشر و چاشنی اشعار و پندهایشان گاه به زبان گیلکی بود.
بر میل و کباده پهلوانان هم نقش علی بود و گل بوته های ترنج. پیچ و خم‌های این نقش ایرانی بر لباس پهلوانان نیز با ظرافت دوخته شده بود. اینجا در زورخانه پوریای ولی می‌شد 3000سال فرهنگ آریایی را اعم از معماری، دلیری و جنگ‌آوری، آیین فتوت و جوانمردی و حتی انواع صنایع دستی این مرز و بوم را دید.
مدیر کل میراث فرهنگی و گردشگری گیلان در پایان برنامه گفت: امیدوارم این حضور بانوان نمادین نباشد و زنان هم بتوانند وارد عرصه ورزش‌های باستانی و زورخانه‌ای شوند و تنها نظاره‌گر نباشند.
امیر انتخابی ابراز امیدواری کرد، فرهنگ جوانمردی و پهلوانی با توسعه این ورزش در جامعه افزون گردد.
رییس پژوهشکده میراث فرهنگی گیلان نیز گفت: در فرهنگ ایران پس از مسجد، زورخانه مکان مقدسی است و هرکس وارد زورخانه می‌شود، باید با طهارت بوده و با وضو وارد شود.
«میثم نواییان» با بیان اینکه در زورخانه معماری ایرانی، موسیقی، صنایع دستی و ادوات رزم همه جمع است، ابراز کرد: ورزش زورخانه، ریشه‌های کهن پیش از اسلام دارد و باقی مانده و تغییر یافته آیین مهری است.
نویسنده کتاب میترائیسم در شمال ایران ادامه داد: پس از اسلام، سردابه‌های مهری دچار دگردیسی شد و به‌شکل ورزش‌های باستانی تغییر ماهوی داد و مراحل هفتگانه آیین مهر به‌شکل هفت مرحله از کلاغ تا مرشد و پیر در زورخانه تغییر یافت.
نواییان با توضیح شیوه‌های آموزش مبارزات رزمی در گود زورخانه گفت: مقاله‌های زیادی درباره تاثیرات آیین مهری بر ورزش باستانی نوشته شده از جمله هانری کربن از فرهنگ قلندریه می‌نویسد که ریشه در فرهنگ باستان دارد و زورخانه‌هایی همچون یزد و تهران همچون مهرابه‌ها، در زیر زمین ساخته شده است.
این پژوهشگر از قداست خاک و آب و نمک میان پهلوانان گفت و نفش کاریزمای مرشد که همچون شورای حل اختلاف امروزی، حل و فصل دهنده دعاوی بوده است.
نوائیان از مراسم‌های گلریزان برای کمک به محتاجان گفت که در خاک گود زورخانه صورت می‌گرفت و از سقف گنبدی زورخانه حرف زد که سمبل آسمان است و گود زورخانه که نمادی از زمینی که در نهایت جایگاه همگان است.
مراسم با دعای مرشد عنایت صفت پایان یافت و بانوان حاضر نیز همراه با دیگر پهلوانان آمین گفتند و آرزو کردند با شکسته شدن این تابو، پای دیگر بانوان نیز به گود زورخانه ها باز گردد.
منبع: شبستان
کلیدواژه: مسجد مسجد مسجد طرح ملی فهما انتخابات خبرگزاری شبستان طرح ملی فهما خبرگزاری شبستان استان بوشهر کانون های فرهنگی هنری مساجد زورخانه پوریای ولی رشت فرهنگ پهلوانی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۲۴۱۲۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
طلوع خورشید اسلام، روح نشاط و امید در کالبد زن دمید
ایسنا/قم مرجع تقلید شیعیان گفت: در روزگاری که در تمام فرهنگ‌های اقوام و ملل جهان «زن» به عنوان یک «موجود پست» و «طفیلی» و انسان درجه دوّم مطرح بود، خورشید اسلام طلوع کرد و افق زندگی او را از کَران تا کَران روشن نمود و ندای عطوفت‌آمیز پیغمبر رحمت، حضرت محمّد مصطفی(صلی الله علیه و آله) روح نشاط و امید در کالبد او دمید و راه ترقی و تکامل را به روی او از همه جهت باز کرد.
آیت‌اللّه حسین نوری همدانی مرجع تقلید شیعیان به همایش هویت عصری زنان در آئینه قرآن و حدیث پیامی صادر کرد که متن آن به شرح زیر است:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ وَ الصَّلَاةُ وَ السَّلَامُ عَلَی سَیِّدِنا وَ نَبِیِّنَا أَبِی الْقَاسِمِ المصطفی مُحَمَّد وَ عَلَی أهلِ بَیتِهِ الطَّیِّبِینَ الطَّاهِرِینَ سیَّما بَقیَّهَ اللَّهِ فِی الأرَضینَ.
موضوع «جایگاه و موقعیّت بانوان» از دیرباز مورد گفتمان اندیشمندان و صاحب نظران بوده و نویسندگان و نظریه پردازان در این زمینه دیدگاه‌های گوناگونی ارائه داده و هر یک از آنان برداشت و تحلیلی داشته و طبق جهان بینی خود آن را ابراز داشته‌اند. که این موضوع با مطالعه تاریخ اقوام و ملل روشنتر می‌شود.
در این میان مکتب حیات بخش اسلام که کامل‌ترین ادیان است با توجه به نظر واقع بینانه به انسان و وظایف و تکالیف او، موقعیت بانوان را به نحو اصولی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و با عنایت به ساختار خلقت زنان به تبیین حقوق آنها پرداخته است که با نگرش دقیق و خالی از اغراض باید گفت؛ در هیچ‌مکتب و گرایشی اینگونه حریم و حقوق زنان مورد حمایت قرار نگرفته و شأن و منزلت آنان مصونیت پیدا نکرده است.
مگر نه این است که پیش از ظهور اسلام با زنان در همه نقاط جهان به بدترین نوع برخورد می‌شده و از کمترین حقوق اجتماعی محرومشان داشته بودند. که در آن فضای مسموم حضرت رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) رفعت مقام و شأن والای بانوان را با کمال صراحت اعلام و قوانینی بر اساس فطرت انسان مقرّر داشت. و مگر نه این است که با استقبال از حضور زنان در عرصه‌های جهادی، آموزشی، پرورشی و اجتماعی سال‌های نخستین ظهور اسلام به عصر طلایی تبدیل شد و بر تارک جبین تاریخ اسلام درخشید.
انسانی در میان دو دیوار بلندِ تحجر و تمدّن‌ِ کاذب. محبوسی در اعماق دو زندان: زندان جاهلیّت و زندان بردگی مُدِرن. اسیر دو کمند: کمند اوهام و خرافات و کمند تهمت و افتراءات. مقهور دو فرهنگ، فرهنگ جاهلی و فرهنگ کلمات فریبنده به نام آزادی و به عنوان علم و تمدن و تساوی حقوق. بالاخره فریادگری بدون فریادرس! و مُجرمی بدون ارتکاب جرم، مظلومی به ظلم مضاعف و محروم از حقوق زندگی صحیح!
در روزگاری که در تمام فرهنگ‌های اقوام و ملل جهان «زن» به عنوان یک «موجود پست» و «طفیلی» و انسان درجه دوّم مطرح بود و تلخی و محرومیّت بر همه ابعاد و زندگی او چه سیاسی، فرهنگی و اقتصادی سایه افکنده و مورد بدبینی‌ها و آماج تهمت‌ها بود و از هیچ روزنه‌ای بر افق زندگی او روشنایی نمی‌تابید، و همه درها بر روی او بسته بود، خورشید اسلام طلوع کرد و افق زندگی او را از کَران تا کَران روشن نمود و ندای عطوفت‌آمیز پیغمبر رحمت، حضرت محمّد مصطفی(صلی الله علیه و آله) روح نشاط و امید در کالبد او دمید و راه ترقی و تکامل را به روی او از همه جهت باز کرد.
حضرتش موقعیّت مهم «زن» در اجتماع بشری و جایگاه بلند او و شایستگی‌ها و استعدادهای فراوانی را که دست آفرینش در وجود این‌موجود بدیع قرار داده است را گوشزد کرد و آیه‌هایی از قرآن مجید را در رابطه با معرفی مقام مهم زن و ارزش والای او برای مردم بیان نمود. «زن» را به عنوان اینکه مانند مرد یک انسان کامل است و شایسته همه‌کمالات و کرامت‌های انسانی است و شایستگی خلیفه الهی بودن را دارد معرفی کرد.
«مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَکَرٍ أَوْ أُنْثَی وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیَاةً طَیِّبَةً وَلَنَجْزِیَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا کَانُوا یَعْمَلُونَ»
«إِنَّ الْمُسْلِمِینَ وَالْمُسْلِمَاتِ وَالْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَالْقَانِتِینَ وَالْقَانِتَاتِ وَالصَّادِقِینَ وَالصَّادِقَاتِ وَالصَّابِرِینَ وَالصَّابِرَاتِ وَالْخَاشِعِینَ وَالْخَاشِعَاتِ وَالْمُتَصَدِّقِینَ وَالْمُتَصَدِّقَاتِ وَالصَّائِمِینَ وَالصَّائِمَاتِ وَالْحَافِظِینَ فُرُوجَهُمْ وَالْحَافِظَاتِ وَالذَّاکِرِینَ اللَّهَ کَثِیرًا وَالذَّاکِرَاتِ أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ مَغْفِرَةً وَأَجْرًا عَظِیمًا»
و این نمونه‌ای از آیات قرآن در عظمت زنان است و بر همین اساس همانطور که نمونه‌ای از مردان برای الگوسازی ذکر نمود، از زنان شایسته نیز به عنوان الگو معرفی می‌شود:
«ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِلَّذِینَ کَفَرُوا امْرَأَتَ نُوحٍ وَامْرَأَتَ لُوطٍ کَانَتَا تَحْتَ عَبْدَیْنِ مِنْ عِبَادِنَا صَالِحَیْنِ فَخَانَتَاهُمَا فَلَمْ یُغْنِیَا عَنْهُمَا مِنَ اللَّهِ شَیْئًا وَقِیلَ ادْخُلَا النَّارَ مَعَ الدَّاخِلِینَ وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِلَّذِینَ آمَنُوا امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِی عِنْدَکَ بَیْتًا فِی الْجَنَّةِ وَنَجِّنِی مِنْ فِرْعَوْنَ وَعَمَلِهِ وَنَجِّنِی مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ وَمَرْیَمَ ابْنَتَ عِمْرَانَ الَّتِی أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا فَنَفَخْنَا فِیهِ مِنْ رُوحِنَا وَصَدَّقَتْ بِکَلِمَاتِ رَبِّهَا وَکُتُبِهِ وَکَانَتْ مِنَ الْقَانِتِینَ» و در روایات ما نیز احادیث مختلف و متواتر درباره حقوق و جایگاه بانوان ذکر شده‌است که توصیه می‌شود به کتب حدیثی ما مراجعه کرده و با در نظر گرفتن سند احادیث بعضی از مطالب جعلی که با قرآن کریم مطابقت ندارد را استثناء نمود.
امروز نیز دنیای کفر با متهم ساختن اسلام نسبت به حقوق زن آنچه را که خود در عمل انجام می‌دهد به دین مقدس ما نسبت می‌دهد در حالی که با این عمل می‌خواهد پرده سیاه بر حقایق و موقعیت زن در اسلام بپوشاند و عمل ننگین خود را نسبت به بانوان توجیه نماید، اما باید با صدای رسا و بلند اعلام کرد که این دین بزرگترین حامی حقوق زن است.
در پایان از همه حاضرین، خصوصاً از برگزار کنندگان این جلسه محترم و بویژه نماینده معظم ولی فقیه آیت الله آقای نورمفیدی کمال سپاس و تشکر را دارم و توفیق همگان را از خداوند متعال خواستارم و متلمس دعای خیر می‌باشم.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته
قم مقدسه
حسین نوری همدانی
انتهای پیام
جاده کندوان یک طرفه شد