به نقل از «تسنیم»

‌داستان‌نویس باید به تجربه زیستی خود پی ببرد / ادبیات مهاجرت باید خلق شود

تاریخ انتشار: ۷ دی ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۲۷۱۵۸۴

شاعر و نویسنده مطرح اهل افغانستان گفت: داستان‌نویس و هنرمند باید به تجربه زیستی خود پی ببرد، لذا باید ادبیات مهاجرت خلق کنیم. ۰۷ دی ۱۳۹۸ - ۱۰:۵۸ استانها خراسان رضوی نظرات - اخبار استانها -

به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهدمقدس، نشست نقد و بررسی کتاب «دل اندر وا» روایتگر هشت داستان رضوی با موضوع مهاجرین در قالب نشست‌های تخصصی ماهانه نقد آثار به‌نشر با حضور نویسنده اثر و جمعی از فرهنگ دوستان در فروشگاه مرکزی کتاب و محصولات فرهنگی انتشارات آستان قدس رضوی برگزار شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

سید ابوطالب مظفری؛ از شاعران مطرح اهل افغانستان در این نشست با اشاره به انتخاب نویسنده برای نام این اثر به عنوان «دل اندر وا» اظهار داشت: «دل اندر وا» یک ترکیب قدیمی است که در افغانستان بسیار رایج است و در خراسان نیز از این کلمه استفاده می‌کنند، لذا این ترکیب در ادبیات کلاسیک ما وجود دارد و شعرایی همچون انوری و فرخی در اشعار خود از این واژه استفاده کرده‌اند.

وی با بیان اینکه «دل اندر وا» در لغات بیشتر به معنای سرگردانی و حیرانی معنا شده است، افزود: اما به عقیده بنده «دل اندر وا» به معنای سرگردانی دل و قلب است و در سال‌های اخیر در ادبیات داستانی به جای تعلیق از کلمه «دل اندر وا» استفاده می‌کنند که به معنای دودلی و آویختگی است.

مظفری با تحسین نویسنده بر انتخاب عنوان این کتاب تصریح کرد: نام کتاب نباید آن قدر وضوح داشته باشد که به طور مستقیم به موضوع اثر اشاره کند و همچنین ترکیبی نسبتا خوب و ایهامی در دل داشته باشد، ضمن آن که نام اثر با مضامین داستان مرتبط است و قهرمانان داستان‌ها در موقعیت «دل اندر وا» قرار می‌گیرند.

وی با بیان اینکه «دل اندر وا» به وضعیت جامعه مهاجر افغانستانی اشاره می‌کند، خاطرنشان کرد: مردم افغانستان در 40 سال اخیر همواره میان ماندن و نماندن، رفتن و نرفتن مردد بوده‌اند؛  همچنان که در نخستین داستان این اثر مادری منتظر فرزند خویش است که آیا می‌آید و یا نمی‌آید و یا اینکه هیچ امنیت خاطری برای شخصیت های داستان وجود ندارد که این تعلیق در ذهن شخصیت‌ها، خود را در اسم داستان منعکس می‌کنند.

این نویسنده و شاعر اهل افغانستان یادآور شد: همچنان که وجود دغدغه‌های دینی در «دل اندر وا» یکی دیگر از حسن‌های این کتاب است، اما از برخی از داستان‌ها سفارش‌گونگی را استشمام می‌کنیم.

وی با بیان اینکه اگر روشنفکرانه به جامعه نگاه نکنیم و جامعه را از عینک روشنفکرانی که با دین سر ستیز ندارند، نگاه کنیم افزود: در تار و پود جوامع به مذهب و رفتار نشأت گرفته از مذهب برخورد می‌کنیم، مذهب اگر در برخی از موارد آمیخته با بعضی از سوء تعبیرها بوده اما در بسیاری از موارد نگه‌دار قوی ساختار اجتماعی بوده است.

به گفته مظفری مجموعه داستان‌های «دل اندر وا» برخورد کاملا واقع بینانه با مقوله مذهب دارد و ساختارهای مذهبی خانواده‌ها را نشان می‌دهد، در هر یک از داستان‌ها گوشه‌ای از باورهای مردم حضور دارد که از این حیث «دل اندر وا» را به اثری خواندنی تبدیل کرده است.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با تحلیل و نقد کتاب «دل اندر وا» اظهار کرد: معتقدم نویسنده باید عیب کار خود را بداند تا پیشرفت کند، نکته اول در این بحث زبان در شعر و زبان در داستان است که دو کارکرد متفاوت دارد، به این معنا که در شعر؛ زبان اصل ماجراست و شعر در زبان متولد می‌شود و زبان به نحوی شعر را قدرتمند می‌کند اما در داستان‌نویسی، زبان در مرحله دوم قرار دارد و عناصر دیگر نقش مهم‌تری دارند بنابراین زبان در داستان‌نویسی یک وسیله است در حالی که در داستان‌های «دل اندر وا» مخاطب متوجه می‌شود که دغدغه نویسنده بیش از آن که درباره داستان، فضاسازی و طرح باشد، بیشتر در ارتباط با زبان و در حقیقت فراگیری واژه و اصطلاح است.

بیش از 800 عنوان کتاب توسط به نشر در نمایشگاه کتاب مشهد ارائه شدمشهد| 4 اثر جدید از سوی «به نشر» با محوریت امام رضا(ع) منتشر شد«تا ابد با تو می‌مانم»؛ خاطرات «مریم مقدس» توسط به نشر روانه بازار کتاب شد

وی ادامه داد: راز این کار در یک نکته عمومی مطرح است، ما در ادبیات مهاجرت با واژه «دیازپارا» مواجه هستیم به این معنا که گروهی از مهاجرین هنگامی که در شهر دیگری غیر از زادگاهشان ساکن می‌شوند سعی می‌کنند رابطه با زادبوم خود را از دست ندهند و مکان فعلی را به عنوان محل زندگی نپذیرند و از وطن اصلی خود در زبان، ادبیات و شعر بازآفرینی می‌کنند و این وضعیت در تمام اقلیت‌های مهاجر در جهان وجود دارد که می‌خواهند همواره خاطره وطن را با خود داشته باشند لذا مشاهده می‌کنیم تلاش نویسنده و یا شاعر با حفظ لهجه، اصطلاحات، نشانه‌ها و همراه است.

شاعر مجموعه «عقاب چگونه می‌میرد» افزود: در این زمان اثر موجود در حالت تضاد قرار می‌گیرد که نویسنده و یا شاعر آشنایی کامل از وطن خود ندارد و می‌خواهد این اطلاعات را از یادآوری نشانه‌ها به دست آورد لذا با مقایسه‌ای که میان نویسندگان افغانستان و نویسندگان مهاجر صورت می‌گیرد آنان تلاش نمی‌کنند که به سوی این عناصر دست دراز کنند چرا که داستان‌نویس و هنرمند باید به تجربه زیستی خود پی ببرد، لذا باید ادبیات مهاجرت خلق کنیم.

وی با اشاره به نبود اصالت در به کار بردن برخی از واژگان در این کتاب یادآور شد: به عنوان مثال واژه «حاجی آقا» یا «حاج خانم» در افغانستان کاربردی ندارد و مثلا به جای آنها از کلمه «حاجی صاحب» و یا «حاجی» استفاده می‌شود، لذا این کاربردها ناشی از چیزی است که می‌خواهیم یاد بگیریم و در نهایت در هویت زبانی به مشکل بر می خوریم، همچنین اگر راوی آشنا به محیط باشد یک چیزهایی را نمی بیند در حالی که راوی بیگانه آن موارد برایش جلب توجه می‌کند، همچنین گاهی به تعبیرات خیلی شاعرانه برخورد می‌کنیم که شاید در شعر طبیعی باشد اما در داستان طبیعی نیست.

موضوع «رضوی» دستمایه نگارش «دل اندر وا» بود

ام البنین ماهر نویسنده «دل اندر وا» نیز در پاسخ به پرسش‌ها و نقدهای مطرح شده در این نشست اظهار کرد: به نظرم داستان‌های این کتاب به جز داستان آخر با موضوع رضوی نگارش شده‌اند.

وی ادامه داد: من در ایران به دنیا آمده‌ام، لذا برای آشنایی با فرهنگ افغانستان باید تلاش بیشتری می‌کردم که همین امر منجر به مطالعه داستان‌های نویسندگان مطرح افغانستانی و آشنایی بیشتر با لهجه فارسی دری شد، توصیه استاد مظفری نیز این بود که باید بپذیری در اینجا به دنیا آمده‌ای و نفس کشیده‌ای اما در عرصه ادبیات مهاجرت قلم بزنی.

این نویسنده جوان افزود: در مورد راوی داستان آخر با عنوان «دل اندر وا» به راوی خداگونه بر می‌خوریم، همانند خیلی از داستان‌های کلاسیک که راوی خداگونه داریم و در تمام بخش‌ها حضور دارد و ذهن شخصیت‌ها را می‌خواند.

به گفته ماهر داستان «لطف رضا» به آیین بزرگ فراملی در افغانستان بر می‌گردد و چرایی حضور شخصیت‌ها در مشهد و زیارت امام رضا(ع) که به سبب لطف آن حضرت می باشد.

جواد نعیمی از نویسندگان پیشکسوت خراسان رضوی و دبیر این نشست با بیان اینکه واژه «دل اندر وا» در گذشته به دلیل گستره خراسان زیاد به کار برده می شد، اظهار کرد: در این گستره عظیم لفظ دری نیز حاکم بوده است و طبیعتا امروز نیز از این واژه ها استفاده می‌شود.

وی افزود: اگر به «دل اندر وا» به عنوان نخستین اثر خانم ماهر نگاه کنیم، برجستگی‌هایی برای آن قائل هستیم و همین که نویسنده‌ای بدون ترس از نوشتن می‌تواند نخستین مجموعه خود را منتشر کند جای تقدیر و تشکر دارد.

در این نشست جمعی از نویسندگان جوان و کتاب دوستان به بیان مباحث و نظرات خود پیرامون کتاب «دل اندر وا» پرداختند.

انتهای پیام/281/ش

R41347/P/S6,1188/CT7

منبع: تسنیم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۲۷۱۵۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

روایت یک کارگردان از فیلمسازی در نوجوانی/ هیچ چیز جز گوشی موبایل لازم نیست

به گزارش قدس آنلاین،  اولین دورهمی آسمونی‌ها در جشن ۱۰ سالگی فعالیت بادبوم ویژه فعالیت‌های سینمایی نوجوان‌ها در مجموعه‌های سینمایی و تلویزیونی، با حضور حمید امامی دبیر جشنواره و محمدرضا خردمندان کارگردان سینما و جمعی در خانه هنرمندان برگزار شد.

سید حمید امامی مدیر بادبوم به جمع هنروران نوجوان حاضر در جشن اشاره کرد و گفت: ما در این جمع قرار بود یک دورهمی ساده داشته باشیم اما کار گسترده شد و بخاطر محدودیت‌ فضا نصف بچه‌هایی که قرار بود دعوت شوند، دعوت نشدند و انشالله دورهمی بعدی در ورزشگاه آزادی باشد.

موضوعات «آسمون» را مطابق با نوجوانان انتخاب کنیم

او به آغاز فعالیت بادبون در سال ۹۳_۱۳۹۲ پرداخت و از خانواده‌های بچه‌های عضو بادبوم قدردانی کرد و افزود: از تمام پدر و مادران بچه‌های عضو بادبوم بخاطر اینکه این‌ سال‌ها با ما ساختند درحالی که بارها موقعیت بادبوم عوض شد، تشکر می‌کنیم.

دبیر جشنواره «آسمون» از آغاز یک جشنواره جدید خبر داد و ادامه داد: امروز آغاز رسمی جشنواره آسمون است؛ این جشنواره ویژه تولید محتوای برای بچه‌های ۹ تا ۱۸ سال است که جوایز بسیار ارزشمندی دارد و که آغاز رسمی آن با شماهایی است که در این مدت با ما بودند.

امامی با بیان اینکه موضوعات و جوایز و تمام جزئیات جشنواره در asemoonfest.ir آمده است،  تاکید کرد: سعی شد موضوعاتی انتخاب شود که کاملا مربوط با نسل ضد و دهه هشتاد و نودی‌ها باشد چون می‌خواهیم ثابت کنیم نوجوان‌ها می‌توانند آینده‌ خودشان را شکل بدهند.

 برای فیلمسازی از خودتان شروع کنید

سپس، محمدرضا خردمندان کارگردان سینما در سخنانی نوجوانی را بهترین دوره زندگی هر فرد دانست و افزود: باید برای دوره نوجوانی به‌شدت تلاش کرد و اشتباه اینجا جایز است و حتما در بزرگسالی می‌توان از اندوخته‌های آن استفاد کرد.

او از تکرار تجربه در نوجوانی به‌عنوان یک توصیه یاد کرد و تاکید کرد: در نوجوانی باید بسیار تجربه کرد؛ این دوره فرصتی برای آزمون و خطاست و هیچ اشکالی ندارد و خطا کرد چراکه این تجارب مواد خام آینده خواهند شد تا از آن‌ها استفاده مفید کرد.

این فیلمساز در توصیه‌هایی برای نوجوانانی که قصد دارند در عرصه فیلمسازی و بازیگری فعالیت کنند، گفت: من خودم در سینما کارم را با فیلم کوتاه و ارزان‌قیمت شروع کرده‌ام. به بچه‌هایی که می‌خواهند کارگردانی و بازیگری را در آینده دنبال کنند، توصیه می‌کنم از خودتان و تجارب و خاطرت‌تان شروع کنید؛ تمام آنچه که شما هستید و تجریه شخصی دارید و آن چیزهایی که هویت شماست برای شروع فیلمسازی به شما کمک خواهند کرد.

 به اولین چیزی که نیاز دارید، ایده است

خردمندان از ایده به‌عنوان اولین مرحله برای فیلمسازی یاد کرد و گفت: یک فیلمساز و نویسنده اول چیزی که برای شروع نیاز دارد، ایده است. من در ابتدای راه یک توصیه دارم، به تجربیات شخصی خودتان رجوع کنید چون بهترین ایده فیلمسازی از خودتان و خاطرات شماست پس در خاطرات‌تان جستجو کنید که چه لحظاتی در زندگی دارید که شما را تحت تاثیر قرار داده و آن اتفاق را به خوبی می‌شناسید چوم همراه با رنج و حس غرور و ... است و نسبت به آن اطلاعات کامل دارید و همین‌ها قابلیت ساخت یک فیلم کوتاه را به شما خواهد داد چراکه به ابعاد آن اشراف دارید.

او به ذکر نمونه‌هایی از تجارب مشترک بچه‌ها پرداخت و عنوان کرد: درباره دوچرخه و شغل پدرتان و موضوعاتی که به‌خوبی آن را می‌شناسید، فیلم بسازید که جزئیات قابل لمس از آن‌ها در ذهن داشته باشید که همگی برامده از تجربه شخصی شماست. همه فیلمسازان بزرگ اولین داستان و شعر و فیلم را از تجربه درونی و غنی شده خودشان ساخته‌اند. البته اینکه آیا این خاطرات به‌تنهایی برای ساخت فیلم کافی است، باید بگویم خیر! بلکه باید به آن‌ها واقعیت و تخیل اضافه کنیم تا فیلم به یک اثر هنری تبدیل شود.

کارگردان "بیست و یک روز بعد" تجاربی از فیلمسازی خود را با نوجوان‌ها به اشتراک گذاشت و گفت: من وقتی نوجوان بودم در اوایل دهه ۷۰ یک همکلاسی داشتم که شرایط اقتصادی خوبی نداشت و همین موجب مشکلاتی می‌شد که مدیران مدرسه قصد داشتند او را اخراج کنند و  این سوژه برای من محور یک داستان شد چون او را به‌خوبی می‌شناختم.من این داستان را با چاشنی تخیل نوشتم و چاپ شد و اولین تجربه نویسندگی من رقم خورد و من فهمیدم می‌توانم از خاطراتم داستان بنویسم. در ادامه من برای فیلمسازی از این روش استفاده کردم و فیلم "بیست و یک روز بعد" که قصه‌ی واقعی داشت با هدف حرکت به‌سمت درون مایه تخیل به آن آمیخته شد تا بتوانیم در فیلم حرفی داشته باشیم.

خردمندان خطاب به حاضرین گفت: توصیه می‌کنم تجربیات و خاطرات‌ خودتان را درباره موضوعات و دوستانی که به‌شدت آن‌ها را می‌شناسید را بنویسید که برای شما تولید داستان می‌کنند. به‌نظرم فیلم ساختن به‌شدت ارزان و آسان شده و هیچ چیز جز گوشی موبایل برای فیلم‌سازی لازم نیست و این امکاناتی است که در دست همگی قرار دارد.

او افزود: بچه‌هایی که می‌خواهند بازیگر شوند باید ده برابر یک نقش را در زندگی روزمره خودشان بازی کرده باشند و ده‌ها قدم از یک تست بازیگری جلوتر باشند و یادبگیرند که تقلید کنند و افعال دیگران را شبیه‌سازی کنند و برای نقش‌های مختلف شناسنامه درست کنند. مدل راه رفتن، حرف زدن و فکر کردن زندگی افراد و مشاغلی  مثل نجار، بنا و پزشک را مرور کنند تا آماده همکاری با یک فیلم باشند.