فاطمه پاقلعهنژاد: با انتشار این آمار، بار دیگر بحثهای مختلفی درباره صحت آنچه رسانه ملی درباره مخاطبان خود منتشر میکند بر سر زبانها افتاده است. بحثهایی که درباره میزان مخاطب رسانه ملی همیشه جنجالی بوده و درحالی که در همه سالهای اخیر به وضوح درباره کاهش مخاطب رسانه ملی بحث شده و نمودهای عینی آن در رخدادهای گوناگون غیر قابل کتمان بودهاند، تلویزیون هر بار با انتشار خبر میزان مخاطبان و درصد رضایتمندیشان شوکی ایجاد میکند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
از آمار رواج ۴۰درصدی ماهوارهها که یکبار عزتالله ضرغامی مدیر وقت سیما به آن واکنش نشان داده بود تا همین
نظرسنجی آخری که تلویزیون تاکید کرده بود آمار استفاده از سریالهای شبکههای ماهوارهای چیزی حدود ۵۰درصد است، همیشه این آمارهای فصلی یا ماهانه سیما را خبرساز کرده است. آمارهایی که تلویزیون خودش در واحد افکارسنجی به صورت تلفنی میگیرد و تحلیل میکند و به کل جامعه تعمیم میدهد و هر بار هم جنجالی میشود . مثلا اخیرا عباس عبدی تحلیلگر سیاسی در یادداشتی با استناد به جدیدترین آمار منتشر شده از سوی مرکز افکارسنجی جهاد دانشگاهی «ایسپا» پس از حوادث تلخ آبان ماه درباره بنزین، یکی از شکافهای جامعه را ریزش مخاطب صداوسیما و رسیدن میزان مراجعه مردم به رسانه ملی کشور برای دریافت اخبار به مرز کمتر از ۴۰درصد دانسته بود. چیزی که در تضاد با آمار منتشر شده از سوی تلویزیون در بازه زمانی تقریبا برابر است.
چرا این آمار، سخت باور پذیر است؟ این تقریبا به یک پارادایم بدل شده است که رسانه ملی دیگر آن میزان مخاطب و هوادار پیگیر ثابت ندارد. این را مدام در این سالها میشنوید. وقتی یک
برنامه یا سریال گل میکند و صاحب مخاطب میشود، فرقی ندارد که «گاندو» باشد، «ستایش» یا «۹۰» یا «عصر جدید» احسان علیخانی؛ چنان موجی در شبکههای اجتماعی ایجاد میکند و گفتمان غالب میشود که انکارش امکانپذیر نیست ولی در اغلب موارد این اتفاق نمیافتد. تقریبا دیگر خود مدیران شبکهها و برنامهسازان هم مدام بر نبود مخاطب تاکید میکنند. همین حالا و طبق آخرین آماری که صداوسیما روز گذشته منتشر کرده است، پربیننده تلویزیون مسابقه «اعجوبهها»ست که اعلام شده سیدرصد مخاطب دارد. یعنی پربینندهترین برنامه سیما در ماههای گذشته تنها ۳۰درصد مخاطب دارد. از سوی دیگر چندی قبل حمید گودرزی در کافهخبر درباره مسابقه «۵ستاره» گفته بود اگر به مخاطب ۱۳درصد برسند، میگویند یک مخاطب ایدهآل به دست آوردهاند. همه اینها درحالیاست که تقریبا هربار رسانه ملی در نظرسنجیهایش اعلام میکند که حوالی مخاطبش بالای ۸۰درصد است. موج تلاش برنامهسازها برای بازنشر تولیدات شبکههای اجتماعی مختلف و وایرال شدنشان از یک سو و فشار رسانه ملی برای ایجاد انحصار بر بستر اینترنت با تلاش برای تصاحب مالکیت آیپیتیویها و هزاران دلیل دیگر نشان از این دارد که خود آنها هم درباره باورپذیری آمارهایشان خیلی اطمینان ندارند. آنها هنوز سکانداران مهمترین بنگاه تولیدات سرگرمی و خبری و آموزشی کشور هستند اما دیگر آن سیطره رویایی و مرجعیت بیرقیب را ندارند و در دل همه آمارهایی که میدهند، به نظر میرسد خودشان هم حالا دیگر به چنین باوری رسیدهاند.
پرسشهای همیشه بیپاسخ درباره نظرسنجیها! مرکز افکارسنجی رسانه ملی تقریبا هر ماه آماری از برترین برنامههایش از نظر تعداد مخاطب اعلام میکند و هر ماه آمار دقیقی از بستر و نحوه سنجش این دادهها ارائه نمیکند ولی آنها همیشه خود را صاحب یکی از برترین و دقیقترین نهادهای افکارسنجی در ایران میدانند و در برابر انتقادها معمولا مثال روشنی دارند از انتخابات ریاست جمهوری و مثال پیشبینی دقیق میزان رای حسن روحانی برابر سیدابراهیم رئیسی که ۴۸ساعت قبل از انتخابات اعلام شده و میزان رای رئیسجمهور را چیزی نزدیک به ۵۲درصد اعلام کرده بود. البته آن آمار به طور مشابهی در نظرسنجیهای دو ارگان امنیتی و ایسپا هم تکرار شده بود. درباره این نظرسنجیهای ماهانه اما مدتهاست حتی سیما آمار دقیقی درباره نوع نظرسنجی و ابزار سنجش هم ارائه نمیکند. با این وجود تلویزیون در ابتدای سال۹۸ و در پایان دور نخست برنامه «عصر جدید» هزینه زیادی پرداخت تا از جمعیتی حدود ۳۰۰هزارنفری برای تحلیل محتوای کیفی و چالشهای برنامه «عصر جدید» به دادههای قابل استنادی برسد. آنها بعد از این نظرسنجی و دیتاهای استخراج شدهاش تغییراتی در نحوه اجرای «عصر جدید» ایجاد کردند و این آخرین نمونه از نظرسنجی سطح وسیع مرکز افکارسنجی رسانه ملی برای برنامههای خود بوده است. درباره نظرسنجیهای ماهانه اما تنها اطلاعاتی که وجود دارد، خبری است که یک بار سال قبل چرخید و بر اساس دادههایش از ۴۱۳تماس تلفنی انجام گرفته برای سنجش میزان مخاطب برنامههای تلویزیونی اعلام شد مخاطب برنامه مسابقه «برنده باش» محمدرضا گلزار از «نود» عادل فردوسیپور بیشتر است. این عدد ۴۱۳ البته کف عدد تعریف شده برای انجام نمونهگیری در مطالعات روش تحقیق است برای سنجش افکار. عددی که به نظر میرسد هر بار و به صورت ماهانه در نظرسنجیهای تلویزیون به عنوان کمترین واحد مطالعه در دستور کار واحد افکارسنجی سیما قرار میگیرد. این تماسهای تلفنی که مشخص نیست بر چه معیاری به صورت رندوم انتخاب میشوند یا گزینش سیستماتیک دارند، دیتایی را در اختیار پژوهشگر قرار میدهند که ضریب خطایی ۵درصدی در صورت اجرای درست، بر اساس تعاریف علمی روش تحقیق خواهد داشت. درحالی که با رسیدن این رقم به بیش از ۲۰۰۰ تماس، میزان ضریب خطا به حوالی ۲درصد خواهد رسید که با هزینهای برابر، دقتش چندین برابر خواهد شد اما سیمای ملی همچنان از مدل کوچکتر استفاده میکند. نکته مهمتر اما نوع پرسشهای نرمالی است که از مخاطبان پرسیده میشود و سیما هیچوقت آنها را رسانهای نکرده است. یعنی یک پاسخ دهند به چه سئوالهایی پاسخ میدهد که حاصلش میشود این میزان دادههای استخراج شده. دیگر نکته بنیادی در تعریف مخاطب از نظر سیماست. سالها قبل میرحسینی مدیر وقت شبکه سوم سیما در مصاحبهای با روزنامه تماشاگران امروز درباره تعریف مخاطب از نظر صداوسیما گفته بود: «اگر یک مخاطب در هفته یک ساعت هم تلویزیون ببیند یعنی یک مخاطب تلویزیون حساب میشود.» این گفته را همان زمان داود نعمتی انارکی مدیر وقت روابط عمومی سیما هم تائید کرده بود. این نوع اعلام میزان مخاطب تلویزیون شباهت زیادی به تعریف عنوان شاعل در بازتعریف قانون کار در دولت نهم به بعد دارد که اگر کسی در هفته دو ساعت کار انجام میداد، شاغل محسوب میشد. تلویزیون هم از مخاطبش میپرسد آیا این ماه یک بار تلویزیون دیدهاید و اگر او بگوید بله یعنی درصدی افزوده شدن بر میزان مخاطبان رسانه ملی و رسیدن به عدد رویایی ۸۱/۹درصد مخاطب که از زمان اعلامش بحثهای بسیاری برایش ایجاد شده است. عددی که یعنی حدود ۳۳۰ نفر از پاسخدهندگان به تماسهای واحد افکارسنجی تلویزیون گفتند بله یک بار تلویزیون را تماشا کردیم! و اینگونه است که اگر از رسانه ملی بپرسید ۸۲درصدت کو؟ احتمالا این پاسخ را میدهند که از متری علمی در این سنجش استفاده شده اما جزئیاتی در اختیارت قرار نمیدهند. ۲۵۸۲۵۸ کد خبر 1335452
منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: تلویزیون
سازمان صدا و سیما
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کردهاست، لذا
منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۲۵۴۱۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
استقبال از «آن برد» غافلگیر کننده بود/ دغدغه همیشگی «مهاجرت»
آیدین تمبرچی کارگردان نمایش «آن برد» نوشته مشترک تمبرچی و مهدی زندیه که این روزها با استقبال قابل توجه مخاطبان در سالن قشقایی مجموعه تئاتر شهر در حال اجرا است، درباره روند تولید این اثر نمایشی به خبرنگار مهر گفت: از سال ۹۵ به همراه مهدی زندیه درگیر نوشتن این متن شدیم اما زمانی طولانی آن را کنار گذاشتیم. در آن مقطع زمانی دستنویسی از متن تهیه شد تا با ۲ بازیگر در سالن کوچک مولوی روی صحنه برود ولی اثر به اجرا نرسید. بعد از چندین سال رجعت به متن «آن برد»، دستنویس جدیدی تهیه شد. از مهر سال ۱۴۰۲ بازنویسی متن را انجام دادیم و از اوایل دی سال گذشته نیز تمرینها را شروع کردیم.
وی درباره اینکه آیا نمایش «آن برد» به شیوه کارگاهی تولید شده است یا خیر، توضیح داد: متن از پیش تهیه شده بود و تمامی ایدههای کارگردانی در آن مدنظر قرار گرفته بود اما اسلوبهایی که منصوب به کار کارگاهی میشوند به شکل موقعیت نمایشی در اثر وجود دارند. در شیوهای که «آن برد» را تولید و اجرا کردیم، مکان مدام تغییر میکند و زمان سیال است و اسلوبها منصوب به کار کارگاهی است اما ما پیشتر به این ایدهها و موضوعات فکر کرده بودیم.
تمبرچی درباره دغدغه پرداختن به ایده مهاجرت در نمایش «آن برد»، یادآور شد: ایده مهاجرت دستکم برای قشر و نسل ما همیشه به عنوان یک امکان مورد توجه قرار میگیرد. در دستنویس اول «آن برد» نگاه به مهاجرت مثبت بود اما متن نهایی بر علیه مهاجرت شکل گرفت. در واقع در متن نهایی به شناخت عواقبتی که مهاجرت در پی دارد، پرداختیم. آنقدر موضوع مهاجرت زیرساختی و پیچیده است که فکر نکنم به این زودیهای دغدغه آن برای نسل ما و طبقه متوسط جامعه برطرف شود.
کارگردان نمایش «آن برد» درباره استقبال قابل توجهی که مخاطبان از اجرای این اثر نمایشی دارند، بیان کرد: می شود ادعا کرد که قالب بازخوردهای مخاطب نسبت به نمایش خیلی مثبت و برای ما ارزشمند بوده است. تولید و اجرای نمایش سختیها و پیچیدگیهای فراوانی دارد که بازخورد غالبا مثبت مخاطبان از اجرا تنها نکته دلگرمکننده برای گروه ما است.
وی درباره اینکه چه ویژگیهایی در نمایش «آن برد» باعث جذب مخاطبان و همراهی آنها شده است، تاکید کرد: با اینکه بازخورد مخاطبان غالبا مثبت است اما ما را غافلگیر کرد. مخاطب با موضوع «آن برد» به راحتی ارتباط میگیرد زیرا در زندگی خود و اطرافیانش با موضوع مهاجرت مواجه شده است. هر گروهی بیشتر دوست دارد که شیوه اجراییاش مورد توجه مخاطب قرار بگیرد ولی صادقانه بخواهیم صحبت کنیم، موضوع «آن برد» مخاطب را جذب میکند. البته شاید فرم اجرای نمایش هم درست درآمده که مخاطب میتواند با موضوع ارتباط برقرار کند.
تمبرچی ادامه داد: بعد از پایان هر اجرا، غالب مخاطبان تحت تاثیر قرار گرفته و برخی نیز اشک میریزند. بسیاری از مخاطبان بعد از پایان نمایش آنقدر منقلب هستند که نمیتوانند صحبت کنند. فکر میکنم موضوع و فرم اجرایی کار توانسته با مخاطب ارتباط درستی را برقرار کند.
این کارگردان تئاتر درباره چالشهای تولید و اجرای «آن برد» به لحاظ اقتصادی، تصریح کرد: چالش اقتصادی همیشه برای تئاتر وجود دارد و تنها با همراهی و حمایت همه اعضای گروه میتوان این چالشها را پشت سر گذاشت که خوشبختانه من از این همراهی و حمایت برخوردار بودم. ما تلاش کردیم بهویژه در طراحی صحنه به سمت ایدههایی برویم که کمترین فشار مالی را روی گروه داشته باشد.
وی متذکر شد: مشکل اساسی این است که اکثر سالنهای تئاتری در آن واحد میزبان ۲ یا ۳ گروه نمایشی هستند و این امر دپوی دکور را با مشکل همراه میکند. حتی اگر گروهی توان مالی ساخت دکور ایدهآل خود را داشته باشد، سالن به عنوان میزبان چند گروه امکان دپوی دکور را ندارد.
تمبرچی اظهار کرد: امیدوارم شرایط برای تئاتر بهتر شود. البته احساس میکنم که شرایط در حال بهتر شدن است و اقبال مخاطبان هم نوید روزهای بهتری برای تئاتر ایران را میدهد.
وی در پایان سخنان خود درباره اینکه آیا اجرای نمایش «آن برد» تمدید یا در سالنی دیگر ادامه پیدا میکند یا خیر، گفت: ما تا ۲۱ اردیبهشت به اجرای «آن برد» ادامه میدهیم. صحبتهایی در گروه برای ادامه اجراها انجام شده و در حال مذاکره با تئاتر شهر هستیم که امیدوارم این اتفاق بیافتد.
نمایش «آن برد» با حضور مهدی زندیه و نیکو بستانی، ساعت ۱۸ در سالن قشقایی مجموعه تئاتر شهر اجرا میشود.
عکس از رضا معطریان است.
کد خبر 6097371
فریبرز دارایی